Toplumcu şiir anlayışının temsilcilerinden devam ediyoruz.
Rıfat Ilgaz dayız.
Bakın Rıfat Ilgaz eserlerinde toplumcu bir tutum sergilemiştir.
Zaten aslında bunu söylemese de bu dönem sanatçılarının zaten toplumun, topluluğun genel ismi toplumcu anlayıştır.
Dolayısıyla hepsi mutlaka toplumu, toplumun sorunlarını anlatacaktır.
Yani bu genel özelikleri bilelim.
Yani toplumcu şairlerle ilgili bakın hiç bir özellik bilmesek de toplumun dertlerini anlattığını bileceğiz.
Emekçileri, ezilen insanları anlattıklarını bileceğiz.
Serbest Nazım'ı kullandıklarını yine bileceğiz.
Bakalım şimdi ne yapmış?
Bakın yoksulların yaşamını.
Ama bu kez bakın mizahi ögelerle yansıtmıştır.
Yani Rıfat Ilgaz da aynen diğer toplumcu larda olduğu gibi elbette ki yoksul insanları anlatır ama bu sefer mizahi ögeleri kullanır.
Rıfat Ilgaz ilk şiirlerinde Ahmet Haşim'in etkisindedir.
Sonradan Nazım Hikmet'ten etkilenip toplumcu bir anlayışa yönelmiştir.
Bakın, özellikle de kendi yaşadığı dönemi anlatan somut şiirler yazmıştır.
Bakın.
Peki şiirleri önemli, eserleri neler?
Bakın yarenlik.
Sınıf yaşadıkça kara kılçık.
Üsküdar'da sabah oldu ve Güvercinin uyur mu?
Rıfat Ilgaz'ın önemli şiirleri dir.
Mutlaka bunları bilmeliyiz.
Ceyhun Atuf Kansu Şimdi Ceyhun Atuf Kansu Bakın halk dilinden ve halk söyle, içlerinden geniş ölçüde yararlanarak halkın özlemlerini, halkın sevinçlerini, acılarını ve yaşama savaşını bakın, coşkulu bir söyleyişle dile getirmiştir.
İlk şiirlerinde halk şiiri geleneğine bağlı kalmış, 1940'tan sonra toplumcu anlayışa yönelmiştir Ceyhun Atuf Kansu.
Peki eserleri neler?
Bakın bir çocuk bahçesinde, özellikle de bağbozumu sofrasını çok iyi vereceğiz.
Çocuklar gemisi, yanık hava.
Haziran Defteri ve Türk edebiyatının da yapma destanlarından olan Sakarya Meydan Savaşı'nı mutlaka bilmeliyiz ve geldik.
Hasretinden prangalar es gittim diyen Ahmed Arif'e.
Bakın Ahmet Zarif bir kere şiirlerinde ezilen insandan yana olmuş.
Biz ne demiştik zaten?
Tüm toplumcu ların hemen hemen hepsinin ezilen insanları anlattığını, köylüleri anlattığını, gecekonduda yaşayan o garip insan, gariban insanları anlattığını söyleyebiliriz.
Ezilen insandan yana olmuş ezilenlerin kardeşliğine de özellikle bakın vurgu yapmıştır.
Tabii bu ezilen insanlar daha çok Anadolu insanıdır.
Bakın türkü, ağıt ve masalların hem içli hem de gür sesi ve özüyle beslenmiştir.
Yani şiirlerini anlatırken aynı zamanda türküden atan ve o masalların içerik kısmından da faydalanmıştır.
Bakın en çok kullandığı temalar neler?
Bakın özgürlük, umut, dayanışma, hapishane ortamı, halkın çilesi, sevda, başkaldırı, korkusuz luk, baskı gibi genelde değil tüm toplumcu ların kullanmış olduğu temaları da şiirlerinde kullanmıştır.
Doğu Anadolu'nun yerli öğelerine de şiirlerinde yer vermiştir.
Evet, Doğu Anadolu'yu, özellikle de unutmamış.
Ahmed Arif.
Hasretinden prangalar eskitme.
Onu kesin bilmeliyiz.
Aynı zamanda Yurdum Benim Şu Hatta Varım diğer önemli şiir kitabıdır.
Yine Türk edebiyatının önemli eseridir.
Mutlaka bilmeliyiz.
Ercüment Behzat Lav.
Ölçülü ve uyarlı.
Şiire karşı çıkan ilk kişi olmuştur.
Bakın.
Ölçülü ve uyarlı.
Şiire ilk karşı çıkanlardan biri Ercüment Behzat Loft lafıdır.
Fütürizm ve sürrealizm etkiler etkisi var.
Zaten fütürizm birçoğu etkilenmiştir ama Ercüment Behzat Lav da aynı zamanda.
Sürrealizm den etkilenme de vardır.
Bakın şiiri mize alay sulamayı yani ironiyi ilk getiren şairdir.
Hani söylediğinin tam tersini kast etme var ya, laf sokma gibi.
Düşünün işte bunu şehrimize ilk getiren kişidir.
Ercüment Behzat Lav, Bakın Does Kaos Açıl Keli, Dim Açıl Masumu ve üç Anadolu.
Ercüment Behzat ın önemli eserleridir.
Ve Enver Gökçe.
Şimdi Enver Gökçe bir kere sosyalist düşünceyi savunmuş.
Bunu bileceğiz.
Bu doğrultuda zaten şiirlerini kaleme almıştır.
Özellikle de Halk Şiiri söyleşilerinde, yerel sözcüklerden ve deyimler den sıkça faydalanmıştır.
Bakın kısa dizilerden oluşan ve kendine özgü bir toplumcu şiir anlayışı geliştirmiştir.
Yani serbest Nazım da tabii ki kullanmış ama özellikle de kısa dizeler den oluşan yani kendine özgü bir tarz oluşturmuş.
Bakın dost dost ille kavga eserini kesin bileceğiz.
Panzerler üstümüze kalkarsa kesin bileceğiz.
Ve aynı zamanda Eğin türküleri de.
Bilmemiz gereken önemli eserdir Hasan İzzettin Dinamo.
Şimdi bakın gençliğinde her ne kadar bireysel şiirler yazsa da daha sonra Nazım Hikmet'in etkisiyle toplumcu şiire yönelmiştir.
Yani zengin bir çağrışım gücüyle yazdığı şiirlerinde özellikle tabiatı ve yaşamın farklı yönlerini vermiştir.
Bakın bunları iyi bileceğiz.
Peki hangi eserler önemli?
Deniz Feneri, Karacaahmet Senfonisi, Özgürlük Türküsü, Mapus, Annemden Şiirler, Gecekondu, Kumdan Şiirler ve Çoban Şiirleri.
Hasan İzzettin Dinamo nun önemli eserleridir.
Hasan Hüseyin Korkmaz Gül şiirini.
Hasan Hüseyin Korkmaz Gelin tabii ki toplumcu şiirler yazdığını bileceğiz ama özellikle de bakın hiciv evler, özellikle de hiciv evleri önemli ses getirmiştir bunu.
Yani eleştiri tarzında hiciv den kastımız daha çok eleştiri eleştirel tarzda yazdığını mutlaka söylemeliyiz.
İlk şiirlerini bakın yine Hece ile yazıyor, daha sonra da toplumcu ve serbest şiire yöneliyor.
Bakın İsyan emekçilerinin yaşantısı, dikkat ettiyseniz bakın genelde toplumcu şairlerin genel özellikleridir.
Bakın bu işte emekçilerin yaşantısı.
Sömürü, kapitalizm, grev, özgürlük, tabiat, aşk.
Bakın dikkat ederseniz, hani o toplumcu, o toplumcu ların, o halkın dertlerinin yanında aşkı ve tabiatı da yine unutmuyorlar.
Tabii bunu anlatırken Hasan Hüseyin Korkmaz ın coşkulu bir dille yazdığını söyleyebiliriz.
Özellikle de bazı şeyleri çok beğenilmiş ve bestelenmiştir.
Bakın Temmuz bildirisi önemli bir eseridir.
Acılara Tutunmak, Acıyı Bal Eyledik, Kızıl Kuğu ve KV Hasan Hüseyin Korkmaz Gelin önemli eserlerindendir A.Kadir.
Asıl adı İbrahim Abdulkadir Meriç boyudur.
Bakın önce Necip Fazıl'ın etkisindedir.
Hatta Faruk Nafiz den de etkilenmiştir ki bunlar, yani daha çok.
Mesela Necip Fazıl dini mistik bir özelliğe sahip.
Sonra bakın Nazım Hikmet'le tanışıyor ve bu sefer artık Nazım Hikmet'in etkisinde.
Toplumsal konuları toplumcu bir serbest bir anlayışa doğru kayıyor.
Bakın kendisi ve bireysel dramı toplumsal sorunlarla birlikte ele almıştır.
Özellikle de türkülerden halk şiirinden sıkça faydalandığını söyleyebiliriz.
Bakın aynen diğer toplumcu şairler de olduğu gibi yoksulluk, savaş, sürgün ve hapis yaşayan insanın duygularını yalın birleri ile anlattığını söyleyebiliriz.
Peki hangi eserlerini bilmeliyiz?
Bakın tebliğ.
Hoş geldin Halil İbrahim.
Dört Pencere ve Mutlu Olmak Varken isimli eserlerini bilmeliyiz.
Şimdi arkadaşlar bakın bu sanatçıların dışında da yine toplumcu anlayışla yazan bazı sanatçılarımız var, isimlerini bilmemiz de fayda var.
Bakın İlhami Bekir Tez bilmeliyiz.
Ömer Faruk Toprak ismini bilmeliyiz.
Bakın Gülten Akın, Arif Damar, Cahit Irgat, Mehmet Başaran, Suat Taşer, Metin Eloğlu gibi sanatçıların da yine toplumcu çizgide şiir yazan başarılı sanatçılar olduğunu bilmemiz de fayda var.