Bir ve İki Boyutta Esnek Olmayan Çarpışma

Bir boyutta esnek olmayan çarpışma çarpışmadan bahsettik.
Bir boyutta ve iki boyutta esnek çarpışmadan bahsettik.
Şimdi esnek olmayan çarpışmanın özelliklerine bakalım.
Esnek olmayan çarpışma içinde söyleyeceğiz.
Enerji ne yapmaz?
Enerji bu sefer korunmaz, enerji korunmaz, kim korunur?
Momentum korunur yani sadece neye bakacağız?
Momentum korunumu na bakacağız.
Şimdi momentum korunumu gereği ne söylüyorduk vektörel bir büyüklük diyorduk.
Çarpışma öncesinde şu şekilde olan iki tane cisim birbirlerine doğru hareket ederek ettikten sonra çarpışmalar ve kenetlenerek birbirlerine yapışarak ne yapıyorlar?
Ortak bir hızla hareketlerine devam ediyorlar.
Yani çarpışma sonrasında bu şekilde bir görüntü görüyoruz.
O zaman ben bunu yazmak istediğimde.
Nasıl ifade edeceğim?
Şuraya bir kütlesi diyelim, şuraya da emici kütlesi diyelim.
Ve bir hızında ve bir iki hızında diye ifade edelim, ne dedik?
Sadece ne korunuyor dedik.
Momentum konuyor o zaman momentum korunumu gereği.
İlk momento son momentum ne olacak eşit olacak.
İlk durumdaki momentum için ben nereye bakıyorum buraya bakıyorum.
Buraya baktığımda nasıl ifade edeceğim?
Sağ tarafa doğru pozitif yön, sol tarafa negatif yön demiş olalım.
En bir çarpı verilir yani.
Çarpışma öncesinde bir cismin momentumu bu şekilde pozitif yönde ama ikinci cisim negatif yönde.
Nasıl yazacağım?
Eksi iki çarpı ve iki olarak ifade edeceğim.
Daha sonra.
Eşittir diyorum, bu cisimleri nasıl görüyorum?
Çarpışma sonrasında birbirlerine kenetlenmiş, birbirlerine yapışmış bir şekilde ve ortak hızla hareket ettiklerini görüyorum.
O yüzden bunu nasıl ifade edeceğim?
Toplam kütle EM 1 artı emici toplam kütle çarpı ortak hız da bu iki cismin momentumu olmuş olacak ve ben korunumu denklemi m bu şekilde ifade etmiş olacak.
Daha sonra ben bu çarpışmayı iki boyuta yapsaydın, esnek olmayan bir şekilde ben bu çarpışmayı iki boyutta yapsaydım nasıl olacaktı?
Esnek olmayan iki boyutta çarpışan cisimler için ne yaptıklarını görüyorum.
Birbirlerine kenetlenerek yani birbirlerine yapışarak yollarına devam etmişler.
En büyük cisim ve bir hızıyla en mekikleri cisim devir hızıyla düşey olarak şu noktada çarpışmış olsunlar.
Çarpıştıktan sonra ortak bir hızla şu eksende gidiyorlar.
Şimdi baktığımızda momentum korunuyor ama ne yapacağım?
Momentum korunur diyorum.
Neden?
Çünkü bu esnek olmayan bir çarpışma.
Bir ilk 80'inde bakacağım.
Bir de Y ekseninde bakacağım bu duruma.
Şimdi İTS eksenindeki momentum konumunu yazalım birlikte.
Neydi?
İlk momentum?
Son momentum ne olmak zorundaydı?
Eşit olmak zorundaydı.
Bakıyorum ilk 80'inde kim var?
M1 ve bir var öyle değil mi?
Ben bir çarpı ve bir bir cismin momentumu var artı diyorum.
İkinci cismin momentumu var mı?
Yatay eksende ilk 80'i de yok.
O yüzden sıfır yazdı.
Eşittir diyorum.
Buraya baktığımda yatay eksende açı mal sayfayı buraya taşıyorum.
Ortak hızımı sinüs arkasına almış oluyorum ve burayı ifade ederken toplam kütle.
Çarpı Ortak Hızın Üstünüz Al Fas'ı olarak yazıyorum.
Yani özetle ne yaptık?
Birincinin IX bileşenini yazdım.
Ikincinin IX bileşeni olmadığı için sıfır yazdım ve ortak momentumun IX bileşenini yazdım ve ilk yatayda ki momentum konumunu ifade etmiş oldum.
Peki düşüncedeki deki momentum konumuna baktığımda Y ekseninin momentum konumuna baktığımda ne olacak?
Yine ilk momentum son momentumu eşit olmak zorunda.
Bakıyorum birinci cismin Y ekseninde momentumu var mı?
Yok.
İkinci Cismin Momentumu Var mı?
Evet, Emek'i v2 eşittir.
Daha sonra ortak kütlenin momentumu var mı?
Evet ve Ortak S'in Alpha olarak ifade ediyorum.
Buraya da yazmak istediğimde bir art emi, iki çarpı ortak hızın sinüs alpes olarak yazmış oluyorum.
Buraya da şu şekilde özetlemek istersek ne dedim?
Birinci'nin Y bileşene sıfır momentumu, daha sonra ikincinin yiye bileşene.
Evet, Emek'i Reiki ve ortak momentumun y bileşene bu şekilde olmuş oluyor.
O zaman ben momentum konumunu iki boyutta hem yatayda hem düşey de incelemiş oluyorum.
Peki patlamalara bakmak istediğimizde?
Patlamalara bakmak istediğimizde bir tane durgun halde ne olsun, en kütleli bir cisim olsun bu en küçük cisim iki tane ayrı kütleye ayrılmış olsun.
Buraya baktığımızda yine ne olacak?
Momentum korunacak diye ifade edeceğiz.
Şimdi yazalım buraya.
Momentum nasıl bir büyüklüktür?
Momentum vektörel bir büyüklüktür, o yüzden yine yaparken, işlem yaparken vektörel işlemlerle bunu yapacağız.
Şimdi bu patlama sorularında parçalanan cisimlerin momentumu canım şu parçanın vektörel toplamı.
Bu duran cismi ilk momentum da ne olmak zorunda?
Eşit olmak zorunda.
O zaman bir cisme ya da sisteme dışarıdan bir etki net kuvvet etki etme deyince ne diyeceğiz?
Momentumu değişmez diyeceğiz.
Eğer sistemdeki cisim birbirini etkili eşliğinde bir cisim kaybettiği momentum diğer cisme ne yapar aktarır.
Yani momentum ne oluyor?
Korunuyor.
Buraya çok dikkat etmemiz lazım.
O zaman baktığımız da sistemin ilk momentumu şuraya bakalım.
Başlangıçta bu tork nasıl durgun halde.
İlk momentumu n bu cismin ilk momentumu sıfır.
Daha sonra buraya bakıyorum.
En büyük kütleli cisim ve bir hızı da bu tarafa doğru.
En kredisinde ve iki hızıyla bu tarafa doğru hareket etmiş olsun.
Ne zaman patlama sonrasında?
O zaman yazmak istediğimde sağ tarafı pozitif iyon, sol tarafı negatif yönde ifade edelim.
Nasıl yazacağım son momentumu p son eşittir diyorum.
Buraya baktığımda.
Eksi bir çarpı ve bir artı emici çarpı ve iki olarak yazıyorum o zaman momentum korunumu nedir?
İlk momentum son momentumu eşit olacağı için bu iki vektörel toplam ne eşit olmak durumunda.
Sıfıra eşit olmak durumunda.
Tabii bu cisim hareket halinde değilse.