Kalıtımın Genel İlkeleri Soruları

TYT / Biyoloji 25 5. Aşağıdaki tabloda K, L ve M genlerinin taşındığı kromo- zomlar ile baskınlık çekiniklik durumları verilmiştir. L Geni M Geni • Y gonozomu- . X gonozomu- nun X gonozo- nun Y gonozo- mu ile homolog mu ile homolog olmayan böl- olmayan böl- gesinde taşınır. gesinde taşınır. • Baskındır. K Geni . X gonozomu- nun Y gonozo- mu ile homolog olmayan böl- gesinde taşınır. • Çekiniktir. xyr • Baskındır. Buna göre, I. K geninin taşıdığı özelliği fenotipinde gösteren dişi bireyler homozigot genotiplidir. II. L geninin taşıdığı özellik mutasyon olmaması duru- munda sadece erkek bireylerde görülür. III. M geninin taşıdığı özelliği fenotipinde gösteren dişi bir bireyle bu özelliği fenotipinde gösteren bir erkek bireyin erkek ve kız çocuklarında bu özelliğin görül- me ihtimali aynıdır. IV. Erkek çocuk K ve M genlerini anneden L genini ba- badan alabilir. açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve III D) I, II ve IV C) II ve IV E) II, III ve IV 6. Bir kob ki grafil olarak tarlard X vita N+ Kob ğıda B M. 11

B. Kalıtıma ait temel kavramlar ile ilgili aşağıda verilen ifadelerde boş kalan kısımları uygun sözcüklerle doldurunuz. 1) Genlerin kromozomlar üzerinde yer aldığı bölgelere 2) Karşılıklı lokuslarında aynı karakter üzerinde etkili alel gen çeşitlerini bulunduran kromozomlara. kromozom denir. 7) denir. 3) Her durumda etkisini fenotipte gösteren gene. 4) Bir canlının sahip olduğu genlerin tamamına 5) Çevre ve genotip etkisiyle ortaya çıkan özelliklere ............... adı verilir. 6) Aynı alel gen çeşitlerini bulunduran bireye ************* gen denir. 8) Tek karakter bakımından melez olan bireylere denir. denir. genler baskın aleli ile bir arada bulunmadığı durumda etkisini gösterebilir. ......... denir.

1. Aşağıdaki soyağacı X kromozomunun Y ile homolog ol- mayan segmentinde resesif bir alelle taşınan renk körlü- ğü hastalığının kalıtımını göstermektedir. Soyağacında renk körü hastası bireyler taralı olarak belirtilmiştir. AQ ? 1 20 ? O: Sağlam görünümlü dişi : Renk körü dişi 2 A) I ve IV Eşeye Bağlı Kalıtım ve 3. 3 D) I, III ve IV 4 Buna göre numaralandırılan bireyler ve bu bireyle- -rin çocukları ile ilgili, ? :Sağlam görünümlü erkek : Renk körü erkek V1. bireyin kız çocukları renk körü hastası olabilir. 2. bireyin annesi renk körü taşıyıcısıdır. H. 3. bireyin doğacak erkek çocukları renk körü has- tası olur. IV. 4. bireyin tüm kız çocukları renk körü hastası olur. ifadelerinden hangileri doğrudur? B) IlIl ve IV C) I, II ve E) II, II e IV MOETE i hir anne ile sağlıklı

21. Aşağıdaki görselde bir kadın ve bir erkekten alınan kanlardaki antijen-antikor reaksiyonları (çökelme) verilmiştir. Kadın → Erkek->>> Anti-A Anti-A Anti-B Anti-B Anti-D Anti-D (: Çökelme var. : Çökelme yok.) Buna göre, bu kişilerin kan grupları hakkında aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? A) Kadın BRh, erkek ABRh* kan grupludur. B) Kadının plazmasında Anti-D antikorları Rh antijeniyle ilk karşılaşmadan sonra sentezlenir. C) Erkeğin alyuvar zarında kan grupları ile ilgili üç farklı antijen bulunur.. D) Bu iki bireyin doğacak çocuklarında kan uyuşmazlığı gözlenebilir. E) Erkeğin kan plazmasında bulunan antikorlar ile alyuvarındaki antijenler reaksiyona girmiştir. 22. Aşağıdaki görselde sağlıklı bir insanın kalp yapısı ✓

5. Aşağıdaki soyağacında Ulusoy ailesinde belli bir karak teri fenotipinde gösteren bireyler taralı olarak gösteri. iştir Bu ailede karakterin ortaya çıkmasını sağlayan alel; I. otozomal baskın, II. Y'ye bağlı, III. Otozomal çekinik, IV. X'e bağlı çekinik özelliklerinden hangilerine sahip olabilir? A) Yalnız 0 D) III ve IV B) I ve N C) II ve Htt E) I, II ve IV

6. Zeynep Öğretmen üç farklı canlının genotiplerini aşağı- daki gibi tahtaya yazmıştır. X canlısı: AABBDdEeFf Y canlısı: AaBbDdEeFf Z canlısı: aaBbddEeFf 32 24 16 8 4 32 24 16 8 4 AB ve ef bağlı genler Parça değişimi yok. B + Tüm genler bağlı Parça değişimi var. Buna göre canlıların oluşturabileceği gamet çeşidi sayıları aşağıdaki grafiklerin hangisinde verilmiştir? A) Gamet çeşidi sayısı Gamet çeşidi sayısı abd ve ef bağlı genler Parça değişimi var. X X Y Z Canlılar Gamet çeşidi sayısı Y Z Canlılar 32 24 16 8 4 D) X 32 24 16 88 4 2.2.2 I et 32 24 16 8 4 A. Gamet çeşidi sayısı X Y Z Canlılar Gamet çeşidi sayısı CA X Y Z Canlılar Z Canlılar

3 @ 8. Bir araştırmacı genotip özelliği bilinmeyen, aşağıdaki iki bezelyeyi çaprazlıyor. Ax Araştırmacı F₁ dölündeki herhangi iki bezelyeyi çap- razlayarak aşağıda verilen F, dölündeki bezelyeleri oluşturmuştur. DENEME SINAVI Verilenlere göre F, dölü ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? (Bezelyelerde sarı tohum rengi geni, yeşil tohum rengi genine baskındır.) A) F, dölünde oluşan bezelyelerin çekinik gen taşıma olasılığı %75 tir. B) F₁ dölünde oluşan bezelyelerin baskın gen bulun- durma olasılığı %50 dir. C)F₁ dölünden alınıp çaprazlanan iki bezelye de çeki- nik gen taşır. D) F, dölünde oluşan bezelyeler %50 saf, %50 hetero- zigot ozelliktedir. X AA AQ AQ

YAYINLARI AA, 18. B kan grubuna sahip bir babanın çocukları; M. 00, LAB B Fen Bilimleri A Yalnız I genotiplerinden hangilerine sahip olamaz? (Mutas- yon gerçekleşmemiştir.) D) We III A B) Yalnız II B B E) I, II ve IV C) ve ll OB 19. Saprofit bakterilerle ilgili aşağıdaki ifadelerden han-

desan 29. Aşağıda verilenlerden hangisi biyoteknolojik uygulamalardan biri değildir? A) Bitki türlerine gen transferi yapılarak bitkilerin soğuğa, hastalık yapıcı mikroorganizmalara ve böceklere karşı direnç kazanması B) Hastalıkların önlenmesi için mikroorganizma içeren serumların kana enjekte edilmesi C) İnsülin hormonunun daha çok ve ucuza üretil- mesi için insanlardan alınan genlerin bakteriye rekombinant DNA tekniği ile aktarılması D) Embriyonik kök hücrelerin uygun kültür orta- mında gerçekleştirilerek doku ve organ üreti- minde kullanılması E) Nesli tükenmekte olan hayvan türlerinin klonla- narak sayısının artırılması

ORTA DÜZEY Aşağıdaki soyağacında belirli bir özellik yönüyle aynı geno- tipte olan bütün bireyler taralı olarak gösterilmiştir. A Yalnız I Bu soyağacında verilen özellik, 1. 0 kan grubu t. kismi renk körlüğü, III. Rh(+) kan grubu fenotiplerinden hangilerini gösteriyor olabilir? D) II ve III Erkek B) I ve II Dişi E) I, II ve III C) I ve III KÖŞEBİLGİ Yayınları

AYT/FEN BİLİMLERİ 39. Kopyalama tekniği, aşağıda şematik olarak açıklanmıştır. Yumurta verici koyun ONRO Çekirdek verici koyun obny slapillo,elpevog osis nelossy Çekirdeği çıkarılmış yumurta ev nebriley sh ane 2 Meme hücresinin sosyen çekirdeği vsme eono nebyee teri jamiye.. h hoise heliplid #ilm 3 Hücre, taşıyıcı annenin rahmine yerleştiriliyor ve gelişmeye başlıyor. Kuzu Doğal olmayan yollar kullanılarak yeni bir tür elde 1 edilmiştir. 8 nole8 peliglid Aus! svast leida Kopyalama tekniğinin açıklandığı bu şemadan, ✓. pöllerme olmadığı isin es eysiz üreme say labi Bu, bir eşeysiz üreme örneği olarak kabul edilebilir. III Kuzu, 2 numaralı ebeveynin genetik özelliklerini taşır. sonuçlarından hangileri çıkarılabilir?onsl ia A) Yalnız Imboo B) Yalnız toune (C)) ve III mysbox D) ve II hele ayobainesu alixinca Tele E) I ve III 40 that op 100001

aprazlanacak arak aşağıda- tohuma sahip maz. acaktır. ■ oranının 1/2 lacaktır. 6. (AaBbDDEe genotipine sahip bir canlıda oluşabilecek gamet çeşidi sayısı X; "PPRRSSTtYY" genotipine sahip bir birevde "PRstY" genotipli bir gametin oluşma olasılığı X Y ise; oranı nedir? A) 8 B) = C) = 160 t 1.2.2 öğretim Genel Müdürlüğü E)=-=- 28 D) 26 s 2.1.2.2. 8 255

5. Nükleotit sayıları aynı olan iki farklı gen için, 1. Sentezledikleri proteinlerde amino asit sayıları aynıdır. LIT. H. Nükleotit dizilişleri aynı olabilir. III. Nükleotit çeşitleri aynıdır. yargılarından hangileri doğrudur? B) Yalnız II A) Yalnız I D) I ve III E) II ve III C) Yalnız III

6. Mendel ilkelerine göre, heterozigot genotipli, mor çiçek fenotipli iki bezelye bitkisinin çaprazlanması sonucunda oluşan 200 dölün 50 tanesi beyaz çi- çekli olduğu saptandığına göre geriye kalan 150 döl için, I. 150 tanesi mor çiçeklidir. 11.50 tanesi homozigot mor çiçeklidir. III. 150 tanesi beyaz çiçekli olma alelini bulundurur. ifadelerinden hangileri kesin olarak doğrudur? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız III C) I ve II I, II ve III

u 2/20 we IV D) I, II ve III 1 L Kk l Mm 4 10. KkllMm x KkllMm çaprazlaması sonucunda oluşacak döllerin fenotip oranı aşağıdakilerden hangisidir? 44 A) 1:1 D) 1:1:1:1 E) II, III ve IV 4.4 = 16 Ferotip B) 3:1 E) 9:3:3:1 C) 1:2:1 x 16/1

12. Kırmızı-yeşil renk körlüğü X kromozo- munda çekinik bir genin etkisiyle ortaya çıkar. Kırmızı-yeşil renk körlüğü bakımın- dan normal olan bir erkeğin, kırmı- zı-yeşil renk körü bir oğlu olduğuna göre, .. I. Anne bu özellik bakımından taşıyıcı- dır. II. Bu ailenin kırmızı-yeşil renk körü kız çocuğu olmaz. III. Annenin fenotipinde bu özellik görül- mez. X ifadelerinden hangileri kesinlikle doğ- rudur? A) Yalnız I B) Yalnız #F MINE D) -H ve Htt E) 1, tl ve Ill ve ll