Ekosistem Ekolojisi Soruları

Azot döngüsü sırasında gerçekleşen; Organik atık- ların parçalanması sonucu oluşan amonyağın (NH) bitkilerin kullanabileceği nitrat (NO2) hâline dönüş- mesi olayı aşağıdakilerden hangisinde doğru veril- miştir? AY Fiksasyon B) Nitrifikasyon Denitrifikasyon D Pütrifikasyon E Fotosentez (

A A 19. Atmosferdeki azotun (N) canlılar tarafından kullanımı ve tekrar atmosfere, toprağa ve suya dönmesi olayına azol döngüsü denir. Bu döngü sürecinde toprağa azot geçiril mesi biyotik ve abiyotik azot fiksasyonu olarak iki şekilde gerçekleşir. iki farklı azot fiksasyonu için. 1. Baklagillerin kök yumrularında yaşayan azot bağlayıcı bakteriler, serbest yaşayan azotobakteriler ve bazı si- yanobakteriler biyotik fiksasyon gerçekleştirir. II. Abiyotik fiksasyon oluşmasında yıldırım ve simsek gi bi atmosferik olaylar etkili olur. III. Nitrifikasyon olayı sayesinde biyotik fiksasyon gerçek- leşir. IV. Denitrifikasyon olayı abiyotik fiksasyon olusmasını sağ. lar. açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız BTHEIT C) Il ve III D) II ve W EH, II, III ve IV B 20 19 yüzyılda Alman bilim insanları; Theodor Schwann, Mat-

19. 17. Bir kişi ya da bir topluluk tarafından tüketilen ürünlerin üretimi için kullanılan yenilenebilir doğal kaynaklar aşa- ğıdakilerden hangisi ile ifade edilir? A Karbon ayak izi B) Tüketimin ekolojik ayak izi C) Su ayak izi D) Biyolojik kapasite E) Üretimin ayak izi

Denitrifikasyon bakterilerinin azot döngüsünde- ki en önemli etkisi aşağıdakilerden hangisidir? A) Azotlu tuzlari organik besin sentezinde kullan- ma B) Topraktaki nitriti nitrat tuzlarına dönüştürme © Azotlu tuzları ayrıştırarak serbest azot oluştur- ma D) Organik bileşikleri parçalayarak amonyak oluş- turma E) Amonyağı nitrite dönüştürme

17. Aşağıdaki şekilde belirtilen içeriklere sahip, ) → vitamin, protein ve nişasta Glikoz, amino asit ve vitaminler X Y Mineral maddeler, oksijen, CO2 ve ışıklı ortam Z besiyerleri ve bunlarda yaşayabilecek, a. saprofit, b. ototrof, c. parazit bakteri türleri ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? (Tüplerde uygun sıcaklık ve su bu- lunmaktadır.) x 8 Y b No. a-c A) a B) a C) b D) b E) C sa C C a a a b

D) Karnivor E) Omnivor Omnivor Karnivor Herbivor Herbivor 6. Aşağıda biyosferdeki karbon döngüsü gösteril- miştir. Fabrika dumanları CO, 3 Ölü organizma 2 . Karbon döngüsü için aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Atmosfere CO2'yi sadece tüketiciler vermez. BÜreticilerin ölümü toprağı organik karbon açı sindan fakirleştirir. C) Fabrikalar yanma işlemi ile atmosfere CO, verir. D) Üreticiler atmosferdeki co,'yi fotosentezle harcar. E) Ölü organizmaların son şeklini üreticiler kullanır. TYT-AYT BİYOLOJI SORU BANKASI 145

sistematik esinin 20. Hayvanlar aleminin değerlendirildiğinde her farklı kategoride yer alan sayısına ilişkin grafik oluşturulmuştur. kategoriler birey Birey sayisi SIL - 1. 2. edir. Sistematik kategoriler b GU d f a 9 esi Grafik incelendiğinde, 11. c kategorisinde yer alan canlılar arasındaki benzerlik, g'ye göre daha fazladır. II. d kategorisinde yer alan canlılar arasındaki ortak gen sayısı fye göre daha fazladır. III. b'deki analog organ sayısı e'ye göre daha fazladır. yorumlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız B) Yalnız 11 C) I ve III D) II ve III E), II ve III O IL MUTEĞİTİM MÜDÜRLOGO

EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI 10 7. Bir ekosisteme otçul beslenen yeni bir tü- rün girmesi durumunda, I. üretici canlı sayısının artması, II. etçil beslenen tür çeşitliliğinin azalması, III. otçul canlılar arasındaki besin rekabetinin artması değişimlerinden hangilerinin gerçekleşme- si beklenir? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II DVI ve III E) II ve III (8 Aşağıdaki grafikte aynı besin zincirinde yer alan canlıların biyokütle grafikleri verilmiştir. Biyokütle

56 10. Aşağıdaki tabloda X, Y ve Z popülasyonlar nin 2010 yılındaki ve 2011 yılındaki birey sayı- ları verilmiştir. 20 09.17 Popülasyonun Popülasyonun Popülasyonlar 2010 yılındaki 2011 yılındaki birey sayısı birey sayisi XO 20.000 22.000 t1 ta : Ölüm on : Doğum Bu popülas vetz yoğunlu II. tg zama man dile A Y 5 200.000 210.000 N 100.000 110.000 Buna göre X, Y ve z popülasyonlarının büyüme oranları arasındaki ilişki aşağıda- kilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) X= Y = Z B) Z=Y<X DY<X = Z Vm III. Çevre ğum or yorumları A) Yalnız II C)X<Y<2 E) X < Z=Y 6. E 7. E 8. A 9. D 10.D

Bir otçul hayvan popülasyonunun avlama yasağı, denge. li avlanma ve aşırı avlanma durumunda birey sayısındaki değişimi aşağıdaki gibidir. Birey sayısı Av yasağı(X) Dengeli avlanma(Y) Aşırı avlanma(Z) Yil X, Y ve Z eğrileri için, I. Z durumunda ortamdaki üretici sayısı artar. Jl. Y durumunda ortamdaki etçil sayısı olumlu etkilenir. III. X durumunda ortamdaki otçulların besin miktarı azala- bilir. yorumlarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız! B) Yalnız 11 D) I ve II E) I, II ve III C) Yalnız III

5. Esin, azot döngüsü ile ilgili tabloda verilen açıklamaları okuyup karşısındaki kutucuklarda doğru ya da yanlış ya- zan kısımları işaretleyerek tabloyu dolduruyor. Açıklamalar Doğru Yanlış PALME YAYINEVİ 1 Havadaki azot gazı azot bağla- yıcı bakteriler tarafından toprağa amonyak (NH.) olarak bağlanır. Denitrifikasyon bakterileri top- 2 raktaki nitrit ya da nitratı atmos- ferdeki azot gazına dönüştürür. Amonyum iyonları nitrifikasyon 3 bakterileri tarafından nitrata dö- nüşür. V Topraktaki organik atıklar sap- 4 rofit organizmalar tarafından amonyağa dönüştürülür. ✓ 5 Bitkiler topraktan aldıkları amon- yum ve nitrat gibi azotlu bileşik- leri kullanarak amino asit gibi or- ganik maddeleri üretir. Tablodaki her doğru cevaba 20 puan verildiğine göre, Esin bu sorudan kaç puan almıştır? A) 20 B) 40 C) 60 D) 80 E) 100

19. Aşağıdaki şekilde karasal ekosistemde görülen bir besin ağı verilmiştir. Güneş enerjisi Gelincik Topeng Şahin Bitki Çekirge Fare Örümcek Şekildeki besin ağıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Çekirge, birincil tüketici basamağında yer alır. V BT Gelincik, örümcek ile beslendiği besin zincirinde üçüncül tüketici olur. X C) Fare, hepçil (omnivor) beslenir. D) Şahin, bazı besin zincirlerinde 2. trofik düzeyde yer alır. E) Örümcek, farklı canlı türleri için besin kaynağıdır.

18. Doğada gerçekleşen karbon döngüsü olayı, aşağıdaki şekilde açıklanmıştır. Havadaki karbondioksit Yanma Fotosentez Fabrika Solunum Fosil yakıtlardaki karbon Canlılardaki karbon Çürüme Topraktaki karbon Bu madde döngüsüyle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? V A) Hayvanların, toprakta bulunan mikroorganizmaların ve bitkilerin solunumları sırasında büyük oranda karbondioksit atmosfere karışır. B) Atmosferdeki karbondioksit, üreticiler tarafından tutularak besin sentezinde kullanılır. c) Milyonlarca yıl önce fotosentez ile güneş enerjisini depolayan bitkiler ve bunlarla beslenen hayvanlar, toprağın derinliklerinde yüksek basınç altında kalarak bugün kullandığımız fosil yakıtlara dönüşmüştür. D) Toprakta yaşayan mikroorganizmalar ölmüş canlıları ayrıştırarak havadaki karbondioksit miktarını azaltır. El Sanayide kullandığımız petrol ürünlerinin yanması sonucu çok miktarda karbondioksit atmosfere verilir.

13. Aşağıda tanımlaması yapılan canlılardan hangisinin ototrof olduğu kesin değildir? A) Işık enerjisini kimyasal bağ enerjisine çeviren B) Kimyasal bağ enerjisini ATP ye çeviren Amonyağı nitrite çeviren D) Inorganik maddeden glikoz sentezleyen E) CO, özümlemesi yaparak oksijen üreten

LOJİ 3. Bir deniz ekosistemindeki canlılar ve aralarındaki beslenme ilişkileri şematik olarak verilmiştir. Marti Balik Kartal Hamsi Etçil balik Atralı yengeci Zooplankton Yengeç Karides Midye Fitoplankton Kıyı algleri Buna göre, I. Deniz suyuna karışan zehirx bir madde en fazla balik kar- talinun dokularnda biriki II. Besin ağınıyototrof canlıları fitoplankton ve kıyı algleridir. III. Martı ile balık kartalının tek besin kaynağı hamsidir. ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız! B) Yalniz 11 C) I veli D) II ve III E) 1, II ve III 4.

B TYT-1 kulla- 19. Aşağıda karasal bir ekosistemdeki besin ağı verilmiştir. 24 X. Z T I forever Buna göre verilen canlılardan hangisi; 1. inorganik maddelerden organik monomer, organik-monomerder organik polimer, III. organik monomerden inorganik madde . hin dönüşümlerinin tamamını gerçekleştirebilir? D) Z E) T Q C)Y Ga A) X vinde deney