Haber Kipleri Bölüm 2

Evet arkadaşlar bu videomuzda haber ekiplerimiz ekiplerimizle şimdiki zamanla başlıyoruz.
Şimdiki zaman ekibimiz arkadaşlar bizim yol dir.
Bakın bu kısma çok dikkat ediyoruz.
Şimdiki zaman yor eki ve anlatacağız.
Miktar ve mek de ekipmanı şimdiki zaman anlamı katarı.
Arkadaşlar şurası yeşille çizdiğim kısım soru kalıcıdır.
Sana derki aşağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin söylendiği anla yapıldığı an aynıdır.
Yani hem söylüyorum hem yapıyorsam eğer ben bu benim neyim olur arkadaşlar şimdiki zaman kipi olur.
Şimdi bakın çocuk sesleri hepimizi çok mutlu ediyor diyor.
Şuradaki yor eki şimdiki zamandır denizin dalgalı sularında yüzmek istiyorum diyor.
Bakın buradaki yor gene şimdiki zamandır çocuklar parkta oynuyorlar diyor.
Buradaki yor eki de şimdiki zamandır burada.
Arkadaşlar mutlu ediyor derken o mutlu ediyor dediğimiz için üçüncü tekil anlamı vardır.
Ben istiyorum dediğim için birinci tekil anlamı vardır.
Çocuklar parkta oynuyorlar dediğimde kimler çocuklar yani onlar olduğu için burada da üçüncü çoğul anlamı vardır.
Arkadaşlar bakın bekliyor, beklemiyor, saklıyor, saklamıyor.
Yani ben bir fiilin olumsuz hale de çevirdiğinde her türlü yor ekini burada görüyoruz arkadaşlar.
Şuradaki iki eki ünlü daralmasını uğrayarak me ma eki ünlü daralmasını uğrayarak arkadaşlar olumsuz haline geldi ve her türlü geliyor, gelmiyor, mutlu ediyor, mutlu etmiyor dediğimde olumsuz şeklide memura ekiyle yapılır ve yor eki kullanılmaya devam eder.
Arkadaşlar şimdi şunu söyleyecektim size mag ve mek ekinin yanın arkadaşlar da bulunma hali eki getirildiğinde yani Mart'ta ve mektebe eki bana şimdiki zaman anlamı verir arkadaşlar.
Yani buradaki MAK ekini isim fiil ile asla karıştırıyoruz.
Öğrenciler deneme olmakta dediğim zaman yani öğrenciler deneme oluyor anlamı verdiği için şuradaki mak da ve mek de ekin.
Arkadaşlar biz şimdiki zaman kipi diyoruz.
Görevliler bakanları beklemekte derken ben ne demek istiyorum, görevliler bakanları bekliyor demek istiyorum.
Yine şimdiki zaman anlamı kattı.
Dışarıda kar yapmakta dediğimde ise yine aynı şekilde arkadaşlar şu anda dışarıda kar yağıyor anlamına geldiği için buradaki macta ve mektebe eki kesinlikle şimdiki zaman anlamı verir bana yor ekini öğrenciler kolay bulur ama maksat ve mektep ekini unutuyorsunuz arkadaşlar.
O yüzden bu kısma çok dikkat çekmek istiyorum.
Bir dergi ekip arkadaşlar gelecek zamandır bakın bunun eki zaten içinde yer alır ancak eki gelecek zaman ikidir.
Ama bunun arkadaşlar yine sıfat fiil eki olan acak edecek de karıştırmamak gerekiyor.
O zaman ben ancak verecek ekini birinci olarak yüklem de aramalıyız, ikinci olarak fiilde aramalıyız arkadaşlar.
Soru kalıbı da şu şekildedir.
Aşağıdakileri de hangisinde eylem içinde bulunulan zamandan sonra gerçekleşir?
Yani ben önce anlatacağım, sonra o anlattığım olayı gerçekleştireceğim.
Belediye adanın ağaçlarını kesecek diyorum.
Bakın arkadaşlar işi ben şuan söylüyorum ama söylediğim işi daha sonra gerçekleştireceğim.
O zaman buradaki az çekecek eki gelecek zamandır ve yüklem dir ve fiil dedir.
Çocukları sabahtan size bırakacağız acak edecek ünsüz yumuşamasına uğradı ve yüklem nedir ve fiil nedir?
Vapur limana uğramadan yoluna devam edecek.
Bakın yine burada acak edecek.
Eki arkadaşlar gelecek zaman ehlidir.
Bize geleceğini neden söylemedin dediğimde söylemedin yüklem dir.
Arkadaşlar bakın buradaki ancak eki yükleme gelmemiş oldu.
Buradaki diye görülen geçmiş zaman 2'dir.
Burada yükleme gelmediği için arkadaşlar ben buradaki acak çek ekini ne derim.
Sıfat fiil derim.
Arayacağını gerçekten tahmin edemedim derken tahmin edemedim.
Yüklem dir buradaki diye geçmiş zaman 2'dir.
Arayacağını fiil idir ama buradaki yüklem olmadığı için arkadaşlar ben yine buradaki acak cek ekini ne dedim sıfat fiil dedim yani şuralarda asla ki.
Peki yoktur arkadaşlar.
Bu pembe ile yazdığım iki cümlede de gelecek zaman kipi yoktur.
Geniş zamana geldiğimizde arkadaşlar bakın bu da sıfat fiille karışabilir.
Bunda da aynı taktik var.
Kesinlikle ben bunu yüklem de aramak zorundayım ve kesinlikle fiil de aramak zorundayım.
R ar, er, ir, ir, ur ve ur ekleri arkadaşlar geniş zaman ekleri dir ve her zaman yapılma anlamı vardır.
Tüm zamanlar için geçerli, hep, hiç, her zaman, sürekli, genellikle gibi ifadelerde biz hangi kipi kullanıyoruz?
Geniş zaman, geniş zamanın, olumsuz malzeme azdır.
Arkadaşlar bakın seni bu işi de başaracağını bilmez miyim derken bura.
Ki maz mez geniş zamandır.
Ben bunu olumluya çevirdiğim de 1'dir.
Bilmek arkadaşlar fiil kök dür.
Buradaki ir ekine ben ne derim geniş zaman.
O zaman ir eki de geniş zamandır.
Maz mez de geniş zamanın olumsuzdur.
Sen paradan başka bir şey düşünmez sin dediğimde bakım maz mez geniş zamandır.
O olumluya çevirelim, düşünürsün demek istiyorum arkadaşlar.
Bakın şuradaki öbür eki geniş zaman 2'dir.
Bu anten ile daha iyi görüntü alabiliriz derken arkadaşlar bakın almak fiili küçüktür.
E bilmek burada yeter ilktir.
Buradaki ir eki geniş zamandır biz alabiliriz.
Şahıs tekidir o zaman.
Şuradaki ir ekine ben ne dedim gel is tamam eki dedim.
Çok kitap okuyan, en çok bilgiye ulaşır dediğim arkadaşlar ulaşmak.
Şuradaki ir ekine ben ne dedim, geniş zaman eki dedim.
Yüklem nedir ve fiil nedir?
Kesinlikle buraya dikkat etmek zorundayız.
Bakın bundan böyle işine hiç karışmam diyorum arkadaşlar.
Bakın şimdi geniş zamanda birinci tekil ve birinci çoğul kişiler de arkadaşlar.
Olumsuz şekillerinde maz mez de yok r ar er ir ir ur ür de yok karışmam kelimesinde.
Arkadaşlar aslında bunu ekine kökün ayırır isem karışmak fiil küçüktür, ma olumsuzluk tekidir ve de şahıs tekidir.
E bunda hangi kip eki olup olmadığını anlaman için şöyle yapabilirsin aslında olumluya çevir karışmam diyor ya ben bu nasıl çevirdim karıştırdım şeklinde çevirdim.
Olumluya karışmak fiil köktürk ııı.
Geniş zamandır hakîm birinci tekil şahıs zekidir.
Bakın ailemizden başkasına güvenmeyin.
Bak burada hiçbir şekilde kip eki yok.
Olumluya çevirirse güvenmek fiil köktürk güvenir iz dediğimde arkadaşlar buradaki ir eki geniş zamandır ben bu konulardan pek anlamam dediğimde olumluya çevirelim, anlarım dediğim zamanı arkadaşlar.
Bakın anmaktan anlamak fiilden fiil yapım eki şuradaki r geniş zaman lekedir.
O zaman birinci tekil ve birinci çoğul gördüğünde kelimede geniş zamana ait kip eki görmesem bile orada geniş zaman eki olabilir.
Arkadaşlar son olarak bir soruyu üzerinde Bunlara bakalım, hangisinde zaman anlamı yoktur diyor.
Zamanı, anlamı derken ne demek istiyor?
Haber kipi diyor.
Yani aşağıdakilerden hangisinde haber kipi yoktur demek istiyor.
Arkadaşlar Deniz henüz şarkısını söylemeye başlamadı.
Bakın şuradaki doğu eki arkadaşlar görülen geçmiş zaman ikidir ve görülen geçmiş zaman eki haber kipi dir.
Adana gitti en güzel akrabalarımız bu bahçede geçti.
Ti eki yine görülen geçmiştir.
O zaman Bursa'da gitti okulda ne kadar para harcadın derken sağlığı görülen geçmiştir.
Arkadaşlar Ceyhan'da gitti çiçekler.
Demet Demet yığılmış da sahneye derken mış öğrenilen geçmiş zamandır dı da öğrenilen geçmiş zamanı yani burada birleşik zamanda bir fiil vardır arkadaşlar.
O yüzden de buradaki tı eki ek fiil görevinde kullanılmış oluyor.
Yani Denizli'de de haber kipi vardır.
Sen yine de onunla böyle konuşmam anılsın derken arkadaşlar burada haber kipi yoktur.
Burada malı ve meli eklerinden biz buna ne diyoruz, gereklilik kipi diyoruz ve gereklilik kipi arkadaşlar haber kipi değil dilek gibidir.
O yüzden de cevabımız burada nedir, nedir?