Fiilde Kip Kayması

Evet arkadaşlar bu videomuzda fikirlerde kim kaymasını işleyeceğiz beraber.
Şimdi arkadaşlar fiilen de kip kaymasının bir tane adı yok.
Yani sorularda senin karşına kip kayması da diyebilir, zaman kayması da diyebilir, anlam kayması da diyebilir.
Bunların hepsi aynı şeydir.
Bunları asla unutmuyoruz.
Şimdi kip kayması ne demek?
Bir ekibin Arkadaşlar kendi anlamı dışında başka bir kip yerine kullanılmasına denir.
Bu ne demek?
Mesela örneğimiz inceleyelim.
Annem sık sık doktora gidiyor diyor ya şimdi şuradaki sık sık Arkadaşlar bana hangi anlamı katar?
Bana her zaman anlamını katar, her zaman anlamını kattığı için.
Benim yük dönemimde de her zaman anlamını katan bir kip ekini kullanmam gerekiyor.
Yani geniş zaman kullanmam gerekiyor.
Ama buradaki bize hangi kipi kullanmış, şimdiki zamanı kullanmış.
Bizim doğru olarak bunu nasıl düzeltmemiz gerekir?
Annem sık sık doktora gider demem lazım arkadaşlar.
Yani şimdiki zaman ki peki kullanmak yerine geniş zaman kullanması gerekiyor.
Şimdi akşama size geliyorum demiş.
Akşama derken neyi kastediyor?
Bana gelecek zamanı kastediyor.
Daha gelmedim, akşama size geleceğim demem lazım.
Gelecek zaman eki yerini Arkadaşlar bu bize hangi çipini kullanmış, şimdiki zaman çipini kullanmış.
Yani bunu doğru şekilde nasıl düzeltiriz, geleceğim şeklinde düzeltiriz.
Bunu asla senin yanına bırakmam derken arkadaşlar bunu olumluya, çeviriyi olumluya çevirdiğim de bakın bırakırım.
Geniş tabağının birinci tekil eki yoktu.
O yüzden buradaki ırk eki geniş zamandır.
Ama cümlede geniş zaman anlamı yok.
Yani bunu benim nasıl düzeltmen gerekiyor, bunu asla senin yanına bırakmayacağım demeliyim arkadaşlar.
Yani ben hiçbir şeyi hiçbir zaman senin yanına bırakmam anlamında söylemedim bu cümleyi.
Her akşam ailece yürüyüşe çıkıyoruz diyor ya, şimdiki zaman kullanmamış arkadaşlar.
Cümledeki zamanla bakıyorum her akşam diyor, her akşam diyorsa benim hangi köpeğini kullanmam gerekiyor?
Geniş zamanı yani.
Benim burada çıkıyoruz değil kesinlikle çıkarız demem gerekir.
Arkadaşlar bu kısma çok dikkat ediyoruz.
Diğer üyelerimize bakacak olursak liseye başladığı yıl annesini kaybediyor demiş.
Bir kere liseye başladığı yıl annesini kaybetmişse demek ki geçmiş zaman kullanması gerekiyor.
Yani burada belli bir ya liseye başladığı yıl annesini kaybetti demem lazım.
Eğer olaya tanık Sam ya da liseye başladığı yıl annesini kaybetmiş demem lazım.
Çünkü annesini şu anda kaybetmedi.
Yine bir anlam kayması var.
Sabret birazdan perde açılır, oyun başlar diyor.
Açılır derken Uğur geniş zaman başlar derken re geniş tamamdır arkadaşlar birazdan dediğine göre birazdan gelecek zaman anlamı verir bana.
Ama benim tipim de geniş zaman kullanmış.
Yani yine kip kayması olmuş.
O yüzden birazdan perde açılacak demesi lazım ve birazdan oyun başlayacak demesi lazım arkadaşlar.
O yüzden şu kısma da çok dikkat ediyoruz.
Bu ödevlerin hepsini yarına kadar bitireceksin derken burada bana emir veriyor arkadaşlar bitireceksin değil.
Bu ödevlerin hepsini yarına kadar bitir demem lazım.
Oradaki ir ikili sakın geniş zaman zannetmeyin bitmek den bitirmek.
Buradaki ir eki yapım ikidir sana bu iyiliği yapan Nihad olacak derken arkadaşlar burada bir tahvil söz konusu olduğu için gelecek zaman eki kullanmamak gerekiyor.
Sana bu iyiliği yapan Nihat olmalı demem lazım.
Yani gelecek zaman eki yerine gereklilik tipini kullanmam gerekiyor.
Çocuk ağlamaya başladı.
Bir şeyden korkmuş olacak derken yine tahmini anlamı var.
Arkadaşlar burada da çocuk ağlamaya başladı.
Bir şeyden korkmuş olmalı demesi gerekir.
Son cümle Bize bakacak olursak arkadaşlar tartışmayı büyütmeye derken burada arkadaşlar aslında şurada istek kipi kullanmış ama tartışmayı ne demek istiyor, büyütmeyin demek istiyor.
Yani bana aslında emir veriyor burada.
O yüzden istek kipi yerine arkadaşlar emir kefenini kullanmam gerekiyor.
Yani cümlenin anlamına ve zamanına uygun küpe ki kullanmazsa burada ne olmuş oluyor arkadaşlar?
Kim kayması, anlam kayması ya da zaman kayması olmuş oluyor?
Kip kayması konumuz da bu kadar.
Sıkça Sorular Sorular

 

Kip Kayması Nedir?

 

Bir kipin kendi anlamı dışında başka bir kip yerine kullanılmasına denir. Anlam kayması veya zaman kayması olarak da bilinir.


Annem sık sık doktora gidiyor. (Şimdiki zaman kipi geniş zaman yerine kullanılmış.)

Akşam size geliyorum. (Şimdiki zaman kipi gelecek zaman yerine kullanılmış.)

Bunu asla senin yanına bırakmam. (Geniş zaman kipi gelecek zaman yerine kullanılmış.)

Her akşam ailece yürüyüşe çıkıyoruz. (Şimdiki zaman kipi geniş zaman yerine kullanılmış.)

Bu ödevlerin hepsini yarına kadar bitireceksin. (Gelecek zaman kipi emir kipi yerine kullanılmış.)