Güncel Çevre Sorunları Soruları

mo- om in AYDIN YAYINLARI 20. Şekilde suyun fiziksel döngüsü görülmektedir. Yağış Yeraltı suları Yoğunlaşma Buharlaşma Ekosistemlerde suyun fiziksel döngüsü aşağıdakilerden hangisini sağlamaz? A) Isının deniz, kara ve atmosfer arasında taşınmasını B) Yüzey akıntılarıyla organik veya inorganik bileşiklerin, karadan denize taşınmasını C) Yeraltı nehirleri aracılığıyla minerallerin, su yaşama alan- larına taşınmasını D) Kara yaşama alanlarındaki canlıların su ihtiyacının karşı- lanmasını Kara ekosistemlerinde kurak habitatların oluşmasını

NEFES AÇAR Yoğunluğa bağlı olan ve yoğunluğa bağlı olmayan faktörler po- pülasyonlardaki büyümenin ya da azalmanın nasıl gerçekleşti- ğini açıklayabilir. Ancak bazı türlerin neden daha yaygın oldu- ğunu ya da türlerin karakteristik olarak yoğunluklarının neden farklı olduğunu açıklayamaz. Birçok faktör tipik popülasyon yo- ğunluğunu etkiler. Popülasyon yoğunluğunun türler arasındaki farklılıkları ile ilgili; ✓. Büyük vücutlu türler, küçük vücut yapısına sahip türlerden genellikle daha düşük popülasyon yoğunluğuna ulaşır. V. Karmaşık ve gelişmiş sosyal organizasyona sahip türler, yük- sek popülasyon yoğunluğuna daha hızlı ve kolay ulaşır. Bol miktarda (çeşitliliği fazla) kaynak kullanan türler, sınırlı miktarda kaynak kullanan türlerden genellikle daha yüksek popülasyon yoğunluğuna erişir. açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II EXI, II ve III C) I ve III

kapların 10 coz duran an esi tır? ne- /19. Aileler Tercan Görer Aşağıdaki tabloda Tercan ve Görer ailelerinin kan grupları belirtilmiştir. Anne _R_ ARh+ ARh Baba ORH+ ABR+ 06 FEN BİLİMLERİ 1. Çocuk ARh+ ARh+ 2. Çocuk ORh BRh Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Tercan ailesinde anne 0 kan grubu geni bulundurur. B Görer ailesinde anne ve baba arasında Rh sistemi- ne bağlı kan uyuşmazlığı yaşanabilir. C) Görer ailesinin 2. çocuğunun kan grubu genotipi BBrr'dir. D) Terçan ailesinin 1. çocuğu ile Görer ailesinin 1. ço- cuğunun evliliği sonucunda ORh* kan gruplu çocuk- ları olabilir. E) Tercan ailesinin 2. çocuğu çekinik kan grubuna sahip- tir. ABR

4. N₂ Organik atık bakterileri R bakterileri bakterileri + NHA NO2 ->>> bakterileri bakterileri N₂ Doğadaki azot döngüsünün bir kısmı yukarıdaki şekilde gösterilmiştir. A) P bakterileri Azot bağlayıcı bakteriler B) R bakterileri ->> Saprofit bakteriler C) S bakterileri Nitrit bakterileri D) T bakterileri - → Nitrat bakterileri E) V bakterileri → Nitrifikasyon bakterileri NO 3 Bu döngüde görev alan P, R, S, T ve V bakterileri ile ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

en uyan say Yalnız III ğıda 1. Birey sayısı 111111 IV Zaman Aynı ekosistemde yaşayan x türü canlıların sayısı eşit zaman aralıklarıyla ölçülerek yandaki grafik elde edilmiştir. X türü canlıların eşit zaman aralıklarındaki büyüme hızını gösteren grafik aşağıdakilerden hangisidir? A) Büyüme hızı IV Zaman B) Büyüme hızı V 0 jisi-l E) Büyüme hızı A 0 C) Büyüme hızı D) Büyüme hızı Ava For IV Zaman II III IV || ||| IV Zaman II III IV Zaman 3. Zaman

HÜCRE - IX nama birakılıyor (şekil 1). çülüyor (şekil II). -JOST E) III ve IV Bazı ökaryotik hücreler kamçı ve sil olarak isimlendirilen iki yapı ile düzenlenmiştir. Bu yapılar hücrelerin hareketine yardım eden uzantılardır. Ökaryotik kamçılar hücrelerin zikzak yaparak hareket etmelerini sağlarlar. İnsan hücrelerinde olduğu gibi tek tek ya da bazı protistlerin dış yüzeyinde gruplar halinde bulunurlar. Siller ise kamçılardan daha kısa ve daha çok sayıdadır. İleri geri koordineli olarak hareket ederler. Hem siller hem kamçılar çeşitli protistlerin su içindeki hareketini sağlar. Siller çok hücreli canlılarda bir doku tabakasını oluşturan hareketsiz hücrelerden dişanı doğru uzanırlar ve orada doku yüzeyindeki sıvıyı hareket ettirirler. Örneğin; insanda soluk borusunun iç yüzeyini kaplayan siller hava ile alınan kirli maddeleri tutan mukusun akciğerlere ulaşmadan dışarı atılmasını sağlarlar. Sigara dumanı gibi zararlı bazı etmenler bu sillerin yapısını bozabilir ve akciğerlerin zarar görmesine sebep olabilir. Kamçı bir insan hücresi olan spermin dişi vücuduna girdiğinde yumurtaya ulaşabilmek için aktif hareketini sağlar. İlginç bir şekilde kalıtsal olarak kısırlık sorunu olan erkeklerin aynı zamanda akciğerdeki mukusun dışarı atılamamasına bağlı solunum güçlüğü çektiği de bilinmekte- dir. Buna göre; 1. Sil ve kamçı tek hücreli canlılarda bulunduğu hücreye aktif hareket yeteneği kazandırır. II. Ökaryot hücrelerde sil ve kamçının yapısı benzer olup genler tarafından sentezlenir. III. Solunum güçlüğü olan birinde kısırlık da kesinlikle görülür. çıkarımlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız I B) I ve Il C) I ve III Test 22 D) II ve III E) I, II ve Ill

19. Canlıların beslenme, barınma ve yaşamsal faaliyetlerini sürdürmelerini sağlayacak olan bütün ihtiyaçlarının bulunduğu koşullara ekosistem, bunun gelecek nesille- re aktarılmasına ise ekosistemde sürdürülebilirlik denir. Aşağıdakilerden hangisi ekosistemlerin sürdürüle- bilirliğini olumsuz etkiler? A) Doğal kaynakları verimli kullanmak Kirliliğe sebep olan atıkları yayılmaması için toprak- ta biriktirmek C) Atık suları arıtarak su kaynaklarına boşaltmak D) Doğal yaşam alanlarını korumak E) Karbon salınımını azaltmak

İZYOLOJİSİ 7. Aşağıdaki tabloda sindirilen bazı besinlerle bu besinlere etki eden vücut sıvıları verilmiştir. de- zonkę etki- - eet- Sonuç Yayınlar Vücut Sıvıları Mide özsuyu z Pankrea Tükürük Sindirilebilen Organik Besinler X Y Protein + D) I ve II + +: sindirilir Buna göre, 1.X karbonhidrat olabilir. II. Z kesinlikle pankreas özsuyudur. A. Y kesinlikle nötral yağdır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız L B) Yalnız II + + + -: sindirilmez Karaciğer C) Yalnız t E). Il ve I A) Akciğer toploy dizinda diğer toplarlorda 02 ile degil 8. Aşağıda karaciğere giren ve çıkan damarlar ve kanın akış yönü oklarla gösterilmiştir. CO₂ bakımından zenginlik vodr

Kandaki insülin miktarının artması gliko- zun, I. kan ->>>> II. karaciğer → kan, III. kan ->>> karaciğer belirtilen yönlerden hangilerindeki geçiş hızını artırır? A) Yalnız I kas, anle B) Yalnız III C) I ve II E) I, II ve III D) I ve III

Biyoteknolojik çalışmalarla; I. Bakterilere antibiyotik ürettirilmesi II. Bitki ve hayvan türlerinin ıslah edilmesi III. Zararlı böcek türlerinin kimyasal yöntemler ile or- tadan kaldırılması verilenlerden hangileri gerçekleştirilebilir? ndimette A Yalnız BI ve II D) II ve III C) I ve III Göksu Güneş 10080874 E) I, II ve III

san- ve III 10 Arkeler bakterileri öldüren antibiyotiklerden etkilenmezler. Bu durum arkelere ait, 1. Ribozom yapıları bakterilerden farklı olup ökaryot hücre ribozomlarına benzerlik gösterir. kilmiş- Bakteri ve Arke Alemi II. Hücre çeperi pseudopeptidoglikan yapılı olup bakterile- rin çeperinden farklıdır. X. III. Ekstrem koşullarda yaşayabilmektedirler. özelliklerinden hangileri ile açıklanabilir? A) Yalnız I B) I ve II ON ve Ill D) II ve III E) I, II ve III 11. Aşağıda verilenlerden hangisi bakterilerin ekonomik v Iniik önemine ait örneklerden birisi değildir? monların üretiminde biyoteknolo nilir.

1. Doğal yaşam alanlarındaki bitki ve hayvanların oluşturduğu hayat birliği, yaban hayatı olarak adlandırılır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi yaban hayatını olumsuz yönde etkileyen durumlardan birisi değildir? A) Sulak alanların kurutulması B) Aşırı avlanma C) Canlılar arasındaki av- avcı ilişkisi D) Orman yangınları E) Habitatların yerleşime açılması 11. O III. Yuka ola A

AYT/Fen Bilimleri 30. Biyolojik kontrol, ekonomik olarak zarar veren bir türün popülasyon yoğunluğunu azaltmak amacıyla bu türün; avcılar, parazitler veya patojenler gibi doğal düşmanlarının kullanılmasıdır. Biyolojik kontrol amacıyla Avustralya'ya Orta Amerika'dan getirilen dev bambu kurbağasının (Buja marinus) ekosisteme etkisi beklendiği gibi olmamıştır. Bu kurbağalar Avustralya şekerkamışı alanlarına saldıran şekerkamışı böceklerini kontrol etmek amacıyla bölgeye getirilmiştir. Ancak, Avustralya şekerkamışı böcekleri genellikle bitkilerin saplarının üst kesimlerinde yüksekte durduklarından dolayı, bu kurbağalar böceklere erişememiş ve zararlı böcek popülasyonu üzerinde hiçbir olumsuz etkiye neden olamamıştır. Buja marinus yaşam döngüsünün tüm aşamalarında zehirlidir ve bunları yiyen Avustralyalı sürüngenler ve memeliler genellikle ölmüş ve bu canlıların sayısı hızla azalmıştır. Ayrıca Avusturalya'da bu kurbağaların aşırı çoğalmasına engel olacak herhangi bir düşmanın olmaması nedeniyle, bu kurbağalar hızlıca çoğalmış ve yayılmış, doğal kaynaklar için yerli iki yaşamlı türlere karşı üstünlük sağlamıştır. Öyle ki; Avustralya devleti bu kurbağaların sayısını azaltmak için milyonlarca dolar harcamaya mecbur kalmıştır. Bu veriler ışığında, 1. Bir ekosisteme getirilen yabancı türlerin ortamdaki yerli türler üzerinde etkileri olabilir. II. Yaşam alanındaki parazitler, avcılar gibi biyotik faktörlere bağlı oluşan çevre direnci, popülasyonların aşırı artışını sınırlandıran faktörlerdendir. III. Buja marinus'un hızla yayılarak yerli iki yaşamlı türlere zarar vermesi nedeniyle bu türün Avustralya için istilacı bir tür olduğu söylenebilir. IV. Ekosistemlerdeki süreçlere müdahale edilirken beklenen sonuçların alınması için türlerin ekolojik nişlerinin belirlenmesi gerekir. yorumlarından hangileri yapılabilir? A) I ve II B) I ve W D) II, III e IV E) I, II, III ve IV C) II ve 31. D Yanıt Yayınları a metafo A ana belu 32. Uzu tipi Bu k

A A 15. Amerika'nın güneybatısındaki ormanlarda iklim değişikliği nedeniyle yazları sıcaklık artmış ve kışları yağış azalmıştır. İklim değişikliği ağaçlarda kuraklık stresi indeksinin artmasına neden olmuştur. Bu ormanlarda belirli zaman aralığında kuraklık stresi, orman yangınları tarafından yanan alanlar ve kabuk kınkanatlıları böceklerinin olumsuz etkilediği alanlar aşağıdaki grafiklerde gösterilmiştir. 104. E 10²- 10- 11 Kabuk kınkanatlıları tara- fından olumsuz etkilenen alanlar (km², log ölçek) - 104 10³ BIVA TYT DENEME SINAVI 03 10²- elobe be fight M es silhorennshage 1997 2000 and 2005 Yıl abism womeboo OPT omasd 2010 D) II ve III Grafiklerdeki verilere göre bu ormanlarla ilgili, 1. İklim değişikliği kuraklık stresi indeksinin sürekli artmasına neden olmuştur. -2 yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız II B) Yalnız III 0 2014 1 7 II. Kuraklık stresi indeksinin arttığı bazı yıllarda kabuk kınkanatlıları böceklerinin olumsuz etkilediği alanlar artmıştır. III. Kuraklık stresi indeksinin azaldığı tüm zamanlarda orman yangınları tarafından yanan alanların büyüklüğü de artmıştır. C) I ve IV E) I, II ve IV IV. İklim değişikliği ağaçların kendilerini savunmaları için yeni adaptasyonlar geliştirmelerine neden olmuştur. Kuraklık stresi indeksi -

7. Akciğer kılcalları ile karaciğer kılcallarında aşağıdaki grafiklerde verilen değişimlerden hangisi ortak gözlenir? A) Amonyak kalvic → Zaman D) 02 Hovi (8 ligner B) A Fibrinojen Zaman Zaman E) A Glikoz Amino asit Zaman Zaman

3. 4. PEAK Bazı gelişmiş ülkelerde, tarımsal zararlılara karşı, kim- yasal maddeler (ilaçlar) kullanılarak yapılan mücade- lenin, zamanla yerini biyolojik mücadeleye bıraktığı gözlenmektedir. Bu uygulama değişimine aşağıdakilerden hangi- si neden olamaz? A) Kimyasal maddelerin doğada ve canlılarda biri- kim oluşturması BY Kimyasal maddelere ve ilaçlara karşı zararlıların zamanla direnç kazanması C) Kimyasal maddelerin zararsız türler üzerinde de etkili olması D) Biyolojik mücadele yönteminde daha çok canlı çeşidine zarar verilebilmesi E) Kimyasal maddelerin su ve toprak kirliliği oluştu- rarak, insan sağlığını da tehdit etmesi Belirli miktarda subsratın bulunduğu ortamda, en- zim miktarının sürekli olarak artırılması durumun- da, aşağıdaki grafiklerde gösterilen değişmeler- den hangisi elde edilir?