Deyimin Yanlış Anlamda Kullanılması

Herkese merhaba kunduz.
Türkçe videolarına hoşgeldiniz.
Bugün sizlerle birlikte anlatım bozukluklarından, deyimin yanlış anlamda kullanılmasından kaynaklı anlatım bozukluklarını göreceğiz.
Hazırsanız başlayalım.
Deyimlerin, deyimlerin kendi anlamı, deyimlerin kendi anlamı dışında kullanılmasından kaynaklı anlatım bozukluğudur.
Gençler, deyimin yanlış anlamda kullanılması.
Şimdi biliyorsunuz, her deyimin kendine has bir anlamı vardır.
Gençler Türkçe'de.
Eğer siz bu deyimleri cümle içerisinde kendi anlamı dışında kullanırsanız, yani farklı anlamda kullanırsanız, deyimin yanlış anlamda kullanılmasından kaynaklı bir anlatım bozukluğu mevcut olur.
Cümlede hemen örnekle elimize bakalım.
Gençler matematik sınavından yüz alınca etekleri tutuştu.
Şimdi bu cümle mizde bakın dikkat ederseniz etekleri tutuştu diye, etekleri tutuşmak diye bir deyimin var.
Bakalım etekleri tutuşmak deyimi neymiş?
Gençler, bakın etekleri tutuşmak deyiminin anlamı.
Çok telaşlı anmak demekmiş şimdi.
Bir insan matematik sınavından yüz alınca neden çok telaşlandı, bir daha çok sevinir.
Ve burada gençler deyimin yanlış kullanılmasından kaynaklı bir anlatım bozukluğu mevcuttur.
Olması gereken nedir peki?
Yine etekleri tutuşmak deyimine çok benzeyen gençler etekleri zil çalmak deyiminin kullanılması doğru olacak.
Etekleri zil çalmak deyiminin bakın gelin anlamına bakalım.
Etekleri zil çalmak deyimi de gençler çok sevinmek anlamına gelen bir deyimdir.
O yüzden bu cümlenin doğrusu, yani anlatım bozukluğu olmadan hali olmamış hali, matematik sınavından yüz alınca etekleri zil çaldığı şeklinde doğrusu olması gerekiyor.
Peki gelin bir sonraki örneğimizde bakalım bir sonraki örneğimizde ne diyor gençler?
Bakın sınavdan önce çıkardığı notlara göz süzdü. Şimdi burada bakın, dikkat ederseniz göz düzmek diye bir deyimi miz var bu cümlede.
Gelin bakalım göz düzmek deyiminin anlamı neymiş bakın.
Göz süzme gençler baygın ve anlamlı bakmak anlamında kullanılan bir değinmiş.
O zaman bu cümlede de bir anlatım bozukluğu mevcut değil.
Deyim yine yanlış anlamda kullanılmış.
Yani notlara neden baygın ve anlamlı bir şekilde baksın değil mi?
Doğrusu göz süzme deyimine benzeyen gençler.
Türkçede bir deyimi miz var.
Bu deyimi nedir?
Göz atmak, deyimi göz atmak deyimi ise gençler.
Anlamı neymiş?
Bakın fazla dikkat etmeden bakı vermek anlamında kullanılan bir değilmiş.
O yüzden bu cümle mizin de doğru hali sınavdan önce çıkardığı notlara göz attığı şeklinde olması gerekiyor.
Yani göz süzdü değil, gözaltı olması gerekiyor.
Peki gelin bir sonraki örneğimizde bakalım bir sonraki örneğimizde de ne diyor bakın gençler.
Onların konuşmalarına gizlice kulak asmayın.
Doğru değil.
Şimdi burada gençler, bakın dikkat ederseniz Türkçede kulak asmak diye bir deyimi miz var.
Bakalım bu deyim doğru kullanılmış mı?
Bu cümle de hemen bakalım kulak asmak deyimi.
Gençler bakın neymiş, önem vermek ve dinlemek anlamında kullanılan, yani önem vermek ve dinlemek anlamında kullanılan bir deyim.
Fakat bu cümlede bakın ne diyor?
Gizlice kulak asma.
Yani insan neden gizlice önem versin di mi?
Burada da bir anlatım bozukluğu mevcut.
Doğrusu gençler kulak asmak deyimine benzeyen kulak vermek deyimi kullanılması gerekir. Bir de gelin bakın, kulak vermek deyiminin anlamına bakalım.
Kulak vermek deyiminin anlamı ise merak edip dinlemek ya da işitmeye çalışmak.
O yüzden bu cümle mizin de doğru hali şöyle olacak Onların konuşmalarını gizlice kulak vermen doğru değil.
Yani kulak asmak sözcüğünün yerine kulak vermek deyimi kullanılması gerekiyor.
Peki gelin yine şurada gençler son örneğimizde bakalım.
Evet, son örneğimizde de ne diyor bana yaptığın onca yanlıştan sonra gözüme girdin.
Bakın burada da gençler, yine bir deyimi miz var.
Göze girmek deyimi.
Yine bu cümlede de göze girmek deyimi yanlış anlamda kullanılmış.
Deyim yanlış anlamda kullanılmış.
Deyimin anlamına bir bakalım.
Gençler göze girmek neymiş bakın.
Davranış ve yetenekleriyle ilgi ve önem kazanmak.
Şimdi burada diyor ki bana yaptığın onca yanlıştan sonra yani bir insanı yanlış yapmış.
O zaman göze girmek olmaz.
Gençler değil, davranış ve yetenekleri, ilgi ve önem kazanmaz.
Daha çok ilgi ve önem kaybeder.
O yüzden yine göze girmek deyimine benzeyen Türkçede bir deyimi miz var bizim gözden düşmek deyimi.
O yüzden burada gençler, bu cümlenin doğrusu gözden düşmek deyimi kullanılması gerekir.
Gözden düşmek deyiminin bir anlamına bakalım.
Bakın gözden düşmek neymiş?
Gençler, bir kişi veya şey değerini yitirmek, yani bir kişinin değerini yitirmesi, bana yaptığın onca yanlıştan sonra gözümden de olması gerekir.
Gençler bakın gözümden düştün olması gerekir cümlemizi doğru hali.