Bu dersimizde kπ/2 +- alfa açısının trigonometrik değerleri konusunda aslında devam edeceğiz, indirgeme konumuza devam edeceğiz ama ikinci versiyonu.
Ne bu sefer?
K bir çift sayı olmak üzere yani aslında oradaki 2'ler sadeleşecek bu sefer paydada bir şey olmayacak.
Şimdi bu şekilde ifade etmeye çalışalım yani aslındabBurası neydi ya sıfır dereceydi ya da iki π aynı şey demekti. Sol tarafta biliyorsunuz π'ydi.
Mesela 1. bölgedeki bir açıyı nasıl ifade edersiniz?
İki π'den biraz daha ileri gitmemiz lazım değil mi iki π artı alfa.
4.
bölge nasıl ifade edersiniz iki π'den biraz geri gelmelisinz.
İki π - alfa. Geldim 2 ve 3 e bakacağım şimdi ikinci bölge için π'den biraz geri geliyorum π-alfa.
3'üncü bölge için π+alfa piden birazcık daha ileri gitmiş oluyorum.
Şimdi ifadeler bu şekilde olacakmış biraz daha detaylandıralım π+- alfa veya 2π+- alfa biçimindeki açılarda indirgeme yapılırken 1.
madde aynı kπ/2'deki gibi açının bulunduğu bölge için verilen trigonometrik fonksiyon işareti incelenip yazılır.
Yani ne dedim ben zaten isim değişse de değişmese de ana fonksiyon neyse bölgeye bakılır işareti o belirler.
İkincide ve burada π ve 2π görüyorsanız yani paydada bir şey yoksa aslında fonksiyonun adı değiştirilmeden sadece alfa türünden yazılır yani burada değiştirebileceğimiz tek şey bölgeye göre işareti arkadaşlar.
π ve 2π ile muhattap oluyorsanız eğer isim değişmeyecektir diyoruz.
Biraz daha detaylandırıyorum.
K bir tam sayı olmak üzere yani burası bir 1π, 2π, birinde isim ne yapmamış arkadaşlar değişmemiş. Sin'ken sin, cos'ken cos, tanjant'ken tanjant, cotanjant'ken cotanjant olur.
E peki hocam ne değişiyor az önce de söylediğim gibi sadece işaret değişir arkadaşlar.
İşareti de nasıl anlayacağız işte π'den ya da iki π'den ileri mi gitmişiz, geri mi gelmişiz?
Sin, cos, tan ve cotanjant artık fonksiyonu neyse o bölgedeki işarete bakacaksın ve sadece işaret oynaması yapacaksın. Evet önemli bir notla devam ediyoruz burada şöyle söylenir bu not kosinüs eksiyi yutar diğerleri kusar.
Bu da aslında bölgenin işaretleri kaynaklı eksi Alfa dediğimiz de biliyorsunuz şöyle döndük kaçıncı bölge Burası 4.
bölge arkadaşlar dördüncü bölgede trigonometrik fonksiyon işaretlerini konuşalım isterseniz ne var burada sadece cosinüs pozitiftir değil mi?
Cosinüs işareti nedir 4.
bölgede artı sinüs tanjant ve kotanjant nedir eksidir işte dolayısıyla eksiyi yutup kusma muhabbeti bu zaten kosinüs - Alfa + cos alfaya eşittir ama Sin, Tan ve Cotanjant - Alfa ise eğer bu eksiler dışarı çıkar eksi sinalfa -tanalfa ve -cotalfa'ya eşit olur sizin trigonometrik fonksiyonunuz, diyelim ve hemen örneklerimizee geçelim.
Aşağıdaki trigonometrik fonksiyonların eşitlerini yazınız hemen yazmaya çalışalım şimdi π ve iki π ile muhattap oluyoruz işte 4 π ile gördüğünüz gibi 20 π ile farketmez paydada bir şey yoksa paydada bölü 2 ifadesi görmüyorsanız isim kesinlikle değişmeyecek ama işaret önemli. Şimdi π'den Alfa kadar ileri gittim 3.
bölgede nedir sinüsün 3.
bölgede işareti eksidir. İsim değişmeyecek ekse sinAlfa gördüğünüz gibi hiç birinde isim değişmeyecek sadece işaret değişecek piden geri geliyorum ikinci bölgedeyim ikinci bölgede cosinüs kendi eksi - cosalfa. Bu kadar yani şu kısımları siliyorum başındaki artının eksinin bir önemi yok çünkü ben zaten onun artısına eksisine bakarak trigonometrik fonksiyonun işaretini belirledim son sadece açı yazıyorsunuz artık tanjant iki π ya da sıfır aynı şey zaten geri geliyorum 4.
bölge'ye düştüm değil mi yani burası aslında tanjant -alfa gibi.
Az önce söyledik ya bunun kısa yolunu verdik.
Ne dedik sadece cosinüs eksiyi yutar diğerleri kusar yani burası neydi eksi tanjantalfa olmuş oldu işte. Şimdi şuna bakalım bu bizim alıştığımız türden bir şey değil.
Tamam hemen alıştığımız türe çeviririz onu.
Ne diyeceğiz buna cosinüs eksiyi ne yapıyordu kusuyordu.
Hemen eksiyi kusturalım bir tane eksi içeriyi de eksi ile çarpalım şöyle olur mu tabii ki olur hiç fark etmez.
Ne oldu kotanjant π-alfa oldu.
Şimdi π'den geri geliyorum arkadaşlar ikinci bölgede ikinci bölgede kotanjant nedir eksidir o halde buraya başında eksi kendi çarptığım eksi için yazdım o ayrı.
Şimdi devam ediyorum π'den geri geldiğim için ikinci bölgede eksisini yazdım isim değişmedi eksi kottanjant Alfa burası eksi bir eksi de başında yani bu ne eşitmiş direkt artı cotanjantalfa'ya eşitmiş.
Devam ettim 5 π şimdi bunun istersen esas ölçüsünde bulurum 2π çıkardım 3π 2π daha çıkardım π'imiş.
Yani aslında bunun esas ölçüsü bunu π gibi düşündüm piden Alfa kadar geri geliyor kaçıncı bölgede 2.
bölgede.
2. bölgede sinüsün işareti artı isim değişmez paydada bir şey yoksa artı sinalfa vermiş gördüğünüz gibi.
Burada da yine şunu yapabilirsiniz işte Cosinüs eksiyi yutar.
Dolayısıyla içeriyi eksi ile çarpmak hiçbir şey değiştirmez iki π eksi alfa gibi düşünün bunu 2π 0 zaten esas ölçüsü.
Tekrar eksi alfa cosinüs eksiyi yuttu artı cosinüs alfa olarak düşünebilirsiniz.
Evet burada da yine dört π esas ölçüsüne baktım bir tane iki π çıkardım bir daha π çıkardım, sıfır derece yani burası.
O halde tanjant eksi Alfa gibi bir açı tanjant eksiyi ne yapar?
Kusar, arkadaşlar eksi tanjantalfa yazabilirim bu 20π'de de aynı şey Direkt bu kotanjantalfaya eşittir diyebiliriz. Peki bir başka örnekle devam edelim.
Şimdi burada hepsinin böyle bir karışık uygulamasını görelim diye farklı bir soru olsun diye bunu yazdım lazım bölgeyi işareti nasıl belirleyeceğim yoksa hatırlıyorsunuz bunu baştaki derslerimizden üç kere var 3 kere 4 12 kalanımız bir oldu. O halde burası neymiş arkadaşlar 1π/2 yani π/2'imiş.
π/2'den Alfa kadar geri geliyorum sinüsin işareti artı arkadaşlar.
π/2 var /2 varsa paydada ne yapıyordu?
İsimle değişiyordu. Cosinüsalfa oldu.
Tamam devam edeceğim şimdi eksi tanjant pi artı Alfa şimdi piden Alfa kadar ileri gittim.
3.
bölgedeyim 3.
bölgede tanjantın işareti artı ama başında eksi var o zaman yapacak bir şey yok tanjantalfa olarak kalsın isim değişmedi π olduğu için.
Böyle şimdi geldim 7 π'ye burada şöyle yapabilirsiniz 2π çıkardın beş, bunun esas ölçüsü de.
π'den Alfa kadar geri geliyorum 2.
bölgedeyim.
2.
bölgede cosinüsün işareti eksi.
-Cosinüsalfa burası.
Geldim şuraya arkadaşlar şimdi 3π/2'den geri geldim.
Kaçıncı bölgedeyim?
3.
bölgede, ana fonksiyon belirliyor.
+, tamam?
Sonra paydada /2 var ismi de değiştirdik.
Ne oldu orası?
Cotanjant ismini tanjantla değiştiriyordu.
Tanjantalfa.
Bu ifadeye bakarsanız zaten biri diğerinin eksilisi. Dolayısı ile bu ikisinin birbirine bölümü -1 olarak bulunmuş olur.
İfademizin eşiti -1'dir, deriz.
Peki, bu soruyla birlikte dersimizde sonuna gelmiş olduk.
Bir sonraki derste görüşmek üzere.
kπ + α veya kπ - α biçiminde yazılan açıların trigonometrik değerleri nasıl bulunur?
türünden ifadelerin trigonometrik değerlerini bulmak için ilk önce açının hangi bölgede olduğunu belirlemek gerekir.
Açının bulunduğu bölge için verilen trigonometrik fonksiyonunun işareti incelenip yazılır.
Trigonometrik fonksiyonun adı değişmeden sadece α türünden yazılır.
π - α biçiminde yazılan açıların trigonometrik değerleri nedir?
π - α açıları 90 derece ile 180 derece arasındadır ve 2. bölgededir.
sin (π - α) = sinα
cos (π - α) = -cosα
tan (π - α) = -tanα
cot (π - α) = -cotα
π + α biçiminde yazılan açıların trigonometrik değerleri nedir?
π + α açıları 180 derece ile 270 derece arasındadır ve 2. bölgededir.
sin (π + α) = -sinα
cos (π + α) = -cosα
tan (π + α) = tanα
cot (π + α) = cotα
2π - α biçiminde yazılan açıların trigonometrik değerleri nedir?
2π - α açıları 270 derece ile 360 derece arasındadır ve 4. bölgededir.
sin (2π - α) = -sinα
cos (2π - α) = cosα
tan (2π - α) = -tanα
cot (2π - α) = -cotα
Not: Trigonometrik fonksiyonların hangi bölgelerde işaretinin ne olduğunu kolayca hatırlamak için bu tablodan faydalanabilirsin:
Trigonometrik bölgeler: