Cümlede Vurgu

Evet arkadaşlar, bu videomuzda da cümlede vurgu konusuna değineceğiz.
Şimdi bakın kitabi bir bilgiyle başlayacak olursak vurgu ne demek?
Bir gecenin diğer gecelerden, bir sözcüğün diğer sözcüklerden daha baskılı söylenmesine vurgu deniyor.
Arkadaşlar bu kısma dikkat ediyoruz.
Vurgulanan öge ne demek arkadaşlar cümlenin en önemli öğesidir.
Yani sorularda sana şöyle gelebilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde dolaylı tüm net vurgulanmıştır?
Ya da aşağıdaki cümlelerin hangisinde en önemli öge dolaylı tümüne aittir diyebilir?
Yani en önemli öge ifadesini gördüğü zaman sana vurgulanan öğeyi sorduğunu bileceksin.
Şimdi vurgu ne demek arkadaşlar?
Bakın.
Yüklem başta değilse ve fiil de vurgu yüklem den bir önceki öğedir.
Bunu örneklerle bakacak olursak çocukları okuldan almayı unutma diyor ya şimdi bak.
Unutma yüklem sen unutma.
Gizli özne unutmayan kimse.
Gizli özne neyi unutma.
Çocukları okuldan almayı burası ne oluyor arkadaşlar?
Belirten nesne olur.
Neyi sorusu bana nesneyi verir.
E yüklem den bir önceki öge nesne olduğu için benim buradaki vurgu ya da en önemli öge nesne oldu arkadaşlar.
Ama bakın yüklem fiil ise ve en başta değilse.
Göl kenarında kurulan bu köy arkasını çamlık bir tepeye vermiş.
Diğer arkadaşlar bakıp vermiş.
Yüklem veren kim?
Ya da ne?
Göl kenarında kurulan bu köy burası özne olur.
Neyi vermiş arkasını belirtir ki nesne olur.
Arkadaşlar nereye vermiş çamlık bir tepeye nereye sorusu bana dolaylı tüm nece diğer adıyla yer tanımlayıcı sını verir.
E yüklem fiil ve en başta değil.
O zaman yüklem den bir önceki öge dolaylı cümle çi olduğu için bu cümlenin vurgusu ya da en önemli ögesi dolaylı tüm net olur.
Diğer bir cümleye bakacak olursak bakın filmi en çok gençler beğenmişti diyor ya buradaki yükleme benim nedir?
Beğenmişti.
Beğenmişti.
Yüklem beğenen kim?
Gençler, özne arkadaşlar.
Neyi beğendi bu gençler?
Filmi belirtilir.
Nesne ne kadar beğendi, en çok beğendi.
O zaman ben buraya ne diyorum, zart neci diyorum arkadaşlar e yüklem den bir önceki öge özlü olduğu için buradaki de vurgunu oldu, özne oldu.
Kitaplarımın hepsini en kısa zamanda cilt ileteceğim diyor.
Cilt ileteceğim yüklem.
Arkadaşlar, Cilt ileten kim?
Ben Gizli Özne Neyi, cilt ne te çekmiş kitaplarının hepsini.
O zaman neyi sorusu bana belirtilir.
Nesneyi verir.
Ne zaman cilt iletecek?
En kısa zamanda şu kısımlar olarak dadaşlar zarf çözücü olur.
O zaman yüklenmeden bir önceki öğe yazar tüm nc olduğu için.
Buradaki vurgun benim nedir?
Zarf tüm necidir?
Ama arkadaşlar bakın burası çok önemli.
Buraya dikkat edin.
Benim yüklemiş isimse sözcük türü olarak ya da yüklemiş.
En başta.
Oysa vurgu nedir diyeceğiz.
Yüklem diyeceğiz.
Yani yüklenmeden bir önceki örgüye bakmamıza gerek yok.
Bu örnek soru üzerinden yapalım.
Bakın rüzgarlı havada denize açılmak kolay mı diyor?
Ya şu mu soruyu atını görme yani kolay demek istiyor?
Kolay mı yüklem?
E burada kolay isim olduğuna göre o zaman benim bir önceki örgüye bakmama gerek yok.
Buradaki vurgu yüklem midir?
En önemli öge yüklem midir?
Şuradaki vurgu engelleri aşmanın mutlaka kolay bir yolu vardır derken vardır yüklem arkadaşlar e var da isim olduğuna göre o zaman benim buradaki vurgu belli oldu.
Yüklem oldu, Bursa'da gitti.
Duyar mısınız sesimi ağlasam, geceler boyu dediğimde duyar mısınız?
Yüklem arkadaşlar tamam bakın sözcük türü olarak fiil dir.
Ama bunun öncesine bakabilecek bir öge olmadığı için yüklem, isimse ve yüklem en başta.
Oysa biz vurguya ne diyoruz?
Yüklem diyoruz.
Ceyhan da gitti.
Üniversitede öğrenim gördüğümüz bina narenciye ağaçlarıyla çevrili dir.
Bakın burada düşmüş bir ek fiil var.
Çevrili kelimesi isim olduğuna göre buradaki vurgu yine yüklem.
Arkadaşlar Denizli de gitti yılın en çok satan kitabını sana hediye edecek derken arkadaşlar bakın hediye etmek yardımcı eylem olduğu için beraber aldım yüklem dedim e yüklemiş fiil.
Şimdi isim olsa gidip vurgu yüklem dir diyecektim fiil ve en başta değil.
O zaman bir önceki övgüye bakmam gerekiyor.
Kime hediye edecek cevabım olarak sana dedi.
Sana ne olur burada arkadaşlar dolaylı cümle iç olur.
O zaman vurgu benim burada dolaylı birleştir ve farklı bir öge olan şık arkadaşlar nedir, nedir yani?
Bizim burada cevabımız Edirne oldu.
Sıkça Sorular Sorular

 

Vurgu Nedir?

 

Bir hecenin diğer hecelerden, bir sözcüğün diğer sözcüklerden daha baskılı söylenmesine vurgu denir.


NOT: Vurgulanan öge cümlenin en önemli ögesidir.


NOT: Yüklem en başta değilse ve fiilse vurgu yüklemden bir önceki ögededir.

Çocukları okuldan almayı unutma.

Bu köy arkasını çamlık bir tepeye vermiş.

Filmi en çok gençler beğenmişti.


NOT: Yüklem isimse ve baştaysa vurgu yüklemin kendisidir.