Basit Makinalar ünitesi ile devam ediyoruz.
Basit makineleri günlük hayatta çokça kullanıyoruz.
Ne için kullanıyoruz?
İşlerimizi kolaylaştırmak için kuvvetten kazanç ya da yoldan kazanç sağlamak için uyguladığımız kuvvetin yönünü değiştirmek için ya da uygulama kuvvet uyguladığımız kuvvetin uygulama noktası değiştirmek için kullandığımız araçlara basit makinalar olarak tanımış olacağız. Şimdi baktığımızda basit makineler ya kuvvetten kazanç sağlar ya da yoldan kazanç sağlar.
Basit makineler kesinlikle işten kazanç sağlamaz.
Peki basit makineleri ifade ederken bir tork eşitliği yazabilir.
Çünkü basit makinaları dengede kabul edeceğiz ve bütün basit makineler dengededir ya sabit hızla hareket ediyordur ya da hareketsizdir olarak kabul edeceğiz.
O zaman bu tork eşitliğini yazarken nasıl yazıyorum?
Kuvvet çarpı kuvvet kolu eşittir yük çarpı yük kolu olarak ifade ediyorum.
İşte bu tork eşitliği bize bütün basit makinelerin çalışma prensibini ifade edecek.
Peki kuvvet kazancını nasıl ifade ediyorum?
Kuvvet kazancını ifade ederken yük bölü kuvvet oranı bize kuvvet kazancını verir ya da kuvvet kolu bölü yük kolu oranı bize kuvvet kazancı ifadesini sağlar.
Buradan kaldıraçlara baktığımızda üç farklı şekilde kaldıraçları inceleyeceğiz. Desteğin ortada olduğu duruma bakalım.
Ben bir F kuvveti uygulamış olayım P ağırlığında bir cismi dengelemek için.
Desteğin uygulama noktası burasıdır.
Baktığımızda desteğe olan kuvvetin uzaklığı x kadar bu kuvvet kolu olmuş oluyor, yükün uzaklığı da y kadar bu uzaklıkta yük kolu olarak ifade edilmiş oluyor.
O zaman ben buraya tork eşitliğini yazmak istersem kuvvet çarpı kuvvet kolu eşittir yük çarpı yük kolu diye ifade ederim.
Peki burada kuvvetten kazanç ya da yükten kazanç mı vardır diye bir ifade bulunabilir miyim?
Hayır, neden?
Çünkü x-y arasındaki ilişkiyi bilmiyorum.
Yani şu kuvvet koluyla yük kolu arasındaki ilişkiyi bilmiyorum.
Eğer kuvvet kolu yük kolundan büyük olmuş olsaydı yani x büyüktür y demiş olsaydı bize ne söylerdik?
Kuvvetten kazanç vardır derdik.
Bu şekilde ifade ederdik ama bununla ilgili bir şey bilmiyorsam net bir şey söyleyemem.
Peki neler örnek verilebilir buna?
Makas daha sonra tahterevalli, pense bu kaldıraçlara örnektir diye ifade ederiz. Peki yükün destekle kuvvet arasında olduğu durumda nasıl ifade ediyoruz?
Ona bakalım.
Yükün ağırlığını aşağı doğru gösteriyorum ve şu şekilde bir F kuvvetiyle ne yapmışım?
Dengelemişim.
Yük kolumun uzaklığı yine y diyeyim kuvvet kolumun uzaklığını da x olarak kabul edelim.
Buradaki tork eşitliğini yazmak istediğimde kuvvet çarpı kuvvet kolu eşittir yük çarpı yük kolu diye ifade ederiz ve burada baktığımızda kim kimden daha büyük?
Kuvvet kolu yük kolundan daha büyük, o zaman yine söylüyorum kuvvetten kazanç yoldan kayıp vardır. Yoldan kayıp vardır diye ifade ediyorum. Peki bunu örnek kimler?
El arabası, ceviz kıracağı bu kaldıraçlara örnek olarak verilebilir.
Kuvvet destek ve yük arasındaysa peki bunu nasıl ifade ediyoruz?
Kuvveti F kuvvetiyle gösteriyorum.
Yükümde aşağı doğru P kadar burası da desteğin uygulama noktası.
Şimdi bunu yazmak istediğimde kuvvet kolumu yine x yük kolumu da y olarak ifade ediyorum ve diyorum ki tork eşitliğinden kuvvet çarpı kuvvet kolu eşittir yük çarpı yük kolu diye yazıyorum.
Buraya baktığımızda yük kolu kuvvet kolundan daha büyük.
O zaman nasıl ifade edeceğiz?
Kuvvetten kayıp yoldan kazanç vardır diye söyleyeceğiz.
Kuvvetten kayıp yoldan kazanç vardır olarak ifade edeceğiz.
Peki bu basit makineye örnekler kimler?
Maşa, cımbız kuvvetin ortadan uygulandığı desteğinde uçta olduğu basit makinalara örnektir.
Basit makineleri günlük hayatta çokça kullanıyoruz.
Ne için kullanıyoruz?
İşlerimizi kolaylaştırmak için kuvvetten kazanç ya da yoldan kazanç sağlamak için uyguladığımız kuvvetin yönünü değiştirmek için ya da uygulama kuvvet uyguladığımız kuvvetin uygulama noktası değiştirmek için kullandığımız araçlara basit makinalar olarak tanımış olacağız. Şimdi baktığımızda basit makineler ya kuvvetten kazanç sağlar ya da yoldan kazanç sağlar.
Basit makineler kesinlikle işten kazanç sağlamaz.
Peki basit makineleri ifade ederken bir tork eşitliği yazabilir.
Çünkü basit makinaları dengede kabul edeceğiz ve bütün basit makineler dengededir ya sabit hızla hareket ediyordur ya da hareketsizdir olarak kabul edeceğiz.
O zaman bu tork eşitliğini yazarken nasıl yazıyorum?
Kuvvet çarpı kuvvet kolu eşittir yük çarpı yük kolu olarak ifade ediyorum.
İşte bu tork eşitliği bize bütün basit makinelerin çalışma prensibini ifade edecek.
Peki kuvvet kazancını nasıl ifade ediyorum?
Kuvvet kazancını ifade ederken yük bölü kuvvet oranı bize kuvvet kazancını verir ya da kuvvet kolu bölü yük kolu oranı bize kuvvet kazancı ifadesini sağlar.
Buradan kaldıraçlara baktığımızda üç farklı şekilde kaldıraçları inceleyeceğiz. Desteğin ortada olduğu duruma bakalım.
Ben bir F kuvveti uygulamış olayım P ağırlığında bir cismi dengelemek için.
Desteğin uygulama noktası burasıdır.
Baktığımızda desteğe olan kuvvetin uzaklığı x kadar bu kuvvet kolu olmuş oluyor, yükün uzaklığı da y kadar bu uzaklıkta yük kolu olarak ifade edilmiş oluyor.
O zaman ben buraya tork eşitliğini yazmak istersem kuvvet çarpı kuvvet kolu eşittir yük çarpı yük kolu diye ifade ederim.
Peki burada kuvvetten kazanç ya da yükten kazanç mı vardır diye bir ifade bulunabilir miyim?
Hayır, neden?
Çünkü x-y arasındaki ilişkiyi bilmiyorum.
Yani şu kuvvet koluyla yük kolu arasındaki ilişkiyi bilmiyorum.
Eğer kuvvet kolu yük kolundan büyük olmuş olsaydı yani x büyüktür y demiş olsaydı bize ne söylerdik?
Kuvvetten kazanç vardır derdik.
Bu şekilde ifade ederdik ama bununla ilgili bir şey bilmiyorsam net bir şey söyleyemem.
Peki neler örnek verilebilir buna?
Makas daha sonra tahterevalli, pense bu kaldıraçlara örnektir diye ifade ederiz. Peki yükün destekle kuvvet arasında olduğu durumda nasıl ifade ediyoruz?
Ona bakalım.
Yükün ağırlığını aşağı doğru gösteriyorum ve şu şekilde bir F kuvvetiyle ne yapmışım?
Dengelemişim.
Yük kolumun uzaklığı yine y diyeyim kuvvet kolumun uzaklığını da x olarak kabul edelim.
Buradaki tork eşitliğini yazmak istediğimde kuvvet çarpı kuvvet kolu eşittir yük çarpı yük kolu diye ifade ederiz ve burada baktığımızda kim kimden daha büyük?
Kuvvet kolu yük kolundan daha büyük, o zaman yine söylüyorum kuvvetten kazanç yoldan kayıp vardır. Yoldan kayıp vardır diye ifade ediyorum. Peki bunu örnek kimler?
El arabası, ceviz kıracağı bu kaldıraçlara örnek olarak verilebilir.
Kuvvet destek ve yük arasındaysa peki bunu nasıl ifade ediyoruz?
Kuvveti F kuvvetiyle gösteriyorum.
Yükümde aşağı doğru P kadar burası da desteğin uygulama noktası.
Şimdi bunu yazmak istediğimde kuvvet kolumu yine x yük kolumu da y olarak ifade ediyorum ve diyorum ki tork eşitliğinden kuvvet çarpı kuvvet kolu eşittir yük çarpı yük kolu diye yazıyorum.
Buraya baktığımızda yük kolu kuvvet kolundan daha büyük.
O zaman nasıl ifade edeceğiz?
Kuvvetten kayıp yoldan kazanç vardır diye söyleyeceğiz.
Kuvvetten kayıp yoldan kazanç vardır olarak ifade edeceğiz.
Peki bu basit makineye örnekler kimler?
Maşa, cımbız kuvvetin ortadan uygulandığı desteğinde uçta olduğu basit makinalara örnektir.
