Hareket etmek tüm canlıların ortak özelliğidir. Bitkiler hayvanlar gibi aktif olarak hareket edemese de pasif olarak hareket eder.
Yani bitkiler hareket sırasında yer değiştirmez. Bitkilerde uyaranın yönüne bağlı olan tropizma ve uyaranın yönüne bağlı olmayan nasti hareketleri gözlenir.
Şimdi nasti hareketlerini inceleyelim. Biraz önce nasti hareketlerinin uyaranın yönüne bağlı olmadan gerçekleşen hareketler olduğunu söylemiştim.
Nasti hareketleri hücrelerdeki turgor basıncındaki değişimler sonrasında gerçekleşir.
Turgor basıncına kısaca suyun yaptığı basınç da diyoruz.
Tropizma hareketleri ise oksin hormonu sayesinde gerçekleşmektedir. Bitki nasti hareketlerinde uyartının geldiği yönü önemsemeden bütün kısımları ile uyarana tepki gösterir.
Yani negatif ve pozitiflik gibi durumlardan burda bahsetmiyoruz. Tropizmayı anlatırken pozitif tropizma negatif tropizma şeklinde de ayırmıştık.
Yani kısacası nasti hareketlerinde uyarana doğru büyüme ya da uyarının tam tersi yönüne büyüyerek uyarandan uzaklaşma gibi durumlar görülmez.
Şimdi nasti hareketlerine bakalım.
Fotonasti ışık etkisiyle görülen nasti hareketleridir.
Birçok bitki türünde ışık çiçeklerin açılmasını sağlarken bazı bitki türlerinde çiçeklerin kapanmasına neden olur. Örneğin akşam sefası bitkisinin çiçeklerinin gündüz ışık şiddetine bağlı olarak kapanması, karanlıkta da açılması fotonastidir.
Aynı şekilde fasulye bitkisinin yapraklarının gündüz dik gece eğik durması, sarmaşık bitkisinin çiçeklerinin gündüz açması gece kapanması fotonastiye örnektir. Termonasti sıcaklık değerlerindeki değişikliklerin neden olduğu nasti hareketleridir.
Lale bitkisi santigrat derecelik bir ortamda çiçek açar. Sismonasti bazı bitkilerde dokunma ve sarsıntı ile meydana gelir.
Küstüm otuna dokununca yapraklarını kapatıp aşağı doğru sarkıtması, bazı bitki türlerinin dokununca tohumlarını uzaklara fırlatması, böcek kapan bitkisinin yaprağına böcek konunca dokunmanın etkisiyle yapraklarını kapatması sismonastiye örnektir.
Yani bitkiler hareket sırasında yer değiştirmez. Bitkilerde uyaranın yönüne bağlı olan tropizma ve uyaranın yönüne bağlı olmayan nasti hareketleri gözlenir.
Şimdi nasti hareketlerini inceleyelim. Biraz önce nasti hareketlerinin uyaranın yönüne bağlı olmadan gerçekleşen hareketler olduğunu söylemiştim.
Nasti hareketleri hücrelerdeki turgor basıncındaki değişimler sonrasında gerçekleşir.
Turgor basıncına kısaca suyun yaptığı basınç da diyoruz.
Tropizma hareketleri ise oksin hormonu sayesinde gerçekleşmektedir. Bitki nasti hareketlerinde uyartının geldiği yönü önemsemeden bütün kısımları ile uyarana tepki gösterir.
Yani negatif ve pozitiflik gibi durumlardan burda bahsetmiyoruz. Tropizmayı anlatırken pozitif tropizma negatif tropizma şeklinde de ayırmıştık.
Yani kısacası nasti hareketlerinde uyarana doğru büyüme ya da uyarının tam tersi yönüne büyüyerek uyarandan uzaklaşma gibi durumlar görülmez.
Şimdi nasti hareketlerine bakalım.
Fotonasti ışık etkisiyle görülen nasti hareketleridir.
Birçok bitki türünde ışık çiçeklerin açılmasını sağlarken bazı bitki türlerinde çiçeklerin kapanmasına neden olur. Örneğin akşam sefası bitkisinin çiçeklerinin gündüz ışık şiddetine bağlı olarak kapanması, karanlıkta da açılması fotonastidir.
Aynı şekilde fasulye bitkisinin yapraklarının gündüz dik gece eğik durması, sarmaşık bitkisinin çiçeklerinin gündüz açması gece kapanması fotonastiye örnektir. Termonasti sıcaklık değerlerindeki değişikliklerin neden olduğu nasti hareketleridir.
Lale bitkisi santigrat derecelik bir ortamda çiçek açar. Sismonasti bazı bitkilerde dokunma ve sarsıntı ile meydana gelir.
Küstüm otuna dokununca yapraklarını kapatıp aşağı doğru sarkıtması, bazı bitki türlerinin dokununca tohumlarını uzaklara fırlatması, böcek kapan bitkisinin yaprağına böcek konunca dokunmanın etkisiyle yapraklarını kapatması sismonastiye örnektir.
