Hücre Zarı ve Madde Geçişleri Soruları

Örnek 1: Madde Glikoz Amino asit Yağ asiti Bakteri Sitoplazması %10 %20 %5 Laboratuvar ortamında çoğaltılmaya çalışılan bir bakteri sitoplaz- masındaki ve besiyerindeki bazı maddelerin miktarı yukarıdaki tabloda verilmiştir. D) Yalnız I Besiyeri %30 %30 %10 Buna göre, I. Ortamdaki maddelerin hepsi besiyerinde bitinceye kadar di- füzyonla hücre içine alınabilir. II. Madde alışverişi yapmayan bakteri hücresinde su kaybı olur. III. Besiyeri, bakteri hücresine göre hipertonik özellik gösterir. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II B) II ve III E) Yalnız III C) I ve III C

2. Bir tuzlu su bitkisi, tatlı suya konulduğunda, bu bitki- nin yaprak hücrelerinde; 1. ozmotik basınç, II. turgor basıncı, III. emme kuvveti antar değerlerindeki değişim aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? -A) Artar B) Azalır C) Artar D) Azalır E) Artar 11 Azalır Azalır Artar Artar Azalır Azalır Artar Azalır Azalır Artar

12 10. 11. 3. 8. 9. 7. 6. & () ( ) Insanda mide özsuyu pH değeri 1,5-6,0 arasındadır. () Kalsiyum (Ca), bağırsaklardan D vitamini emilmesini kolaylaştırır. () 1 gr yağ molekülü, 1 gr protein ve karbonhidratın yaklaşık yarısı kadar enerji verir. () Karbonhidratlar hem enerji verici olarak hem de yapı maddesi olarak kullanılırlar. () Monosakkaritler, karbonhidratların yapıtaşı molekülleridir. () Nişastanın sindirimi, glikozun sindiriminden daha uzun sürer. Glikoz, fruktoz ve galaktoz moleküllerinin kapalı formülü C6H₁2O6 dir. ( ) Insanda maltoz ve sükroz yıkımı, yalnız hücre dışında olabilir. () Büyük moleküllerin su eklenerek yapıtaşlarına dönüşmesine hidroliz denir. () Sakkaroz şekerinin yıkımı ile glikoz ve galaktoz elde edilir. () Şekerler bitkilerde nişasta, hayvanlarda glikojen olarak depo edilir. ( ) Insan vücudunda sentezlenmesi zorunlu yağ asitlerine temel yağ asitleri denir. () Proteinler, DNA yönetiminde üretilen en önemli organik moleküllerdir. ( ) Bileşik enzimlerde koenzim kısmı vitaminleri, kofaktör kısmı mineralleri ifade eder. () ATP molekülünün sentezi sırasında enerji açığa çıkar. ( ) Yönetici moleküller olan DNA ve RNA nükleotit denen yapıtaşlarından oluşur. () Demir (Fe) eksikliğinde hemoglobin sentezi aksar. TOLOJI DOĞRU YANLIŞ SORULARI Asagidaki yargdarın başına doğru olanlar için (D), yanlış olanları için(Y) harfini koyunuz. () Suyun katı hali, sirvi halinden daha az yoğundur. 1. 2. 3. 4. () Besinlerin kimyasal sindirimi için su gereklidir. Solfink asit (H₂SO₂) inorganik, Laktik asit (C₂H₂O₂) organik asittir. 12 Agagic 1. 2 3. A K 10

UcDo Bes 7 CAK arak 10. Aşağıdaki tabloda çeşidi ve miktarı belirtilen besin maddelerinin üzerine, sindirim enzimleri eklenip bir süre beklendiğinde, bu maddelerin miktarı tablodaki gibi değişmiştir. mari Karışımdaki organik maddeler Protein Glikoz Amino asit Yağ Nişasta Gliserin A) Yalnız I maltaz, lipaz, V. amilaz, IV dipeptidaz Organik madde miktarı Sonuç Başlangıç 4 gr 15 gr 10 gr 10 gr 0 gr 0 gr ev 10 gr 20 gr 2 gr Buna göre, besinlerin bulunduğu ortama; D) I, II ve III 2 gr enzimlerinden hangileri eklenmemiştir? 5 gr 10 gr B) I ve IV C) III ve IV E) I, II, II ve IV 1 ja, lin

renk verir. k verir. Yalnız III 3COOH ENL şağıdaki -i- dır. A) Yalnız I Prokaryot hücre yapısına sahiptir. bilgilerinden hangilerinin doğruluğu kesindir? Hareketli piston Sükroz molekülleri D) II ve III şir? %5 lik lav Sükroz çözeltisi B) Yalnız I 16. Aşağıdaki şekilde U düzeneği yarı geçirgen zar kulla- nılarak hazırlanmıştır. A kolu ganeli var- Butto C) I ve II E) I, II ve III B kolu Hareketli piston Saf su Yarı geçirgen zar Yazıt Yayınları Buna göre deney düzeneğinde bir süre sonra se- çeneklerde verilen olaylardan hangisi gerçekle- Buna göre aynı ka örneği seçenekle A) B kolundaki piston yukarı doğru ilerlerken A kolun- daki piston aşağı doğru hareket eder. A) B) Sükroz molekülleri A kolundan B koluna doğru ha- reket eder. C) Su molekülleri sükroz moleküllerinin olduğu kola doğru ilerler. D) A koluna sükraz ilave edilirse B kolunda da rastla- nır. Özelliği göstere bireyler 18. Omurg Bir süre sonra her iki kolda madde derişimleri eşit- lenir. cinal. 57 O II. s H. IV. öze edi A)

4. Hücre zari Enzimler Lizozom Besin kofulu 4 Verilen şekilde vurgulanmış olan sindirim çeşidinde aşağı- daki olaylardan hangisi üçüncü sırada gerçekleşir? A) Sindirim kofulu oluşması " B) Lizozom içindeki hidrolitik enzimlerin besinlerdeki kimyasal bağları koparması C) Besin moleküllerinin etrafının hücre zarı ile kuşatılması Besin kofulu oluşması E) Oluşan monomer besinlerin sitoplazmik sıvıya geçmesi

3. Bir insanın sindirim kanalında bulunan; I. dipeptit, II. glikoz, III. doymuş yağ, IV. yağda eriyen vitamin moleküllerinden hangileri bağırsaklardan emilmeye hazır- dir? A) Yalnız IV D) II ve IV B) I ve III E) I, II ve III C) II ve II ÖĞRENME TES

6. ORTA DÜZEY Bir hücrede farklı maddelerin hücre zarından geçiş yöntem- leri aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. (Oklar maddenin geçiş yönünü göstermektedir.) FOUR 8 www Bu madde geçişi yöntemleri için aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez? I, IV ve V yöntemleri için ATP enerjisi harcanması ortak bir özelliktir. II, III ve IV yöntemlerinde taşınan maddeler porlardan geçebilecek kadar küçük olmalıdır. V yöntemi ile alınan madde yoğunluk farkı uygun olur- sa Il yöntemi ile de hücre içine geçebilir. D) ve III yöntemleri için taşınan maddenin suda çözüne- bilecek özellikte olması gerekir. EI yönteminde hücre yüzeyinde küçülme, V yönteminde ise bir miktar büyüme görülür. KÖŞEBİLGİ Yayınları

BİYOLOJİ 1. ● IV Görsellerde hücre zarındaki madde alışverişi yöntemleri şematize edilmiştir. Görsellerdeki maddelerin yoğunlukları ile geçiş yönlerini dikkate alarak aşağıdaki soruları cevaplayınız. V . ||| Yağda çözünen vitaminler ATP kullanmadan beyin hücrelerinin hücre zarından geçerken kaç numaralı yön- tem ya da yöntemler kullanılır? lyonlar ve glikoz gibi besinler dalak hücrelerine kaç numaralı yöntem ya da yöntemlerle geçebilir? . Pankreas hücrelerinden V numaralı yöntemle salgılanan bir madde örneği veriniz. • Ill numaralı yöntemin aktif taşıma olduğunu ispatlayan iki tane cümle yazınız. . Bu yöntemlerden hücre zan yüzeyinin küçülmesine veya büyümesine neden olanlar hangileridir?

2. Bir hücreli canlıda besin sindirimi sırasında gerçekleşen olaylar aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Yalancı ayak nhlaist Besin Besin kofulu Sindirilmiş parçalar Bu sindirim olaylarıyla ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Besin moleküllerinin hücre içine alınması fagositoz ile sağ- lanır. B) Sindirim sonucu oluşan atık ürünler ekzositoz ile hücre di- şına atılır. (0 Besinlerin hücre içinde sindirilmesi sırasında lizozom orga- neli görev yapar. D Besin molekülünün yapı birimlerine yıkılması sırasında su molekülleri harcanır. 5. E) Sindirim sonucu oluşan ve sitoplazmaya geçen besinler hüc- wydd bore zarında geçemeyecek kadar büyük yapılı olur. Isesymbi esi sua uns aineb mhibnie maj og enua

7. Yarı geçirgen zarla M ve N kollarına ayrılan U borusunun kollarında eşit hacim ve derişimde glikoz çözeltisi bulunmaktadır (Şekil 1). Bir öğrenci, damlalık yardımıyla mavi renkli çözeltiyi M koluna ilave ettikten sonra U borusunun kollarındaki sıvı seviyesi Şekil 2'deki gibi sabitlenmiştir. M kolu Yarı geçirgen zar Şekil 1 N kolu A) Yalnız I M kolu Dve ll U Yarı geçirgen zar Şekil 2 Buna göre, 1. M kolundaki sıvının ozmotik basıncı mavi renkli çözeltinin eklenmesiyle artmış N kolundan geçen Sıvının etkisiyle azalmıştır. II. Mavi renkli çözelti, U borusundaki glikoz çözeltisinden daha yoğun bir glikoz çözeltisi olabilir. III. Mavi renkli çözelti sükroz çözeltisi olabilir. ifadelerinden hangileri doğrudur? B) Yalniz II N kolu E) I ve III C) Yalnız III

3. Aşağıda verilen şekillerde hücre zarından madde geçişi olayları gösterilmiştir. I. Fagositoz Verilen özelliklerin hangi madde geçişi olayına ait olduğunu şema üzerinde gösteriniz. a. Büyük moleküllerin geçişi sağlanır. b. ATP harcanan bir olaydır. c. Hücre içine madde alınmasını sağlar. d. Hücre dışına madde atılmasını sağlar. e. Yalancı ayak oluşturularak gerçekleşir. II. Pinositoz f. Cep oluşumu ile gerçekleşir. g. Akyuvar hücrelerinin bakteri yemesi bu olaya örnektir. h. Hücre zar yüzeyini arttıran bir olaydır. i. Hücre zar yüzeyini azaltan bir olaydır. j. İnce bağırsaktan yağ moleküllerinin alınması bu olaya örnektir. k. Süt bezlerinden süt salgılanması bu olaya örnektir. || III. Ekzositoz I X3 III

2. Zeynep, biyoloji dersi proje ödevi için evde osmoz ile ilgili bir deney yapmıştır. Yapmış olduğu deneyde 5 gram ağırlığındaki kayısıları üç farklı yoğunluktaki kaplar içerisinde 30 dakika bekletmiştir. Her 10 dakikada bir kayısıları kaplardan çıkarıp ağır- lıklarını ölçmüş ve aşağıdaki grafikleri çizmiştir. A Kuru kayısı ağırlığı (g) 7- 5 3 10 20 30 I -Zaman (dk.) 7- 5 3- Kuru kayısı ağırlığı (g) 1 ++Zaman (dk.) 10 20 30 || 7 5 AKuru kayısı ağırlığı (g) 3- 10 20 30 ||| -Zaman (dk.) Kayısılarda meydana gelen ağırlık değişimine göre Zeynep'in hazırlamış olduğu kaplardaki sıvıların yoğunluklarını büyükten küçüğe doğru sıralayınız.

b) B 44 %10- - %30 Yarı geçirgen zar Şekildeki borunun A ve B koluna aynı miktarda farklı yoğunlukta sıvılar konmuştur. A koluna yoğunluğu %10 olan glikoz çözeltisi, B koluna ise yoğunluğu %30 olan glikoz çözeltisi eklen- diğine göre yarı geçirgen zarda meydana gelen madde geçişlerini açıklayınız.

1. Hücre zarından madde geçişleri ile ilgili çeşitli deney düzenekleri hazırlamıştır. Bu düzeneklerle ilgili verilen soruları cevap- layınız. a) % 10 Maltoz B Yarı geçirgen zar Yarı geçirgen zar A ve B kollarında eşit miktarda su bulunan şekildeki kabın A koluna % 10 maltoz eklenmiş ve bir süre beklenmiştir. Bu süre sonunda A ve B kollarında- ki su seviyesi nasıl olur? Şekil üzerinde göstererek açıklayınız.

6 ŞUBAT) ola- NU ODEVI-14 Sinift: ..... Okul No:. Az oxigcion 4. Difüzyon hızının çeşitli faktörlere bağlı olarak değişi- mi ile ilgili aşağıdaki grafikleri çiziniz. Difüzyon hızı Difüzyon hızı oftone Difüzyon hızı Molekül büyüklüğü BILNET OKULLARI Sıcaklık Hücre zarındaki por sayısı Difüzyon hızı İki ortam arasındaki yoğunluk farkı