Kalıtımın Genel İlkeleri Soruları

21. Bir ailede, annenin bağışıklık sistemi birinci bebeğin doğumundan sonra anti Rh salgılamaya başlamıştır. Ikinci gebelik döneminde anti Rh salgısı artmıştır. Buna göre birinci ve ikinci bebeğin Rh kan grubu genotipleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? (R: Rh* aleli, r: Rh" aleli) Birinci bebek Ikinci bebek RR RR Rr rr Rr A) B) C) D) E) IT RR Rr Tr Rr 24

21. Bir ailede, annenin bağışıklık sistemi birinci bebeğin 24 doğumundan sonra anti Rh salgılamaya başlamıştır. İkinci gebelik döneminde anti Rh salgısı artmıştır. Buna göre birinci ve ikinci bebeğin Rh kan grubu genotipleri aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? (R: Rh* aleli, r: Rh aleli) Birinci bebek Ikinci bebek RR A) B) C) D) E) RR Rr IT RR Rr Rr rr Rr

APOIEMI 17. Aşağıdaki soyağacında biyokimyasal bir hastalık olan alkaptonürinin kalıtımı görülmektedir. Sadece taralı gös- terilen bireyler, idrar rengini değiştirip vücut dokularını boyayan alkapton maddelerini yıkamaz. Ac Tata al a Kalıtım şekli A) X'e bağlı baskın B) X'e bağlı baskın C) Otozomal baskın D) Otozomal çekinik E) Otozomal çekinik aa Oag laa Buna göre, hastalığın kalıtım şekli ve numaralı birey- lerin genotipi aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? -|¢ Ta a ¢ = | & & & & & * * ? XAY XAXA Aa Aa AA

6. Kahverengi gözlü, A kan grubu bir annenin ve kahverengi gözlü B kan grubu bir babanın, yeşil gözlü ve 0 kan grubu olan bir çocukları oluyor. Bu anne babanın kahverengi gözlü, B kan grubu kız ço- cukları olma ihtimali nedir? A) 1/3 B) 1/16 D) 3/8 E) 3/32 C) 1/64

ri 7 17 Bezelye bitkilerinde uzun boyluluk geni (A), kısa boyluluk genine (a); düzgün tohum şekli geni (B), buruşuk tohum şekli genine (b) baskındır. Aşağıdaki tabloda uzun boylu ve düzgün tohum şekline sahip iki bezelyenin çaprazlanması ile oluşan bireyler Punnet karesi ile gösterilmiştir. Dişi gametler Erkek gametler AB Ab aB ab 0120 Stand DIS AB Ab Punnet karesindeki verilere göre, aB AABB AABb AaBB AaBb AABb AAbb AaBb Aabb AaBB AaBb aaBB aaBb AaBb Aabb aaBb aabb Çaprazlanan bireyler, her iki karakter için de heterozigot genotipe sahiptir. DIV ve V HÇaprazlanan bireylerden sadece biri, her iki karakter için de heterozigottur. > Çaprazlanan bireylerden biri, her iki karakter için homozigot baskın, diğeri her iki karakter için de homozigot çekinik genotiplidir. 7 V Oğul dölde her iki karakter için de homozigot genotipli olan bireylerin oluşma oranı 1/8 dir. C Oğul dölde her iki karakter için de heterozigot genotipli olan bireylerin oluşma oranı 1/4 tür. yorumlarından hangileri yapılabilir? AN ve V B) ve IV ab Qu E), III ve IV ve V >

ge- arklı az- ur. ||| Yylr 8. Otozomal kromozomlarda çekinik olarak aktarılan bir karak- teri fenotipinde gösteren bireyler aşağıda taralı olarak veril- miştir. 1 Al ve 2 2 4 5 D) 3, 4 ve 6 6 B) 3 ve 5 O Dişi Erkek Buna göre, soyağacındaki numaralı bireylerden hangi- lerinin ilgili karakter için genotipleri kesin olarak belir- lenemez? 3 11. ME III. O IV. T E) 3, 5 ve 6 eşle A) C) 4 ve 5 Yanıt Yayınları

6. İki farklı özelliğin kalıtımına ait aşağıdaki soyağaçlarındaki taralı bireyler, diğer aile üyelerinden farklı fenotipe sahiptir. A) B) C) D) O: Dişi: Erkek Buna göre, X ve Y ailelerindeki taralı bireylerde görülen kalıtsal özellik aşağıdaki genlerden hangileri ile aktarı- lıyor olabilir? E) X ailesi X ailesine ait özellik Otozomal çekinik X kromozomunun homolog olmayan bölgesinde baskın Otozomal baskın Y ailesi X kromozomunun homolog olmayan bölgesinde çekinik Otozomal çekinik Y ailesine ait özellik Otozomal baskın X kromozomunun homolog olmayan bölgesinde çekinik Otozomal çekinik Otozomal baskın Y kromozomunun homolog olmayan bölgesinde çekinik 8.

24. Heterozigot sarı ve düzgün genotipli iki bezelye bitkisinin çaprazlanması sonucu oluşan oğul döle ait bireylerin genoti- pi aşağıda Punnett karesi yöntemiyle verilmiştir. a A) 1 A BUD B) 2 SD C) 2 Sd D) 4 E) 4 sD Buna göre tablodaki I ve II numaralı bireylerin çaprazlan- ması sonucu, sd a. oluşacak fenotip çeşidi sayısı, b. oluşacak genotip çeşidi sayısı, c. oluşan bireylerin fenotip ayrışım oranı nicelikleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? (Sarı tohum geni (S), yeşil tohum genine (s); düzgün tohum geni (D), buruşuk tohum genine (d) baskındır.) SD Sd sd DDSS SSDd SSDD I SSDd SSdd SsDd ssdd SSDD SsDd || ssDd SsDd Ssdd ssDd ssdd b 2 4 4 4 8 sD C 1:1 2:2 3:1:1 2:2 1:2:1 12 SINIE

Deneme Sınavı -10 örneği 16. Kan grubunun belirlenmesinde kullanılan yöntemlerden biri lam deneyidir. Lam üzerine üç damla kan damlatılıp üzerlerine anti-A, anti-B ve anti-D antikorlar damlatılarak çökelme olup olmadığı kontrol edilir. Co- kelmenin olması damlatılan antikora ait antijenin alyuvar zarında bulunduğunu gösterir. Bu bilgiyi edinen bir öğ renci, ebeveynlerinin lam deneyi ile kan grubunun belir- lenmesini aşağıdaki gibi göstermiştir. Anne Anti-A Anti-B Anti-D Çökelme Çökelme Çökelme yok. var. var. Baba Anti-A Anti-B Anti-D Çökelme Çökelme Çökelme yok. var. yok. Buna göre, bu öğrencinin ailesinin kan grupları ile ilgili, I. A Rh (+) kan gruplu kardeşimin genotipi AORr şeklin- dedir. II. Doğacak kardeşim ile annem arasında Rh'a bağlı kan uyuşmazlığı görülebilir. III. Kan grubum 0 Rh (-) olamaz. açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız III C) I ve Il E) I, II ve III TYT/ 17. E

ENEME 14 tir. 3. GD) Net LANT Deneme Light Deneme Sınavı Soyağacından bir özelliği gösteren bireyler koyu renk- le gösterilmiştir. 3. Koyu renkli bireylerin taşıdığı alellerin bulunduk ları kromozomlar ve özellikleriyle ilgili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yapılamaz? baskındır. A) Y kromozomunun homolog olmayan bölgesinde B) Y kromozomunun homolog bölgesinde çekiniktir. C) Otozomal çekiniktir. X kromozomu homolog olmayan bölgesinde bas- kındır. E) X kromozomunun homolog bölgesinde çekiniktir.

z3 nsız t alnız III 6. Anti A Anti B Anti D Bent Çökelme var. OÇökelme yok. Anti A Anti B Anti D Yukarıdaki tabloda çökelme durumları verilen anne ve babanın genotipini belirlemek için, A) Yalnız I AS 2h+ I. A Rh(+) kan gruplu kız, II. B Rh(-) kan gruplu erkek, III. AB Rh(+) kan gruplu kız fenotipli çocuklarından hangilerinin oluşması yeterlidir? B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III B Rh+ ABRh+

12) AaBbCC genotipli bireyin gamet çeşitlerini çatallama yöntemiyle bulunuz. CEVAP: 13) Aa x Aa genotipli bir bireyin kendileştirilmesi sonucunda a. Aa genotipli birey oluşturma olasılığını bulunuz b. aa genotipli birey oluşturma olasılığını bulunuz. c. Kaç çeşit fenotip ve kaç çeşit genotip oluşur bulunuz. CEVAP:

3. Aşağıdaki soyağacında bir karakteri fenotipinde göste- ren bireyler koyu renkte belirtilmiştir. Bu karakterin oluşmasını sağlayan gen, I. otozomal çekinik, II. X kromozomunda çekinik, III. Y kromozomunda baskın A) Yalnız I O: Dişi özelliklerinden hangilerine sahip olabilir? (Krossing-over yoktur.) D) II ve III : Erkek B) Yalnız II E) I, II ve III C) I ve II 6

Örnek 11: ARh (+) bir bayanla BRh (+) bir erkeğin evliliğinden ORh(-) çocukları olmuştur. Buna göre bu ailenin 2. çocuklarının ABRh(+) kan grup- lu olma ihtimali aşağıdakilerden hangisinde doğru ve- rilmiştir? A) -—-—- 4 B). Anne ARh (+) AORr AO X BO AB AO BO 00 1 16 1. çocuk ORH 00 rr Rr X Rr RR Rr Rr rr 3/4 C). 3| + Baba BRh(+) BORr 11 D)- 3 16 AO AO 2. çocuk AB Rh(+) 1 3 3 4 4 16 E) BB 60 1 32 Cevap D

maddelerin aretleri 16? A) B) er D) +8 D++d Genotipleri yukarıdaki gibi olan iki bireyin çaprazlanması sonucu oluşabilecek genotip çeşidi sayısı ve fenotip çeşidi sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (Krossing over gerçekleşmemektedir.) Genotip Çeşidi 3 6 9 27 27 A++a 6++B D++d Fenotip Çeşidi 24662 B

Rehber Soru 1 Kısa kıl geni →→A Uzun kıl geni → a Farelerde kısa kıl oluşturan alel, uzun kıl oluşturan alele baskındır. Bu karakter yönünden heterozigot iki farenin meydana getirdiği üç yavrudan ikisinin kısa kıllı, birinin uzun kıllı olma ihtimali nedir? Çözüm Aa x Aa AA Aa Aa 3 kısa 1 Hücre Bölünme Uzun Aq Aa Aa İkisinin kısa kıllı, birinin uzun kıllı olma ihtimali binom açılı- mı ile yapılabilir. Rehber Soru 2 (A + a)³ = A³ + 3A²a + 3Aa² + a³ ifadesinde işaretlenen terimin hesaplanması, istenen durumu verir. Buna göre, 3A²a = 3. (3/4)2. 1/4 = 27/64 olacaktır. Üç bağımsız karakter yönünden fenotipi GkM olan bir K