Bitkilerde Madde Taşınması ve Beslenme Soruları

AYT 11. Bazı mantar türlerinin tohumlu bitkilerin köklerine yerleşmesi sonucu oluşan birliktelikler olan mikorizalar ile ilgili, 1. Mantarın oluşturduğu hifler bitki köklerinin etrafını sararak kökün yüzey alanını artırır. II. Mantar hiflerinin topraktan aldığı su ve iyonlar doğrudan bitkinin ksilemine aktarılır. III. Bitki, mantardan su ve iyon alıp fayda sağlarken mantar da bitkiden ihtiyacı olan organik besinleri aldığından aralarındaki ilişki mutualizmdir. fadelerinden hangileri yanlıştır? Kalnız! Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III

16. 9. Bir bitkinin iletim dokusuna ait olan, I. kalburlu boru, II. arkadaş, I trake hücrelerinden hangiler metabolik aktivite gösterir A) Yalnız II B) Yalnız fit B C) I ve II D) velle Evet 1. nasi bjt- m sağla- Yalnız III 10. Çok yıllık odunsu bitkilerde ksilem ve floem

BİTKİLERDE SU VE MİNERAL TAŞINMASI Bitkiler, kökleri aracılığıyla topraktan su alır. Alinan su, bir süre sonra yapraklardan terleme ile dışarıya verilir. Suyun bitki içinde uzun mesafeler boyunca nasıl taşındığı sorusu, nesiller boyu botanikçileri oldukça meraklandırmıştır . Bu konunun açıklanması ile ilgili aşağıdaki gibi bir deney düzeneği hazırlanmıştır. Ksilem Floem SA Gövdenin bölümü Ksilemde "K (ppm) Floemde k (ppm) S6 Ost bölge 47 S5 23 cm S4 SA S6 S5 S4 S3 119 122 23 cm Orta bölge 53 11.6 0.9 0,7 0,3 0,3 S3 112 S2 98 42K S1 108 S2 S1 SB Yağli kağıt 113 20 SB Alt bölge 58 84 Soyulmuş sap (ksilem ve floem ayrılmış durumda) Kesilen ve kabuğu soyulan bir bitki sapı, içerisinde zararsız bir boya olan suya daldırılmıştır (Ksile- min iletim elemanlarına hava girişi engellenmiştir.). Deney sırasında ksilem ve floemin bir bölümü engelle birbirinden ayrılmıştır. Deney sırasında toprak suyuna radyoaktif potasyum (*2K) ilave edil- miştir. Bir süre sonra sapın her bir segmentinde bulunan 42K miktarı ölçülmüştür. Ölçüm sonuçları yukarıdaki tabloda belirtilmiştir. 24. Deneyin yapılma amacını açıklayınız. Suyun toslomakedomek 25. Deney düzeneğinde ksilenglese floemin yağlı kâğıt kullanarak ayrılmasının nedeni nedir? modde. gegizo...angellemek 26. SA (üst bölge) ve SB (alt bölge)de bulunan “2K miktarının orta bölgedeki 42K miktarına göre daha düşük olması 1. Ksilemden floeme doğru gerçekleşen yatay yönlü hareket II. SA'da terlemeyle mineral kaybının fazla olması III. Gövde üzerinde bulunan kovucuklardan mineral kaybının fazla olması verilenlerden hangileriyle açıklanır? D) I ve II C) Yalnız III A) Yalnız! B) Yalnız Il E) I ve III

Kapalı tohumlu bitkilerde üreme organı olan çiçek ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Tam çiçek yapısında dişi ve erkek organlar bir arada bulunur. B) Bal özü salgılayarak tozlaşmayı kolaylaştırır. C) Fotosentez çanak yapraklarda gerçekle- şir. D) Taç yapraklar farklı renkleri ile böcekleri çeker. E) Tam bir çiçekte bulunan, mikrospor ana hücresi ile megaspor ana hücresinin ge- netik yapıları farklıdır.

22. Ünite / BİTKİLERİN YAPISI Örnek Sorular 17. Ksilem ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangi- si doğru değildir? K A) Su ve mineral taşınımını sağlar. B) Trake ve trakeid hücrelerinden oluşur. C) Bitkinin dik durmasına yardımcı olur. DY Ölü hücrelerden oluşur. E) Epidermis dokusundan farklılaşır. 18. Floemi oluşturan kalburly ve arkadaş hüc- reler için, k madde taşınımında görev yapma, # çekirdekli hücrelerden oluşma, alt alta gelen hücreleri arasındaki çeper-

. Soyuk boruları halka şeklinde çıkarılmıştır. AUTOT Yaşamı için uygun ortam hazırlanmış bir bitkinin gövde kısmındaki soymuk boruları kesilerek halka şeklinde çıkarılmıştır. foen Bu işlem sonucunda bitkide uzun zaman sonra, 1. Su odun borularıyla yukarı taşınmaz. II. Besinsiz kalan kök hücreleri ölür ve su emilimi yapılamaz. III. Yapraklar fotosentez yapamayacağından sara- nir ve dökülür. IV, Fotosentez ürünleri kök hücrelerine ulaşamaz. verilen olaylardan hangileri meydana gelir? A) I ve I B) Il ve 111 C) Il ve IV D) III ve IV E) I, II, III ve IV

37. Aşağıda primer kökün enine kesiti ve yanal taşınım yol- ları gösterilmiştir. Plazmodesmalar Simplastik yol Apoplastik yol Bu yanal taşınım yolları ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur? A Simplastik yol; belirli proteinlerin ve diğer büyük mo- leküllerin geçişine izin verir. t B) Apoplastik yolda; su ve suda çözünen maddeler plazmodesma aracılığıyla taşınır. 7 Apoplastik yol; hücre zarından hücre zarına aktarı- larak madde taşınmasıdır. - D) Simplastik yolda sadece su ve suda çözünen mad- deler taşınır. + E) Yanal taşınım yolları aynı zamanda kökten yaprak- lara su taşınımında da kullanılır. +

7. Kütikula tabakası kurak ortam bitkilerinde kalın, nemli or- tam bitkilerinde incedir. Yapılan bir araştırmada kurak ortam bitkisinin kütikulasi epidermise kadar kazinip atılıyor. 9. Bu bitkilerde gün içinde; I. su kaybı azalır. II. mineral maddelerin taşınma hızı artar. III. fotosentez hızlanır. IV. epidermisin kütikula salgısı artar. yargılarından hangileri doğru olamaz? A) Yalnız 1 B) I ve III C) I, II ve III D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV MADALYONBİYOLOJİ - 222

404 Stomaların açılıp kapanma mekanizması ile ilgili aşa- gidaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Açık olan stomada bekçi hücrelerinin turgor basıncı yüksektir. B) Kapalı olan stomada bekçi hücrelerinin turgor basıncı düşüktür. C) Stomanın açık olduğu bir zamanda yapraktan ortama su ve tuz atılır. D) Stoma bekçi hücrelerinden komşu epidermis hücrele- rine su geçerse stoma kapanır. E) Stoma bekçi hücrelerinde fotosentezín artması, stoma porunun büyümesine neden olur.

Bitkiler, kök emici tüyleri ile toprak çözelti- sindeki maddeleri, I. osmoz, II. pinositoz, III. aktif taşıma olaylarından hangilerini gerçekleştirerek alırlar? A) Yalnız B) Yalnız ith C) I ve II D) I ve III E Il ve III ©

9. Çok yıllık bitkilerde suyun taşınmasıyla ilgili olarak; 1. Fotosentez osmotik basıncı arttırdığı için suyun taşın- masını hızlandırır. II. Hidrojen bağlarıyla oluşan kohezyon kuvveti suyun taşınmasını sağlar. HI. Kök hücreleri suyu aktif taşımayla topraktan alır. ifadelerinden hangileri doğrudur? B) I ve III A) Yalnız 11 D) II ve III C) I ve II E) I, II ve III

Pekiştirme Soruları 1. Stomanın yapısını ve görevlerini öğrenmiş bir öğrenci, aşağıdaki yargılardan hangisinin yanlış olduğunu ifade edecektir? A) Stoma, bekçi hücreleri ve stoma açıklığından oluşur. B) Stoma, fotosentez için uygun koşullarda dışarıdan karbondioksit alınmasını dışarıya oksijen verilmesini sağlar. C) Stomanın açılıp kapanabilir özellikte olması bitkinin terlemesini kontrol altında tutar. D) Stomanın bekçi hücrelerinde fotosentez yapılması, açılıp kapanmasında etkilidir. E) Stoma bekçi hücrelerinin komşu epidermis hücrelerine su vermesi, stomanin açılmasını sağlar.

Test 67 AYT ar 10. 1 Stoma açık Stoma kapalı le- Yukarıda özetlenen stomanın açık ve kapalı olma du- rumu ile ilgili, 1. I'de bekçi hücreler komşu hücrelerden aktif taşıma ile k+ almıştır. V II. Il'de bekçi hücrelerden komşu hücrelere kgeçişi ol- muştur. V III. Il'de bekçi hücrelerin turgor basıncı artmıştır ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız! B) Yalnız II © Yalnız III D) Ive E) Il ve III cater dł artar ise stoma in i-

→ Lastik boru Hava kabarcığı Su Aydınlık ortamda yeşil bir bitki ile yukarıdaki düzenek ku- ruluyor. Bir süre sonra hava kabarcığının bitki yönünde ilerlediği gözleniyor. Buna göre , aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yaprak osmotik basıncının kök osmotik basıncından büyük olması bitkide su emilimini artırır. B) Terleme sonucu hücrelerdeki osmotik basınç artar. C) Terleme ile su emilimi doğru orantılıdır. D) Ortamdaki rüzgar artışı hava kabarcığını bitki yönünde hareket ettirir. E) Havanın neminin azalmasıyla hava kabarcığı bitkinin aksi yönünde hareket eder.

ÜN 11. 1. Terleme ile su ve isi kaybetme Wr Epidermisten faklılaşma JK Oksijen alip karbondioksit verme Yukarıdaki özelliklerden hangileri stoma ve lentiseller için ortaktır? B) I ve III C) II ve II A) Yalnız 1 D) I ve II E) 1, Il ve III

24. Agar bloğu Karanlıkta tutulan diğer yulaf bitkisi Yulaf bitkisi Bir yulaf filizinin ucu kesillyor ve bu parça bir süre agar bloğunun üstünde bekletiliyor. Daha sonra bu agar bloğu, ucu kesilmiş ve karanlıkta tutulan başka bir yulaf filizinin tepesine t anında şekildeki gibi yer- leştiriliyor. Karanlıkta tutulmaya devam edilen bu yulaf filizi- nin, agar bloğu yerleştirildikten bir süre sonra aşağıdakllerin hangisindeki glbi görünmesi bekle- nir? A) B) C) D) E)