Evet arkadaşlar bu videomuzda da cümlenin ögeleri konusunda yardımcı ögeleri mizde devam edeceğiz.
Bakın arkadaşlar bizim temel ögeleri miz özne ve yüklendi.
Yardımcı gelirimiz ise belirtilir.
Nesne belirti siz nesne dolaylı tüm net değer adı yer tamamlayıcısı zarf, tornacı ve ecdat.
Tüm necidir arkadaşlar biz bu videomuzda belirtir nesne ve belirti siz nesneden bahsedeceğiz.
Öncelikle belirtelim nesne gelecek olursak şimdi arkadaşlar belirtilir nesne belirtme eki almıştır.
Yani ben ne demek istiyorum belirtmeye ki almıştır derken kesinlikle benin belirtilir nesnenin arkadaşlar ıı, ii, u ve i eklerini yani belirtme eklerini alması gerekiyor.
Ismin hal eklerinden belirtme eki.
Bu ekleri almayan bir belirtilir.
Nesne yoktur ya da arkadaşlar mesela isim testi çözüyorsunuz.
Hal ekleri konusu.
Eğer sen o cümlede belirtilen nesne öncesini bulursan orada belirtme hali.
Ek yüzde yüz vardır.
Bu kısma dikkat ediyoruz.
Belirtilir nesnenin sorusu.
Arkadaşlar kimi ve neyi?
Farkındaysanız zaten bakın şurada da belirtme eki var.
Bu soruları soracağım.
Bak bu sabah yolda eski arkadaşımı gördüm gördüm.
Yüklem gören kim?
Ben özne kimi gördüm eski arkadaşımı.
Burası ne oldu arkadaşlar belirtir nesne oldu zaten bakın ıı ekini aldı mesela buradaki ıı ek üyelik eki olmaz.
Şuradaki benim arkadaşımdı ki ım ek üyelik eki olur.
E sen burada belirtilen nesne bulduğuna göre demek ki sondaki ıı belirtme hali eskidir.
Bak saçları uçuşuyor rüzgarda her t elinde ayrı bir kalp çarpıyor uçuşuyor yüklem.
Arkadaşlar uçuşan kimyada n saçları özde bakın mesela.
Burada belirtilen nesne yok.
Nerede uçuşuyor rüzgarda dolaylı sünnetçi.
Her telin de ayrı bir kalp çarpışıyor.
Derken çarpışıyor yüklem.
Çarpışan ki ayrı bir kalp yine özne oldu arkadaşlar yane her cümlede belirtilir.
Nesne olmak zorunda değil.
Neden vu cümle de yok çünkü.
Kimi uçuşuyor, cevap yok.
Neyi uçuşuyor?
Cevap yok.
Kimi çarpışıyor, neyi çarpışıyor?
Yine cevap yok arkadaşlar.
O yüzden bu cümlede belirtilir nesne yoktur.
Her cümlede mutlaka aramayın.
Bakın çoğunluğun kararı ile hareket etmek gerektiğini düşünüyorum.
Derken düşünüyorum.
Yük eylemdir.
Düşünen kim?
Ben gizli öz nedir?
Neyi düşünüyorum arkadaşlar çoğunluğun kararı ile hareket etmek gerektiğini bakın gene sonda iyi var o zaman ben buraya ne dedim.
Belirtilen nesne vardır dedim.
Bakın okuyucusunu tanıyan çağımız romancısı, okuyucunun beş yüz yapraklı bir romanı bütünüyle okuyup, kavrayıp istemeyeceğini bilmektedir diyor.
Bilmektedir yüklem.
Arkadaşlar bilmekte olan kim ya da ne okuyucusunu tanıyan çağımız romancısı özne olur.
Şimdi sorumu soruyorum Neyi bilmektedir?
Okuyucunun beş yüz yapraklı bir romanı bütünüyle.
Okuyup, kavrayıp.
İstemeyeceğini.
Bakın arkadaşlar, burada da belirtme.
Hali eki var.
O zaman ben buraya ne dedim.
Belirtilir nesne vardır dedim.
Yani belirtir nesneye vururken Arkadaşlar.
Neyi ve kimi?
Sorusunu soruyoruz.
Belirtti.
Siz nesne değilse arkadaşlar.
Bizim sorumuz bakın şu kısmı unutmuyoruz, ne sorusu ama öznenin de sorusu ne sorusu.
O zaman biz bunu nasıl ayırt edeceğiz arkadaşlar?
Cümlede önce yüklemeyi bulacağız.
Sonra özneyi.
Bulacağız.
Kim ya da ne sorusunu soracağız.
Sonra bir daha ne sorusunu sorduğumda bana cevap veriyorsa o cevap veren kelime belirtti.
Siz nesne oluyor arkadaşlar ve belirtilir nesne belirtme hal ekini alırken belirti siz nesne almaz.
Şimdi bakın örnek soruda cümlede inceleyelim.
Araştırmak için bir sürü kitap aldı.
Bakın arkadaşlar aldı.
Yüklem alan kim?
O gizli özne?
Bir daha sorumu soruyorum.
Ne aldı bir sürü kitap?
Bakın burası ne oldu özne den sonra buldum belirtti siz nesne oldu ve benim belirti siz nesne i u ekini almadı.
Kesinlikle alamaz.
Bak ünlü yazar gençliğinde pek çok şiir yazmış yazmış.
Yüklem yazan kim?
Ünlü yazar özne ne zaman yazmış, gençliğinde zar tüm nece ne yazmış arkadaşlar?
Bakın Özer'den sonra yine ne sorusunu sordum.
Pek çok şiir yazmış arkadaşta.
Burada ne oldu belirtti.
Siz nesne oldu.
Bak dayım bahçeye pek çok ağaç dikti, dikti, yüklem diker kim dayım?
Özne nereye dikti bahçeye?
Dolaylı, tüm net ne?
Bakın yine bu soruyu soruyorum özde den sonra bana ne sorusuna cevap veren kelime.
Yani pek çok ağaç ne olur arkadaşlar?
Belirtisi nesne olur.
Bu kısmı unutmuyoruz.
Bakın.
Örnek sorumuza bakalım.
Ne demişim soruda?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklenmeden önce gelen sözcüklerin tümü nesne grubunu oluşturmaktadır diyor.
Yani burada balı ne demek istiyor arkadaşlar?
Benim yükledim olacak ve yük işlemden önceki öge tamamen nesne olacak.
Yani cümlem sadece nesne ve yük işlemden oluşacak.
Arkadaşlar başka bölgem olmayacak.
Şimdi bakalım mesela Adana'da diyor ki Atatürk Barajı Türkiye'nin elektrik ihtiyacının yarısından fazlasını karşılıyor, karşılıyor.
Yüklem karşılayan ki Atatürk Barajı.
Özne Ee ben burada özne buldum.
Benden sadece nesne ve yük istiyordu.
Gerçek sınav dayken ya da denemede iken bununla uğraşıp vaktinizi kaybetmeyin.
Özneyi bulduğunuz anda ekleyin arkadaşlar.
Ama biz şimdi ayrıntılarıyla bakalım.
Neyi karşılıyor?
Türkiye nin elektrik ihtiyacının yarısından fazlasını, neyi?
Sorusunu sordum.
Bana belirten nesneyi verir gitti.
Sözleşmenin en son 15 Mayıs 2022 Cuma gününe kadar geçerli olduğunu bildirdi.
Derken bildirdiği yüklem neyi bildirdi?
Sözleşmenin en son 15 Mayıs 2022 Cuma gününe kadar geçerli olduğunu.
O zaman burası ne oldu arkadaşlar?
Nesne oldu, o bildirdi gizli özne ama gizli özneler zaten sıralamaya dahil edilmiyor.
Gizli olduğu zaman.
O zaman cevabım Bursa oldu arkadaşlar.
Sonra bizim de tam anlamıyla Avrupa ulaşmamız gerektiğini söylüyor ilgili merciler derken söylüyor yüklem.
Söyleyen kim ilgili merciler özne zaten.
Bakın direk gitti özneyi buldum neyi söylüyor.
Bizimde tam anlamıyla avrupalı ulaşmamız gerektiğini belirtiyor.
Nesne oldu Ceyhan gitti.
Sıralama konusunda size hiçbir şey söylemeyeceğim, sizde biliyorsunuz derken şuradaki zaten bağlar cümle dışı unsurdur.
Biliyorsunuz yüklem bilen kim?
Siz özne neyi biliyorsunuz?
Sıralama konusunda size hiçbir şey söylemeyeceğim mi?
Yine neyi?
Sorusunu sordu ve belirtme hali eki aldı.
Arkadaşlar belirli nesne olur geçtik yüklem.
Arkadaşlar ne zaman geçtik?
Usta yazarla yaptığımız röportajın ardından zarf tüm neci neye geçtik?
Fotoğraf çekimine dolaylı tüm net geçen ki biz arkadaşlar gizli özne olur.
E burada zaten nesne bile yok.
O yüzden bizim cevabımız Bursa oldu.
Bakın arkadaşlar bizim temel ögeleri miz özne ve yüklendi.
Yardımcı gelirimiz ise belirtilir.
Nesne belirti siz nesne dolaylı tüm net değer adı yer tamamlayıcısı zarf, tornacı ve ecdat.
Tüm necidir arkadaşlar biz bu videomuzda belirtir nesne ve belirti siz nesneden bahsedeceğiz.
Öncelikle belirtelim nesne gelecek olursak şimdi arkadaşlar belirtilir nesne belirtme eki almıştır.
Yani ben ne demek istiyorum belirtmeye ki almıştır derken kesinlikle benin belirtilir nesnenin arkadaşlar ıı, ii, u ve i eklerini yani belirtme eklerini alması gerekiyor.
Ismin hal eklerinden belirtme eki.
Bu ekleri almayan bir belirtilir.
Nesne yoktur ya da arkadaşlar mesela isim testi çözüyorsunuz.
Hal ekleri konusu.
Eğer sen o cümlede belirtilen nesne öncesini bulursan orada belirtme hali.
Ek yüzde yüz vardır.
Bu kısma dikkat ediyoruz.
Belirtilir nesnenin sorusu.
Arkadaşlar kimi ve neyi?
Farkındaysanız zaten bakın şurada da belirtme eki var.
Bu soruları soracağım.
Bak bu sabah yolda eski arkadaşımı gördüm gördüm.
Yüklem gören kim?
Ben özne kimi gördüm eski arkadaşımı.
Burası ne oldu arkadaşlar belirtir nesne oldu zaten bakın ıı ekini aldı mesela buradaki ıı ek üyelik eki olmaz.
Şuradaki benim arkadaşımdı ki ım ek üyelik eki olur.
E sen burada belirtilen nesne bulduğuna göre demek ki sondaki ıı belirtme hali eskidir.
Bak saçları uçuşuyor rüzgarda her t elinde ayrı bir kalp çarpıyor uçuşuyor yüklem.
Arkadaşlar uçuşan kimyada n saçları özde bakın mesela.
Burada belirtilen nesne yok.
Nerede uçuşuyor rüzgarda dolaylı sünnetçi.
Her telin de ayrı bir kalp çarpışıyor.
Derken çarpışıyor yüklem.
Çarpışan ki ayrı bir kalp yine özne oldu arkadaşlar yane her cümlede belirtilir.
Nesne olmak zorunda değil.
Neden vu cümle de yok çünkü.
Kimi uçuşuyor, cevap yok.
Neyi uçuşuyor?
Cevap yok.
Kimi çarpışıyor, neyi çarpışıyor?
Yine cevap yok arkadaşlar.
O yüzden bu cümlede belirtilir nesne yoktur.
Her cümlede mutlaka aramayın.
Bakın çoğunluğun kararı ile hareket etmek gerektiğini düşünüyorum.
Derken düşünüyorum.
Yük eylemdir.
Düşünen kim?
Ben gizli öz nedir?
Neyi düşünüyorum arkadaşlar çoğunluğun kararı ile hareket etmek gerektiğini bakın gene sonda iyi var o zaman ben buraya ne dedim.
Belirtilen nesne vardır dedim.
Bakın okuyucusunu tanıyan çağımız romancısı, okuyucunun beş yüz yapraklı bir romanı bütünüyle okuyup, kavrayıp istemeyeceğini bilmektedir diyor.
Bilmektedir yüklem.
Arkadaşlar bilmekte olan kim ya da ne okuyucusunu tanıyan çağımız romancısı özne olur.
Şimdi sorumu soruyorum Neyi bilmektedir?
Okuyucunun beş yüz yapraklı bir romanı bütünüyle.
Okuyup, kavrayıp.
İstemeyeceğini.
Bakın arkadaşlar, burada da belirtme.
Hali eki var.
O zaman ben buraya ne dedim.
Belirtilir nesne vardır dedim.
Yani belirtir nesneye vururken Arkadaşlar.
Neyi ve kimi?
Sorusunu soruyoruz.
Belirtti.
Siz nesne değilse arkadaşlar.
Bizim sorumuz bakın şu kısmı unutmuyoruz, ne sorusu ama öznenin de sorusu ne sorusu.
O zaman biz bunu nasıl ayırt edeceğiz arkadaşlar?
Cümlede önce yüklemeyi bulacağız.
Sonra özneyi.
Bulacağız.
Kim ya da ne sorusunu soracağız.
Sonra bir daha ne sorusunu sorduğumda bana cevap veriyorsa o cevap veren kelime belirtti.
Siz nesne oluyor arkadaşlar ve belirtilir nesne belirtme hal ekini alırken belirti siz nesne almaz.
Şimdi bakın örnek soruda cümlede inceleyelim.
Araştırmak için bir sürü kitap aldı.
Bakın arkadaşlar aldı.
Yüklem alan kim?
O gizli özne?
Bir daha sorumu soruyorum.
Ne aldı bir sürü kitap?
Bakın burası ne oldu özne den sonra buldum belirtti siz nesne oldu ve benim belirti siz nesne i u ekini almadı.
Kesinlikle alamaz.
Bak ünlü yazar gençliğinde pek çok şiir yazmış yazmış.
Yüklem yazan kim?
Ünlü yazar özne ne zaman yazmış, gençliğinde zar tüm nece ne yazmış arkadaşlar?
Bakın Özer'den sonra yine ne sorusunu sordum.
Pek çok şiir yazmış arkadaşta.
Burada ne oldu belirtti.
Siz nesne oldu.
Bak dayım bahçeye pek çok ağaç dikti, dikti, yüklem diker kim dayım?
Özne nereye dikti bahçeye?
Dolaylı, tüm net ne?
Bakın yine bu soruyu soruyorum özde den sonra bana ne sorusuna cevap veren kelime.
Yani pek çok ağaç ne olur arkadaşlar?
Belirtisi nesne olur.
Bu kısmı unutmuyoruz.
Bakın.
Örnek sorumuza bakalım.
Ne demişim soruda?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklenmeden önce gelen sözcüklerin tümü nesne grubunu oluşturmaktadır diyor.
Yani burada balı ne demek istiyor arkadaşlar?
Benim yükledim olacak ve yük işlemden önceki öge tamamen nesne olacak.
Yani cümlem sadece nesne ve yük işlemden oluşacak.
Arkadaşlar başka bölgem olmayacak.
Şimdi bakalım mesela Adana'da diyor ki Atatürk Barajı Türkiye'nin elektrik ihtiyacının yarısından fazlasını karşılıyor, karşılıyor.
Yüklem karşılayan ki Atatürk Barajı.
Özne Ee ben burada özne buldum.
Benden sadece nesne ve yük istiyordu.
Gerçek sınav dayken ya da denemede iken bununla uğraşıp vaktinizi kaybetmeyin.
Özneyi bulduğunuz anda ekleyin arkadaşlar.
Ama biz şimdi ayrıntılarıyla bakalım.
Neyi karşılıyor?
Türkiye nin elektrik ihtiyacının yarısından fazlasını, neyi?
Sorusunu sordum.
Bana belirten nesneyi verir gitti.
Sözleşmenin en son 15 Mayıs 2022 Cuma gününe kadar geçerli olduğunu bildirdi.
Derken bildirdiği yüklem neyi bildirdi?
Sözleşmenin en son 15 Mayıs 2022 Cuma gününe kadar geçerli olduğunu.
O zaman burası ne oldu arkadaşlar?
Nesne oldu, o bildirdi gizli özne ama gizli özneler zaten sıralamaya dahil edilmiyor.
Gizli olduğu zaman.
O zaman cevabım Bursa oldu arkadaşlar.
Sonra bizim de tam anlamıyla Avrupa ulaşmamız gerektiğini söylüyor ilgili merciler derken söylüyor yüklem.
Söyleyen kim ilgili merciler özne zaten.
Bakın direk gitti özneyi buldum neyi söylüyor.
Bizimde tam anlamıyla avrupalı ulaşmamız gerektiğini belirtiyor.
Nesne oldu Ceyhan gitti.
Sıralama konusunda size hiçbir şey söylemeyeceğim, sizde biliyorsunuz derken şuradaki zaten bağlar cümle dışı unsurdur.
Biliyorsunuz yüklem bilen kim?
Siz özne neyi biliyorsunuz?
Sıralama konusunda size hiçbir şey söylemeyeceğim mi?
Yine neyi?
Sorusunu sordu ve belirtme hali eki aldı.
Arkadaşlar belirli nesne olur geçtik yüklem.
Arkadaşlar ne zaman geçtik?
Usta yazarla yaptığımız röportajın ardından zarf tüm neci neye geçtik?
Fotoğraf çekimine dolaylı tüm net geçen ki biz arkadaşlar gizli özne olur.
E burada zaten nesne bile yok.
O yüzden bizim cevabımız Bursa oldu.
Sıkça Sorular Sorular
Cümlenin Ögeleri Nelerdir?
- Temel Ögeler: Özne, Yüklem
- Yardımcı Ögeler: Nesne, Dolaylı Tümleç, Zarf Tümleci, Edat Tümleci
Cümlenin Ögeleri Nasıl Bulunur?
Bir cümlede önce yüklem bulunur. Sonra diğer ögeler yükleme soru sorularak bulunur.
Cümlenin Ögeleri Tablosu
| Özne | ne, kim |
|---|---|
| Belirtisiz Nesne | özne bulunduktan sonra sorulan ikinci “ne” sorusu |
| Belirtili Nesne | neyi, kimi |
| Dolaylı Tümleç | kime, kimde, kimden neye, neyde, neyden nereye, nerede, nereden |
| Zarf Tümleci | nasıl, niçin, neden, ne zaman, ne kadar, nereye |
Nesne Nedir?
Eylemden etkilenen ögedir. İkiye ayrılır.
Belirtili Nesne Nedir?
Yükleme sorduğumuz “neyi” ve “kimi” sorularına cevap verir.
Bu sabah yolda eski arkadaşımı gördüm.
Belirtisiz Nesne Nedir?
Özneyi bulduktan sonra yükleme soracağımız ikinci ne sorusunun cevabı belirtisiz nesne olur.
Ünlü yazar gençliğinde pek çok şiir yazmış.
