Canlılar ve Çevre Soruları

4X4 ve 1 B) Il ve III III ve IV D) I, III ve IV E) II, III ve IV endemik 3 33. DNA parmak izi; adli vakalarda, suçluların tespitinde sık- likla kullanılan bir yöntemdir. Olay yerinde bırakılan saç, tırnak, deri hücreleri ile kan ve tükürükten elde edilen DNA baz dizilimi, şüphelilerin baz dizilimi ile karşılaştırılarak ger çek suçlu tespit edilebilmektedir. DNA parmak izi yöntemi ile ilgili: 1. DNA parçaları uygun restriksiyon enzimi ile kesilir, II. Tekrar eden anlamlı baz dizileri PCR yöntemiyle çoğal- tılır, SVS III. Elektroforez adı verilen yöntemle DNA parçaları birbi- rinden ayrılarak jel üzerinde büyüklüklerine göre bantlar oluşturulur açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız il C) I ve 11 D) I ve III (E) I, Il ve Ill 38

Ben 64. Çok hücreli canlılarda, hücrelere gerekli olan besin maddelerinin ve oksijenin taşınması için dolaşım sis- temleri görev yapar. Bir hücreli canlılarda ve bazı basit yapılı çok hücreli- lerde ise böyle bir sistem bulunmaz. Ver KO- si Çok hücreli canlı olan insanlarda böyle bir siste- min bulunması, aşağıdakilerden hangisinin sonu- cudur? 1 1 J- 1 1 1 1 A) Hücrelerindeki organel çeşitlerinin tek hücreli can- lilardan farklı olması B) Her hücre dış ortamla temas edemediği için ge- rekli maddeleri karşılayamaması C) Hücrelerindeki metabolizma hızlarının normalden fazla olması 0 1 1 sophie D) Organizmaların, beslenme ve solunum şekilleri- nin farklı olması E) Metabolizmaya gerekli olan maddelerin ve oluşan artıkların farklı olması

Washington Carnegie Enstitüsünden Jens Clausen ve arkadaşları, civanperçemi bitkilerinin (Achillea Ianulo boy uzunluğunun, Sierra Nevada yamaclan boyun ca yükseltiye bağlı olarak nasıl değiştiği konusu üzerin- de çalışmalar yapmışlardır. A 100 Ortalama boy 50 Yanit Yayman Yükselti 3000 2000 1000 Sierra nevada Büyük havza platosu 0 Buna göre, 1. Civanperçemi bitkisinin yükselti bakımından ekolo- jik tolerans aralığı 3000 metredir. II. Bir türe ait farklı popülasyonları oluşturan bireyler arasında ortalama boy uzunluğu bakımından farkli- liklar görülebilir. III. Farklı bölgelerde kısa ve uzun boylu civanperçemi bitkilerinin ortaya çıkmasında bölgesel abiyotik fak- törler etkili olabilir. Civanperçemi bitkisi farklı yükseltilere uyum sağla- yabilecek genetik potansiyele sahiptir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) I ve 11 C) III ve IV B) II ve III Vivo III E) II, III ve IV

8. Glomerulus kılcalinda kan basıncı ile protein os- motik basıncı arasındaki ilişki aşağıdaki grafikte verilmiştir. A Basınç Kan basıncı Osmotik basınç → Kilcal damar Buna göre, 1. Kan basıncı arttıkça glomerulustan bowman kapsülüne madde geçişi artar. II. Kan basıncı ile protein osmotik basıncı arasın- daki fark süzülmeyi sağlar. III. Protein osmotik basıncı ile süzülme doğru orantılıdır. açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız III C) I ve 11 D) I ve III E) II ve III

22. Bilim insanlarının yaptığı çalışmalarla ilgili; I. görme bozukluklarının nedenlerini bugünkü bil- gilere çok yakın biçimde açıklamıştır, II. kanın kalp ile akciğer arasındaki dolaşımını bu- larak küçük kan dolaşımını açıklamıştır, III. cerrahi müdahalelerde kullanılmak üzere aletler geliştirmiş ve bu aletleri tavsiye etmiştir, IV. nörocerrahi ve mikrocerrahide çığır açmıştır verilen ifadelerde hangi bilim insanına dair bilgi verilmemiştir? A) İbn Nefs B) İbn Heysem C) İbn Sina D) Mahmut Gazi YAŞARGİL E) Dr. Rıza KOR

6. II. X'te deg Küçük vantuzlu balıklar, köpek balıklarının avlarından ka- lan artiklan yiyerek beslenirler. Köpek balıkları bu durum- dan etkilenmez. yısına e III. Y <Z is Yukarıda verilen simbiyotik ilişki için, IV. Içe göc me eğ I. Birlikte yaşayan iki canlıdan sadece biri yarar sağlar. ifadelerin Timsah ve timsahın ağzındaki atıklarla beslenen kuş- lar arasında ilişkiyle benzerlik gösterir. III. Farklı türlere ait canlılar arasında meydana gelir. A) Ive if açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız 1 B) Yalnız II C) I ve II D) Ive III ) E) Il ve III WC

4. Solunum sistemi sayesinde, I. Polimer besinler monomerlerine hidroliz edilir. II. ATP üretimi sağlanır. III. Aktif taşıma ile O, ve CO alışverişi gerçekleştirilir. durumlarından hangileri gerçekleşmez? A) Yalnız 1 B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve 11 E) II ve III

20. Bir hayvanın diş çeşitleri yapısal olarak evrimsel adap- tasyonu ile şekil alır. Aşağıda üç farklı canlının çene yapısı gösterilmiştir. Karnivor Herbivor Omnivor Azı dişleri Kesici dişler Köpek dişleri Küçük azı dişleri Buna göre, I. Köpekgiller ve kedigillerde avı öldürmek ve eti ko- parmak için iri kesici ve köpek dişler gelişmiştir. II. At, geyik gibi canlılarda sert bitkileri öğütmeye yara- yan kesici dişler evrilmiştir! III. Omnivorların diş yapısı karışık beslenmeye uygun gelişmiştir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnızł B) Ivell Clveni D) II ve IT E) I, II ve III

10. Biyolojik arıtma; atık suda bulunan organik kirleticilerin, oksijen yokluğunda metabolik faaliyet gösterebilen mikroorganizmalar tarafından besin ve enerji kaynağı olarak kullanılarak atık sudan uzaklaştırılması esasına dayanır. Biyokimyasal süreçler sonunda ayrışabilen organik madde elektron verip yükseltgenerek CO2, CH4, H2S ve NH3 gibi son ürünlere dönüşür. Biyolojik arıtmada kullanılan mikroorganizmaların yaptığı solunum ile ilgili, Son elektron alıcısı oksijen dışında bir inorganik moleküldür. II. Organik maddeler tepkime sırasında tamamen okside olur. III. Ayrışabilen organik maddelerin bir kısmı biyokütleye, diğer kısmı enerjiye dönüşür. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III

Üç farklı canlı türünün yaşadığı ortamın sıcaklığı ile birey sayısı arasındaki ilişki aşağıdaki grafikte göste- rilmiştir. B C Birey sayısı A 10 0 50 20 30 40 Ortam sıcaklığı (°C) Grafikteki bilgilere göre A, B ve C canlı türlerinin sıcaklık değişimlerine en duyarlı olandan en az du- yarlı olana doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangi- sinde doğru olarak verilmiştir? A) A-B-C B) A -C-B C) B-A-C D) B-C-A E) C-A-B

Biyo 6. Canlıların Sınıflandırılması Azot döngüsünün bazı basamaklan aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Atmosferdeki azot rin :) 4 azot salan bakteri (NH, bextente; NO, Organik atik an la- Blikler Hayvanlar Numaralı süreçlerde görev alan organizmalarla Il- gili olarak numaralı canlı, prokaryotik hücreli olabilir. II. 3 numaralı canlı, organik atıkları ayrıştırır. numaralı canlı, oksijensiz solunumla ATP Üretir. W. 2 numaralı canlı, omurgalı bir hayvan olabilir. yargılarından hangileri Torudur? A) I ve II por- Otvoritt Q1, Il ve Ili Ertve IV

12. Yabani doğal şeftalinin tarihinin milattan önce dört binlere dayandığı, meyve boyutunun 25 mm olduğu, meyvenin de %36'lık kısmının çekirdek, %64'lük kısmının ise yenilebilir olduğu bilinmektedir. Tadı tuzlu, toprağımsı ve ekşi olan bu meyvenin günümüzdeki formu insanların istenilen özelliğe sahip meyveler veren bitkileri seçmesi ve bazı özelliklerin nesilden nesile aktarılmasını sağlaması sayesinde tatlı ve sulu bir yapı kazanmış, meyve büyüklüğü yabani doğal formun yaklaşık 64 katına, yenilebilir kısmı ise %90'a ulaşmıştır. Buna göre, yabani doğal şeftaliden günümüzdeki şeftali formunun elde edilmesi hangi biyolojik olaya örnektir? Qo A) Doğal seçilim B) Somatik hücre mutasyonu c) Adaptasyon D) Modifikasyon Yapay seçilim

TESTİ 8. Deneme Tek hücre proteini değişik besiyerlerinde uygun koşul- lar altında çoğaltılan mikroorganizmaların oluşturduğu bir biyokütle ürünüdür. Tek hücre proteini alglerin, ma- yaların, bakterilerin fazla miktarda üretilmesi ve bunların kurutulmasıyla hazırlanır. Yukarıda verilen bilgiden yola çıkılarak tek hücre proteinlerinin tercih edilmesi; I. Mikrobiyal biyokütlelerin yüksek oranda protein içer- mesi, II. Mikrobiyal protein üretimi için tarım arazileri gibi ge- niş alanlar kullanılması, III. Üretim koşullarının iklime bağlı olmadan kontrol edil- mesi, faktörlerinden hangilerine bağlı olarak gerçekleşir? A) Yalnız 11 B) Yalnız III C) I ve III D) Il ve III E) I, II ve III

DO 0 17. Doğada gerçekleşen azot döngüsüyle ilgili, 1. Atmosfer azotunun bağlanarak topraktaki azotlu bileşiklere dönüşmesine denitrifikasyon denir. X II. Hayvan ve bitki atıklarından ayrıştırılan amonyağın, bitkilerin kullanabileceği azot tuzlarına dönüşebilmesi olayına nitrifikasyon denir. III. Topraktaki azotlu bileşiklerin yapısından serbest kalan azotun atmosfere karışmasına azot fiksasyonu denir. ? ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

& Biyoloji biliminin alt bilim dallarından ekoloj, son dere ce kapsamlı olup organizmaları , populasyonlan ve ko müniteleri inceler. Buna göre ekoloji bilimi, çeşitli canlıların çevreleri ile olan uyumlu ya zamanın nasıl sürdürdüklerini canlıların hangi şartlar altında besinlerini karşıladık lanni. W canlıların sahip olduğu doku ve organların işleyinin kavramak için kimyasal tepkimelerin hangi düzende gerçekleştiğini verilenlerden hangilerine yanıt bulmayı hedefler? A) Yalnız ! B) Yalniz il C) Yalniz II D) I ve II tlvem tengus 6. Aşağıdaki şemada tür ile başlayıp biyosfer (ekoster) ile biten ekolojik organizasyon düzeyleri verilmiştir. Tur 1 11

12. Atmosfer, hidrosfer, biyosfer ve litosferden oluşan dön doğal ortamdan çeşitli şekillerde faydalanırız. 1. Güneşlenme süresinin fazla olduğu alanlara güneş santrallerinin kurulması, II. Akarsuların üzerine barajların yapılması, III. Ormanların çok olduğu bölgelerde kereste fabrikalan- nin kurulması, IV. Çimento fabrikalarının yaygın olarak bulunması, V. Kuzey Anadolu'nun kırsal alanında ahşap evlerin bu- lunması Yukarıda verilen insan faaliyetlerinin hangilerinde biyosferden faydalanılmıştır? A) Yalniz ! B) Yalnız III C) Yalnız V D) II ve IV E) III ve v