veya Bağlacı

Merhabalar arkadaşlar şimdi veya bağlacı ile devam ediyoruz.
veya bağlacını arkadaşlar v harfi ile göstereceğiz bu şekilde.
Şimdi p ile q önermelerinin veya bağlacı ile bağlanmasından oluşan bileşik önermeye biz p veya q bileşik önermesi diyeceğiz arkadaşlar, birleşik önermesi denir.
Şimdi bunu nasıl göstereceğiz arkadaşlar?
p var q var, orta tarafa bu sembol gelecek yani veya sembolü gelmiş olacak.
Bunu gördüğümüzde p veya q şeklinde biz bunu okumuş olacağız.
Şimdi p veya q bileşik önermesi p ile q önermelerinden en az biri doğruyken doğru her ikisi de yanlış iken yanlıştır.
Şimdi arkadaşlar en az bir tanesinin doğru olması o zaman nasıl olacak?
p doğru olabilir, q doğru da olsa yanlış da olsa doğrudur veya q doğru olabilir p doğru da olsa yanlış da olsa doğrudur gibi.
Şimdi o zaman ikisi de 1 olduğunda yani ikisi de doğru olduğunda demek ki en az bir tane şartını sağladığı için doğru gelecektir bu.
Bakınız burada p doğru q yanlış en az bir tane şartını sağlıyor 1 olacak, bu da p yanlış q doğru en az bir tane şartını yine sağlıyor o zaman yine doğru.
Bakınız ikisi de 0 yani ikisi de yanlış.
O zaman demek ki 0 olmuş olacak yani bunu zihnimizde tuttuktan sonra diğerlerini zaten hep aynı şekilde geliyor yani ikisinin de yanlış olduğu durumlarda yanlış diğer durumlarda doğru şekilde zihnimizde bunu tutabiliriz.
Peki şimdi örneklerini inceleyelim, aşağıdaki ifadelerin doğruluk değerlerini bulunuz.
Şimdi bakınız a, b, c var ilk önce ben burada a'yı bulmak istiyorum.
Parantez içini öncelikle yapacağız.
tanesi olduğu için o zaman demek ki 1 olacak.
Yanında veya 1 vari o zaman 1 veya 1'in dengi de burada ne gelecektir arkadaşlar?
İkisi de doğru olduğu için doğru gelmiş olacaktır.
E peki burada b'ye bakalım şimdi b'de de arkadaşlar kaldı veya 0 diyorum, o zaman bunun dengi de ne olacak?
En az bir tane doğru olduğu için sonucu bunun doğru gelmiş olacak.
Şimdi c'ye bakıyorum c'de bakınız 1 veya 0 ve olacak?
En az bir tane doğru olduğu için doğru olacak.
Daha sonra orta tarafta ve var daha sonra 0 veya 1'in değili.
Arkadaşlar bakınız 1'in değilinin biz burada 0 olduğunu biliyoruz.
O zaman aslında burada sorulmak istenen 0 veya 0.
Her ikisi de yanlış olduğu için bunun farklı olduğunu söylemiştik ve 0 olduğunu söylemiştik.
Şimdi 1 ve 0 geldi o zaman demek ki 1 ve 0'ın sonucu 0 olduğu için kesinlikle bunun sonucunun da 0 olduğunu söyleriz yani bunun dengi de 0'dır.
Peki şimdi diğer bir örneğimiz, p: "Karenin dış açıları toplamı 360 derecedir." q: "En küçük asal sayı 1'dir." önermeleri veriliyor.
Buna göre arkadaşlar buradaki önermelerinin hangilerinin doğruluk değeri sıfırdır demiş.
Şimdi arkadaşlar ilk önce p ile q'nun denkliklerine bakalım, neler olduğuna bakınız p doğrudur arkadaşlar çünkü karenin dış açıları toplamı 360 derecedir doğru bir önerme.
O zaman ben p'nin denginin 1 olduğunu söylüyorum.
Daha sonra q'ya geliyorum, en küçük asal sayı 1 diyor, yanlış arkadaşlar en küçük asal sayı 2'dir.
O zaman demek ki bunun denginin de 0 olduğunu söyleriz.
p ve q'ya karar verdik, şimdi bunlara gelelim.
Arkadaşlar o zaman demek ki ben bunlara bakıyorum şimdi ne yazıyorum p'nin değili, şimdi p 1'di, değilinden o zaman demek ki 0 yazacağım ben buraya, daha sonra veya diyorum, q da arkadaşlar direkt 0 olarak alınmış olacak.
O zaman olduğu için 0'dır arkadaşlar.
O zaman demek ki doğruluk değeri 0 olarak biz bunu kabul edebiliriz.
Daha sonra ilk önce bunların bir yerlerine yazalım neler olduklarını çünkü uzun bir ifade var orada.
p veya q'nun değili o zaman ne olacak?
çünkü q 0 burada, daha sonra ve var daha sonra p'nin değili burada p 1 olduğu için 0 olacak ve q da burada arkadaşlar zaten 0.
Şimdi o zaman demek ki denktir diyorum 1 veya 1, o zaman bunun sonucu o zaman 1 ve 0'ın sonucu da bir tane bunu da yine kabul edebiliriz.
Çünkü doğruluk değeri 0'dır.
Şimdi yine aynı şekilde bunların da ben yerlerine bir yazmak istiyorum.
p'nin değili ve q'nun değili arkadaşlar ikisinin de aslında değillerini yazacağız Bunları direkt yazmış olalım daha sonra veya q'nun değili, o zaman bu da 1 olmuş olacak yani hepsini şu ikisinden karar veriyorum arkadaşlar.
Şimdi o zaman demek ki burada olacak?
veya var burada 1 var, 0 veya 1'in dengi de nedir arkadaşlar?
En az bir tane 1 olduğu için yani en az bir tane doğru olduğu için bunun sonucu da doğru gelecektir yani 1 gelecektir.
Doğruluk değeri 0'ı arıyorduk o zaman demek ki arkadaşlar bu olmaz.
Buradan 1 ve 2 olduğunu söyleriz.
Peki şimdi geldik son örneğimize, p veya q'nun değili veya r denktir 0 denmiş arkadaşlar.
Buna göre aşağıda verilen bileşik önermelerden hangisi doğrudur yani hangisinin sonucu 1'dir demeye çalışıyor.
Bakın şimdi buradan bunlara tek tek karar verebiliyoruz.
Çünkü veya var hepsinde ve sonuç 0 gelmiş.
O zaman demek ki arkadaşlar biz buradan şunu söyleriz bunun dengi 0, bunun dengi de 0, 0 veya 0 olsun ki bu 0 gelsin.
O zaman demek ki buradan şunu söyleyebiliriz p veya q'nun değilinin denginin 0 olduğunu r'nin de zaten direkt olarak denginin 0 olduğunu söylemiş olduk.
r bulundu Şimdi arkadaşlar p veya q'nun değilinin dengi olması lazım.
O zaman demek ki buradan kesin olarak p'nin denginin 0 olduğunu söyleriz q'nun değili 0 da olacaksa arkadaşlar o zaman q da buradan 1 olacaktır.
Bakınız bunlara karar verdik, şimdi yerlerine koyarak hangisinin doğru olduğunu bulacağız.
İlk önce a şıkkında yerine koymak istiyorum p'nin yerine 0 koyuldu veya q'nun değili yine 0 koyuldu.
0 veya 0'ın dengi arkadaşlar nedir burada?
0'dır.
Şimdi o zaman bu olmadı Çünkü doğru değil bu yanlış yani yanlış olan, şimdi p veya r, o zaman p'nin yerine 0 koydum veya r'nin yerine 0 koydum.
0 veya 0'ın sonucu yani dengi yine 0'dır.
Şimdi buraya geldik q'nun değili yani 0 veya r yani 0.
Arkadaşlar yine aynı şey geldi 0 veya 0'dan yine 0 olacak, şimdi buna bakalım p veya q'nun değili.
Şimdi p'nin yerine 0 koydum veya q'nun yerine de arkadaşlar 1 koydum burada, bakınız 0 veya 1 buradan ne gelecektir şöyle yapalım, 0 veya 1 1 gelecektir ama birinin değili var.
O zaman 1'in değilinin denginin de arkadaşlar 0 olduğunu söyleriz.
Şimdi cevap Edirne olacak ama ona da bakalım şimdi q veya r var, q'nun yerine arkadaşlar 1 koydum r'nin yerine arkadaşlar 0 koydum bakınız 1 veya 0.
Arkadaşlar en az 1 tane budur.

Sıkça Sorulan Sorular

 

veya (v) bağlacı nedir?

 

p ile q önermelerinin “veya” bağlacı ile bağlanması ile oluşan bileşik önermeye “p veya q” bileşik önermesi denir ve p v q şeklinde gösterilir.


p v q önermesinin doğruluk tablosu nedir?

 

p v q bileşik önermesi, p ile q önermelerinde en az biri olduğunda doğru, her iki önerme de yanlış olduğu durumda yanlıştır.

 

p q p v q
1 1 1
1 0 1
0 1 1
0 0 0

 


ve (v) bağlacının değili nedir?

 

“veya” bağlacının değili diğer bir bağlaç olan “ve” bağlacıdır. Örneğin;

(p v q)' ≡ p' ∧ q'


veya (v) bağlacı örnekleri nelerdir?

 

Verilen ifadelerin doğruluk değerini bulunuz.

  • (0 v 1) v 0 ≡ (1) v 0 ≡ 1
  • 0 v (0 v 1') ≡ 0 v (0) ≡ 0

De Morgan kuralı nedir?

 

p veya q nun değili → (p v q)' ≡ p' ∧ q' 

p ve q nun değili → (p ∧ q)' ≡ p' v q'

şeklinde verilen kurallara De Morgan kuralları denir