Canlıların Yapısında Bulunan Temel Bileşikler Soruları

B B TYT 3 HR Higi Doymamış 16. Aşağıdaki tabloda çeşitli yağlarda bulunan doymuş ve doymamış yağ asidi oranları verilmiştir. Doymamış Doymuş Tek Çift Bag Çok Çift Bag Yağ Taşıyan Yağ Taşıyan Yag (%) Asidi (%) Yağ Asidi Asidi (%) 5 5 57 38 4 66 30 Kuyruk yağı Tereyağ Zeytinyağı Misirözü yağı 9 14 77 16 32 52 Verilen tablodaki bilgilerden; 1 Hayvansal kaynaklı yağlarda doymuş yağ asidi oranı doymamış yağ asidi oranından daha fazladır. II. Bitkisel yağlarda doymuş yağ asidi bulunmadığından bu yağlar oda koşullarında sividir. III. Doymamış yağ asidi içeren tüm yağ çeşitlerinde çok- lu çift bağ taşıyan yağ asidi oranı, tekli çift bağ içeren yağ asidi oranydan daha fazladır. yargılarından Yiangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız! B) Yalnız D) I ve III C) I ve II E) Hve !!!

(1 7. 3 Su Amino asit 2 Glikojen 6 Mineral 4 Trigliserit 6 Glikoz Yukarıda verilen organik ve inorganik besin maddelerinden hangileri, sindirime uğradıktan sonra ATP üretiminde kullanılabilir? A) 1 ve 5 B) 2 ve 4 C) 3 ve 6 D) 1, 2, 4 ve 6 E) 2, 3, 4 ve 6

Gastrin D) Oksitosin A) Testosteron C) Insülin E Sekretin Somato 2 1. prot II. vüc 12. Aşağıda kandaki glikoz miktarının bir takım olaylara bat Glikoz vücut hücresine girer. III. çoc düzenlenmesi gösterilmiştir. durum A) Yal Insalin Kandaki ga Pankreastan Rana insülin salgısı artar. seviyesinomain düşer. Karaciğerde glikoz glikojene çevrilerek depolanır. Yüksek Normal kan Glikoz Seviyesi Düşük Kan glikoz seviyesi arttığında Kany glikoz seviyesi azaldığında 3. Vücu fikle Kandaki glikoz seviyesi normale yükselir. Pankreastan kana glukagon salgılanır. AP Glukagon Karaciğerde glikojen yıkılır,kana glikoz verilir. C Şekildeki verilere göre, Vinsülin ve glukagonun her ikiside karaciğerdeki glikoje ne etkilidir. # Insülin hücre zarının glikoza geçirgenliğini artırır. VM. insülin kan şekerini normalin altına indirirken, glukagon normal değerin üzerine çıkarır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız 11 B) I ve II D) II ve III E) I, II ve III Cve III

11 Karbon atomu işaretlenmiş adenin organik bazı veri- len bir bireyde bir süre sonra işaretli karbona; I. kandaki glikoz, II. deoksiribonukleik asit, III. adenozin trifosfat B i Y O T moleküllerinden hangilerinin yapısında rastlanması beklenmez? K A) Yalnızl B) II ve III C) III ve IV D) I, II ve IV E) II, III ve IV

TYT / Fen Bilimleri 15 Bitkiler ihtiyaç duyduğu amino asitlerin tamamını ken- dileri üretir. Insan ve hayvanlar ise gereksinim duydugu amino asitlerin bazılarını besin yoluyla alır. Besin yolu ile dış ortamdan alınması zorunlu olan amino asitlere temel (esansiyel) amino asit denir. Diğer amino asitter temel olmayan amino asitlerdir ve bu amino asitleri, vücut meta- bolizması içinde kendisi üretir. Aşağıdaki tabloda insan ve hayvanlarda temel (esansiyel) ve temel olmayan amino asitler verilmiştir. Temel (esansiyel) amino Temel olmayan asitler amino asitler Histidin Alanin Izolösin Asparajin Lösin Aspartik asit Lizin Arjinin Metiyonin Sistein Fenilalanin Glutamik asit Treonin Glutamin Triptofan Glisin Valin Prolin . . Serin Tirozin 8 Buna göre, 1. Arjinin amino asidi C, H, O ve N elementi bulundurur. II. Histidin, izolösin ve alanin amino asidi ayni poli- peptit zincirinde asla bir arada bulunamaz. III. Bitkisel ya da hayvansal kaynaklı besinler alınacak insanlar temel amino asit ihtiyacını giderebilir. yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalarz Bt vett c) / Ye III E) 1. Al ve TI D) 1 ve III

18. Biyolojik açıdan en önemli lipitler; trigliseritler, fosfolipitler ve steroitlerdir. Bu yağ çeşitleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıstır? A) Fosfolipitler; gliserole bağlı iki yağ asidi ve bir fosfat grubundan oluşan lipit çeşididir. Monomer yapılı yağ asitlerine kolesterol örnek olarak verilebilir. Steroitler testosteron, östrojen gibi hormonların öncül maddesidir. D) Trigliseritlerin sentezi sırasında bir molekül gliserol ve üç molekül yağ asidi, esterleşme tepkimesi ile birleşir. E) Yağlar, küçük moleküllerin bir araya gelmesiyle oluşan, polimer yaprlı olmayan büyük moleküllerdir. 30

Bu testte 6 soru vardır: 2. 1. Biyoloji öğretmeni Zeynep hanım öğrencilerinden insan hücrelerinde organik bileşiklere ait dönüşümler çizmelerini istemiştir. Aşağıda bazı öğrencilerin defterlerine çizdiği dönüşümler gösterilmiştir. Asli Sena Merve Glikoz Yağ asit Amino asit CO, +H2O Protein Amino asit Solunum Öğrencilerin çizdiği dönüşümlerle ilgili olarak, 1. Aslı'nın çizdiği dönüşüm sonucu ATP üretilir. V II. Sena'nın çizdiği dönüşüm ile ortam pH'sı azalır. III. Merve'nin çizdiği dönüşümde azot harcanımı olur. V ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnızt B) I ve 11 C) ve III D) Hve 111 E), II ve III

16. Aşağıdaki tabloda disakkarit çeşitleri ve bazı özellikleri verilmiştir. Disakkarit çeşidi Özellikler X Y Z Monosakkarit çeşidi sayısı İki İki Bir Bulunduğu canlı Hayvan Bitki Bitki Suda çözünme Var Var Var Buna göre, I. X'in monomerlerinden birini sinir hücreleri enerji kay- nağı olarak kullanabilir. II. Y molekülünün ağırlığı kendini oluşturan monosak- karitlerin toplam ağırlığına eşittir. III. Z'nin sindirimi hayvan hücrelerinde gerçekleşir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız 11 C) I ye 11 D) Ivell E) I, II verfi

. . eis Testi eis Testi - II 1. Hücre Zari Kanal Proteini 8. Çekirdek Zarı Poru Geçemez 1 DNA II RNA Geçer Geçemez ATP Şi- IV Geçemez Enzim V Su Geçer (Geçer : +, Geçemez:-) Yukarıdaki tabloda verilen numaralı yerler aşa- ğıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? II IV V A) + B) + + + 1 - + - - 9 . eis E E) + - + + Yayınlani er 5- 9. çeper taşıyan bir hücre aşağıdaki canlılardan hangisine ait olamaz?

A 15. Sıvı haldeki suyun hava ile temasta olan yüzeyini kırmak oldukça zordur. Çünkü yüzeydeki su molekülleri altlarındaki diğer su moleküllerine hidrojen bağları ile bağlıdır. Bu durum yüzey gerilimi olarak tanımlanır. Buna göre, I. ağzına kadar doldurulmuş bir kabin taşmaması, II. böceklerin su üzerinde batmadan yürüyebilmesi, III. bir yaprağın üzerindeki su damlacığının boncuk biçimini alması, IV. insanda bol miktarda su içeren kanin sivi kısmı içerisinde besinlerin çözünerek taşınması olaylarından hangileri suyun yüzey geriliminin doğal sonuçları arasında yer alır? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV E) I, II ve III ki C

7. Çeşitli canlılarda gerçekleşen organik besin dönüşümleri aşağıda verilmiştir. Karbonhidrat monomerleri Yağ monomerleri NH₃ NH, NH3 NH Protein monomerleri Buna göre, 9. A 1. Otçul hayvanlar yaladıkları kayalardan aldıkları azot- lu tuzlar sayesinde protein yapıtaşlarını áretir. II. Etçil hayvanların idrarları otçul hayvanlara göre daha fazla azotlu madde bulundurur. III. Etçil hayvanlar otçul hayvanlardan daha yağın plur . yorumlarından hangileri doğrudur? Yalnız! C) Yalnız 111 E A B) Yalnız " I ve II E\ .. E) II 45

S A A M A L 3. Sağlıklı bir diyette vücutta sindirilmemesine rağmen selülozun alınmasının temel nedeni, 1 Yağların hücresel solunumda yıkımını kolaylaştırır. + II. Mideden pepsin salinimini azaltır. III. Bağırsakta mukus salınımına bağlı sindirim hızını artı- rir. verilenlerden hangileridir? Yalnız III A) Yalnız! B) Yalnız II D) I ve II E) I, II ve III 17

Suyun özellikleri ve canlılardaki görevleri ile ilgili aşa- ğıdaki açıklamalardan hangisi hatalıdır? A) Molekülleri arasında kurulan hidrojen bağları sayesin- de oluşan kohezyon kuvveti, bitkilerde suyun yüksek- lere taşınmasında etkilidir. B) Suyun farklı bir molekule tutunması sırasında oluşan adhezyon kuvveti sıcak mevsimlerde yerkürenin fazla isinmasını engeller. C) Buharlaşma isisinin yüksek olması sebebiyle etkili bir soğutma sağlar. Bu sayede karada yaşayan bazı can- lilar, artan vücut sicaklığını terleme yoluyla düşürür. D) Çözücü özelliği ile kimyasal maddeleri tükürük SIVISI içinde çözerek ağızda besin maddelerinin tadının ali- nabilmesini sağlar. E) +4 °C'de en düşük özgül ağırlığına sahip olması, don- duğunda oluşan buz tabakasının su yüzeyinde kala- rak, canlıların yaşamlarına devam etmelerine olanak sağlar.

4. Canli dokuların ağırlık olarak %70 kadarı sudan oluşur. Geriye kalan %30'luk kısım ise iyonlar, küçük molekül- ler ve biyolojik makromoleküllerden meydana gelir. Biyolojik makromoleküllerin dört çeşidi, yaşayan tüm canlılarda kabaca aynı oranda bulunur. Aşağıdaki grafikte canlıların yapısındaki makromole- küllerin oranları verilmiştir. Bulunm oranı %) K L M N Makromoleküller Grafikte K, L, M ve N olarak simgelenen makromo- leküllerden biri protein, biri nükleik asit, biri kar- bonhidrat ve biri de lipit olduğuna göre aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? Protein Nükleik asit Karbonhidrat Lipit M K A) N L B) K. M L C) C L K D) ze z z M L Z X K E) K L M 62

Fen Bilimleri 19. Aşağıda ATP molekülü şematize edilmiştir. K M Buna göre; K, L ve M şeklinde sembolize edilen moleküller ile ilgili, I Kve L organik M inorganik yapılıdır. II. L molekülü RNA'nın yapısında da bulunur. ILK molekülünün yapısında azot bulunur. açıklamalarından hangileri doğrudur? got A) Yalnız II B) Yalnız III D) I ve III C) I ve II E), II ve III IS

15. Bazı yapısal ve fonksiyonel özellikleri, 1. Hücre zarı ve organellerin zar yapısını oluşturur. II. Sinir hücrelerinde yalıtım sağlar. III. Hayvanların deri altında depolanır. şeklinde olan yağlar, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? Trigliserit Fosfolipit Steroit 1 III II 1 III 1 A) B) C) D) E) III II II 1 III III II I 28