Kalıtımın Genel İlkeleri Soruları

9. Ailesel hiperkolesterolemi, insanda otozomal dominant kalıtımsal bir hastalıktır. Bu hastalığın en önemli özel- liği, kan kolesterol seviyesinin çok yüksek seviyede seyretmesi sonucunda doku ve damarlardaki birikimin fazla olmasıdır. Bu da LDL düzeyine bağlı olarak dirsek ve diz bölgelerinin derisi üzerinde yağ birikimine neden olur. Heterozigot genotipli bir kadınla, ailesinde bu hastalığın bulunmadığı bir erkek evleniyor. Bu çiftin üç çocuğu dünyaya geliyor. Pa aa Bu hastalığın üç çocuktan en az birinde görülmeme olasılığı kaçtır? A) 12/1/2 B) / D) 8 /700 13/1/20 E

G AaGgHhKK genotipli bir bireyin kendileştirilmesi sonucu oluşabilecek yavru bireylerin genotip ve fenotip çeşidi sayısı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) B) D) E) Genotip çeşidi sayısı 3 9 27 8 54 Fenotip çeşidi sayısı 4 8 8 27 16

7. "AaBoDdEeggHh" genotipindeki bir canlının üreme hücrelerinin yaBDegh" genlerini taşıma olasılığı aşa- ğıdaki hangi seçenekte doğru verilmiştir? (Genler bağımsızdır.) 1 18 8 A) 1 7/2 B) C) 2/3 D) 1 16 (E) 1 32

asa AQ Aa Áo xan 3. Sari tohumlu iki bezelyenin çaprazlanması sonucun- da oluşan 60 oğul dölün 50 tanesinin sarı, 10 tanesi- nin yeşil tohumlu olduğu belirlenmiştir. F,'de oluşan 50 sarı tohumlu bezelyeden iki tanesi rastgele seçi- lerek tekrar çaprazlandığında elde edilen F, dölünde oluşan 40 bezelyenin tamamının sarı tohumlu oldu- ğu görülmüştür. AAXAC AAxaa Buna göre, İlk çaprazlanmaya alınan bezelyelerin her ikisi de heterozigottur. II. Eden seçilen iki bezelyenin her ikisi de homozi- gottur. A) Yalnız I AC 1. dölünde oluşan 10 yeşil tohumlu bezelyenin tamamı homozigottur. 'de oluşan yavruların bir kısmı homozigot, bir kısmı heterozigottur. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? B) I ve III D) II, III ve IV A AA C) I, III ve IV E) I, II, III ve IV AQ A P R 9

18. Aşağıdaki şekilde bir erkek drosophilanın (sirke sineği) vücut hücrelerinde bulunan kromozomlar şematik olarak gösterilmiştir. **>> 00 X Y Bu canlıya ait eşey ana hücresinde gerçekleşecek mayoz bölünme ile ilgili, A) Yalnız I ZAFER YAYINLARI 1. 4 tane tetrat oluşur. II. 16 tane kromatid oluşur. III. Normal bir mayoz bölünme sonucunda her biri 3 oto- zom, 1 gonozom kromozomu taşıyan 4 yeni hücre oluşur. ifadelerinden hangileri doğrudur? D) II ve III B) Yalnız II 8820 C) I ve II E) I, II ve III 20. BI 29

Test 2 ÖĞRENME TESTİ Kalıtsal Kavramlar, Gamet Çeşidi Bulm. Yeşil renkli ve buruşuk tohumlu bir bezelye ile sarı renkli ve düz- gün tohumlu bir bezelyenin çaprazlanması sonucu oluşan F₁ kendileştirilmiş olup bu işlem sonucunda elde edilen F₂ neslinin fenotip dağılımı aşağıda verilmiştir. nesli • Sarı ve düzgün tohumlu : 315 Yeşil ve düzgün tohumlu : 108 Sarı ve buruşuk tohumlu : 101 Yeşil ve buruşuk tohumlu : 32 Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez? ● ● ● A) F, neslinin kendileştirilmesi dihibrit çaprazlamaya örnek oluş- turur. B) F₁ neslini oluşturan bireylerin tümü sarı ve düzgün tohum fe- notipine sahiptir. C) F₂ neslinin genotip ve fenotip ayrışım oranları birbirinden fark- 2 lıdır. D) Tohum rengi ve tohum şeklini belirleyen genler farklı kromo- zomlar üzerinde bulunur. E) F₂ neslinde dört farklı fenotip çeşidi ortaya çıkmıştır.

VE GAMET ÇEŞİDİ BULMA 9. Aşağıda bir canlıya ait genotip verilmiştir. Abba of to do do do do B b D c↓↓c E • Te C Buna göre, 1. Kesinlikle 2n kromozomlu (diploit) bir canlıdır. II. Krossing over olayı olmazsa en fazla 8 çeşit gamet oluştu- rabilir. III. Normal koşullarda genotipi AaBCdE bir gamet üretme ola- sılığı yoktur. IV. abCdE gametinini ancak krossing over olursa üretebilir. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve III B) II ve IV D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV C) I, II ve III

IN Ł ! = 3 7. K+ M mattin N A) B) C) D) E) +k I. genotip çeşidi, II. fenotip çeşidi 1 8 6 4 4 8 11 4 Genotipi yukarıdaki gibi olan iki bireyin çaprazlanması so- nucu oluşacak; 4 X 3 TT nicelikleri aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? (Krossing over yok) KkLL Mm Nn X Kk llmm on 25 No No 00 Tt Tt tt *++* mattin 3 12-12-16 = 1/8 3 KK- Kkkk kk 21 22 2 Mm mm mm mm No No nn an Meda u-3=12 dela

LARI 10. Otozomal bir özellik bakımından baskın bir babanın, eşin- de ve ilk çocuğunda bu özellik yoktur. Buna göre, bu çiftin ikinci çocuklarında bu özelliğin görülme ihtimali kaçtır? A) = 1/2 B) 1 3 C) 2/12 4 D) 1 E) - 100

AaBb x aaBB Yukarıdaki çaprazlama sonucunda her iki ka- rakter bakımından heterozigot bireylerin oluşma olasılığı aşağıdakilerin hangisinde doğru veril- mistir? A) 1 B) 3) 1/1/21 C) 1/3 D) 1/4 E) 1 16

3. Bir lokustaki bir genin, başka bir lokustaki genin fenotipik etkisini değiştirmesine Epistasi denir. Örneğin farelerde siyah tüy (A) kahverengi tüye (a) baskındır. Tüy rengine epistatik olan ikinci bir gen, tüylerde pigment (renk mad- desi) depolanıp depolanmamasını kontrol eder. Bu genin baskın alleli (B) renk depolanmasını, çekinik alleli (b) ise renk depolanmamasını sağlar. Eğer fare bu ikinci gen ba- kımından çekinik ise (bb), bu durumda siyah ya da kah- verengi genotipe bakılmaksızın, fare albino (renksiz) ola- caktır. ghor Buna göre aşağıdaki genotiplere sahip olan fareler- den hangisi kahverengi fenotiplidir? 18g doneg bhs A) AaBb 8(0 D) aabb B) Aabb (0 C) aaBB E) AABb A (A

3. 2. üzerinde bulunabilir. D) Canlıların genetik yapısı mutasyonlarla değişebilir. E) Bir bireyde mayoz bölünme sırasında krossing over'in gerçekleşmesi, bireyde oluşabilecek gamet çeşidi sayısını artırır. Bir karakterin kalıtımından sorumlu gen çeşitlerinden her birine "alel" denir. Buna göre, 1. Aynı karaktere farklı yönde etki eden alellerin nükleotit dizilimleri birbirinden farklıdır. kalıtsal birimler aynı kromozom H. AABB genotipli bir bireyde A ve B genleri, homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında bulunur. III. Aynı türe ait farklı bireylerin vücut kromozomlarında bulunan genlerin diziliş sırası aynıdır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız D) I ve Ill Socukla Aa B) Yalnız II E) I, IL ve III C) Lvetl 1 aQ Fenilketonuri, otozomal resesif alel ile taşınan kalıtsal bir hastalıktır. Bu aleli homozigot durumda taşıyan bireyler fenilketonuri hastası olur. Fenilketonuri hastası olmayan anne ile babanın ilk FEN BİLİMLERİ YAYINLARI

1. Bir insanın ağız içi epitel hücresi ile karaciğer hüc- resi arasında aşağıdakilerden hangisi bakımından farklılığın olması beklenmez? A) İçerdikleri enzim çeşidi B) Kromozom sayısı C) Hücre şekli Plazma zarındaki glikoproteinlerin dağılımı E) İçerdikleri organellerin sayısı 5

1. Biyoloji dersinde yapılan kan grubu belirleme deneyinde aşağıdaki durumlar gözleniyor. BİREY Serra Burak Anti-A Anti-B Çökelme yok Çökelme var Çökelme var Çökelme yok Buna göre, 1. Serra B Rh+ II. Burak AB Rh* III. Burak A Rh™ IV. Serra A Rh verilenlerden hangileri yanlıştır? A) Yalnız I D) II ve IV B) I ve IV Kalıtım Anti-D Çökelme var Çökelme yok C) II ve III E) III ve IV bli 00 burucuk tohum

9. sah X ve Y kromozomlarının yapısı ile ilgili bir şekil aşağıda verilmiş- || A) Yalnız I X Y Buna göre, numaralı bölgelerde bulunan karakterlerden han- gileri erkek bireylerde tek gen ile belirlenir? D) I ve III IV B) Yalnız III E) Il ve IV C) Yalnız IV 12.

Ders Anlatım Föyü ● Örnek: 5 Meyve sineklerinde eşey kromozomlanı dişilerde XX, erkeklerde XY'dir. Göz renginden sorumlu gen, X kromozomu üzerinde yer alır. Kırmızı göz renginden sorumlu alel (R), beyaz göz renginden sorum- lu alele (r) baskındır. ÖSYM Laboratuvarda yapılan bir deneyde kırmızı gözlü bir dişi, beyaz gözlü bir erkekle çaprazlanarak F, dölü (kırmızı gözlü erkek ve dişi, beyaz gözlü erkek ve dişi bireyler) elde edilmiştir. A) Yalnız I Deneyin ikinci aşamasında ise F, dölünden alınan kırmızı gözlü erkek ve dişi birey çaprazlanarak F₂ dölü elde edilmiştir. F₁ O+ X Bu deneye göre, I. F₁ dölündeki beyaz gözlü erkek ve dişi bireylerin oranı yaklaşık olarak birbirine eşittir. D) I ve III 8 F2 dölü Dişi: Erkek II. F₂ dölünde beyaz gözlü bireylerin ortaya çıkması beklenmez. III. F₂ dölünde göz rengi fenotipinin cinsiyetler arasında dağılım oranı bakımından farklılığın olması beklenir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? B) Yalnız II E) I, II ve III C) Yalnız III (2018/TYT) ÖSYM Örnek:( Popülasyonda tim şeklini belir bir ailenin soya Bu hastalığı 1. Hastalığı kinik ale II. Bu hasta eis Yayınlan III. Soyağac X'e bağ yorumların A) Yalnız I