Ekstrem Doğa Olayları Soruları

1. Dünyanın bir çok yerinde görülen çölleşme özellikle Afrika Kıtası'ndaki ülkelerde daha fazla ortaya çıkan bir olgudur. c Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Jeolojik yapının aşınmaya elverişli ol- ması B) Kapalı havzaların en fazla olduğu kıta olması C) Nüfus artış hızının çok yüksek olması D) Yağış rejimi düzensiz olan alanların ge- niş yer kaplaması E) Savan bitki örtüsünün görülmesi 2. Çölleşme; kurak, yarı-kurak ve yarı nemli alanlarda, iklim değişiklikleri ve insan faa- liyetleri de olmak üzere çeşitli faktörlerden kaynaklanan arazi bozulmasıdır. Sadece iklim

Eks- a için meden olay- ayına gös- a'ya azla ma- atır üst mli er- /11 ki E) Iki laşması 3. Herhangi bir yerde o güne kadar görülme- yen ya da çok seyrek görülen olaylara "eks- trem olaylar" denir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi eks- trem olaylara örnek gösterilemez? A) Avrupa'da en yüksek sıcaklıkların İspanya'nın Sevilla şehrinde 50°C ola- rak ölçülmesi B) 21 Temmuz 1983 tarihinde Antarkti- ka'daki Vostok İstasyonu'nda - 89.2°C sıcaklığın ölçülmesi C) 2004 yılında Güneydoğu Asya'da mey- dana gelen tsunamide 300 binden fazla insanın ölmesi D) 1992 Erzincan Depremi'nde 500 kişi- den fazla insanın ölmesi E) 1556 yılında Çin'de meydana gelen dep- remde 830 bin kişinin hayatını kaybet- mesi

9. ●● ·|| Türkiye'de; . Bitki örtüsünün cılız, Nadas tarımının yaygın, Yağışların az ve sağanak olduğu alanlarda erozyonun şiddeti fazladır. A) ve II Buna göre haritada numaralandırılmış alanların hangilerinde erozyon daha şiddetlidir? B) Lve Til 17 D) II ve IV C) II ve III E) Il ve IV

ANALİZ Bu konu ile ilgili; 2009, 2010, 2012, 2014, 2015, 2016, 2 2022 TYT'de soru gelme ihtimali yüksektir. 4. Afet; insanlar için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, insanın normal Aine yaşantısını ve eylemlerini durduracak veya kesintiye uğratacak, imkânların yetersiz kaldığı olaylara verilen genel bir isimdir. Afet kendi içinde jeolojik, klimatik - hidro- lojik, biyolojik, sosyal ve teknolojik afetler olmak üzere gruplara ayrılır. Buna göre, aşağıda verilen afetlerden hangisi jeolojik - jeomorfolojik afet türü içinde yer almaz? A) Deprem CVolkanizma E) Heyelan B) Tsunami D) Çığ 5. Aşağıdaki şekilde afetin yönetim aşamaları storilmistir.

ST NOCAM inin y örtüsü 1. acası denle Doğadaki Ekstrem Olaylar - Küresel İklim Değişimi - Ekstrem doğa olaylarının büyük çoğunluğu Dünya'nın doğal sis- temleri ile ilişkilidir. Ancak Dünya için astronomik kökenli etkenler de büyük tehlikelere neden olabilmektedir. Örneğin atmosfere giren büyük gök taşları veya dev asteroitler yer kabuğuna çarp- tıklarında onlarca atom bombası şiddetinde patlamalara neden olabilir. Bu ekstrem doğa olayının yaşanması durumunda aşağıdaki olaylardan hangisinin gerçekleşmesi beklenmez? A) Yeryüzünde krater oluşumu B) Mega tsunami oluşumu CGüneş'teki patlamaların artması D) Iklim değişikliği E Kitlesel yok oluş 3. (2022-AYT SOS-1

B B B 5. Deneme 7.) Japonya'da meydana gelen Tohuku Depremi ve Tsu- namisi geride 16 bin ölü, akıbeti bugün bile bilinmeyen 2500'den fazla kayıp bıraktı. Altı binden fazla kişi de ya- ralandı. Dünya Bankası raporuna göre 235 milyar dolarlık maddi hasarla, insanlık tarihinin en maliyetli doğal afeti oldu. Tsunaminin etkilediği Fukuşima Nükleer Santralin- deki radyasyon sızıntısı, ülkeyi, tarihin en büyük nükleer felaketinin eşiğine getirdi. Buna göre Japonya'da yaşanan doğal afetin kökeni aşağıdakilerden hangisiyle aynıdır? A) Pakistan ve Hindistan'da 300 bin kişinin ölümüne se- bep olan Bhola kasırgası B) Yaklaşık 50 milyon kişiyi etkileyen Çin'deki Yangtze Nehri taşkını * C) Peru'nun Ranrahirca bölgesinde yaşanan çığ olayının iki köyü birden yutması D) Kolombiya'da meydana gelen heyelan olayı E) 2003 yılında Fransa'da yaşanan sıcak hava dalgası

5) ahip- 5. Bitkilerin erken çiçek açmasına neden olur. D) Sıcaklığı her 200 m'de 1°C artırır. Kurutucu etkiye sahip rüzgârlardır. Yukarıdaki haritada numaralandırılan alanlardan han- gisinde tropikal rüzgârlara daha sık rastlanır? AYT B) II D) IV E) V

Bir doğa olayı, kısa sürede yol açtığı can ve mal kaybı so- nucunda afete dönüşür. Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin doğal afete ne- den olması beklenmez? A) Levha hareketlerine bağlı olarak fay hatlarının hareke- te geçmesinin B) Bitki örtüsünün tahrip edildiği akarsu havzalarında uzun süreli sağanak yağışların etkili olmasının C) Orta Kuşak kara içlerinde hava sıcaklığının uzun süre aşırı yüksek değerlerde seyretmesinin D) 60°-70° enlemlerdeki buzulların yaz mevsiminde eri- mesinin Dik yamaçlardaki toprak ve tabakaların kar erimelerine bağlı olarak suyla doygun hâle gelmesinin

Aylar Türkiye'de doğal afetlerin yaşanmasına aşağıdaki coğ- rafi özelliklerinden hangisinin neden olduğu söylene- mez? A) Alp Orojenez kuşağında yer almasının B) Kar erimelerine bağlı olarak engebeli yörelerde top- rağın suyla doygun hâle gelmesinin C) Güney ve batı kıyılarında yaz kuraklığının uzun sürme- sinin D) İç kesimlerde, kar yağışlı ve karla örtülü gün sayısının fazla olmasının E) Akarsularının denge profiline ulaşmamış olmasının

12. Tektonik depremlerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgi- lerden hangisi yanlıştır? A) Tektonik depremler yer kabuğundaki tektonik hareketler sonucu ortaya çıkan enerjinin oluşturduğu depremlerdir. B) Geniş alanlarda etkili olurlar. C) İklim koşulları değiştikçe tektonik depremlerin etkisi ve gücü de değişir. D Tektonik depremler diğer iç kuvvetlere göre daha hızlı gerçekleşir. E) Tektonik depremler levha sınırlarında görülür.

11. Çöküntü depremlerinin sık yaşandığı bir bölge için; yüksek ve engebelidir, levha sınırlarına yakındır, NI. karstik arazi geniş alan kaplar yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III D) ve III E) II ve III CI ve II

6. O R AR1 Coğrafya öğretmeni Murat Bey "Doğa olaylarının ekstrem durumlarını ve etkilerini açıklar" kazanımını işlerken öğrencilerine "bir ekstrem doğa olayı başka bir doğal olayın yaşanmasında etkili olabilir" demiş ve aşağıda yer alan kavram ağını tahtaya çizerek öğrencilerden doldurmalarını istemiştir. II (IV) V A) I ORIJINAL -Kasırga -E Erozyon Bir ekstrem doğal afet başka bir doğa olayına etki edebilir. Buna bağlı olarak; Volkanizma Tsunami Deprem B) II/ SORULAR VHO sebep olur Deprem sebep olur Sel ve taşkın sebep olur Toprak kayması sebep olur ➡ Taşkın Etkinlik tamamlandığında oluşturulan kavram ağında, hangi numara ile gösteren alanda yanlışlık yapılmıştır? sebep olur C) III Heyelan D) IV E) V

3 36. Okyanus ve denizlerdeki canlıların çoğunluğu ya kita sahanlıklarında ya da su yüzeyine yakın kesimlerde ya- şamaktadır. Derin sularda yaşayan canlı sayısı olduk- ça sınırlıdır. helsine lo uno Okyanus ve denizlerde derinlere doğru gidildikçe canlı çeşitliliğinin azalması, aşağıdakilerden han- gisiyle ilişkilendirilemez? A) Okyanus tabanlarının bir bölümünden magmanın çıkmasına B) Su basıncının yükselmesine CGüneş ışınlarının 200 metre derinliğe kadar ulaşa- bilmesine DSıcaklık değerlerinin düşmesine E) Oksijen miktarının azalmasına Diğer sayfaya geçiniz.

35. Aşağıdaki haritada bazı yerler numaralandırılarak gösterilmiştir. Ekvator IV Bitki örtüsü, sonbaharda yapraklarını döken ağaçlardan oluşan ormanlar ve orman altı florasıdır. Bu biyomdaki başlıca hay- vanlar; kartal, ayı, sincap, fare, gelincik, samur, sansar, ka- raca, geyik, çakal, köstebek, kurbağa, timsah, sürüngen, kuş ve böcek türleridir. A) B) II 1 3000 km Bu parçada özellikleri belirtilen biyom, haritadaki kaç nu- maralı yerde görülmektedir? C) III D) IV E) V Diğer sayfaya geçiniz.

5. Dünya Meteoroloji Örgütü'ne göre mevsim normallerindeki sıcaklıkların ortalama maksimum sıcaklıkların 3 ila 5 derece üzerinde art arda 5 gün veya daha fazla süre ile devam etmesine sıcak hava dalgası denir. Aşağıda verilen alanların hangisinde ekstrem ölçekli si- cak hava dalgası daha düşük sıcaklıklarda gerçekleşir? A) Kuzey Afrika B) Amazon Havzası Kuzey Avrupa D) Orta Amerika E) Güneydoğu Asya

D Volkanik faaliyetler, buzulların bulunduğu bölge- lerde meydana geldiğinde geniş alanlı seller ve çamur akıntıları oluşur. O he Buna göre yukarıdaki haritada numaralanmış bölgelerin hangisinde volkanik patlamaların eba neden olduğu çamur akıntıları ve sellerin ya- şanma olasılığı daha fazladır? Anten A) I B) II C) III D) IV E) V 1