Çarpanlara Ayırma Kavramı

Merhaba arkadaşlar, konumuz çarpanlar, ayırma.
Toplam veya fark biçiminde verilen ifadelerin çarpım veya bölüm şeklinde yazma işlemlerine çarp puanlara ayırma denir.
Ortak çarpan parantezine alma yöntemi, ifade içindeki her Selim'de ortak olan sayı veya harf parantezine alınarak yapılan işlemdir.
Şimdi bu ne demek?
Mesela 3x artı üç üye diyelim.
Burada kaç tane terim var?
İki tane terim var.
Bu iki terim ne yapmış toplamı yapmış.
Ben bunu çarpım Haline Getiriyorum.
İki terim de Ortak olan ne var?
Üç var üç ortak parantezine aldım, üçü çektim.
Ne kaldı?
Ix ikinci terim de üçü şeklinde kaldı.
Ye işte artık iki tane Terim'den, bir tane Terim'e düşmüş oluyor.
Ortak çarpan parantezine almış oluyoruz.
Şimdi örneklerle devam edelim.
Örnek şimdi ise verilen ifadeleri ortak çarpan parantezine alalım.
Aş yakına bakalım şimdi derecesi düşük olanların ortak parantezin alacak olursak ilk sözleri 4 çek de miks üzeri dördü iki kaldı geriye.
Eksi buradan eksi üzere dördü çekecek olursak IX, 158 yapabilmek için geriye ilk 154 kalmış oluyor.
5 Yakına bakalım İlklerin derecesi burada IX küp daha düşük.
Aynı şekilde yüzeylerin derecesine bakacak olursak y kare daha geniş.
O halde x küp y kare parantezine aldım çektim bir kaldı.
Artı IX küp parantezin almıştım.
Geri gine IX küp kalmış oldu.
Çarpı Y kare parantezin almıştım.
Yani geri yukarı kalmış oldu.
Ceyş Yakına bakalım ortak parantez lerde de var.
Şu an burada kaç tane terim var?
Bir iki tane Terim var.
Bu iki terim de ortak olan ne var?
Ix artı 2'ye var.
Yer değiştirmiş burada fark etmez.
İlk saat 2'yi çektim.
Ne kaldı?
A kaldı.
Yine ilk saat 2'yi çektim de kaldı ve kalmış oldu.
A artı ve germiş oldu.
Devam ederim dеğіşіk akıyla.
Burada ortak gene iki tane terim var.
Ortak parantezi alacak olursak 3 ay eksi B ve eksi 3 ay birbirinin nesi tersi?
O halde ben şunu şöyle düzeltecek olursam.
2 çarpı 3 A.
Eksi B.
X y çarpı buradan x bir parantezin alacak olursak x bir çarpı üç XP eksiği boşalmış oldu.
O halde artık Ortak ne oldu?
Burada üç AAA eksi B olmuş oldu.
A x b Çektim X kaldı 3 ay eksi B çektim x aksine yaptı artı yaptı.
Ix partiye gelmiş oldu.
Bu şekilde düzenlemiş olduk.
Örnek verilen şekilde kuralı göstermiş.
A üzeri B eksi, A üzeri C.
O halde biz de bu kuralın yola çıkarak soruyu çözelim.
Önce A üzeri B demiş.
Yani yukardan yazacak olursak yani bu ne demek?
A üzeri 7 eksi.
Aşağıdaki ne demek?
A üzeri C demiş, A üzere 6'yı çıkar.
Bölüm aynı şekilde yukarı doğru A üzeri 5 eksi aşağıya doğru A üzeri 4 işte karşıma böyle bir ifade çıktığına göre bunu düzenleyelim.
Ne demiştik?
Toplama çıkarma da ortaklardan küçük alın üstünü alırız o halde a üzere 6 ortak parantez alacak olursak buradan bir tane A üzeri 6 çektim.
Ne kaldı bir tane A kaldı.
Eksi yine al A üzeri 6'yı çektim.
Ne kaldı bir eksi 1 kalmış olduk.
Bölü burada da yine Üslerden küçük olan ve var A üzeri 4 duvar çektim.
Ne kaldı buradan bir tane A kalmış oldu eksi buradan çektim gizli bir kalmış oldu.
O halde eksi birler de birbirini götürdü.
Artık top çıkarmadan çarpım haline getirdim.
Peki tabanlar aynı üstleri çıkartıyorum a üzeri 6'dan 4 çıkardım iki.
Yani benim cevabım Akar'a gelmiş oluyor.
Örnek verilen ifadeyi çarpanlar ayırdınız.
Şimdi burada kaç tane terim var?
Bir 2 2 tane terim de ortak ne var?
Bir ilk seks yiyenin karesi var.
Bir de eksik sin karesi var.
Biliyoruz ki biz.
Bit çift ise negatif pozitif yapar.
O halde biz burada yı eksiksiz şöyle yazacak olursak, eksi parantezin de ilk eksi Y şeklinde yazacak olursak tabii en dışarıda üs olarak ne var kare var.
O halde bu kare kare ifadesi Artık pozitife Dönüşecek.
Yani demek ki ilk 80'i karesiyle ilk seksin karesi birbirine eşit.
O halde şöyle xx yiyenin Karesi Parantezin artık alabilirim.
Ben çektim ne kaldı 3x artı, niye kaldı eksi yine bunu da ilk 80'nin karesi gibi düşünecek olursak ki aynısı bunu da çektim, ne kaldı ilk s6'yı kaldı buradan eksi içeri dağıtalım XX eksiğe.
Şimdi buradan düzenleyelim Ilk seks Yeğenin karesi çarpıp 3x eksi çıkardım.
X artı ve eksi birbirini götürdü.
İşte benim en sade hali bu.
Kirlidir.
Şimdi ise gruplara ayırma yöntemiyle devam edelim.
İfadenin her terimin de bir ortak sayı, harf veya terim bulunuyorsa Ifade Ikişerli, üçerli veya daha fazla sayıda grup bulandırma yapılarak çarpanlar ayrılır.
Örnek aile Satı Beye artı A.I.
Artı ve eksi ifadesini gruplara ayırma yöntemi kullanarak çarpanlar ayırdınız.
Kaç tane terim var?
Bir, iki, üç, dört, dört tane terim var.
Bunları gruptan duralım, ortakları bir arada alalım.
Mesela A, IX ve aileyi bir arada bebeğe ve B ikisi bir arada Halde a, X ve Y da ortak ne var a var acı çektim de kaldı, ikisi kaldı, acı çektim de kaldı diye kaldım.
Aynı şekilde bu ikisine bakalım, ikisinde B'ye ve B, ikisi de B var.
Ortak B parantezine aldım çektim yine kaldı diye çektim.
Beyne kaldı artı eksi kalmış oldu.
4 tane terimin vardı şu an artık kaç tane terim olmuş oldu.
İki tane Terim'e düşmüş oldu.
Şimdi ise ortak ne var?
Bu iki Terim de X artı Y var ilk sertliğe parantez açalım.
Çek TİM'de kaldı a kaldı.
Çek TİM'de kaldık ve kaldı.
Artık tek bir Terim'e düşürmüş oluyoruz ve çar puanlara ayırdık.
Örnek gruplu aldırma yöntemiyle verilen ifadeyi çözelim.
Şimdi AB eksi bahce artı acÄ, eksi c kara ifadesini grup Mandıralı'ya ilk ikisini ve son ikisini alacak olursak.
İlk iki tarımda ortak ne var?
B var B çektim.
Ne kaldı geriye a kaldı.
Buradan bir iç çektim.
Ne kaldı eksi kaldı devam ediyorum.
Bu iki son iki terim de ortak ne var?
C var.
C'yi çek isimde kaldı bir tane A kaldı.
C'yi çektim.
Ne kaldı?
Eksi C kalmış oldu ölü.
Şimdi aşağıdaki terim de yine son.
İlk iki terim ve son iki terim diye ayıralım.
İlk iki terim de ortak B parantezi var.
Çektin be iyi eksi B kaldı, çektin be yine kaldı.
Artı A kaldı.
Devam ediyorum yine aynı şekilde.
Ortak olarak ne var?
C var.
Çek diyeceğine kaldı.
A kaldı çektim.
Caine yine kaldı.
Eksi B kalmış oldu.
Şimdi yukarıda park sına bakacak olursak ortak artık ne var?
A Eksi C var, a eksi C parantezin de çektim ve kalmış oldu.
Çektim.
Artı çek almış oldu.
Aynı şekilde burada A eksi B var.
Burada da A eksi B var.
A x, b parantezin alacak olursak yine çektim.
Buradan Becky almış olduğu çektim.
Borudan artı C kalmış oldum.
O halde buradan B artı Caner artık birbirini götürür.
Yani cevabımız A eksi C bölü a eksi b gelmiş oldu.
Sıkça Sorulan Sorular

 

Çarpanlara ayırma ne demektir?

 

Toplama veya çıkarma biçiminde verilen ifadeleri çarpım veya bölüm şeklinde yazma işlemine çarpanlara ayırma denir.


Çarpanlara ayırma nasıl yapılır?

 

Çarpanlara ayırma işlemlerini farklı yöntemlerle yapabiliriz. Örneğin, ortak çarpan parantezine alma yöntemi veya gruplara ayırma yöntemi çarpanlara ayırma yapılırken kullanılabilir.


Çarpanlara ayırma yöntemleri kaça ayrılır?

 

  1. Ortak çarpan parantezine alma
  2. Gruplara ayırma
  3. Özdeşlikler

Ortak çarpan parantezine alma yöntemi nedir?

 

Ortak gördüğümüz harf veya sayı parantezine alınarak yapılır.

Örnek: 3x+3y ifadesinde 3 sayısı ortaktır. Bu nedenle ifadeyi 3 parantezine alırız;

3(x + y) = 3x + 3y


Gruplara ayırma yöntemi nedir?

 

Bir diğer yöntem gruplara ayırma yöntemidir. İfadenin her teriminde ortak harf, terim veya sayı bulunuyorsa ifadeleri ikişerli, üçerli veya daha fazla sayıda gruplara ayırabiliriz.

Örnek: ax + ay + bx + by = a(x+y) + b(x+y) = (x+y).(a+b)

ax + ay + bx + by ifadesinde a’ların, b’lerin, x’lerin veya y’lerin ortaklığı kullanılarak paranteze alınabilir.


Özdeşlikler yöntemi nedir?

 

Özdeşlikler Verilen ifade için çarpanlara ayırma işlemi yaparken iki kare farkı, küpler toplamı, küpler farkı gibi farklı özdeşliklerden faydalanabiliriz. Bu özdeşlikleri ayrıntılı olarak sonraki yazılarımızda işleyeceğiz.


Çarpanlara ayırma nerelerde kullanılır?

 

Çarpanlara ayırma farklı alanlarda kullanılmaktadır. Örneğin, NASA uzaya gönderdiği robotların iki boyutlu ve renkli görüntülemesi için polinomlarda çarpanlara ayırmayı kullanmıştır.