Ekosistem Ekolojisi Soruları

an ri 16. Aşağıda bir ekosistemdeki besin zinciri ve bu besin zin- ciriyle bağlantılı azot döngüsünün bir bölümü gösteril- miştir. F Yonca Fare Nitrat tuzları NH3 Saprofitler gop Buna göre, şemayı inceleyen bir öğrencinin yaptığı aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır? Tilki Kemosentetik canlılar A) Yonca, inorganik azot ihtiyacını nitrat tuzları şeklinde karşılar. B) Saprofitler, besin zincirinin her halkasıyla bağlantılı- dir CMadde ve enerji döngüsünü yonca başlatır. D) Kemosentetik canlılar, hücre dışı sindirimle organik maddeleri inorganik bileşiklere dönüştürür. EX Yoncadan fareye aktarılan enerji, fareden tilkiye ak- tarılan enerjiden daha fazladır.

12. Fosil yakıtlar büyük oranda karbon ve hidrojen elementlerinden oluşur. Ancak düşük oranda da olsa fosil ya- kıtlarda kükürt ve azot elementleri vardır. Dolayısıyla fosil yakıtlar yandığında CO2, SO₂ ve NO₂ gazları ha- vaya karışır. Bu gazlar havadaki su buharı ile tepkimeye girerek karbonik asit (H₂CO3), sülfürik asit (H₂SO4) ve nitrik asit (HNO3) gibi asitleri oluşturur. Dolayısıyla fosil yakıtların çok fazla yakıldığı sanayi bölgelerinde- ki yağmurlar, asidik özellik gösterir. Bu yağmurlara asit yağmurları denir. Asit yağmurlarının çevreye verdiği zarar çok büyüktür. Buna göre aşağıdakilerden hangisi asit yağmurlarını önlemek için alınması gereken tedbirlerden biri olamaz? A Endüstriyel tesislerin bacalarına filtre takmak B Enerji tüketiminde fosil yakıt kullanımını artırmak Sanayi bölgelerindeki ormanlık alanları genişletmek V PRüzgâr, güneş enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek 16

6. Ambalaj etiketinde yukarıdaki güvenlik uyarı sembolü bulu- nan kimyasal maddeyle ilgili; 1. Yakıcı maddedi II. Yol açtığı küçük çaptaki yangınlarda, yangın bölgesi hemen havalandırılmalıdır. III. Kumaş, kâğıt, ahşap gibi malzemelerle temas edince, on- ların tutuşup yanmasına yol açar. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız 1 D) Ilve III 1. Sodyum bromür II. Kükürt dioksit III. Demir(II) florür A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II Adları yukarıda verilen bileşiklerden hangileri iyonik bağlı- dır? B) Yalnız II İzleme Sınavı (GIS) - 3 E) I, II ve III C) I ve III E) I, II ve III C) I ve III 10 9. pılamaz. Mayoz geçirmekte olan bir hücreye ait iki farklı evrenin özel- liği aşağıda verilmiştir. • Kromozomlar hücrenin ekvatoral düzleminde çift sıra ha- linde dizilmiş olarak yer alır. • Hücrede iki adet çekirdek ve çekirdeklerdeki her kromo- zomda birer tane DNA bulunur. Buna göre özellikleri belirtilen iki evrenin adı aşağıdakiler- den hangisinde doğru verilmiştir? A) Profaz I ve anafaz l B) Metafaz I ve telofaz II C) Telofaz I ve sitokinez II D) Profaz II ve metafaz I E) Anafaz II ve metafaz II - 14 T A) Memeli hayvanlar C) Etçil memeliler P M A T 10. Tür çeşitliliği bakımından büyükten küçüğe doğru sıralandık- larında aşağıdaki canlı gruplarından hangisi üçüncü sırada yer alır? B) Köpekgiller D) Sırtlanlar E) Omurgalı hayvanlar Didor f

TYT/FEN 16, Otrofikasyopun görüldüğü bir göl ekosisteminde aşağıdaki olaylar gerçekleşmektedir. I. Gölün dip kısımlarında çözünmüş oksijen miktarı azalır. II. Siyanobakteriler ve algler hızla çoğalır. III. Gölün alt kısımlarına ışık geçmez. IV. Su ekosisteminde azotlu ve fosfatlı atıklar çoğalır. V. Tür çeşitliliği azalır. Yukarıda verilen olaylardan hangi ikisi yer değiştirirse ötrofikasyon oluşum sırası doğru olur? A) I ve D) II ve III B) I e IV E III ve IV C) Love V 18

35. Tür çeşitliliği, komünitelerin içerdiği tür sayıları olup çeşitli fak- törler tür çeşitliliği üzerinde etkili olabilir. Bir komünitedeki ökaryot canlı türlerinin çeşitliliği; 1. gün uzunluğu, II. bitki örtüsü çeşitliliği, III. toprak yapısı, IV. akarsu rejimleri, V. hücresel solunum şekli faktörlerinin hangilerinden etkilenebilir? A) I ve V D) I, II ve V B) I ve III E) I, II, III ve IV C) IIl ve IV 37 39

1. Tabloda beş farklı penguen türünün Ekvator'dan, Güney Kutbu'na doğru yayılış alanları, boy ve kiloları verilmiştir. LX. Habitatin enlemi 66° Güney 50° Güney 10° Güney 0° Güney Yalnız I Penguen türü Kral penguenleri Macellan penguenleri Humboldt penguenleri Galapagos penguenleri D) I ve II Boy (cm) 125 75 B) Yalnız II 65 50 Verilenlere göre; Kral penguenleri diğerlerinden daha iri vücutludur. Galapagos penguenlerinin yüzey/hacim oranı, kral pen- guenlerinin yüzey/hacim oranından daha fazladır. SHKGüney Kutbu'nda yaşayan penguenlerin vücutlarının daha iri olması adaptasyon ile açıklanabilir. ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? / C) Yathiz III Kilo (kg) 30 5 EVI, II ve III 4 2 U

FEN BİLİMLERİ B 19. Atmosferdeki azot gazının bitkiler tarafından kullanılabilir forma dönüştürülmesine azot fiksasyonu denir. Azot fiksasyonunun çeşitleri ve bunlara ait bazı özellikler aşağıda verilmiştir. Abiyotik Atmosferdeki azot gazı şimşek, yıldırım ve yağmur gibi doğa olaylarıyla çeşitli azotlu inorganik bileşiklere dönüştürülerek yeryüzüne indirilir. Azot fiksasyonu Bu bilgilere göre, I. Abiyotik azot fiksasyonunun gerçekleşme hızı, biyotik azot fiksasyonunun gerçekleşme hızından yüksektir. A) Yalnız I Biyotik Rhizobium cinsi bakteriler, siyanobakteriler ve azotobakteriler tarafından atmosferdeki azot gazı tutulur. Bu canlılar, azot gazını NH ve NO₂ gibi bitkinin kullanabileceği azotlu inorganik bileşiklere dönüştürür. II. Biyotik azot fiksasyonu, prokaryot hücreli çeşitli canlılar tarafından gerçekleştirilir. III. Biyotik azot fiksasyonu sonucu oluşan azotlu inorganik bileşikler, abiyotik azot fiksasyonu sonucu oluşanlara göre bitkiler tarafından daha az tercih edilir. ifadelerinden hangileri söylenemez? D) I ve HI B) Yalnız III E) II ve III C) I ve II

19. Bir ekosistemde azot döngüsü sırasında gerçekle- şen aşağıdaki olaylardan hangisi atmosferdeki azot gazı miktarını artırır? A) Azot bağlayıcı bakteri faaliyetleri B) Nitrifikasyon C) Denitrifikasyon D) Saprofit faaliyetleri E) Fotosentez ve kemosentez

28. İki farklı türün bireyleri arasında değişik ilişkiler olabilir. Aşağıdaki tabloda üç farklı ilişki, I, II ve III olarak adlandırılmış ve bu ilişkilerin K ve L canlıları üzerindeki etkileri gösterilmiştir. İlişki tipi K canlısı L canlısı 1 || ||| + + 0 0canlı üzerinde etkisi yok +: canlı için yararlı bir etkisi var -:canlı için zararlı bir etkisi var Buna göre, tabloda I, II ve III ile belirtilen ilişki tipleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? || A Kommensalizm Mutualizm B) Kommensalizm Parazitizm C) Mutualizm D) Mutualizm E) Parazitizm ||| Parazitizm Mutualizm Parazitizm Kommensalizm Parazitizm Kommensalizm Mutualizm Kommensalizm C

A) I vet 600- 500 400+ 300+ 200+ 100 B)I ve III D) I ve IV 33. Bir ekosistemdeki dört ayrı hayvan türünün belirli bir zaman dilimindeki birey sayısı grafikte gösterilmiştir. C) II ve III Popülasyondaki birey saysı E) IIl ve IV Kaplumbağa ne go Koyun Serçe Akrep H 1 23 4 5 6 7 8 9 Zaman (yıl) Buna göre, bu hayvanların birey sayısı değişimi ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? AY Bu ekositemde ekolojik koşullar kaplumbağa için Cuygundur. + B) Akrep sayısı ekosistemin çeşitli faktörleri tarafından belirli sınırlar içinde tutulmuştur. + er devresel faktörler farklı türlere farklı düzeyde etki etmektedir. + D) 9 yıllık zaman sürecinde bir türe ait bireyler çevresel şartlardan aynı düzeyde etkilenmiştir. Bu sürecin sonunda ekosistemde canlı yoğunluğu artmıştır. FEN BİLİMLERİ TESTİ AR 35. BA + 38

çin yük- ulundu- türdür. r, eko- lemek diver- aşağı- ciler ta- ürdür. iyolojik türdür. mtole- ürdür. MIRA 4. Aynı türe ait bireyler belirli bir habitatta pülasyon oluştururlar. Habitat için, 1. Ekolojik toleransı yüksek yaşam alanı- dır. TOCY PURUTAS II. Bir çok canlı türünün birbirleriyle etkile- şim hâlinde olduğu yaşam alanıdır. III. Bir türün yaşam adresidir, ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız IB) Yalnız II D) I ve II po C) Yalnız III E) II ve III 1A 2B 3C 4C

7. Sucul ekosistemler ile ilgili, + I. Tatlı su ve tuzlu su ekosistemlerini içerir. Wolid new II. Tür çeşitliliği suyun derinliğine bağlı olarak sürekli artar. + III. Güneş ışığının ulaşabildiği alanlarda tür çeşitliliği fazladır. ifadelerinden hangileri yanlıştır? A) Yalnız Th D) Ive Il B) Yalnız II Tall E) I ve III C) Yalnız III

20. Şemada bir ekosistemde yer alan bazı canlılar ara- sındaki beslenme ilişkileri gösterilmiştir. Işık Enerjisi Inorganik Maddeler Buğday Arpa- →Çekirge || Yılan Numaralandırılmış canlılar ile ilgili aşağıdaki bil- gilerden hangisi doğrudur? →→Kurbağa ||| A) Humaralı canlı, birinci trofik düzeyde bulunur. B) I numaralı canlının artışı çekirgenin azalmasına neden olur. C) Il numaralı canlı ikincil tüketicidir. DIl numaralı canlının biyokütlesi, III numaralı canlı- dan azdır. E) II ve III numaralı canlılar holozoik beslenmez.

22 owing 20. Aşağıdaki sütun grafiğinde bir ekosistemdeki besin zincirin- de yer alan beş canlının dokularında biriken zehirli madde miktarı verilmiştir. 2 Dokuda biriken zehirli madde miktarı X Y N B) Y @-YAXIN-T Otsul T C) Z Q Buna göre, X, Y, Z, T ve Q canlılarından hangisi otçul hayvanlarla beslenmektedir? (Verilen canlı çeşitleri tek bir canlıyı besin olarak kullanmak- tadır.) (A) X Canlı türleri D) T E) Q Deneme Bitti.

VIDEO İZ T G 20 Saprofit canlılar; 2 hazır alma 1. heteretrof beslenme madde döngüsü III. hücre dışı sindirim IV. inorganik maddelerden organik besin sentezi olaylarından hangilerini gerçekleştirirler? A) I ve Ill B) II ve III C) I, II ve III D) II, III ve IV E) I, III ve IV

18. Bir besin piramidinde yer alan canlılar aşağıdaki şekil- de harflerle simgelenmiştir. P N Deneme 10 M L K Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? T canlısı, ökaryot ya da prokaryot hücreli olabilir. B) K canlısından P canlısına doğru gidildikçe birey sa- yısı genellikle azalır. canlısı, ikinci trofik düzeyde yer alır. D) canlısının birey sayısı artarsa M azalır ama L ar- tar. E) K canlısının biyokütlesi, P canlısının biyokütlesin- den daha azdır.