Basit ve Birleşik Zamanlı Birleşik Zamanlı Fiiller

Evet arkadaşlar bu videomuzda da çekimle, eylemlerimize başlayacağız çekimleriyle.
Ne demek arkadaşlar benim çekimle eylemlerin filim si haricindeki haber kipi ve dilek kipi almış bütün fiillere.
Biz ne diyoruz?
Çekimle eylem diyoruz.
Çekimle eylemlerin, basit çekimle eylem ya da buna her zaman çekimle edilemez senin karşına zamanı şeklinde de çıkabilir.
Ya basit çekimle eylemler ya da basit zamanlı eylemler basit ve birleşik olmak üzere ikiye ayrılır.
Basit çekimle eylemler ne demek arkadaşlar bir tane ki peki alacak yani fiile haber ya da dilek farketmez.
Bunlardan bir tanesi gelecek, sonra da kişi ekip gelecek.
Gezmeye de bilir.
Mesela üçüncü tek kişi hakkı yoktur.
Örneklere bakacak olursak, bakın Karadeniz'in yemyeşil doğasına aşık oldum diyor.
Buradaki olmak fiili nedir arkadaşlar bunun kökü olmak fiil kök dür.
Bakın eylemi aldım sonra dı di du dü görülen geçmiş zaman ekini aldım bakın.
Haberkip in aldım ve aşık oldum derken burası da birinci teklik.
Kişi ek midir?
Ne yaptı?
Bir tane köpek aldı ve burada basit zamanlı eylem olmuş oldu.
Bak bir ırgat gibi çalıştım, çok ses biriktirdim diyor arkadaşlar.
Bakın bunun kökü çalışmaktır.
Çalışmak fiil kök dedim çalışmaktan çalıştı.
Buraya görülen geçmiş zaman eki yani haber kipi dedim ve me birinci teklik kişi eki dedim bir tane köpek aldı arkadaşlar biriktirdim derken bakın buradaki ir ekini geniş zamanına karıştırmayın bakın 1.
Nedir burda isim köktürk birden birikme k arkadaşlar isimden fiil yapımı ikidir 1 etmekten biriktirmek fiilden fiil yapım 2'dir ve buradaki du di dördü görülen geçmiş zaman 2'dir ve biriktirdim derken buradaki m eki kişiye gelir.
Arkadaşlar 1 tane köpek aldı basit zamanlı ya da basit çekimle oldu.
Kavanozda ki balıklar çok yaşamadı derken yaş isim Köktürk yaştan yaşamak isimler fiil yapım zekidir magma olumsuzluk tekidir dı eki arkadaşlar bir tane köpek aldığı için görülen geçmiş sıtma neki burada ne vardır?
Basit zamanlı fiil vardır düzenli çalışsa her şey daha kolay olacak derken arkadaşlar bakın buradaki çalışmak fiil.
Köktürk ben bunun köküne çalmak diyemem çünkü kök ile kelimenin tamamı arasında bir anlam ilişkisi olması gerekir.
Buradaki sağ şart kipi dir.
Arkadaşlar bir tane köpek aldı basit zamanlı oldu mesela.
Bakın her zaman yükleme bakmayın kelimenin ortasında da çekimle fiiller olabilir.
Kesinlikle yüklem nedir diye bir durum söz konusu değil.
E buradaki olmaya ne diyoruz?
Fiil kök diyoruz olacak derken arkadaşlar bakın buradaki nedir, gelecek zamana nedir?
Gelecek zaman eki de haber tipidir.
Olacak derken buradaki ş eki yoktur.
Çünkü üçüncü teklik kişi eki bulunmaz arkadaşlar.
Birleşik zamanlı da basit.
Zamanının tam tersi ile söylüyoruz ya birleşik zamanlı der bize ya da birleşik çelimli der eyleme.
Kip artı kip artı kişi eki gelecek arkadaşlar yani birleşik zamanlı dediğinde senin aklına gelecek ilk şey bir fiilin iki tane kip eki almış olması.
Bakın Ozan daki memleket hasreti şiire yansımıştı derken arkadaşlar bakın burada bir mış eki var.
Öğrenilen geçmiş zaman eki, bir de duvar görülen geçmiş zaman eki iki tane ki peki aldığı için ben buna ne dedim?
Birleşik zamanlı dedim.
Böyle dikkatle çalışırsan bu iş bir ayda biter.
Diğer arkadaşlar iki fiili bize de bakalım bakın çalışıyorsan derken çalışmak fiil kök dür.
Dur geniş zamandır siteye sar şart gibidir.
Nerde ikinci teknik kişiye nedir bak birinci kip ekim, ikinci kip ekip.
O zaman ben burada birleşik zamanlı vardır derim ama biter kelimesine baktığım da arkadaşlar bitmek fiil kök köktürk ar er geniş zaman 2'dir.
Bu bir tane köpek aldı.
O zaman biz buradaki kelimeyi kesinlikle birleşik zamanlı diyemeyiz.
Şimdi bakın şu kısma çok dikkat ediyoruz.
Her sabah sporu çıkardı diyor arkadaşlar.
Bir de üstündeki yavaşça çıkardı diyor ar er eki.
Her zaman geniş atlamak olmaz.
Bazı durumlarda yapım eki de olabilir.
Bakın burada her sabah anlam olduğu için burada çıkmak fiili köktürk ar geniş zamandır lığı di görülen geçmiş zamandır.
Yani ben ilk cümledeki fiili bileşik zamanlı diyebilirim ama ikincisine baktığımda çıkardı diyor ya burda şimdi burada çıkmak fiil köktürk çıkmaktan çıkarmak.
Arkadaşlar fiilden fiil yapım ikidir ve buradaki da görülen geçmiş zaman ikidir yani üstündekilerin her zaman yavaşça çıkarır anlamı yok.
Burda geniş zaman yok.
O zaman biz ikinci cümledeki çıkardı fiiline ne deriz?
Basit zamanlı deriz.
O yüzden cümleyi kesinlikle okumanız gerekiyor.
Şimdi arkadaşlar benim birleşik zamanım üç ayrılıyor.
Hikaye birleşik zaman.
Rivayet.
Birleşik Zaman, şartlı, birleşik zaman.
Bunlar hem çekimle fiil konumuzla hem de ek fiil konumuzla çok işimize yarayacak.
Hikaye birleşik zamandı.
Di du dü tı ti tuğcu yani adı ve ide 2'dir.
Rivayet.
Mış mış.
Mış mış.
Şart eşit ise se ve sağ ikidir.
Arkadaşlar şimdi ilk olarak hikaye, rivayet ve şarta bir tabloda bakacak olursak.
Şimdi arkadaşlar bakın geçiyordum derken bak şimdi geçmek fiili.
Köktürk iyi yardımcı sestir.
Şuradaki yor eki arkadaşlar şimdiki zaman 2'dir.
Şuradaki du görülen geçmiş zaman ikidir.
Bakın hikaye neydi?
Dağ'ı di dördü.
Rivayet neydi?
Mış mış mış mış.
Şart neydi?
Seve sağ ek idi arkadaşlar.
O yüzden burada du olduğu için ben buna ne diyeceğim.
Şimdiki zamanın hikayesi diyeceğim.
Anlamalıyız derken arkadaşlar bakın şuradaki malı belli gereklilik tipidir.
Buradaki dağı da nedir hikayedir.
O zaman biz buna ne diyeceğiz arkadaşlar gereklilik kipi nin hikayesi diyeceğiz.
Bakın böyle sorular geliyor hikaye dediği zaman aklına direkt olarak dı di dudu ya da tır ti tutuyor gelecek.
Bakın burada siyasal şart cipini görüyorum.
En sonda yine dağı dibi var.
O zaman ben buraya ne diyorum arkadaşlar şart.
Kirpinin hikayesi diyorum.
Bunların hepsi birleşik zamandır çünkü zaten hepsinin arkadaşlar iki tane ki peki vardır, birincisine de görülen geçmiş zaman eki demeyeceksin.
Diyeceksin ki şimdiki zamanın hikayesi diyeceksin.
Rivayete geldiğimde arkadaşlar burada mış mış eki olacak ve bu en sonda olacak.
Yani hikaye en sonda rivayet olan mış en sonda şart kipi olan sayfa en sonda bak uysa mısınız derken arkadaşlar burada caesar şart kipi vardır.
Hemen bunu yazıyorum.
Şart kipi nin dı olsaydı hikayesi diyecektim ama burada mış olduğu için ne diyeceğim şart.
Kirpinin rivayete diyeceğim bakın burada ancak eşek var, sonra miş var.
O zaman biz buraya ne diyeceğiz önce?
Birinci kipi mi yazacağım gelecek zamanın.
Bu sefer ne diyeceğiz arkadaşlar yine rivayeti diyeceğiz.
Çünkü mış miş var.
Bunları ezber dememiz gerekiyor.
Bakın burada malı belli, gereklilik kipi var.
Hemen ilk pimi yazıyorum.
Gereklilik kipi niyet.
Bak burada miş var.
O zaman ne diyeceğim arkadaşlar rivayeti diyeceğim.
Eğer temizlemeli din deseydi gereklilik.
Kirpinin dediği olsaydı hikayesi diyecektim, sağ olsaydı şartı diyecektim.
Bakın arkadaşlar şart gibi bağlam da karışabilir.
Karşılaştırma anlamı katar, bağla diyeceksin.
Şart anlamı katarsak zaten şart gibi diyeceksin.
Bakın dinlemek şurada.
Rüya geniş zaman görüyorum.
O zaman ben buraya ne dedim.
Önce ilk kipi mi yazdım?
Geniş zamanın ses olduğu için ne diyeceğim?
Şartı diyeceğim eğer dinde işte dinler dil deseydi, geniş zamanın hikayesi diyecektim.
Dinler miş deseydi, geniş zamanı rivayeti diyecektim.
Bakın kırdı insan derken burada ne var?
Görülen geçmiş zaman var.
O zaman görülen geçmiş zamanın.
Yine ne diyeceğiz şartı.
Bak anlamış zambak'ın önce mış ekini görüyorum.
Bu neydi arkadaşlar öğrenilen geçmiş zamandı buraya ne diyeceğiz?
Öğrenilen geçmiş zamanın yine se saha var ne cid ne diyeceğiz arkadaşlar şartı diyeceğiz.
Bunların hepsi birleşik zamandır ama sorular da size hikaye, rivayet ya da şart derse bu şekilde bakacaksınız.
Şimdi bakın örnek sorumuza bakalım diyecek ki bize yukarıdaki parçada kaç tane birleşik zamanda fiil vardır diyecek.
Birleşik zamanı diyorsa arkadaşlar kesinlikle iki tane iki filmin olması gerekiyor.
Bizim bu soruda öncelikle fiillerin altını çizmemiz lazım ve bunun içine filmi ileri atmayacağız.
Çünkü onlar fiil sayılmaz.
Öğrendiklerini saat gibi cebinde taşı bakın taşı fikirdir, öğrendiğini alamam arkadaşlar.
Çünkü burada dik sıfat fiili var.
Bu fiil sayılmaz, ikide bir saati olduğunu göstermek isteyen insanlar gibi saatini ortaya çıkarma olduğunu alamam.
Filim sidir, göstermek alamam isim fiil ki vardır istemek fiilini de alamam.
Çünkü an sıfat fiil eki gelerek artık fiil özelliğini kaybetmiştir.
Ama çıkarma arkadaşlar fikirdir.
Eğer biri sana saati sorarsa söylersin sorulmadan her saat başı saat kulesi gibi ölçme sorulmadığını da alamam arkadaşlar.
Çünkü burada adam eden zarf değil ekip vardır.
Şimdi cebinde taşı derken arkadaşlar burada sadece emir kipi vardır başkada bir ek yoktur.
O zaman ben buraya ne diyorum, basit zamanı diyorum.
Bunu alamam.
Sonra buraya baktım.
Ortaya çıkarma derken çıkmaktan çıkarmak fiilden fiil yapım şeklidir.
Mami olumsuzluk ehlidir.
E burada da sadece emir kipi var.
O zaman bu da bası zamanıdır.
Bunu da alamam.
Biri sana sorarsa derken arkadaşlar sormak fikir.
Köktürk Ar geniş zamandır seye sağ şart gibidir.
Şu kelimede iki tane ki peki vardır söylersin dediği zaman arkadaşlar söylemek fiil.
Köktürk şuradaki re geniş zamandır.
Başka da bir ekip olmadığı için bunu Dalaman alamam.
Her saat başı saat kulesi gibi örtme dediğim zaman örtmek fiili küçüktür ve olumsuzluk 2'dir.
E burada da sadece emir kipi vardır.
Arkadaşlar başka kip eki yoktur.
O yüzden bu paragrafta sadece ama sadece sorarsa kelimesi iki tane ki peki almıştır.
O yüzden de bizim cevabımız arkadaşlar bu soruda ne oldu?
Adana olmuş oldu.
Sıkça Sorular Sorular

 

Çekimli Eylem (Fiil) Nedir?

 

Haber veya dilek kipi almış bütün fiillere çekimli fiil denir.


Çekimli Eylemler Kaça Ayrılır?

 

  1. Basit Zamanlı Eylem
  2. Birleşik Zamanlı Eylem

Basit Zamanlı (Çekimli) Eylem Nedir?

 

Eylem + Haber/Dilek Kipi + Şahıs Eki

Karadeniz’in yemyeşil doğasına aşık oldum.

Kavanozdaki balıklar çok yem yemedi.


Birleşik Zamanlı (Çekimli) Fiil Nedir?

 

Eylem + Kip + Kip + Kişi Eki

Ozanlardaki memleket hasreti şiirlere de yansımıştı.

Böyle dikkatli çalışırsan bu iş bir ayda biter.


Birleşik Zamanlı (Çekimli) Fiiller Kaça Ayrılır?

 

  1. Hikaye Birleşik Zaman: -idi
  2. Rivayet Birleşik Zaman: -imiş
  3. Şart Birleşik Zaman: -ise

geçiyordum: şimdiki zamanın hikayesi

anlamalıydık: gereklilik kipinin hikayesi

gelseydiniz: şart kipinin hikayesi

uyusaymışsınız: şart kipinin rivayeti

gidecekmiş: gelecek zamanın rivayeti

temizlemeliymişsin: gereklilik kipinin rivayeti

dinlersek: geniş zamanın şartı

kırdıysam: görülen geçmiş zamanın şartı

anlamışsan: öğrenilen (duyulan) geçmiş zamanın şartı