Seri bağlı ve paralel bağlı devrede elektrik akımının ve potansiyel farkın dağılımını hep beraber inceleyeceğiz.
Seri bazda çevremize baktığımızda art pil volt kadar dedim 1 volt kadar dedim.
Ardıdan eksiye doğru akımın oluşacağını biliyoruz.
Akım artan eksiye doğru devam ederken amper metrenin üzerinde okunan değer devreden çıkan anakol akımı mız olacak.
Seri bağlı devrede, seri bağlı devrede eş değer direnci hesaplamayı görmüştük.
Hatırlayalım aynı anakol takımımız tüm direncinin üzerinden geçeceği için bu devre seri bağlıydı.
Eş değer direncimiz yazarken direnç lerin toplamı şeklinde gösterebiliriz.
En önemli matematiksel modelimiz vıdı vıdı kullanmak istediğimizde akım çarpı eşdeğer direnci yazarak akımı ESAB sayabiliriz.
Burada peki birinci direncimiz üzerinden geçen akıma, iyi bir ikinci direncimiz üzerine geçen akıma, iyi ki üçüncü direncimiz üzerinden geçen akıma da iyi üç diye söylersek aslında anakol akımı tüm akımları da aynı olacak.
Çünkü seri bağlı deviren özelliği buydu.
O halde anakol akımı eşittir iyi bir eşittir, iyi ki eşittir iyi üç deriz.
Potansiyel farkları dağıtmak istediğimizde ise burada iyi bir iyi ve iyi üç akımı anakol akımı kadardı.
O halde bizim en önemli matematiksel modelimizi vardı ve biri hesaplamak istediğimizde iyi çarpıcı bir Volt 2'yi hesaplamak istediniz.
Yani R2 direncin üzerine düşen potansiyel fark hesaplamak istediğimizi iyi çarpı iki iyi üç r üç direncin üzerinde oluşan potansiyel farkı hesap uçları arasındaki potansiyel farkı hesaplamak istediğimizde iyi çarpı r üç şeklinde gösterebiliriz.
O halde direncin üzerine düşen potansiyel farkların toplamı bize anakol akımı bızım.
Daha doğrusu üreticimizin potansiyelini verir.
Şöyle kısa bir not atmamız burada faydalı olacak.
Seri bağlı devrede seri bağlı devrede direnç lerin.
Büyüklüğü ile.
Üzerlerine düşen.
Düşen potansiyel farklar doğru orantılıdır deriz.
Yani R üç direnci burada en büyük direncimiz ise üreticiden.
Kullanmış olduğu potansiyel fark da en büyük olur diyebiliriz.
Paralel doğal çevremize baktığımızda ise yine ana kol takımımızı artıran eksiye doğru oluşturduk.
Bu akım mız direncinin üzerine geldiğinde üç farklı kola ayrılacak.
Zaten paralel bağlı devrede, paralel bağlı devrede.
Şunu belirtmiştik.
Akımlar belirli bir noktaya geldiğinde iki, üç ya da daha fazla kolu tekrar birleşiyor.
O kollar birine paralel de ya da şu ana kol takımızın olduğunu belirtelim.
Ya da üreticinin çıkış noktasına K, giriş noktasına L dedik.
K'yı takip edecek olursak önümüze direnç çıkana kadar bize her yer K noktasıydı.
Direnç çıktığı için artık K noktasını kullanamayız.
O halde Lee'yi kullanalım.
Önümüze direnç çıkana kadar her yere L noktası dedim.
Dikkat etmemiz gereken nokta şurası üretip iç kale noktalar arasında R üç noktası da R direnci de kale noktaları arasında, R2 de öyle ve bir de öyle.
O halde burada potansiyel farkı dağıtmak istediğimizde kale noktalar arasına 1 voltluk potansiyel uygularsak, hepsi aynı iki harf arasında kaldığı için tüm direnç senin üzerine düşecek.
Potansiyel farklar birbirine eşit olup seri bağlı devreye göre en önemli aydınımız bu noktadır.
Seri bağlı devrede direncin üzerine düşen potansiyel farkının toplamı üreteceğim boyutunu verirken, paralel bağlı devrede hepsinin üzerine düşen modlar eşitti.
Adımımızı hesaplayacak olursak o zaten ana kol akımdan çıkan akım az önce az önce üç kola ayrıldı.
O halde o kollara ayrılan akımların toplamı bize anakol aklımızı verecek.
Buradaki eşdeğer direncimizi hesaplarken bir önceki dersimiz hatırlayalım.
Bir bölüneceği, bir artığı bir bölüm.
İki artı bir börülce üç ile eş değerdir önce hesaplarda.
Burada bir kolaylık daha gösterelim.
Direnç şehrimizin büyüklüğüne altı on.
Üç on ve iki on şeklinde gösterirsek, eşdeğer direnci bu uzun matematiksel işlemden değil de daha kestirme bir yoldan kullanabilir miyiz?
Evet, ikişerli olarak şu işlemi yapabiliriz.
R1 direnci ile R2 direncini öncelikle alırım.
Düzey 1 çarpı r iki bölük hücreye bir artı reiki yaptığımda bu iki kolun eş hesap diyebilirim.
O halde 6 çarpı üç 6 artı 3 dersem iki tane direncin eşdeğeri 2 olmuş.
Hemen şuraya belirtiyorum o halde iki om dedim.
Aşağıda ne kalmıştı, iki 10'luk bir direnç daha kalmıştı, onu da yazıyorum.
Şöyle gösterdi Buranın eşdeğer direncini bulmak için yine çarpmaları.
Böyle toplamları yapabiliriz.
Fakat bir kolay yöntemimiz daha var.
Özdeyiş öğrencilerden birini yazıp kaç tane bağlıysa ona döndüğümüzde yine eşdeğer direnci bulabiliriz.
Yani örneğin 5 tane direncimiz var.
Paralel bağlı, 10 10, 10 otonom şeklinde.
O halde 10 onlardan birini yazıp beşe biliriz ve o koldaki eşdeğeri bulmuş oluruz.
Burada iki O.M, iki om şeklinde özdeş öğrencilerimiz var.
Kaç tane var?
Toplamda iki tane.
O halde eşdeğer öğrencimiz buradan ne çıkar?
Bir on yani eşdeğer direnç.
Paralel de hesaplarken kolaylık olsun diye iki direncin çarpımı bil toplamını kullanabilir iken eğer direnç lerimiz özdeş ise özdeş lerden birini yazıp kaç tane bağlıysa oradan da hesabımızı yapabiliriz.
Akım ve potansiyel dağılımı mız eşdeğer direnç hesaplarımız bu şekilde.
Seri bazda çevremize baktığımızda art pil volt kadar dedim 1 volt kadar dedim.
Ardıdan eksiye doğru akımın oluşacağını biliyoruz.
Akım artan eksiye doğru devam ederken amper metrenin üzerinde okunan değer devreden çıkan anakol akımı mız olacak.
Seri bağlı devrede, seri bağlı devrede eş değer direnci hesaplamayı görmüştük.
Hatırlayalım aynı anakol takımımız tüm direncinin üzerinden geçeceği için bu devre seri bağlıydı.
Eş değer direncimiz yazarken direnç lerin toplamı şeklinde gösterebiliriz.
En önemli matematiksel modelimiz vıdı vıdı kullanmak istediğimizde akım çarpı eşdeğer direnci yazarak akımı ESAB sayabiliriz.
Burada peki birinci direncimiz üzerinden geçen akıma, iyi bir ikinci direncimiz üzerine geçen akıma, iyi ki üçüncü direncimiz üzerinden geçen akıma da iyi üç diye söylersek aslında anakol akımı tüm akımları da aynı olacak.
Çünkü seri bağlı deviren özelliği buydu.
O halde anakol akımı eşittir iyi bir eşittir, iyi ki eşittir iyi üç deriz.
Potansiyel farkları dağıtmak istediğimizde ise burada iyi bir iyi ve iyi üç akımı anakol akımı kadardı.
O halde bizim en önemli matematiksel modelimizi vardı ve biri hesaplamak istediğimizde iyi çarpıcı bir Volt 2'yi hesaplamak istediniz.
Yani R2 direncin üzerine düşen potansiyel fark hesaplamak istediğimizi iyi çarpı iki iyi üç r üç direncin üzerinde oluşan potansiyel farkı hesap uçları arasındaki potansiyel farkı hesaplamak istediğimizde iyi çarpı r üç şeklinde gösterebiliriz.
O halde direncin üzerine düşen potansiyel farkların toplamı bize anakol akımı bızım.
Daha doğrusu üreticimizin potansiyelini verir.
Şöyle kısa bir not atmamız burada faydalı olacak.
Seri bağlı devrede seri bağlı devrede direnç lerin.
Büyüklüğü ile.
Üzerlerine düşen.
Düşen potansiyel farklar doğru orantılıdır deriz.
Yani R üç direnci burada en büyük direncimiz ise üreticiden.
Kullanmış olduğu potansiyel fark da en büyük olur diyebiliriz.
Paralel doğal çevremize baktığımızda ise yine ana kol takımımızı artıran eksiye doğru oluşturduk.
Bu akım mız direncinin üzerine geldiğinde üç farklı kola ayrılacak.
Zaten paralel bağlı devrede, paralel bağlı devrede.
Şunu belirtmiştik.
Akımlar belirli bir noktaya geldiğinde iki, üç ya da daha fazla kolu tekrar birleşiyor.
O kollar birine paralel de ya da şu ana kol takımızın olduğunu belirtelim.
Ya da üreticinin çıkış noktasına K, giriş noktasına L dedik.
K'yı takip edecek olursak önümüze direnç çıkana kadar bize her yer K noktasıydı.
Direnç çıktığı için artık K noktasını kullanamayız.
O halde Lee'yi kullanalım.
Önümüze direnç çıkana kadar her yere L noktası dedim.
Dikkat etmemiz gereken nokta şurası üretip iç kale noktalar arasında R üç noktası da R direnci de kale noktaları arasında, R2 de öyle ve bir de öyle.
O halde burada potansiyel farkı dağıtmak istediğimizde kale noktalar arasına 1 voltluk potansiyel uygularsak, hepsi aynı iki harf arasında kaldığı için tüm direnç senin üzerine düşecek.
Potansiyel farklar birbirine eşit olup seri bağlı devreye göre en önemli aydınımız bu noktadır.
Seri bağlı devrede direncin üzerine düşen potansiyel farkının toplamı üreteceğim boyutunu verirken, paralel bağlı devrede hepsinin üzerine düşen modlar eşitti.
Adımımızı hesaplayacak olursak o zaten ana kol akımdan çıkan akım az önce az önce üç kola ayrıldı.
O halde o kollara ayrılan akımların toplamı bize anakol aklımızı verecek.
Buradaki eşdeğer direncimizi hesaplarken bir önceki dersimiz hatırlayalım.
Bir bölüneceği, bir artığı bir bölüm.
İki artı bir börülce üç ile eş değerdir önce hesaplarda.
Burada bir kolaylık daha gösterelim.
Direnç şehrimizin büyüklüğüne altı on.
Üç on ve iki on şeklinde gösterirsek, eşdeğer direnci bu uzun matematiksel işlemden değil de daha kestirme bir yoldan kullanabilir miyiz?
Evet, ikişerli olarak şu işlemi yapabiliriz.
R1 direnci ile R2 direncini öncelikle alırım.
Düzey 1 çarpı r iki bölük hücreye bir artı reiki yaptığımda bu iki kolun eş hesap diyebilirim.
O halde 6 çarpı üç 6 artı 3 dersem iki tane direncin eşdeğeri 2 olmuş.
Hemen şuraya belirtiyorum o halde iki om dedim.
Aşağıda ne kalmıştı, iki 10'luk bir direnç daha kalmıştı, onu da yazıyorum.
Şöyle gösterdi Buranın eşdeğer direncini bulmak için yine çarpmaları.
Böyle toplamları yapabiliriz.
Fakat bir kolay yöntemimiz daha var.
Özdeyiş öğrencilerden birini yazıp kaç tane bağlıysa ona döndüğümüzde yine eşdeğer direnci bulabiliriz.
Yani örneğin 5 tane direncimiz var.
Paralel bağlı, 10 10, 10 otonom şeklinde.
O halde 10 onlardan birini yazıp beşe biliriz ve o koldaki eşdeğeri bulmuş oluruz.
Burada iki O.M, iki om şeklinde özdeş öğrencilerimiz var.
Kaç tane var?
Toplamda iki tane.
O halde eşdeğer öğrencimiz buradan ne çıkar?
Bir on yani eşdeğer direnç.
Paralel de hesaplarken kolaylık olsun diye iki direncin çarpımı bil toplamını kullanabilir iken eğer direnç lerimiz özdeş ise özdeş lerden birini yazıp kaç tane bağlıysa oradan da hesabımızı yapabiliriz.
Akım ve potansiyel dağılımı mız eşdeğer direnç hesaplarımız bu şekilde.
