Bu dersimiz de Cumhuriyet sonrası toplumcu eğilimleri yansıtan şiir üzerinde duracağız.
Önce genel özelliklerinden bahsedeceğiz.
Bu şiir tarzının daha sonra da temsilcilerinden bahsedeceğiz.
İsterseniz hemen genel özelliklerinden başlayalım.
Bir kere bu akımdan, bu topluluklarla, yani toplumcu eğilimi yansıtan şiir tarzında sanat toplum içindir anlayışı olacaktır.
Önemli olan şiirin bakın fayda sağlamasıdır ve şiirin ideolojik bir tesis olması gerektiğini öne sürmüşlerdir.
Yani eğer bir şiir yazıyorsanız bir tesiste hummalı bir ideolojiden bahs etmeli.
Peki bu ideoloji ne?
Sosyalizm, Marksizm.
Bakın zaten bir sonraki madde bize bakalım.
Sosyalist bireysellik yani toplum için çalışmak hedeflenmiştir.
Bakın özellikle de Marksist materyalist dünya görüşü benimsenmiştir.
Rus şair Maya eskiden etkilenmiştir.
Bakınız zaten Maya ki aynı zamanda örfi turizminde kurucularındandır.
Dolayısı ile fütürizm de bu toplumcu anlayışların etkilendiği bir edebi akımdır.
Dolayısıyla Maya Konsey'den bir etkilenme var.
Bakın önemli bir nokta serbest nazım tarzını kullanmışlardır.
Yani toplumcu şairlerinin en çok kullandığı, sıkça kullandığı tarz serbest lazımdır.
Bakın.
Onlar için biçim önemli değil, içerik yani şiirin verdiği mesaj önemlidir.
Tabii bir sonraki maddemiz, yani ölçüsüz ve kafiyeli şeyler yazılması.
Bu biraz da serbest adımla ilgili bağlantılı bir madde ve söylev üslubundan faydalanmış yerdir.
Yani şiirlerinde bir hitabet havası, bir slogan havası mevcuttur diyebiliriz.
Şiirlerde hümanist ve iyimser bir bakış açısına da aynı zamanda toplumcu şairler de görmekteyiz.
Her türlü dinsel ve törensel bağda bakın redd etmişlerdir.
Peki kimleri tema olarak, daha doğrusu tema olarak neyi işlemişlerdir?
Daha çok bakın emekçilerinin sorunları köy, öncülük, halkçılık, insan, toplum ve üretim en çok işledikleri temalar.
Peki edebiyat akımı?
Bakın az öncede ifade etmiştim.
Özellikle de fütürizm akımından etkilenmişlerdir.
Tabii bakın her ne kadar sosyalizm var, Marksizm var, serbest Nazım var, söylev havası var, ölçüsüz kafiye.
Siz şiirler var.
İçerik işte daha önemlidir desek de.
Ama bu şairlerin halk ve Divan şiirinden de etkilendiğini söyleyebiliriz.
Ve temsilcileri şimdi bakın toplumcu anlayışın aslında öncü ismi Nazım Hikmet dir.
İşte biz ilk olarak ki kendisinden sonra birçok sanatçı üzerinde de etkisi vardır Nazım Hikmet'in.
Şimdi Nazım Hikmet Ran serbest ve toplumcu şiirin bir kere öncüsüdür.
Bakın ilk şiirlerini ölçülü ve uyarlı yazmasına rağmen sonradan serbest şiire yönelmiştir.
Bakın dili gayet başarılı ve canlı bir şekilde kullanır.
Divan ve halk edebiyatını çağdaş bir anlayışla bakın.
Birleştirmiş.
Yani hem çağdaş.
Şiiri kullanmış, aynı zamanda o gelenekten gelen divan ve halk şiirini almış ve ikisini bakın sentez demiştir.
Ve toplumcu ların genel özelliklerinden de demiştik ki bu aslında o toplumcu şiir için söylediğimiz o genel özelliklerin hepsi.
Yani şurada isteyeceğimiz şairlerin de aslında bir özelliğidir.
Yani onu da bilelim.
Çok farklı, birbirinden ayrı şeyler değil aslında.
Ve bakın Nazım Hikmet giden ve Fütürizm den etkilenmiştir.
Ve kendisinin mesela bazı lakapları var.
Mavi gözlü, dev gül, güzel yüzlü şair olarak da kendisi bakın ne yapılmış anılmıştır.
Birçok şiiri var ve bunların hemen hemen hepsi de çok önemli şehirlerdir.
Bakın 835 satır Simav'ın Kadısı Oğlu, Şeyh Bedreddin Destanı, Memleketimden İnsan Manzaraları, Taranto, Bab U'ya Mektuplar, Güneşi içine içenlerin türküsü.
Ben Eğerci kendini neden öldürdü?
Ve Kurtuluş Savaşı Destanı.
Ki bu da yapma destanlarından dır.
Türk edebiyatının, Nazım Hikmet'in önemli şiirleri dir.
Bak.