Yanda bir bezelye bitkisinin bulunduğu düzeneğe şekildeki gibi ters konulması durumunda kökünün ve gövdesinin yaptığı yönelim gösterilmiştir. Buna göre; "Kökte pozitif gravitropizma gerçekleşmiştir." "Kök ve gövde oksin etkisiyle yönelim yapmıştır." "Gövde negatif gravitropizma gerçekleştirmiştir." ifadelerinden hangileri doğrudur?
Şekli incelediğimizde düzenekte kökün aşağıya, gövdenin ise yukarıya doğru hareket ettiği gözleniyor.
Bu hareketler yerçekimine doğru yapılmış yönelim hareketleridir.
Kök yerçekimine bağlı pozitif gravitropizma ki gravitropizmaya geotropizma adını da veririz, gövde ise ters yöne doğru negatif gravitropizma gerçekleştirmiştir.
Yani 1 ve 3 doğru.
Yönelim hareketlerinin de oksin hormonu etkisiyle olduğunu sanırım hatırlıyoruzdur.
Yani ifadelerin hepsi doğru.
Şimdi diğer örneğe bakalım.
Yan koyulmuş bir bitkinin kök ve gövdesinin gerçekleştirdiği yönelim gösterilmiştir.
Bu durumla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Yine bir önceki soruya çok benziyor.
Bitki kökü yer çekimine karşı pozitif geotropizma yapmıştır. Bu ifade doğru.
Gövdede ise yer çekimine karşı negatif geotropizma gözlenir.
Bu da doğru.
Kök ve gövdede bu yönelim olaylarının gerçekleşmesinde oksin hormonu etkili olmuştur, evet.
Bitki gövdesinde ışığın neden olduğu bir fotonasti hareketi gözlenir.
İşte bu yanlış.
Fotonasti ışık etkisiyle görülen hareketlerdir.
Ayrıca nasti olaylarında yönelim gözlenmez.
Zaten nasti olaylarında oksin hormonu da etkili değildir. Nasti turgor basıncının etkisiyle gerçekleşir. Şimdi başka bir soruya bakalım.
Yandaki deney düzeneğinde bitki bir süre yatay eksende ok yönünde döndürülmüştür.
Bu süre sonunda; "Gövdede negatif geotropizma olur." "Kökte pozitif geotropizma olur." "Kök ve gövdede yönelme olmaz." ifadelerinden hangileri yanlıştır diye soruluyor. Hatırlarsanız yönelmeden oksin hormonu sorumlu demiştim.
Burada sürekli bir döndürme olduğu için oksin hormonu belli bir tarafa yığılmaz ve bu nedenle de asimetrik dağılım gözlenmez.
Yani kök ve gövdede yönelme olmasını beklemeyiz.
3. öncül doğrudur.
1.
ve 2.
ifadeler ise yanlış. Şimdi bir başka soruya bakıyoruz.
Aşağıda bir bitkinin ışığa yönelmesi gösterilmiştir. Bu yönelme hareketinin gerçekleşmesinde; "Işığın geldiği yön" "Oksin hormonunun homojen dağılmaması" "Hücre bölünmesinin mitoz ile gerçekleşmesi" faktörlerinden hangileri etkilidir diye soruluyor.
Burada dikkat ederseniz ışık sağdan geldiği için sağa doğru bir yönelim gözlenmiş.
Çünkü koleoptil ucundan salgılanan oksin hormonu ışığı sevmez ve ışığın olmadığı tarafta daha çok birikir. Bu durumda sol taraf daha çok büyür ve bu da sağ tarafa doğru yönelmesine sebep olur.
Yani ışığın geldiği yön önemlidir.
Eğer oksin hormonu homojen olarak dağılsaydı yönelme gözlenmezdi, bu durum oksin hormonunun asimetrik dağılmasından kaynaklanır yani ikinci öncül de doğru.
Oksin hormonu homojen dağılmadığı için yönelme hareketi gözleniyor.
Hücre bölünmesi mitoz ile gerçekleşir.
Evet bu doğru bir ifade ancak buradaki yönelme hareketi ile bir ilgisi yok.
Şekli incelediğimizde düzenekte kökün aşağıya, gövdenin ise yukarıya doğru hareket ettiği gözleniyor.
Bu hareketler yerçekimine doğru yapılmış yönelim hareketleridir.
Kök yerçekimine bağlı pozitif gravitropizma ki gravitropizmaya geotropizma adını da veririz, gövde ise ters yöne doğru negatif gravitropizma gerçekleştirmiştir.
Yani 1 ve 3 doğru.
Yönelim hareketlerinin de oksin hormonu etkisiyle olduğunu sanırım hatırlıyoruzdur.
Yani ifadelerin hepsi doğru.
Şimdi diğer örneğe bakalım.
Yan koyulmuş bir bitkinin kök ve gövdesinin gerçekleştirdiği yönelim gösterilmiştir.
Bu durumla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Yine bir önceki soruya çok benziyor.
Bitki kökü yer çekimine karşı pozitif geotropizma yapmıştır. Bu ifade doğru.
Gövdede ise yer çekimine karşı negatif geotropizma gözlenir.
Bu da doğru.
Kök ve gövdede bu yönelim olaylarının gerçekleşmesinde oksin hormonu etkili olmuştur, evet.
Bitki gövdesinde ışığın neden olduğu bir fotonasti hareketi gözlenir.
İşte bu yanlış.
Fotonasti ışık etkisiyle görülen hareketlerdir.
Ayrıca nasti olaylarında yönelim gözlenmez.
Zaten nasti olaylarında oksin hormonu da etkili değildir. Nasti turgor basıncının etkisiyle gerçekleşir. Şimdi başka bir soruya bakalım.
Yandaki deney düzeneğinde bitki bir süre yatay eksende ok yönünde döndürülmüştür.
Bu süre sonunda; "Gövdede negatif geotropizma olur." "Kökte pozitif geotropizma olur." "Kök ve gövdede yönelme olmaz." ifadelerinden hangileri yanlıştır diye soruluyor. Hatırlarsanız yönelmeden oksin hormonu sorumlu demiştim.
Burada sürekli bir döndürme olduğu için oksin hormonu belli bir tarafa yığılmaz ve bu nedenle de asimetrik dağılım gözlenmez.
Yani kök ve gövdede yönelme olmasını beklemeyiz.
3. öncül doğrudur.
1.
ve 2.
ifadeler ise yanlış. Şimdi bir başka soruya bakıyoruz.
Aşağıda bir bitkinin ışığa yönelmesi gösterilmiştir. Bu yönelme hareketinin gerçekleşmesinde; "Işığın geldiği yön" "Oksin hormonunun homojen dağılmaması" "Hücre bölünmesinin mitoz ile gerçekleşmesi" faktörlerinden hangileri etkilidir diye soruluyor.
Burada dikkat ederseniz ışık sağdan geldiği için sağa doğru bir yönelim gözlenmiş.
Çünkü koleoptil ucundan salgılanan oksin hormonu ışığı sevmez ve ışığın olmadığı tarafta daha çok birikir. Bu durumda sol taraf daha çok büyür ve bu da sağ tarafa doğru yönelmesine sebep olur.
Yani ışığın geldiği yön önemlidir.
Eğer oksin hormonu homojen olarak dağılsaydı yönelme gözlenmezdi, bu durum oksin hormonunun asimetrik dağılmasından kaynaklanır yani ikinci öncül de doğru.
Oksin hormonu homojen dağılmadığı için yönelme hareketi gözleniyor.
Hücre bölünmesi mitoz ile gerçekleşir.
Evet bu doğru bir ifade ancak buradaki yönelme hareketi ile bir ilgisi yok.
