Kalıtım Soruları

16. "Lorenzo'nun Yağı” filmine de konu olan ALD sendromu X kromozomunun Y'de homoloğu olmayan bölgesinde taşınan çekinik bir gen ile kalıtılmaktadır. ALD sendromlu bireyler miyelin kılıf erimesine bağlı olarak 4-5 yaşlarında hastalık belirtilerini göstermeye başlamakta ve ergenlik çağına gelmeden de ölmektedir. Buna göre, ALD hastalığının kalıtımıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Bu genin bir popülasyondaki bulunma sıklığı nesiller boyunca aynı kalmaz. B) Bu hastalık babadan oğula geçebilir. C) ALD sendromu sadece erkek bireylerde gözlenir. X D) Hastalığa neden olan genin baskın alelini taşıyan bireyler sağlıklı olur. V E) Dişi bireyler fenotipinde, bu hastalığı göstermez.

zigot genotipli olabilir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) I ve 11 C) ve III D) II ve III E) I, II ve III Palme Yayınevi 17. Hemofili geni içeren dişi bir memelinin he- mofili hastası olma ihtimali kaçtır? A) B) 1 C) 1/2 D) 1/3 E) 1/4 Y te xr X 18) X kromozomunun homolog olmayan kis- minda taşınan "d" geni çekinik olup feno-

Tavşanlarda kürk rengi dört farklı alel gen ta- rafından belirlenir. Bunlardan Ay ; renkli, Az; gümüşi, Az ; himalaya ve Ad; albino özellikle- rinden sorumludur. Bu aleller arasındaki bas- kınlık durumu Ay > Az > Az > A4 şeklindedir. Buna göre, aşağıdaki çaprazlamaların hangisinden normal olarak renkli, gümüşi ve himalaya fenotipine sahip yavruların her üçünün de doğması beklenebilir? A) A, A2 X A3 A4 B) A4 Az x A2 A4 C) Ay Ay X A4 A4 D D) Az Az x A2 A3 E) A, A X A, AA

9. 6. Köpeklerde B ve b genleri vücut renginin oluşumunda i ve i genleri ise pigment oluşu- munda görev alır. B geni siyah, b geni ise kah- verengi bir fenotipin oluşmasını sağlar. Geno- tipindel geni bulunduran köpekler pigment oluşturamadığından albino olurken, bu geni içermeyen köpekler pigment üreterek renkli olurlar. Buna göre Bbli genotipindeki iki köpeğin çaprazlanması sonucunda siyah renkli bir köpeğin oluşma ihtimali kaçtır? (Genler ba- ğımsız) 1 3 3 1 3 C) D) 4 8 16 16 A) B) 4

G 3 19. İnsanda kulak memesinin ayrık olması özelliği otozomal genlerle kalıtılmaktadır ve kulak memesinin yapışık olması özelliğine baskındır. kulak memesi yapışık dişi birey kulak memesi ayrık erkek birey kulak memesi ayrık dişi birey K L Yukarıdaki soyağacında gösterilen K ve L çifti bir bebek beklediğine göre, doğacak bu bebeğin memesinin yapışık ve ayrık olma olasılıkları aşağıdakilerin hangisinde doğru SIZIM ayrık Kulak memesi yapışık A) 2/3 B 1/2 unde 1/4 3/4 ak D) 3/4 1/4 afından 2/3 E) M'ye aittir. Sorular ÖSYM'nin yazılı izni olmaksızınt eya kuruluş tarafından kullanılamaz.

3. Aşağıdaki soy ağacında, aynı fenotipe sahip olan bireyler taralı olarak gösterilmiştir. Bu özelliğin ortaya çıkmasında; I. Y'ye bağlı çekinik II. X'e bağlı çekinik III. Otozomal baskın I Otozomal çekinik genlerden hangileri etkili olabilir? A) I, II ve III B) II, III ve IV C) I, III ve IV D) III ve IV E) Yalnız II

5. Bakterilere insülin geni aktarılarak insülin üretimi daha çok miktarda, hızlı ve ucuz bir şekilde gerçekleştirilir. Gen aktarımı sırasında insan hücresinden insülin geni kesilir. Bakteriden izole edilen plazmit kesilir. Plazmit ile insülin geni birleştirilir. Birleştirilen genin bakterilere ak- tarılmasıyla bakteriler insülin hormonunu sentezler. Bu yöntem ile ilgili, 1. Rekombinant DNA'ya sahip yeni bakteriler elde edi- lir. II. Gen aktarımı basamaklarında restriksiyon ve ligaz enzimleri görev alır. III. Transgenik bakteriler mitoz ve mayoz bölünme ile sayılarını artırmaya başlar. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız 1 B) Yalnız 10 C) I ve II D) I ve III VE)) I, II ve III V

+ 1. A Rh* kan gruplu bir kadınla B Rh kan gruplu bir adamın birinci çocukları A Rh kan grupludur. Bu ailedeki 2. çocuğun 0 Rh kan gruplu olma ihtimali kaçtır? A) at one to B) E) 1 8 D) 3 8 16 16 LORE tot a T kon grubu fenotiple.

çocukları olamaz. D) "Ayşe-Yakup" çiftinin, O kan grubuna sa- hip çocuklarının olması beklenebilir. E) "Funda-Enes" çifti ile "Ceren-Ali" çiftinin A kan grubuna sahip bir çocuklarının olma olasılıkları aynıdır. (2016 - LYS) 12. A Rh+ kan grubundaki dişi bir bireyle ilgili, I. Alyuvarının zarında A ve Rh+ antijenleri bulunur. II. Çocuklarında kan uyuşmazlığı görülebilir. X III. Annesi 0 kan grubunda olamaz. ifadelerinden hangileri doğrudur? (Al Yalnız ! B) Yalnız 11 B C) Yalnız III E) II ve II D) Iver D 8 C 7 9 D 11 E 12 A 10 248

20. Aşağıda bir aileye ait soyağacı verilmiştir. Ayşe Hakan Sağlıklı dişi xeyr xry : Sağlıklı erkek Hasan Fatma Renk körü dişi XRX Renk körü erkek Soy ağacındaki Ayşe'nin renk körü hastalığı bakımından genotipinin taşıyıcı olduğu bilindiğine göre Fatma ve Hasan'ın renk körü erkek çocuklarının olma olasılığı nedir? A) B) C) D) E) O 8 XRyR xey R xry X TEST BİTTİ. CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.

5. AaBbdd x AaBbDd (A ile a arasındaki eksik baskınlık göz- lenir) Genotipi yukarıda verilen ve genlerin bağımsız olduğu iki bireyin çaprazlanmasıyla ilgili, 1. Fenotip çeşidi sayısı 12 dir II. Genotip çeşidi sayısı 18 dir III. Erkek bireyin aBd gametini oluşturma olasılığış dir IV. Dişi bireyin B'li gamet oluşturma olasılığı; dir 2 3 V. AaBd fenotipli birey oluşma olasılığı dür 64 ifadelerinden hangisi yanlıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

8) Diploit bir canlı türünde bir karakter için D1, D2,D3, D4, D5 şeklinde gösterilen beş alel vardır. Bu aleller arasında baskınlık ilişkisi şu şekildedir. DI>D2>D3>D4>D5 şeklindedir. Bu türde ilgili karakterler bakımından kaç farklı genotip bulunabilir? ( Açıklamalı çözümünü yapınız) (10 p)

6. Aşağıdaki soy ağacı, otozomal çekinik olarak kalıtılan bir özelliği göstermektedir. : Fenotipinde özelliği göstermeyen dişi birey : Fenotipinde özelliği göstermeyen erkek birey : Fenotipinde özelliği gösteren edişi birey : Fenotipinde özelliği gösteren erkek birey For 2 3 OD 4 5 Bu soy ağacında, numaralandırılmış bireyler- den hangisinin taşıyıcı olup olmadığı konu- sunda kesin yargıya varılamaz? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

2 Son tohutu k bezogene puzanması soucun- ou tur storesne san 10 no yeşithubiremote Foan 50 san umu dorescentanca tasagole se orek tekrar captartandada elde edison Forde Duran 40 bezelyenin tamamin sarsfonu oldu qu goruntur Buna göre Ik çaprazanmaya ainan bezelyelerin het kade heterogoth #. F. den socken baten her kos de homoz 11 F. oslunde clunan to yeye tohumu bezeyen tamamsromadgonu. I F's chun yumdan bu kwa homangot, yargılarından hangileri kesinlikle dogrudur? A Yani Bji ve C) I, III ve IV Dr Il ve IV Eve TV

9. Hemofili hastalığı, kanin pıhtılaşma mekanizmasında görülen sorunlardan kaynaklanan kalıtsal bir hastalıktır. Hemofili hastalığının kalitimi ile ilgili bir araştırma yapan Ahmet; ✓ Hemofiliye neden olan alel sadece X kromozomundan taşınır. ✓ Hemofiliye neden olan alel çekiniktir. ✓ Hemofili hastaları pıhtılaşma faktörlerini dışarıdan aldığı sürece yaşamına devam edebilir. bilgilerine ulaşıyor. Hemofili hastalığının kalıtımı ile ilgili verilen soyağaçlarda taralı bireylerin hangisinin fenotipi yanlış gösteril- miştir? (Taralı bireyler hemofili hastasıdır.) A) B) no E) 00 Erkek Dişi

✓ Hell 7. ABD ve Rh sistemi bakımından genotipi bilinmeyen iki bireyin çaprazlanmasıyla oluşabilecek fenotip çeşidinin oranla ni grafiklerde gösterilmiştir. bilgilerine ul Hemofili ha miştir? (Ta Fenotip Fenotip orani orani A) 1 3 TW. 1 A Fenotip çeşidi B AB 0 Fenotip çeşidi Rh(+) Rh(-) Grafiklere göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Annenin genotipi AO Rh(-)'dir. B) Çaprazlama sonucu oluşan fenotip çeşidi 8'dir. C) 0 Rh(+) erkek çocuğu doğma olasılığı 3/32'dir. D) Çaprazlama sonucu oluşan genotip çeşidi 12'dir. E) A Rh(-) bir çocuğun doğma olasılığı 1/16'dır.