Canlılar ve Çevre Arasındaki İlişki Soruları

TYT/BİYOLOJİ Aşağıda farklı deneyler ve elde edilen sonuçlar verilmiştir. sical ci Timsah türü ile yapılan çalışmada 34°C'de bekle- tilen 100 yumurtadan 70'i erkek, 30'u dişi yavru çı- karken; 28°C'de bekletilen 100 yumurtadan ise 68 dişi, 32 erkek yavru çıkmıştır. is Kaplumbağa türü ile yapılan çalışmada 34°C'de bekletilen 100 yumurtadan 65'i dişi, 35'i erkek yav- ru çıkarken; 28°C'de bekletilen 100 yumurtadan ise 20 erkek, 80 dişi yavru çıkmıştır. Deney sonuçlarına göre, Tavuk türü ile yapılan çalışmada 34°C'de bekletilen 100 yumurtadan 51'i erkek, 49'u dişi yavru çıkar- ken; 28°C'de bekletilen 100 yumurtadan ise 48 dişi, 52 erkek yavru çıkmıştır. P E S Timsah ve kaplumbağalarda cinsiyetin ortaya çık- masında çevre koşullarının etkisi olabilir. Jan Tavuklarda cinsiyetin oluşmasında eşey kromo- zomları etkili olabilir. II. Modifikasyonlar cinsiyet oluşumunda etkili olabilir. cinsiyerley qumunday coac açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I sicayun Cindy D) I ve II B) Yalnız II J 5. Doğal kaynak kullanılarak çe lanmasına sü C) Yalnız III E) II ve III Buna göre, 1. Doğal k nebilen 11 Nurus a yük teh III. Petrol lardır. ifadelerinde A) Yalnız I Asagida v len özellik olarak taş A)

1. Canlının hayatta kalma olasılığını artırma II. Canlının değişen çevre koşullarına uyum yeteneği sağ- lama III. Canlının ölümüne neden olarak ekosistemdeki bir baş- ka canlı türünün yaşama şansını artırma IV. Tür içi kalıtsal çeşitliliği artırma Yukarıda verilen özelliklerden hangilerine sahip olan mutasyonun, görüldüğü canlı türü için yararlı olduğu söylenebilir? A) I ve II B) III ve IV D) I, II ve IV C) I, III ve IV E) I, II, III ve IV

9. n=18 n=18 Y n=18 BlokTest / Kılavuz X 2n=36 X Yukarıda hücre bölünmesinin iki aşaması X ve Y harfleri ile gösterilmiştir. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Y aşamasının bitmesine doğru DNA kendisini eşler. B) Oluşan hücrelerin kalıtsal yapısı ana hücre ile aynıdır. n=18 n=18 n=18 S C) Y aşamasında parça değişimi görülür. D) X ve Y aşamalarının ikisinde de çekirdek ve sitoplazma bölünmeleri gerçekleşir. 7. SINIF DENEME-

süre ETKİNLİK 2 Aşağıda bazı kurum ve kuruluşların logoları verilmiştir. Bu logoların ait olduğu kurum ve kuruluşların isimlerini yazıp kimya endüstrisinde görev alanların önündeki kutucuğu işaretleyiniz. [ MHE boren ARAL BOR ANY FRAGA ENDUITERSO 8. Sınıf Tam Ölçme 159 1932 roketsan

ari caklık değişimleri 8. Tango 9. Maddenin en yüksek enerjili hálidir. 10. Tanecikleri sadece titreşim hareketi yapar. teleme hareketi yapar. ETKİNLİK 2 Aşağıdaki cümlelerde bazı kavramlar boş bırakılmıştır. Uygun kavramları yazarak bilgileri tamamlayınız. Katı hâldeki saf bir maddenin sivi hâle geçtiği sıcaklık değerine denir. . Saf bir maddenin gaz hâlden sivi håle geçtiği sıcaklığa adı verilir. Kaynama noktasındaki 1 g maddenin tamamen gaz hâle geçmesi için verilmesi gereken ısı mikta- rina denir. . Donma noktasındaki 1 g sivi maddenin tamamının katı hâle geçmesi için dışarı verilmesi gereken Isı miktarına adı verilir. . Sıvı hâldeki saf bir maddenin gaz hâle geçtiği sıcaklık değerine denir. . Erime sıcaklığındaki 1 g saf maddenin tamamen sivi olması için verilmesi gereken isi miktarına adı verilir. . Sıvı hâldeki saf maddenin katı hâle geçtiği sıcaklığa 8 Sinif Tam Ölçme 143 denir.

cevaplayınız Erime sıcak- resinin daha in sebebini P ☐☐☐☐ MADDENİN HÅLLERİ VE HÅL DEĞİŞİMİ ISILARI ETKİNLİK 4 Saf A, B ve C maddelerine ait bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bilgileri kullanarak aşağıdaki so- ruları cevaplayınız. Madde A B C Erime Sıcaklığı (°C) -43 10 -12 Kaynama sıcaklığı (°C) 75 90 30 MBOGAM Aşağıdaki bilgilerden doğru olanların önündeki kutucukları "/" işareti ile gösteriniz. 15°C sıcaklıkta üç madde de aynı fiziksel hålde bulunur. 80°C sıcaklıkta A ve B maddeleri Sıvı, C maddesi gaz hâldedir. B maddesinin eridiği sıcaklıkta A ve C maddeleri sıvı håldedir. -35°C sıcaklıkta A maddesi SIVI, B ve C maddeleri katı hâldedir. C maddesinin sıvı hâlden gaz hâle geçtiği sıcaklıkta A ve B maddeleri sıvı hâldedir. ETKİNLİK 5

ETKİNLİK 1 Maddenin üç fiziksel hâline ait tanecik modelleri ve bu hâllere ait özellikler aşağıda verilmiştir. Özellikleri, fiziksel hâllerle eşleştirip numaralarını ilgili modelin altındaki kutucuklara yazınız. Özellikler 1. Belirli bir şekli yoktur, belli hacmi vardır. 2. Maddenin en düzenli hâlidir. 3. Tanecikleri arasında çok büyük boşluklar vardır. 4. Tanecikleri arasındaki çekim kuvveti en fazladır. 5. Belirli şekli ve hacmi yoktur, bulunduğu kabı doldurur. 6. Hem ısıtıldığında hem soğutulduğunda farklı bir hâle geçebilir. 7. Belirli şekli ve hacmi vardır. 8. Tanecikleri titreşim, dönme ve öteleme hareketi yapar. 9. Maddenin en yüksek enerjili hâlidir. 10. Tanecikleri sadece titreşim hareketi yapar. ETKİNLİK 2

2. "Afrika fillerinin temel besin kaynakları uzun boylu ağaçla- rin genç filizleridir. Afrika filleri tarafından tüketilen bu ağaçların büyümesi filler tarafından doğal olarak kontrol altında tutulmaktadır. Afrika fillerinin bölgede yok olması durumunda ortamdaki uzun boylu odunsu bitkilerin sayısı artar." Buna göre uzun boylu odunsu bitkiler aşağıdaki kav- ramlardan hangisi ile ilişkilendirilir? A) Kilittaşı tür C) Gösterge tür E) Parazit tür B) Baskın tür D) İstilacı tür

içinde su ve bromtimol mavisi bulunan deney tüple- rine tabloda verilen materyaller eklenerek tablodaki ortamlarda bekletilmiştir. Belirli bir süre sonra mey- dana gelen değişimler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Bromtimol mavisi Bromtimol mavisi + CO, li su Bromtimol mavisi + Elodea bitkisi Bromtimol mavisi + CO₂ su + Elodea bitkisi Aydınlık Aydınlık Karanlık Karanlık 0 °C 25 °C 25 °C 0 °C Mávi Mavi Mavi Sarı kullanamaz. Mavi Mavi Sarı Mavi Sart Sari Sarı Sarı Mavi Sari Mavi Sarı Bu deney aşağıdaki yargılardan hangisine kanıt oluşturur? A) Elodea aydınlık ortamda sadece kendi ürettiği karbondioksiti kullanır. B) Elodea yalnız karanlık ortamda CO, üretir. C) Elodea bitkisi karanlık ortamda karbondioksiti D) Elodea bitkisi bütün sıcaklık değerlerinde or- tamdaki karbondioksiti kullanabilir. E) Elodea 25 °C'deki tüm ortamlarda karbondioksi- ti kullanabilir. 8. A)

14. Fraksiyon kolonu Termometre Soğutma suyu girişi D) II ve III Soğutma suyu çıkışı Soğutucu Toplama Damitma kabi balonu Şekildeki ayırma düzeneği ile ilgili, 1. Ayrımsal damıtma düzeneğidir. II. Kaynama noktaları birbirinden farklı olan sıvı - SIVI homojen karışımları ayırmak için kullanılır. III. Toplama kabinda ilk önce toplanan madde saf hal- dedik yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III E) 1, II ve III

33. Komünitelerin yapısı ve komünitelere etki eden faktör- lerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi vanlıştır? A) Birkomünitenin bulunduğu ortamdaki nem ve besin gibi faktörler tür çeşitliliğini dolayısıyla komünite tipini ve büyüklüğünü etkiler. B) Sucul komünitelerde tür çeşitliliği suyun derinliği ve kirliliği ile ilişkilidir. C) Karasal komünitelerde tür çeşitliliği enlemlere bağlı değişim göstermez. Kirlilik derecesi arttıkça komünitelerdeki çeşitlilik azalır. E Sucul komünitelerde ışığa bağlı fotosentez yapan üreti- ci canlıların sayısının artması ekosistemdeki tür çeşitlili- ğine katkı sağlar.

112 11 B TYT/FEN J num lock 19. Biyokaçakçılık, resmî makamlardan izin almadan canlı- ların yurt dışına götürülmesidir. Buna göre; gen bankalarının oluşturulması, sınır kapılarında kontrollerin sıklaştırılması, Il bireyleri bilinçlendirici yayın, broşür ve tabelaların düzenlenmesi BAYalnız III end uygulamalarından hangileri biyokaçakçılığı önleme- ye yöneliktir? A) Yalnız DNI ve III Cve Il E, II ve III 2

40. insanda bir cismin görülmesi sürecinde; 1. işığın korneada kırılması, 3 II. ışığın göz bebeğinden geçmesi, III. retinadaki fotoreseptörlerin uyarılması, IV. ışığın göz merceğinde kırılması olaylarının gerçekleşme sırası aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) I, II, IV, III ₁. B)T, IV, III, II D) III, IV, II, I ho C) II, IV, I, III E) IV, I, II, III

30. Aşağıda insanın bazı organları numaralanarak gösteril- miştir. IV || 1 ||| Mide Ich bgv Bu organlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) I numaralı organ, sekretin hormonunun uyarmasıyla sindirim enzimi üretir. GO-AYT "Topkapı Sarayı Deneme 3" - 2301/03 B) Il numaralı kısım wirsung kanalıdır. C) III numaralı kısımdan salgılanan hormonlar water kabarcığından ince bağırsağa dökülür. D) IV numaralı kısımdaki safra tuzları yağların fiziksel sindirimini sağlar. E) V numaralı kısımda bulunan enzimlerin aktivitesi asidik ortamda en üst düzeydedir. 38

A² 06. Pankreasdan salgılanan ve kan şekerini düzenleyen iki hormon olan insülin ve glukagan ile ilgili olarak, 1. Kan şekerinin normal değerinin dışına çıkınca salgı- lanma ✓ II. Karaciğer hücrelerine etki etme III. Hücrelerin aminoasit yıkımını durdurma X IV. Hücre zarındaki glikoz kanallarını uyarma Yukarıdaki ifadelerden hangileri ortaktır? A) I ve II OGO B) II ve III D) I, III ve IV E) I, II ve IV C) II ve IV 8. İns m A b A E

9. TYT/FEN BİLİMLERİ Tabloda florür ve alüminyum iyonları ile neon atomunun proton sayısı, kütle numarası ve nötron sayısı verilmiştir. Tanecik n=+3₁ F Ne Proton sayısı AI 9 10 Kütle numarası 19 20 Bilgi Gar 27 Nötron sayısı 10 13 43 Bu tanecikler izoelektronik olduğuna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Florür iyonunun proton sayısı 9'dur. B) Ne atomunun kütle numarası 20'dir. C) Alüminyum iyonunun çekirdek yükü 3+'dır. D) Alüminyum iyonunun atom numarası 13'tür. E) Florür iyonu ile neon atomunun nötron sayıları aynıdır. 14