Dilek Kipleri Bölüm 1

Evet arkadaşlar bu videomuzda da dilek çiplerini anlatacağız.
Haber çiplerini bir diğer videomuzda bitirdik.
Dilek çiplerinin diğer adı arkadaşlar tasarlamak gibidir.
Bunun diğer adını unutmuyoruz.
Bizim dili, ekiplerimiz, arkadaşlar dörde ayrılır.
Emir kipi, istek kipi, şart kipi ve gereklilik kipi.
Şimdi arkadaşlar haber takiplerinde zaman anlamı vardı.
Dilek ekipleri asla zamanla anlamı bildirmek, duygu ve isteklerimizi anlatmak için kullandığımız kimlerdir arkadaşlar?
Öncelikle gereklilik.
2000'e bakacak olursak bizim gereklilik kipi miz arkadaşlar malı ve melektir.
Bunu asla unutmuyoruz.
Yani malı belli ki gördüğümüz yerde arkadaşlar gereklilik kipi vardır diyoruz.
Mesela yapmak fiilini çekim değilim, ben yapmalıyım dersem arkadaşlar bakın ben yapmalıyım dediğimde malum eli yine var sen yapmalısın diyorum arkadaşlar.
Sonra o yapmalı diyorum o çekiminde.
Burada şahıs eki yoktur mesela.
Buradasın eki vardır.
Burada eki vardır ama burada üçüncü tekil kişinin çekimi yoktur.
Arkadaşlar biz yapmalıyız dediğimde bakın yine burada malı meli eki vardır, siz yapmalısınız dediğimde yine burada malı meli eki vardır ve onlar yapmalılar dediğimde, arkadaşlar yapmalılar dediğimizde ise burada da malum eli ekip vardır.
Ben bunu olumsuz, şuna da çevir sem mesela yapmalıyım diyor ya yapmamalıyız dediğimde de Arkadaşlar bakın burada ki peki asla kaybolmuyor.
O yüzden kolay bir kir temizdir, gereklilik anlamı da katabilir, ihtimal anlamında katabilir.
Soruyu çözen sen olmalısın dediğimde arkadaşlar burada ne yapıyor tahmin ediyor.
Yani burada ihtimal anlamı vardır.
Babam eve varmış olmalı yine tahmin ediyor.
Arkadaşlar burada da ihtimal anlamı vardır.
Ödevlerini bu akşam bitmeli dediğimde ödevlerin bitmesi gerektiğini bana söylüyor.
Burada da gereklilik anlamı vardır arkadaşlar.
Örnek soru kalıbında mesela ne der sana?
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem, gereklilik kipi nedir?
Ya da aşağıdaki cümlelerin hangisinde ya da hangisinin yük aleminde zaman anlamı yoktur der?
Yani sen neyi arayacaksın?
Dilek ekiplerini arayacaksın.
Şart küpüne geldiğimde arkadaşlar yine mesela yapmak fiilini çekimler sek ben yapsam dediğimde arkadaşlar bakın buradaki se esas şart gibidir, sen yapsan dediğimde yine bu şekilde çekim nedir ve o yapsa dediğimde üçüncü kişinin çekimi yoktur.
Biz yapsak diyorum arkadaşlar bakın yine seye sa siz yapsanız dediğimde yine se esa ve onlar yapsalar dediğimde buradakiler çokluk eki değildir arkadaşlar.
Şahıs tekidir çünkü fiile gelir burada şart kipi vardır.
Ben bunu olumsuz şuna da çevirse ben yapmasam sen yapmasan o yapmasa biz yapmasak siz yapmasanız onlar yapmasalar şeklinde yine se esad devam ediyor arkadaşlar ama ben sana mesela işte ders yoksa dışarı çıkabilirsiniz dediğimde buradaki se hesap şart kipi diyemezsin.
Ek fiilin şartı dersen çünkü şart kipi fiile gelir.
Isme gelen se yasa asla şart kipi olamaz.
Arkadaşlar şimdi burada arkadaşlar cümleye bazen dilek, bazen şart anlamı katar.
Yani bazen istek, bazen de şarta anlamı katıyor.
Şu sınavlar bitse de tatile gitsek derken bakın buradaki siyasa da şarttır.
Buradaki se sağda şarttır.
Ama bana anlamını sorarsa arkadaşlar burada dilek istek anlamı kaçmıştır, biraz daha çalışırsa sınavı kazanacak dediğimde arkadaşlar bakın burada aslında çalışırsa derken burada şart kipi yoktur.
Neden?
Çünkü çalışmak arkadaşlar fiil köktürk ağır burada geniş zaman zekidir çalışırsa derken arkadaşlar burası birleşik zamanlı olduğu için biz buna ne diyeceğiz?
Şart kipi değil de ek fiilin şartı diyeceğiz arkadaşlar.
Yani şu cümleyi buradan siliyoruz.
Kar yağsa da okullar tatil olsa derken yine burada dilek anlamı vardır.
Karın yağmasını ve okulların tatil olmasını istiyor ve buradaki se sağ kipi ne ben ne diyorum kesinlikle şart kipi diyorum arkadaşlar.
Bakın aşağıdaki cümlelerden hangisi farklı bir ekiple şekillenmiştir dediğimde bakalım şimdi hayat daha güzel görünüyor dediğimde yor.
Şimdiki zamandır arkadaşlar.
Haberkip Kendi kendine konuştuğunu fark etti dediğimde aldığı görülen geçme islama lekedir buda.
Haberkip Yarım saat sonra girmelisiniz buraya dediğimde malum belli gereklilik tipidir arkadaşlar bu dilek kipi.
İnsan güvensizlik ile yalnızlık kalkanına sığınır dediğimde ırk geniş zamandır haber kipi.
İstanbul'un havasını alan, bir daha oradan ayrılan.
Az dediğimde bozmaz.
Geniş zamanın olumsuzdur.
Ben bunu da ne diyorum arkadaşlar haber kipi diyorum.
Yani bizim burada cevabımız ne oluyor arkadaşlar.
Kesinlikle Ceyhan oluyor.