İsim Tamlaması konusu, AYT Edebiyat ve TYT Türkçe testlerinde sorulan konulardan biri. Belirtili, Belirtisiz ve Zincirleme İsim Tamlaması soru olarak karşımıza çıkabiliyor. Soru çözmeye başladıktan sonra bu konunun sana çok kolay geleceğine eminiz! Kunduz eğitmenlerimizden Türkçe öğretmeni Celal Hoca, bu konu hakkında senin için çok faydalı bir yazı hazırladı ve mutlaka görmen gereken örnek soruları seçti. Şimdi birlikte İsim Tamlaması konusunu keşfedelim!
İsim Tamlamaları (Ad Tamlaması)
İsim tamlamaları; en az iki sözcükten oluşan, birbirlerine ilgi ile bağlanan sözcük gruplarıdır. Üç grupta incelenir.
Belirtili İsim Tamlaması
Yazımıza başlamadan önce videomuzu izleyebilirsin!
Tamlayan ve tamlanandan oluşur. Tamlayan ( – ın ) ilgi hâli ekini alır. Tamlanan ise iyelik eki alır. Genelde tamlayan önce tamlanan sonra gelir. İsme sorulan “ neyin, kimin “ sorularının cevabıdır.
Belirtili İsim Tamlaması Örnekleri
- Lamba – nın ışık – ı , Amasya – nın elmalar – ı
Uyarı: İlgi hâli eki – in ben ve biz sözcüklerine geldiğinde – im olur.
- Ben – im ev – im , biz – im ev – imiz
Uyarı: – den ayrılma hâli eki, bazı durumlarda – ın eki yerine kullanılabilinir.
- Sporcular – dan bazılar- ı / sporcular – ın bazılar- ı
Uyarı: Bazı isim tamlamalarında tamlayan düşebilir. Buna tamlayanı düşmüş isim tamlaması denir. Tamlayanı düşmüş isim tamlaması, tamlama olarak kabul edilmez.
- ( onun ) elbisesini unutma. ( elbisesini sözcüğünden önce onun tamlayanı söylenmediği için tamlayanı düşmüş isim tamlaması olur. )
Uyarı: Bazı isim tamlamalarında tamlayan ile yer değiştirebilir.
- Hışırtı – sı duyuluyor ağaçlar – ın. ( ağaçların hışırtısı şeklinde olan isim tamlamasında tamlayan ile tamlanan yer değiştiriyor. )
Uyarı: İsim tamlamaları birden fazla tamlayan veya tamlanan alabilir.
- Ev – in ve araba – nın anahtar – ı ( birden fazla tamlayan var. )
- Mutfak – ın duvar – ı ve dolaplar – ı ( birden fazla tamlanan var. )
Videomuzu izleyerek yazımıza kısa bir mola verebilirsin!
Belirtisiz İsim Tamlaması
Bu tamlama çeşidinde sadece tamlanan ek alır, tamlanan almaz. İsme sorulan “ ne “ sorusunun cevabıdır.
Çay bardak – ı, kalem kutu – su
Uyarı: Belirtisiz isim tamlaması ile sıfat tamlaması çok karıştırılır. Bunları ayırmak için isme hangi soruyu sorduğunuz önemlidir.
Belirtisiz İsim Tamlaması Örnekleri
- Millet bahçe – si ( ne bahçesi diye sorduğumuzda cevap aldığımız için bu belirtisiz isim tamlaması örneği olur. )
- Yıllık plan – ı inceledim. ( nasıl plan sorusuna cevap veriyor, bu yüzden sıfat tamlaması olur. )
Konu hakkındaki videomuzu izleyerek öğrendiklerini pekiştirebilirsin!
Zincirleme İsim Tamlaması
En az üç sözcükten oluşur. Bir isim tamlamasına sonradan eklenen bir sözcükle veya iki ad tamlamasının birleşmesiyle oluşabilir.
Deniz suy – u – nun sıcaklık – ı / İstanbul il – i – nin ses sorun – u
Uyarı: Üç sözcük yan yana gelip bir tamlama kurduğunda bu her zaman zincirleme isim tamlaması olmaz.
Zincirleme İsim Tamlaması Örnekleri
- Acımasız hayat – ın yorgun insanlar – ı ( burada acımasız ve yorgun sıfat görevinde. Hayatın insanları ise belirtili isim tamlamasıdır. )
İsim Tamlamaları konusunu tam olarak anlamak için bol bol soru çözümü yapmak da çok önemli. Kendi kaynaklarından sonra MEB Kazanım Testlerine de göz atmanı tavsiye ediyoruz. Soru çözerek bu türün özellikleri, tanınan yazar ve eserleri hakkında alıştırma yapıp konuyu pekiştirebilirsin!
☀️☀️☀️
Her ders için değişmeyen kilit nokta bol bol soru çözümü ile pratik yapmak. Çözemediğin sorulara yanıt bulmak istiyorsan sınava hazırlık sürecinde Kunduz hep yanında! Profesyonel eğitmenler tarafından hazırlanan Soru Çözümü, binlerce soru ve çözümden oluşan Soru Bankası hizmetlerimizden faydalanabilirsin.