Ekosistem Ekolojisi Soruları

4. ✓ of otaal axtail, setul ₂ 2 Simbiyotik ilişki ile ilgili, aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Canllar beslenme, korunma ve barınma gibi yaşamsal ihtiyaçları için simbiyotik ilişki kurabilirler. 8) Tüm simbiyotik ilişki tiplerinde canlı türlerinden en az biri bu ilişkiden zarar görür. Simbiyotik ilişki sadece heterotrof canlılar arasında kurulur. D) Simbiyotik ilişki aynı türden canlılar arasında kurulabi- lir. E) Simbiyotik ilişki hâlindeki canlıların ekolojik nişleri aynı olmak zorundadır.

7 9. 8. Popülasyon yoğunluğunu etkileyen faktörler biyotik ve abi- yotik faktörler olmak üzere ikiye ayrılır. Buna göre, etçil bir balık popülasyonunun yoğunluğu üzerinde etkili olan, - parazit canlılar, II, sudaki mineral miktarı, III. suyun sıcaklığı, IV. besin miktarı faktörlerinden hangileri abiyotik faktörlerdendir? A) I ve II D) I, II ve III B) II ve III Bir yaşama birliğindeki, 1. böcekcil bitki C) III ve IV E) II, III ve IV # KOMU GENEL 4. Hem ototrof hem 1. kendine özgü II. inorganik mol me, Ill. bölünerek ço IV. dış ortamdar kofulunda si 120 özelliklerinder de özelliğidir A) Yalnız I 2. Holos D)

eşen no- ar- Z- ANADOLU VE FEN LİSESİ 19. Aşağıdaki şekilde ölü balıklardaki azot atomunun bitkilerin kullanabileceği forma dönüşümü gösterilmiştir. Deniz suyu Bitki NO3 ||| Ölü balıklar Buna göre; 1. II ve III numaralı tepkimeleri gerçekleştiren organiz- malar prokaryot hücre yapısına sahiptir. A) Yalnız I II. I numaralı tepkimeleri gerçekleştiren canlı mantar alemine ait olabilir. NH3 11 III. I numaralı dönüşümü sağlayan tepkimelerin tamamı hücre dışında gerçekleşir. X ifadelerinden hangileri doğrudur? NO₂ IV. I numaralı tepkimeyi gerçekleştiren canlı heterotrof, II ve III numaralı tepkimeleri gerçekleştiren canlılar ototroftur. B) II ve IV D) I, II ve IV C) II ve III E) I, II, III ve IV

20. Azot döngüsü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Şimşekler sayesinde de azot fiksasyonu mümkündür. B) Bazı bakteriler doğal yollardan havadaki azotu bağlayabilir. C) Bitkiler topraktan azotu sadece nitrat formunda alabilir. D) Topraktaki bazı bakteriler nitratı serbest azota dönüştürebilir. E) Göl, nehir ve okyanuslardaki sedimanlarda da azot rezervi mevcuttur. Tum siklour açıklas missię

B Fen Bilimleri 17. Azot döngüsünde gerçekleşen aşağıdaki olaylardan hangisinde kemosentetik canlıların doğrudan rolü yok- tur? A) Karbondioksitin azotlu organik besinlere dönüştürülmesi B) Azotlu organik atıkların ayrıştırılması C) Amonyağın okside edilmesi D) Nitritin okside edilmesi ile nitratın oluşması E) Azot içeren organik polimerlerin sentezi A → 20₂ + H₂O + NO ₂₁/ kanosenter B

H. Elekt Karbondioksitin kullanılması B VÖkaryot hücrelerde gerçekleşebilmesi durumlarından hangileri ortak değildir? A) I B) II C) 8. Atmosferdeki oksijen oranı % 21'dir. Bu sabitliğin sağlanmasında, denizlerdeki fotosentetik canlıların karadaki canlılara göre daha etkili olduğu bilin- mektedir. A) Yalnız II D) IV Bunun temel nedeni, 1. Denizlerin yüzölçümlerinin karalara göre da- ha fazla olması 10 II. Denizlerdeki fotosentetik canlı sayısının fazla olması DEX III. Karadaki canlıların daha yüksek şiddetteki ışığa maruz kalması ifadelerinden hangileri ile açıklanır? E) V B) Yalnız III D) I ve III 12.2 0110 C) ve ll I Il E) I, II ve III

21:36 9. Aşağıdaki grafikte karasal A ve B türünden iki popü- lasyonun, kendi aralarındaki etkileşime bağlı olarak birey sayısındaki değişim gösterilmiştir. 16+)? A Birey sayısı A popülasyonu B popülasyonu Whatima Zaman Buna göre, A ve B popülasyonları arasındaki etki- leşimle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? A) Türler arası rekabete örnektir. B) B türünün üreme potansiyeli, A türünden yük- sektir. C) A türü avcı, B türü avdır. A türü av, B türü avcıdır. E) A ve B türü simbiyotik olarak yaşamaktadır. : x 0

4. Farklı popülasyonlara ait büyüme eğrileri aşağıdaki grafikte verilmiştir. Popülasyon büyüklüğü D tipi büyüme S tipi büyüme Zaman Buna göre mox Kopes pam senstmas.geni X çevresel sınırlamaların olmadi bir ekolojik ortamda yaşama, Sinirbrave, II. popülasyon büyüklüğü taşıma kapasitesine ulaşınca inişli kışlı dalgalanmaların gerçek- leşmesi, D) We II Maksimum taşıma kapasitesi yüksek çoğalma potansiyeline sahip bireyler- den oluşma Optimum taşıma kapasitesi durumlarından hangileri J tipi ve S tipi büyüme gösteren popülasyonlar için ortaktır? A) Yalnız I B) Yalmz II E) II ve III C) Yalnız l 6. içe bü ort har A)

rey- ndon ndaki malan- ulunan Popülasyonlar kümeli, düzenli, rastgele gibi değişik dağılım şekilleri gösterebilir. Kümeli Düzenli Popülasyon dağılımı ile ilgili, 1. Cevresel etkenlerden ve bireylerin içgüdülerin- den etkilenir. 11. Terk edilmiş alaplarda yeni koloniler kurulma- şını sağlar. alagorda Gen akışı sayesinde popülasyonların yeni özellikler kazanmasına katkı sağlar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalmz I B) Yalnız III D) ve III Dyrve Rastgele Z C) I vell B, II ve III 3.

18. Doğada gerçekleşen en önemli madde alışverişi olaylarından biri, azot döngüsüdür. Azot döngüsü sırasında gerçekleşen bazı madde dönüşümleri aşağıda verilmiştir: I. Protein yapılı atık →→→→→→ Amonyak II. Amonyak Nitrat III. Nitrat Atmosferik azot Buna göre, yukarıdaki olaylardan hangilerinin gerçekleş- mesini sağlayan canlının genetik materyali kesinlikle zarla çevrili değildir? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) Yalnız III 20

1 TYT 17. Azot döngüsünde bakteriler ayrıştırma, nitrifikasyon ve denitrifikasyon olaylarında görev alır. Buna göre azot döngüsünde, 1. N₂, II. NO3, III. NO₂ moleküllerinden hangileri bakteri faaliyetine bağlı oluşabilir? A) Yalnız I nitroll nitrit D) II ve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) Yalnız III 19. Aşağ Harfl 1. II. ||| yarg

kutlendiği üç leri an e 2 IME AL DENEME 10 13. Apngide verilen türler arger yaşama birliktelikle simbiyotik hangisi diğer dördünden farklı bir Bmektir? A) Fasulye bitkisi-Rhizobium bakterisi ++B) Termit-Selüloz sindiren kamçılı canlı Köpek balığı - Vantuzlu küçük balık D) Alg - Mantar E Orkide-An ne alaka brelesemun Upop abr DEN

8. Robles adı verilen nehir körü hastalığı daha çok Batı Afrika'da yaşayan insanlarda görülür. Bu has- talığa Simulium cinsi sinekler tarafından yayılan Onchocerca volvulus adı verilen bir tür solucan neden olur. Bacillus thuringiensis adlı bakteri ise hastalığı yayan Simulium cinsi sinekleri öldürür. Bu canlılar ve beslenme ilişkileriyle ilgili aşağı- daki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? Canlılar Bacillus thuringiensis-Simulium W B) Insan-Bacillus thuringiensis C) Insan-Onchocerca volvulus D) Simulium-Onchocerca volvulus Insan-Simulium Beslenme türü Kommensalizm Mutualizm Parazitlik Parazitlik Kommensalizm 235

20. 100 80 60 40 20 60 40 20 Şahin saldırılarının başarı yüzdesi 1 2-10 11-50 750 Şahin saldırılarını fark etme mesafesi (metre) 1 2-10 11-50 750 →Sürüdeki güvercin sayısı → Sürüdeki güvercin sayısı Yukarıdaki grafikler sürü halinde yaşayan güvercinlerin avcı şahinlerin saldırı davranışlarına karşı gözlenen birey sayısına bağlı tepkilerini göstermektedir. Buna göre, aşağıdalerden hangisi söylenemez? AT Sürü halinde yaşamanın en büyük avantajlarından biri sa- vunmadır. V B) Sürüdeki birey sayısı arttıkça avcı şahinlerin saldırı başarı yüzdesi azalır. V Sürüdeki birey sayısının artması saldırıları fark edecek daha fazla gözlemci birey yaratır. V D) Saldırılara verilen tepkinin mesafesi sürüdeki güvercin sa- yısı ile ters orantılıdır. GEVADI E) Saldırılara verilen tepkinin mesafesinin artması şahinlerin başarı sayısını daha da azaltır. 5. 6. 7. S k 8. 9.

34. Belirli bir zamanda aynı habitatı paylaşan, karşılıklı ilişkiler içindeki aynı türe ait bireylerin oluşturduğu topluluğa popülasyon denir. Popülasyonu oluşturan bireylerin bulundukları habitat içindeki yerleşme biçimine popülasyon dağılımı denir. Aşağıdaki tabloda popülasyon dağılım modellerinin özellikleri verilmiştir. Model Rastgele dağılım Düzenli dağılım Kümeli dağılım Modelin özelliği Bireylerin dağılımlarında karşılıklı bir etki yoktur. Bireyler kendileri için uygun alanları seçer ve bireylerin aralarındaki mesafe farklıdır. Bireyler arasında etkileşim çok azdır. Örneğin karahindiba tohumları rüzgârla rastgele taşınarak rastgele dağılım gösterir. Bu modele doğada çok az rastlanır. Alan savunması besin ve çiftleşme rekabeti ile popülasyondaki bireylerin birbirini doğrudan etkilediği durumlarda ortaya çıkar. Bireyler arasındaki uzaklık birbirine yakındır ve bireyler arasında sıkı bir etkileşim vardır. Doğada az rastlanan bir dağılım modelidir. Sedir ormanlarındaki sedir ağaçlarının dağılımı düzenli dağılıma örnektir. Bireylerin belirli alanlarda toplandığı dağılım şeklidir. Gruplar arası uzaklık ve grupların içerdiği birey sayıları farklılık gösterir. Doğadaki en yaygın dağılım modelidir. Popülasyondaki bireyler beslenmek ya da avcılardan korunmak gibi nedenlerle gruplar oluşturabilir. Örneğin, mantarlar besinin bol olduğu yerde kümeleşir, kurtlar daha kolay avlanmak için gruplaşır. Bu bilgilere göre, 1. Rastgele dağılımda bireyler arası mesafenin standart bir değeri yoktur. A) Yalnız I II. Av-aver ilişkilerinde avlar kendilerini korumak için kumeli değilim modeli sergileyebilir. Il Düzenli dağılım modelinde bireylerin etkileşim oranı oldukça yüksektir. ifadelerinden hangileri doğrudur? DYI I ve III Yalnız II C) I ve II E)T, II ve III polimal 35. Aşağ K ile Bu LA \II. HIT. IV. öz A) 36. C 1. || 11 E S

B B 32. Denizkestanesi ve denizminareleri, deniz yosunlarını besin olarak kullanır. Bir araştırmacı, bir deniz/ekosisteminde dört farklı durumda deniz yosunú örtüsünü ölçerek aşağıdaki grafiği hazırlamıştır. Deniz yosunu örtüsü (%) 100- 80- 60- 40- 20- Ağustos 1982 FEN BİLİMLERİ ATYalnız Denizminareleri ve denizkestaneleri birlikte uzaklaştırılmış Şubat 1983 BIlvel D) Ilve lit Sadece denizkestaneleri uzaklaştırılmış Sadece denizminareleri uzaklaştırılmış Kontrol (denizminareleri ve denizkestaneleri mevcut) Grafikteki verilere göre araştırmacı, Denizminareleri, deniz ekosisteminin kilit taşı türüdür. II. Denizkestanelerinin ekosistemden uzaklaştırılması, deniz yosunu örtüsünün artmasını sağlar. III. Denizminarelerinin artması deniz kestanelerinin yok olmasına neden olur. yargılarından hangilerine ulaşabilir? Ağustos 1983 Şubat 1984 elive HI Eve III