Kalıtım Soruları

16. Sanfilippo tip A/MPS III A, heperan sülfat adı verilen özel bir şeker olan mukopolisakarid yapısını parçalamak için gereken heparan sülfataz enzimi eksikliğinden kaynaklanan otozomal resesif bir hastalıktır. Aq X Yukarıdaki soyağacında taranan bireyler sanfilippo hastası olduğuna göre X ile gösterilen bireyin sanfilippo hastası olma ihtimali aşağıdakilerden hangisidir? A) B) C) 1/12 D) 1/1 E) 3 4 8 12

Eşeyli üremenin görüldüğü bir popülasyonda, bağımsız dağılım gösteren A ve B genleri farklı özellikleri kont- rol etmektedir. Bu genlerden birinin üç aleli (A₁, A₂, A3) diğerinin de dört aleli (B₁, B₂, B3, B4) mevcuttur. Aleller arasındaki baskınlık durumu şöyledir: } A₁ > A₂ > A3 ve B₁ > B₂> B3 = B4 Bu popülasyonda bu iki genin birlikte oluşturabile- ceği fenotip çeşitlerinin sayısı aşağıdakilerin han- gisinde doğru olarak verilmiştir? A) 7 B) 12 C) 15 D) 16 E) 60

B B B 17. Bal arılarının "hijyenik" diye adlandırılan bir türü, bakteriyel bir hastalığın bulaşmış olduğu larvaların bulunduğu petek- lerin kapağını açar ve ölü larvaları kovandan uzaklaştırır. Hijyenik arılarda bulunan petek kapağının açılması (a geni) ve larvaların uzaklaştırılması özellikleri (b geni) çekiniktir. Heterozigot hijyenik olmayan kraliçe arı ile hijyenik erkek arının çaprazlanması sonucu; ● hijyenik, ● peteği açmayan ama ölü larvaları uzaklaştıran, peteği açan ama ölü larvayı içerde bırakan, hijyenik olmayan şeklinde dört farklı fenotipte bireyler oluşmuştur. Kraliçe arida yumurta oluşumu sırasında krosing over olayı gerçekleşmediğine göre, petek kapağını açma ve ölü larvaları uzaklaştırma davranışları için, 1. Bağımsız dağılan genlerle kontrol edilir. II. Bağlı genlerle kontrol edilir. III. Mutasyon sonucu oluşmuş iki genle kontrol edilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 18. Aşağıda bir bileşik enzimin çalışma mekanizması şematize edilmistir 19

arak 11. Aşağıdaki soyağacında bir özelliği fenotipinde gösteren bi- reyler koyu renkli olarak verilmiştir. O Dişi birey : Erkek birey Soyağacına göre bu özelliğin kalıtımı, 1. otozomlarda taşınan baskın bir genle, II. X kromozomunda mutasyonla ortaya çıkan çekinik bir genle, III. otozomlarda taşınan çekinik bir genle, IV. X kromozomunda mutasyonla ortaya çıkan baskın bir genle taşınma biçimlerinden hangileriyle gerçekleşebilir? A) Yalnız III B) I ve Il C) II ve III D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV Aşa veri B

8. Aşağıdaki şekilde X ve Y kromozomu üzerinde kalitilan hastalıklar verilmiştir. Hemofili Kısmi renk körlüğü Kas distrofisi Balik pulluluk Yapışık parmaklılık Kulak kıllığı Tam renk körlüğü Retinitis pigmentosa Y kromozomu Buna göre, I. a bölgesi X kromozomunun Y ile homolog olmayan kısmı olup buradaki hastalıkların erkek bireylerde oluşma olasılığı daha yüksektir. II. b bölgesi X ve Y kromozomunun homolog bölgesi olup buradaki genler dişide alel çifti ile erkeklerde ise tek bir alel ile aktarılır. III. c bölgesinde taşınan hastalıklar sadece erkek birey- lerde görülür. IV. X ve Y kromozomu yapı ve şekil bakımından birbirinin homoloğu değildir. verilen ifadelerden hangileri doğrudur? A) I ve II B) I ve III C) III ve IV D) I, III ve IV X kromozomu E) I, II, III ve IV

BIYO 6. İnsanlarda ayrık kulak memesi özelliği, yapışık kulak memesi özelliğine baskındır. Heterozigot ayrık kulak memesi özelliğindeki ebeveynlerin ayrık kulak memesi özelliğinde kız çocuklarının olma olası- lığı kaçtır? A) 1/4 B) 1/8 -C) 1/16 D) 3/16 E) 3/8 Aa t A₂ E A Aa x 9

21221209 18. İki farklı ailede otozomal çekinik bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler soyağacında boyalı olarak gösterilmiştir. I. aile Aa II. aile sa aa AA Kenan Ceren Aa ): Özelliği gösteren dişi Özelliği göstermeyen dişi Özelliği gösteren erkek : Özelliği göstermeyen erkek Kenan ile Ceren'in evliliğinden doğacak çocukların bu otozomal çekinik özelliği fenotipinde gösterme ihtimali kaçtır? A) -1/2 B) D) // A Aa 1 3 Aa Aax Aa AA Aa Aa Bun ifac A) 8

21221209 18. İki farklı ailede otozomal çekinik bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler soyağacında boyalı olarak gösterilmiştir. 1. aile aa Aa II. aile sa Aa aa AA Kenan Ceren AQ : Özelliği gösteren dişi: Özelliği göstermeyen dişi : Özelliği gösteren erkek : Özelliği göstermeyen erkek Kenan ile Ceren'in evliliğinden doğacak çocukların bu otozomal çekinik özelliği fenotipinde gösterme ihtimali kaçtır? C) 1/12 D) // !!! B) A) 2 1 Aa Aax Aa AA Aa Aa Bun 1. ifac A) Y E)

Serumla çökelme durumu Kan grubu anti-A anti-B 0 | - A || AB + ||| B IV + (+: Çökelme var, -: Çökelme yok) Kan gruplarının anti-A ve anti-B içeren se- rumlarıyla çökelme durumlarını gösteren yukarıdaki tabloda, numaralı kısımlara gel- mesi gerekenler aşağıdakilerden hangisin- de verilmiştir? 1 || ||| IV A) + - B) D) E) + + + 1 + + 1 + 1 1 + 1 + + 1

B TYT/Fen Bilimleri 16. Aşağıdaki soyağacında bazı bireylerin kan grubu fenotipleri verilmiştir. NA AO A Rh B Rh+ BO A Rh+ O 0 Rh™ ? O B Rh A Rh+ Buna göre, soyağacındaki? ile gösterilen bireyin sahip olabileceği genotip sayıları aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 B 17. MUBA YAYINLARI

4-A 9. Anne Baba Çökelme yok Çökelme var Yukarıda kan grubu analizleri gösterilen bir anne baba- nın çocuklarında, 1. ARh+ L II. BRh- III. ORh+ IV. ABRh- U kan gruplarından hangileri kesinlikle gözlenmez? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) III ve IV 7-C 5-E 9-B 8-D Anti A 6-C Anti B Anti D BB Rr/RR BORN/RR AO er AARA 877

S.8) Bezelyelerde aşağıda verilen gen çiftlerinden hangisi homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında yer almaz? A Mor çiçek geni - Beyaz çiçek geni B) Sarı tohum geni - Yeşil tohum geni Uzun gövde geni - Kısa gövde geni Düzgün tohum geni - Yeşil tohum geni EXYuvarlak tohum geni - Buruşuk tohum gen kc IV a

17. Bezelye bitkisinin uzun boylu ve kısa boylu olmak üzere iki farklı çeşidi vardır. Bezelyeler ile yapılan bazı çaprazlamalar ve sonucunda oluşan döllerin özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Çaprazlanan bezelyeler Çaprazlamalar Oluşabilecek döllerin özellikleri 1. bezelye 2. bezelye Döllerin genotipi 1. çaprazlama AA x AA AA 2. çaprazlama Aa x aa A9 3. çaprazlama Aa x Aa Aa Yukarıda verilen çaprazlamalarda; 1. çaprazlama ile %100 saf döl uzun boylu bezelye elde edilir. II. 2. çaprazlama ile %50 saf döl uzun boylu ve %50 saf döl kısa boylu bezelye elde edilir. 3. çaprazlama ile %50 uzun boylu, %50 kısa boylu bezelye elde edilir. özelliklerine sahip döllerden hangileri meydana gelebilir? CC) I ve III A) I ve II B) I ve III pacation Aa Aa aa AA aa Döllerin fenotipi Uzun boylu Uzun boylu Kısa boylu Uzun boylu Kısa boylu Uzun boylu D) I, II ve III

9. Bir canlıda üç karakter üzerine etkili olan genlerin baskınlık durumları; I. karakter: A > B = C II. karakter: K= L = M III. karakter: P>R>S şeklinde verilmiştir. Buna göre bu genlerin hepsi için bir canlıda oluşabilecek fenotip ve genotip çeşidi sayısı kaçtır? A) Fenotip çeşidi: 16 B) Fenotip çeşidi: 32 C) Fenotip çeşidi: 36 D) Fenotip çeşidi: 72 E) Fenotip çeşidi: 72 Genotip çeşidi : 64 Genotip çeşidi : 64 Genotip çeşidi: 128 Genotip çeşidi: 128 Genotip çeşidi: 216

21221209 18. İki farklı ailede otozomal çekinik bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler soyağacında boyalı olarak gösterilmiştir. I. aile Aa II. aile sa aa AA Kenan Ceren Aa ): Özelliği gösteren dişi Özelliği göstermeyen dişi Özelliği gösteren erkek : Özelliği göstermeyen erkek Kenan ile Ceren'in evliliğinden doğacak çocukların bu otozomal çekinik özelliği fenotipinde gösterme ihtimali kaçtır? 1 A) B) C)/1/2 D) // 2 Aa 1 3 Aa Aax Aa AA Aa Aa Bun ifac A) 8

X A A heinTYT ne7 18 Kulak memesinin yapışık olması otozomal çekinik bir özelliktir. Aşağıdaki soyağacında kulak memesi yapı- şık olan bireyler taralı olarak verilmiştir. materi loloto Haber Aa a a ad idonul AA aa aa A& L Sinley (A ? 10 Soyağacındaki K ile L bireyi bebek beklemektedir. Doğacak bu bebeğin (?) kulak memesinin yapışık olma olasılığı kaçtır? 1 B) 3 D)-³/40 4 3 D Aa Aa Aa Aq Aa Aa aa aa Ⓒ 3 18 la a A doo -15 2 2