Evet arkadaşlar bu videomuzda da soru sözcükleriyle öge bulacağız.
Bu da öğrenciler tarafından biraz sıkıntı yaşanılan bir durum ama çok da zor değil.
Şimdi göreceksiniz.
Şimdi arkadaşlar öncelikle bizim böyle sorularda sorularımın yani soru anlamı katan kelimeleri mizin altını çizmemiz gerekiyor.
Bu arabayı sana kim aldı, kim akşam akşam nereye gidiyorsun nereye?
Kardeşimle ne zaman tatile çıkacaksın, ne zaman izin alıp eve gitmek isteyen kimde kimde?
Neyi merak ediyorsun?
Günlerdir neyi derse niçin geç kaldın?
Niçin soran da bu arkadaşlar, bu kelimelerle sağlandı.
Şimdi bunların yerine biz soruya uygun cevap veriyoruz.
Mesela bu arabayı sana atıyorum, Ahmet aldı diyorum, başka bir isimde diyebilirsin, anne baba da diyebilirsin.
Şimdi ögelerini ayırıyorum.
Arkadaşlar aldı yüklem alan kim, Ahmet Alan kim ya da ne ifadesi bana neyi verir?
Arkadaşlar özneyi verir ha şöyle doldur hocam öznenin sorusu kim sorusu değil mi?
Buradan bulamaz mıyım?
Bulabilirsiniz.
Arkadaşlar, iki yolu da vardır.
O zaman buradaki soru bana özneyi verdi.
Akşam akşam nereye gidiyorsun?
Mesela ben diyorum ki anneme cevap da vermeye bilirsin.
Gidiyorsun yüklem arkadaşlar.
Giden kim?
Sen gizli özne ne zaman?
Akşam akşam zar.
Tüm nece nereye gidiyorsun?
Anneme nereyi sorsa bana neyi verir arkadaşlar dolaylı tüm neci verir.
O zaman ikinci cümlem benim dolaylı tümüne midir?
Soru Sözümün ögesi kardeşlerimle ne zaman tatile çıkacaksın?
Mesela diyorum ki seneye ne zaman zaten zarf sürecini sorusudur.
O yüzden de arkadaşlar nereye çıkacaksın dediğimde, ne zaman çıkacaksın dediğimde pardon zaman anlamı verdiği için buradaki önem de bana neyi verir zarf cümlesini verir.
Şimdi şu kısım biraz dikkat gerektiriyor.
Şimdi kim kelimesini gördüğünüz zaman arkadaşlar kim sorusu Özden'in sorusu olduğu için hemen bunun özne olduğu düşünülüyor.
Ama böyle bir durum yok.
Mesela cevap veririm.
Cevap bu noktada işe yarıyor.
İzin alıp eve gitmek isteyen sendin diyorum.
Mesele annem de dayım, babamdı, fark etmez.
Şimdi bunu görme, şu an burada izin alıp eve gitmek isteyen sendin dediğimde sendin.
Yüklem olmuyor mu?
O zaman arkadaşlar kimdi kelimesi öznenin değil yüklemeyin cevabıdır.
O yüzden buraya çok dikkat ediyoruz.
Yani cevap veriyorsun, neyi merak ediyorsun?
Günlerdir merak ediyorsun yüklem günlerdir.
Zarf tüm nece?
Merak eden kim?
Sen gizli özne neyi sorusu arkadaşlar?
Neyi ve kimi sorusu bize neyi verir belirtildi.
Nesneyi verir, çok dikkat ediyoruz derse niçin geç kaldın, neden, niçin, niye, ne zaman gibi ifadeleri gördüğümüz yerde arkadaşlar bunlar soru zarfını sorusudur.
O yüzden de arkadaşlar cevabımız ne olur?
Zarf tüm neci olur?
Bu da öğrenciler tarafından biraz sıkıntı yaşanılan bir durum ama çok da zor değil.
Şimdi göreceksiniz.
Şimdi arkadaşlar öncelikle bizim böyle sorularda sorularımın yani soru anlamı katan kelimeleri mizin altını çizmemiz gerekiyor.
Bu arabayı sana kim aldı, kim akşam akşam nereye gidiyorsun nereye?
Kardeşimle ne zaman tatile çıkacaksın, ne zaman izin alıp eve gitmek isteyen kimde kimde?
Neyi merak ediyorsun?
Günlerdir neyi derse niçin geç kaldın?
Niçin soran da bu arkadaşlar, bu kelimelerle sağlandı.
Şimdi bunların yerine biz soruya uygun cevap veriyoruz.
Mesela bu arabayı sana atıyorum, Ahmet aldı diyorum, başka bir isimde diyebilirsin, anne baba da diyebilirsin.
Şimdi ögelerini ayırıyorum.
Arkadaşlar aldı yüklem alan kim, Ahmet Alan kim ya da ne ifadesi bana neyi verir?
Arkadaşlar özneyi verir ha şöyle doldur hocam öznenin sorusu kim sorusu değil mi?
Buradan bulamaz mıyım?
Bulabilirsiniz.
Arkadaşlar, iki yolu da vardır.
O zaman buradaki soru bana özneyi verdi.
Akşam akşam nereye gidiyorsun?
Mesela ben diyorum ki anneme cevap da vermeye bilirsin.
Gidiyorsun yüklem arkadaşlar.
Giden kim?
Sen gizli özne ne zaman?
Akşam akşam zar.
Tüm nece nereye gidiyorsun?
Anneme nereyi sorsa bana neyi verir arkadaşlar dolaylı tüm neci verir.
O zaman ikinci cümlem benim dolaylı tümüne midir?
Soru Sözümün ögesi kardeşlerimle ne zaman tatile çıkacaksın?
Mesela diyorum ki seneye ne zaman zaten zarf sürecini sorusudur.
O yüzden de arkadaşlar nereye çıkacaksın dediğimde, ne zaman çıkacaksın dediğimde pardon zaman anlamı verdiği için buradaki önem de bana neyi verir zarf cümlesini verir.
Şimdi şu kısım biraz dikkat gerektiriyor.
Şimdi kim kelimesini gördüğünüz zaman arkadaşlar kim sorusu Özden'in sorusu olduğu için hemen bunun özne olduğu düşünülüyor.
Ama böyle bir durum yok.
Mesela cevap veririm.
Cevap bu noktada işe yarıyor.
İzin alıp eve gitmek isteyen sendin diyorum.
Mesele annem de dayım, babamdı, fark etmez.
Şimdi bunu görme, şu an burada izin alıp eve gitmek isteyen sendin dediğimde sendin.
Yüklem olmuyor mu?
O zaman arkadaşlar kimdi kelimesi öznenin değil yüklemeyin cevabıdır.
O yüzden buraya çok dikkat ediyoruz.
Yani cevap veriyorsun, neyi merak ediyorsun?
Günlerdir merak ediyorsun yüklem günlerdir.
Zarf tüm nece?
Merak eden kim?
Sen gizli özne neyi sorusu arkadaşlar?
Neyi ve kimi sorusu bize neyi verir belirtildi.
Nesneyi verir, çok dikkat ediyoruz derse niçin geç kaldın, neden, niçin, niye, ne zaman gibi ifadeleri gördüğümüz yerde arkadaşlar bunlar soru zarfını sorusudur.
O yüzden de arkadaşlar cevabımız ne olur?
Zarf tüm neci olur?
Sıkça Sorular Sorular
Cümlenin Ögeleri Nelerdir?
- Temel Ögeler: Özne, Yüklem
- Yardımcı Ögeler: Nesne, Dolaylı Tümleç, Zarf Tümleci, Edat Tümleci
Cümlenin Ögeleri Nasıl Bulunur?
Bir cümlede önce yüklem bulunur. Sonra diğer ögeler yükleme soru sorularak bulunur.
Cümlenin Ögeleri Tablosu
Özne | ne, kim |
---|---|
Belirtisiz Nesne | özne bulunduktan sonra sorulan ikinci “ne” sorusu |
Belirtili Nesne | neyi, kimi |
Dolaylı Tümleç | kime, kimde, kimden neye, neyde, neyden nereye, nerede, nereden |
Zarf Tümleci | nasıl, niçin, neden, ne zaman, ne kadar, nereye |