Ekosistem Ekolojisi Soruları

20. Canlıların yedikleri besinlerle aldıkları bazı zehirli maddeler, vücutta parçalanmaz ve değişik dokularda birikir. Alt trofik basamaklarda biriken bu maddeler besin zinciri yoluyla üst basamaklara aktarılır ve üst trofik basamaklarda daha yoğun hâle gelir. Bu olaya biyolojik birikim denir. Buna göre, bir göl ekosistemine karışan bir zehirli maddenin aynı besin zincirinde yer alan aşağıdaki canlılardan hangisinin dokusunda biyolojik birikim daha fazla olur? A) Fitoplankton B) Zooplankton C) Herbivor balık D) Omnivor balik E) Balık kartalı

AYT Fen Bilimleri T 32 30. Ekolog G.F. Gause, 1934 yılında türler arası rekabetin etkile- rini Paramecium türleri ile yaptığı deneylerle açıklamaya ça- lışmıştır. Gause, deneylerinde ekolojik nişleri çok yakın olan iki protista türünü kullanmıştır. Gause'nin yaptığı deneyler aşağıda grafik halinde verilmiştir. Birey sayisi Birey sayısı A türü A türü B türü B türü Zaman Zaman Aynı besinle beslenen A ve B türünün farklı ortamlardaki gelişme durumları Aynı besinle beslenen A ve B türünün aynı ortamdaki gelişme durumları Bu deneylerin sonuçlarına göre, 1. İki farklı tür aynı kültür ortamına bırakıldığında; besin bul- ma bakımından ortamdan daha iyi faydalanan türün bi- rey sayısı hızla artarken, besin bulma bakımından başa- risiz olan tür yok olmaya doğru gitmiştir. II. Aynı yaşam alanında bulunan, ekolojik nişleri çok yakın olan farklı türler arasında besin rekabeti ortaya çıkabilir. III. B türü, A türünün bulunduğu ortamdan dışarıya göç ede- cek olursa bu durumdan hem A hem de B türünün fay- da görmesi beklenir. En Yayınları yargılarından hangilerine varılabilir? B) I ve A) Yalnız III C) I ve III D) Il ve III E) I, II ve III

3. Beyşehir Gölü'ndeki ekolojik terimlerin; I. Beyşehir Gölü'ndeki aynalı sazan popülasyonu, II. Beyşehir Gölü komünitesi , III. Beyşehir Gölü ekosistemi biyoçeşitlilik yönünden doğru sıralaması hangi seçe- nekte verilmiştir? A) IN > II > III = Il >| C) III = I1 = 1 E) III > I > il D) I > II > III

Popülasyc 6. Aşağıda bir popülasyonun birey sayısı değişimi verilmiştir. Birey sayısı t1 tz Zaman t3 14 t5 Grafik incelendiğinde seçeneklerde verilen açıklama- lardan hangisi yanlış olur? AT'de popülasyon kuruluş aşamasındadır. Byty'de ortam koşulları popülasyon için uygundur. Ct, te popülasyondaki artış pozitiftir. D) L,'de taşıma kapasitesine ulaşılmıştır. E) tz'de çevre direnci etkisini kaybetmiştir.

oprotein be Güneş enerjisi kullanılarak üretilen kimyasal enerjiden yararlanma sirası aşağıda verilenler- den hangisinde en uzundur? n orga- oplast A) Fasulye B) Fasulyedeki küf Gl Köpekteki pire D) Koyun E) Koyundaki kene 82

20. Aşağıdaki şekilde azot döngüsü şematize edilmiştir. Z T Yağmur Topraktaki Nitrat Tuzlari Nitrit Yildirim y Amonyak Atmosferdeki Azot x Bitki ve Hayvan Artikları Hayvan Bitki Buna göre X, Y, Z ve T canlıları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) X canlısı hücre dışı sindirim yapar. B) Y canlısı Co, özümlemesi yapar. C) Y canlısı inorganik madde oksidasyonu yapar. D) T canlısı kesinlikle prokaryottur. E) Z canlısı atmosfer oksijenine katkı sağlar.

Birbirine çok yakın, ancak aralarında bağıntı olmayan su bi- rikintilerinde yaşayan lepisteslerin (Poecilia reticulata) farklı büyüklükte eşeysel olgunluğa ulaştıkları saptanmıştır. Lepisteslerin avcısı olan dişli sazancık balıkları özellikle küçük balıkları yiyor. Lepistesler daha geç ve da- ha büyük olduklarında eşey- sel olgunluğa ulaşır. ✓ Lepisteslerin avcısı olan tur- na cikleti balığı daha büyük balıkları yiyor. ✓ Lepisteslerin daha erken ve küçük boyutta iken eşeysel olgunluğa ulaşır. I. su birikintisi II. su birikintisi Yukarıda verilen durumun nedenini araştıran bilim insanları aşağıdaki deneyleri yapmışlardır. 1. deney: Farklı su birikintilerinden alınan lepistesler, avcı balıkların olmadığı özdeş ortamda birkaç kuşak üremeleri sağlandığında farklı büyüklüklerde eşeysel olgunluğa ulaş- maya devam ettikleri saptanmıştır. 2. deney: Dişli sazancıkların bulunduğu, lepisteslerin olma- dığı su birikintisine, turna cikleti balıklarının bulunduğu su birikintisinden alınan lepistesler bırakıldığında 50-60 kuşak sonra daha büyük olduklarında eşeysel olgunluğa ulaştıkları belirlenmiştir. Yapılan bilimsel çalışmadan; I. Lepisteslerin farklı büyüklükte eşeysel olgunluğa ulaşmasında çevresel koşullar etkilidir. II. Avcı balıkların beslenme tercihleri lepisteslerin farklı büyüklükte eşeysel olgunlaşmalarının temel sebebi- dir. III. Lepisteslerin farklı büyüklükte eşeysel olgunluğa ulaşmaları kalıtsal bir özellik değildir. açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız ! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

15. Ekosistemlerde üst halkalardaki tüketiciler her zaman etçil hayvanlar değildir. Bazen bu tüketiciler çeşitli türden parazit canlılarda olabilmektedir. Aşağıda buna uygun bir besin zinciri örneği verilmiştir. Tırtıl Eşek arısı kurtçuğu Protozoa Bakteri Buna göre, asalak zincirlerden oluşan piramitlerde taban- dan tepeye; 1. Birey sayısı azalır.X II. Vücut büyüklüğü azalır. V III. Aktarılan enerjinin oranı azalır. ✓ değişimlerinden hangileri meydana gelir? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II VEI ve III

Bir komüniteyi oluşturan bireylerin tümünde; 1. Ototrof beslenme X II. Anabolik tepkimelerin gerçekleşmesi ✓ * III. Protein sentezleme IV. Hidroliz tepkimelerin gerçekleşmesi . V özelliklerinden hangileri ortaktır? A) I ve III B) II ve IV C) I, II ve III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV

DENEME - 4 an bir 19. indeki ksije- dığını Bir kentin artılmamış kanalizasyon atıklarının bir dereye karıştığını düşünelim. Atiklanin dereye yatay eksendeki sıfır (0) noktasında karıştığını varsayacak olursak bu dere boyunca görülen bazı değişimler aşağıdaki şekilde göste- rilmiştir. Milyonda kısım (ppm) 20 18 14 12 Biyokimyasal oksijen ihtiyacı 10 8 Bakteriyal çoğalma hızının logaritması 6 Çözünmüş oksijen 4 Biyokimyasal oksijen ihtiyacı Çözünmüş oksijen 2 Temiz Temiz su su Yikim 2 2 3 7 6 1 8 0 1 4 5 9 Günler 39 20 0 20 39 58 77 96 166 135 155 174 vler Kilometre (yaklaşık) ek- 1 G 5 A M A Bu süreç ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğru değildir? A) Dereye atık girdisi olmadan önceki kesimlerde suda bol miktarda çözünmüş oksijen bulunmaktadır. B) Atığın dereye karıştığı noktadan itibaren bakteriyel et- kinlik hizi artmıştır. C) 0 - 4. günler arasında ortamdaki tür çeşitliliğinin 5 - 8. günler arasındaki tür çeşitliliğinden az olması beklenir. D) Atik madde içindeki besin elementleri, bakterilerin ço- ğalma hızını ve ortama metabolik toksik madde ilave- sini artırmıştır. Bakterilerin anaerobik solunumuna bağlı olarak biyo- lojik oksijen ihtiyacı ortaya çıkmıştır. n

2 8. Ayni popülasyonda yer alan sağlıklı memeli hay- vanlar için aşağıda verilenlerden hangisi farklı olabilir? B) Beslenme tipi A) Kromozom sayısı C) Üreme şekli D) Hücre sayısı 1 E) Üreme dönemi 8-D 6-E 7-E 5-6 4E

20. Aşağıdaki grafikte bir popülasyondaki bireylerin bir rali yüme hızı verilmiştir. TO- ce- Büyüme hızı 0 t, t t Zaman Buna göre, 0-t, zaman diliminde popülasyon dengededir. t zamanda popülasyon maksimum birey say sina ya da taşıma kapasitesine ulaşır. III. tz zamanında kişi başına düşen alan en az o: ğerindedir. yorumlarından hangileri doğrudur? C) Yalnız III ANYalnız! BYalnız II Blivell EX II ve III

Ornek Sorular 103. Belirli bir bölgedeki orman örtüsü kısa bir süre içinde tamamen yok olmuştur. Bu yok oluştan sonra, bu bölgede aşağıda- kilerden hangisinin azalması beklenmez? A) Birincil tüketici sayısının B) Ikincil tüketici sayısının C) Birim zamanda, birim alandan aşınan top- rak miktarının D) Üretilen serbest oksijen miktarının E) Toprakta tutulan su miktarının

16. Azot döngüsünde gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisi toprağın azot bakımından fakirleşmesine neden olur? A) Nitrifikasyon B) Biyotik azot fiksasyonu C) Denitrifikasyon D) Abiyotik azot fiksasyonu E) Çürüme

20. Tropikal Yağmur Ormanları biyomuyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Tropik ormanda dikey tabakalaşma çok belirgindir. E r B) Ağaç türleri bakımından çok zengindir. C) Orman içinde mikroklima farklılaşması görülür. D) Yıllık yağış ve sıcaklık ortalamaları yüksektir. E) Ekvator çevresinde yer aldığından, bu biyomdaki bitki türleri arasında ışık için rekabet şiddetli değildir.

15. Holozolk beslenen hayvanlar ile saprofit beslenen bakteri- lerde; 1 ekzositoz ile hücre dışına sindirim enzimi salgılama, II. gelişmiş sindirim sistemlerine sahip olma, III. gelişmiş ve özelleşmiş sindirim enzimlerine sahip olma, N. organik atıkları inorganik maddelere çevirip toprağı mineral bakımından zenginleştirme özelliklerinden hangileri ortaktır? A) Yalnız 1 B) Yalnız III. C) I ve D) Il ve IV E) I, III ve IV