Elektrik akımıyla sorularımıza devam ediyoruz.
Rui Costa şekildeki elektrik devresinde Ros da o yönde hareket ettirilip anahtara kapatılırsa, özdeş dirençler ile kurulu devrede x, y, z lambaların parlaklığı nasıl değişir demişiz.
Ana koldan çıkan akım bu noktaya geldiğinde üç tane kola ayrılıyor ve tekrardan bu noktalarda birleşip devreyi tamamladığına göre bu kol, en alttaki kol, ortadaki kol ve en üstteki kol birbirine paralel olarak ifade edebiliriz.
Harften, düğmeyle ve akım dağıtım yöntemine paralel olduğunu gösterdik.
O halde buradaki değerimiz potansiyel farkımızı ve kadarsa en alttaki kale koluna da volt, ortadaki kola da volt, en üstteki kol da Volt kadar potansiyel gerilim, potansiyel fark yani gerilim düşmüş olacak.
O halde ilk sağlanmasının yanındaki Rios da ok yönünde ayrılırsa, burada görmüş olduğunuz akım bu noktadan geçtikten sonra şu kadar direnci kullanıyor.
Eğer ben Rios da biraz daha bu tarafa kaldırırsak kullandığımız direnç azalacak.
O halde şöyle bir göstermek istersek şurada bir ray direncimiz var, yanında bir IX lambası var.
Buradaki R direncinin miktarı azalırsa o zaman bu direncin üzerine düşen potansiyel fark azalır.
O halde X'in üzerine düşen potansiyel fark artar.
Aynı kolda toplam volt toplam volt sağlamaları gerekiyor.
O halde yanındaki direncin üzerine düşen volt azalırsa X direncinin üzerine düşen volt artar.
O halde lamba parlaklığı potansiyel fark ile doğru orantılıdır.
O halde X'in parlaklığını olur, artar ifadesini kullanabiliriz.
Aynı zamanda matematiksel modelle de göstermek istersek, burada lamba, parlaklık, güç demekti.
Gücü, gücü, akım, potansiyel fark çarpımı da doğru orantı mıydı?
Ya da akımın karesi çarpı dirence doğru orantılıdır ya da potansiyel farkla doğru orantılı direncin karesiyle ters orantılı idi şeklinde yazabiliriz. Genellikle bu tür devrelerde şu denklemi kullanmak daha güzel oluyor.
Çünkü potansiyel fark dağılım akım dağılımına göre daha kolaydır.
Buradaki anahtar ımızı kapattığınızda ise az önce Y direncinin yanında şurada akım geldikten sonra bakın orta kolda akım buradan geçtikten sonra şurada üst direncin üzerinden geçip devreyi tamamlıyordu.
Ama anahtarı kapatırsak şu direnç de devreye girecek ve görmüş olduğunuz şuradaki direnci de paralel olacak.
Diyelim ki az önce buradaki direncimiz reye kadardı.
Şu da yapılanmamız var.
Yanında R direncimiz vardı.
Bir R daha eklenmiş oldu ama paralel şekilde o zaman burası r bölü 2 olur.
Yani yine direncin, Y lambasının yanındaki direncin, direncin değeri azalırsa biz yine bu direncin üzerine düşen potansiyel fark artar.
Koldaki toplam potansiyelin değişmemesi gerekir.
Çünkü burada toplam değerimiz volt kadardı.
O halde Y lambasının üzerine düşen potansiyel fark artar, yani Y'nin parlaklığı artar ifadesini kullanabiliriz.
Peki, üst kol ve orta kolda Rios da ve Rosa'nın hareket ettirilmesi ve orta koldaki kanatların kapatılması durumunda en alttaki kolda şuradaki direnç ile şuradaki Z lambasının herhangi bir değişiklik söz konusu mu?
O halde Z lambasının volt ne yapmaz?
Değişmez.
O yüzden parlaklık z'nin parlaklığı değişmez ifadesini kullanabiliriz.
Alex'in parlaklığı artar.
Yeni parlaklığı artan ama Z değişmez diyebiliriz.
Devam edecek olursak.
Diğer şekilde şeklimiz de sorumuz da özdeş.
Dirençler ve üreticilerle kurulu çevremiz var.
Buradaki X7 ile lambaların parlaklığını kıyaslayın.
Ve kalemi lambaların üreticilerinin tükenme sürelerini kıyasladığınızda demişiz. Burada şu arkadaşımızın, şu direncimiz, şu üreticimiz üzerine volt kadar gerilim olduğunu düşünürsek, ilk direncin üzerine düşen de volt kadardır.
Burada görmüş olduğunuz gibi iki tane seri üreticimiz var ve bu iki volt ise buradaki dirençler üzerinde 2 volt düşecek ama seri olduğu için bunları nasıl paylaşacak iki volt volt şeklinde paylaşacak.
Burada 2 tane paralel üreticimiz var.
Volt volt ise isterse 85 tane paralel üreteci bağlayın.
Üzerindeki bütün dirençler üzerine düşen değer ne kadardır?
Yine volt volt kadardır.
O halde görmüş olduğunuz gibi x 7 direncinin üzerine düşen gerilme de aynı olduğu için buradaki lambaların parlaklığı nedir?
Eşittir.
Peki bu devrede oluşan akıma bakacak olursak, yani r şurada örneğin ilk direncine nereye kadar diyecek olursak, burada geçen akımın değeri ve ölünceye kadar olur.
Yani buna iyi diyebiliriz.
Aynı şekilde burada iki voltluk bir gerilim imiz var ki öğrencimizin toplamına şurada r?
R dersek iki r demiş oluruz.
Burada da o zaman 2'ler 1 1'i de yine burada oluşan akımın değeri ne kadardır iyi kadardır.
Şu direncimiz dereceye kadar, şu direnci bir dereceye kadar dersek volt bölü nin iyi olduğunu söylemiştik.
O zaman bu koldan geçen akımın değeri iyi kadar, bu koldan geçen akımın değeri iyi kadar.
Yani toplamda buraya gelen akım 2 iyi olması gerekir.
Peki burada çalışan 2 tane paralel filmimiz olduğuna göre buradan da iyi akımı çıkacak.
Buradan da iyi akımı çıkacak.
Şöyle bir notumuz vardı.
Üretimin içinden çekilen akım ile akım ile tükenme süresi nasıl orantılı da ters orantılı idi. Burada kaldı içinden çekilen akım, iyi kadar belleğinin içinden çekilen akım yine iyi kadar, beynin içine çekilen akım yine iyi kadar olduğu için burada tükenme süreleri de birbirine ne olacak?
Eşit olmuş olacak.
Devam edecek olursak.
Diğer elektriklerimiz de özdeş lambalarla kurulu bir çevremiz var.
Anahtarlar kapatılırsa lamba parmaklıkları nasıl değişir?
İlk durumu inceleyelim.
Akım artan yola çıkıyordu.
Buraya geldiğinde şurada bir kola ayrılıyor.
Şuraya iyi bir kolu diyorum.
Diğer akım kolu yukarı çıkıyor.
Çünkü burada anahtar açıktı.
Kaan'ın şuradaki lambanın, lekenin üzerinden geçip devreyi tamamlıyordu.
Yani burada K.
Şuradaki diren kullanmamıza buraya kadar diyorum.
Şuradaki Leyla babamız.
Ve Mey Lambası bunlara paralelde devrinin başlangıcı bu durumdaydı.
Buradaki pili bize örneğin üç volt dersek, üç volt dersek beynin üzerine üç volt düşer.
Bunlar özdeş olduğuna göre burası da paralel olacak.
Yine hepsi üzere volt volt düşer.
Yani kalelerin parlaklığı eşit yanar.
M Onlardan daha parlak yanar durumdaydı.
Peki anahtar larımızı kapatırsak nasıl bir durum göndermeyeceğiz?
Anahtar larımızı kapatırsak akım her zaman en kestirme yolu seçerdi.
O halde akım şuradan yola çıksın, şuradan yola çıksın.
Tekrardan bu noktaya geldiğinde dikkat edelim.
Kendine en boş kolu seçer demiştik.
Şu yolu takip ederse hiçbir dirence takılmadan yoluna gelmiş olur, yolu tamamlamış olur.
O halde burada kaleme lambaların hepsi.
Ne olmuş oldu?
Kısa devre olmuş oldu.
O zaman K, L ve m lambaların hepsi ne duruma geçer?
Sövme durumuna geçer ve akım en temiz yolu, en kestirme yolu kendi seçmiş olur ve kısa devreyi de bu şekilde görmüş olabiliriz.
Rui Costa şekildeki elektrik devresinde Ros da o yönde hareket ettirilip anahtara kapatılırsa, özdeş dirençler ile kurulu devrede x, y, z lambaların parlaklığı nasıl değişir demişiz.
Ana koldan çıkan akım bu noktaya geldiğinde üç tane kola ayrılıyor ve tekrardan bu noktalarda birleşip devreyi tamamladığına göre bu kol, en alttaki kol, ortadaki kol ve en üstteki kol birbirine paralel olarak ifade edebiliriz.
Harften, düğmeyle ve akım dağıtım yöntemine paralel olduğunu gösterdik.
O halde buradaki değerimiz potansiyel farkımızı ve kadarsa en alttaki kale koluna da volt, ortadaki kola da volt, en üstteki kol da Volt kadar potansiyel gerilim, potansiyel fark yani gerilim düşmüş olacak.
O halde ilk sağlanmasının yanındaki Rios da ok yönünde ayrılırsa, burada görmüş olduğunuz akım bu noktadan geçtikten sonra şu kadar direnci kullanıyor.
Eğer ben Rios da biraz daha bu tarafa kaldırırsak kullandığımız direnç azalacak.
O halde şöyle bir göstermek istersek şurada bir ray direncimiz var, yanında bir IX lambası var.
Buradaki R direncinin miktarı azalırsa o zaman bu direncin üzerine düşen potansiyel fark azalır.
O halde X'in üzerine düşen potansiyel fark artar.
Aynı kolda toplam volt toplam volt sağlamaları gerekiyor.
O halde yanındaki direncin üzerine düşen volt azalırsa X direncinin üzerine düşen volt artar.
O halde lamba parlaklığı potansiyel fark ile doğru orantılıdır.
O halde X'in parlaklığını olur, artar ifadesini kullanabiliriz.
Aynı zamanda matematiksel modelle de göstermek istersek, burada lamba, parlaklık, güç demekti.
Gücü, gücü, akım, potansiyel fark çarpımı da doğru orantı mıydı?
Ya da akımın karesi çarpı dirence doğru orantılıdır ya da potansiyel farkla doğru orantılı direncin karesiyle ters orantılı idi şeklinde yazabiliriz. Genellikle bu tür devrelerde şu denklemi kullanmak daha güzel oluyor.
Çünkü potansiyel fark dağılım akım dağılımına göre daha kolaydır.
Buradaki anahtar ımızı kapattığınızda ise az önce Y direncinin yanında şurada akım geldikten sonra bakın orta kolda akım buradan geçtikten sonra şurada üst direncin üzerinden geçip devreyi tamamlıyordu.
Ama anahtarı kapatırsak şu direnç de devreye girecek ve görmüş olduğunuz şuradaki direnci de paralel olacak.
Diyelim ki az önce buradaki direncimiz reye kadardı.
Şu da yapılanmamız var.
Yanında R direncimiz vardı.
Bir R daha eklenmiş oldu ama paralel şekilde o zaman burası r bölü 2 olur.
Yani yine direncin, Y lambasının yanındaki direncin, direncin değeri azalırsa biz yine bu direncin üzerine düşen potansiyel fark artar.
Koldaki toplam potansiyelin değişmemesi gerekir.
Çünkü burada toplam değerimiz volt kadardı.
O halde Y lambasının üzerine düşen potansiyel fark artar, yani Y'nin parlaklığı artar ifadesini kullanabiliriz.
Peki, üst kol ve orta kolda Rios da ve Rosa'nın hareket ettirilmesi ve orta koldaki kanatların kapatılması durumunda en alttaki kolda şuradaki direnç ile şuradaki Z lambasının herhangi bir değişiklik söz konusu mu?
O halde Z lambasının volt ne yapmaz?
Değişmez.
O yüzden parlaklık z'nin parlaklığı değişmez ifadesini kullanabiliriz.
Alex'in parlaklığı artar.
Yeni parlaklığı artan ama Z değişmez diyebiliriz.
Devam edecek olursak.
Diğer şekilde şeklimiz de sorumuz da özdeş.
Dirençler ve üreticilerle kurulu çevremiz var.
Buradaki X7 ile lambaların parlaklığını kıyaslayın.
Ve kalemi lambaların üreticilerinin tükenme sürelerini kıyasladığınızda demişiz. Burada şu arkadaşımızın, şu direncimiz, şu üreticimiz üzerine volt kadar gerilim olduğunu düşünürsek, ilk direncin üzerine düşen de volt kadardır.
Burada görmüş olduğunuz gibi iki tane seri üreticimiz var ve bu iki volt ise buradaki dirençler üzerinde 2 volt düşecek ama seri olduğu için bunları nasıl paylaşacak iki volt volt şeklinde paylaşacak.
Burada 2 tane paralel üreticimiz var.
Volt volt ise isterse 85 tane paralel üreteci bağlayın.
Üzerindeki bütün dirençler üzerine düşen değer ne kadardır?
Yine volt volt kadardır.
O halde görmüş olduğunuz gibi x 7 direncinin üzerine düşen gerilme de aynı olduğu için buradaki lambaların parlaklığı nedir?
Eşittir.
Peki bu devrede oluşan akıma bakacak olursak, yani r şurada örneğin ilk direncine nereye kadar diyecek olursak, burada geçen akımın değeri ve ölünceye kadar olur.
Yani buna iyi diyebiliriz.
Aynı şekilde burada iki voltluk bir gerilim imiz var ki öğrencimizin toplamına şurada r?
R dersek iki r demiş oluruz.
Burada da o zaman 2'ler 1 1'i de yine burada oluşan akımın değeri ne kadardır iyi kadardır.
Şu direncimiz dereceye kadar, şu direnci bir dereceye kadar dersek volt bölü nin iyi olduğunu söylemiştik.
O zaman bu koldan geçen akımın değeri iyi kadar, bu koldan geçen akımın değeri iyi kadar.
Yani toplamda buraya gelen akım 2 iyi olması gerekir.
Peki burada çalışan 2 tane paralel filmimiz olduğuna göre buradan da iyi akımı çıkacak.
Buradan da iyi akımı çıkacak.
Şöyle bir notumuz vardı.
Üretimin içinden çekilen akım ile akım ile tükenme süresi nasıl orantılı da ters orantılı idi. Burada kaldı içinden çekilen akım, iyi kadar belleğinin içinden çekilen akım yine iyi kadar, beynin içine çekilen akım yine iyi kadar olduğu için burada tükenme süreleri de birbirine ne olacak?
Eşit olmuş olacak.
Devam edecek olursak.
Diğer elektriklerimiz de özdeş lambalarla kurulu bir çevremiz var.
Anahtarlar kapatılırsa lamba parmaklıkları nasıl değişir?
İlk durumu inceleyelim.
Akım artan yola çıkıyordu.
Buraya geldiğinde şurada bir kola ayrılıyor.
Şuraya iyi bir kolu diyorum.
Diğer akım kolu yukarı çıkıyor.
Çünkü burada anahtar açıktı.
Kaan'ın şuradaki lambanın, lekenin üzerinden geçip devreyi tamamlıyordu.
Yani burada K.
Şuradaki diren kullanmamıza buraya kadar diyorum.
Şuradaki Leyla babamız.
Ve Mey Lambası bunlara paralelde devrinin başlangıcı bu durumdaydı.
Buradaki pili bize örneğin üç volt dersek, üç volt dersek beynin üzerine üç volt düşer.
Bunlar özdeş olduğuna göre burası da paralel olacak.
Yine hepsi üzere volt volt düşer.
Yani kalelerin parlaklığı eşit yanar.
M Onlardan daha parlak yanar durumdaydı.
Peki anahtar larımızı kapatırsak nasıl bir durum göndermeyeceğiz?
Anahtar larımızı kapatırsak akım her zaman en kestirme yolu seçerdi.
O halde akım şuradan yola çıksın, şuradan yola çıksın.
Tekrardan bu noktaya geldiğinde dikkat edelim.
Kendine en boş kolu seçer demiştik.
Şu yolu takip ederse hiçbir dirence takılmadan yoluna gelmiş olur, yolu tamamlamış olur.
O halde burada kaleme lambaların hepsi.
Ne olmuş oldu?
Kısa devre olmuş oldu.
O zaman K, L ve m lambaların hepsi ne duruma geçer?
Sövme durumuna geçer ve akım en temiz yolu, en kestirme yolu kendi seçmiş olur ve kısa devreyi de bu şekilde görmüş olabiliriz.
