Kalıtımın Genel İlkeleri Soruları

2. ÜNİTE: KALITIMIN 6. 3 -0² 6 5 Yukarıdaki soyağacında, otozomlarda taşınan, iki alel çeşidiyle kalıtılan eş baskın bir özelliği fenoti- pinde gösteren bireyler koyu renkli olarak gösteril- miştir. Buna göre, soyağacında numaralandırılarak ve- rilen bireylerle ilgili, aşağıdaki yargılardan han- gisi yanlıştır? A) Belirtilen özellik açısından, 1 ve 2 numaralı bi- reylerin genotipleri birbirinden farklıdır. B) 1 ve 2 numaralı bireylerin doğacak tüm çocukla- ri, belirtilen özellik bakımından 3 numaralı birey- le aynı fenotipe sahip olur. C) 1, 2, 4 ve 6 numaralı bireyler, belirtilen özellik açısından homozigot genotipe sahiptir. D) 5 numaralı bireyde belirtilen özelliğin kalıtımın- da etkili olan iki farklı alel bulunur. E) 4 numaralı bireyin yaptığı evlilikten doğabilecek çocukları, belirtilen özellik bakımından üç farklı fenotipe sahip olabilir.

8. B 0 A) 1 X Y B 1 B) // Yukarıdaki soyağacında, bazı bireylerin A, B, 0 kan grubu bakımından fenotipleri verilmiştir. 0 Buna göre, X bireyinin Y bireyi ile aynı kan gru- bu fenotipine sahip olma olasılığı kaçtır? B) C) AB 2/1/ D) E) 12/2 1.

YAY 9. AaBb x AaBb genotipli iki bireyin çaprazlanma- si sonucu oluşabilecek oğul dölde fenotip ayrı- şım oranı, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? (A aleli a aleline, B aleli b aleline baskındır. Genler bağım- sızdır.) A) 1:1 B) 1:2:1 C) 3:1 D) 9:3:3:1 E) 1:1:1:1

polu ani SINI en ni Cinsiyet Dişi Erkek Genotip XRXR xRxr xrxr XRY X'Y Fenotip Normal görüşlü Normal görüşlü (Taşıyıcı) Kısmi renk körü Normal görüşlü Kısmi renk körü FEN BİLİMLERİ YAYINLAR Yukarıdaki tabloda, X kromozomunda taşınan kısmi renk körlüğü özelliğinin kalıtımı gösterilmiştir. Tabloda verilen bilgilere göre, aşağıdaki ifade- lerden hangisi yanlıştır? 10. SINIF/BİYOLO A) Kısmi renk körü bir dişinin hem annesi hem de babası kısmi renk körü olmak zorundadır. B) Kısmi renk körlüğü açısından heterozigot geno- tipli olan bireyler, fenotiplerinde kısmi renk kör- lüğü özelliği göstermezler. C) XRY genotipli bir erkeğin annesi normal görüşlü- dür. D) Erkekler, kısmi renk körlüğü özelliği açısından taşıyıcı olamaz. E) Kısmi renk körlüğü özelliği ile ilgili genler kız ço- cuklarına hem anne hem babalarından aktarıla- bilirken erkek çocuklara sadece annelerinden aktarılır.

11. Hemofili bakımından taşıyıcı bir anne ile sağlık- li bir babadan, 1. hemofili kız, II. sağlıklı erkek, III. hemofili erkek çocuklarından hangileri doğabilir? (Hemofili, X kromozomu üzerinde çekinik alelle kalıtılır.) A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız III C) I ve II E) I, II ve III

10. Homozigot sarı ve buruşuk tohumlu bir bezelye bitkisi ile, her iki özellik açısından da heterozi- got olan sarı ve düzgün tohumlu bir bezelye bit- kisi çaprazlandığında, oğul dölde oluşması bek- lenen genotip ayrışım oranı nasıldır? (Genler bağımsızdır.) A) 1:1:1:1 B) 9:3:3:1 C) 6:3:2:1 D) 1:1:1 E) 1:2:1

7. Homozigot siyah, heterozigot kısa kıllı dişi fare ile kahverengi, uzun kıllı erkek farenin çapraz- lanması sonucunda oluşacak döldeki maksi- mum genotip çeşidi sayısı ve fenotip çeşidi sa- yısı, aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? (Siyah kıl aleli, kahverengi kıl aleline; kısa kıl aleli, uzun kıl aleline baskındır.) A) B) C) D) E) Genotip çeşidi sayısı Fenotip çeşidi sayısı 1 1 2 3 1 9 232 4

G 6. Normal görüşlü bir anne ile kısmi renk körü baba- nın biri kız diğeri erkek ikiz çocukları oluyor. Erkek çocuk normal görüşlü, kız çocuk kısmi renk körü- dür. Buna göre, bu özellik bakımından anne ve baba nın genotipi, aşağıdakilerden hangisidir? (XR = Normal görüşlü, X = Kısmi renk körü) B) XRXT, XRY D) XX.XY A) XX. XRY C) XRX.XY E) XRXR.XY

9. Drosophilalarda göz rengi karakteri ile ilgili gen, x kromozomuyla kalıtılır. Kırmızı göz rengi aleli, be- yaz göz rengi aleline baskındır. Beyaz gözlü bir dişi Drosophila ile kırmızı gözlü erkek Drosophila çarprazlandığında, 1. F, dölündeki dişiler kırmızı gözlü, erkekler be- yaz gözlü olurlar. 1 II. F, dölünün erkek ve dişilerinin çaprazlanması ile elde edilen F₂ dölündeki dişilerin kırmızı göz- lü olma olasılığı, erkeklerin kırmızı gözlü olma olasılığına eşittir. 2 III. Erkek Drosophilalar X kromozomunu, döldeki hem erkek hem de dişi bireylere aktarır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III 2. A AA w

800-Seri 3. Bezelye bitkilerinde, çiçek rengi bakımından mor ve beyaz olmak üzere iki farklı görünüm ortaya çıkar. Mor çiçek rengi aleli beyaz çiçek rengi aleline bas- kındır. Heterozigot mor çiçekli iki bezelye bitkisinin çapraz- lanması sonucu oluşacak oğul döldeki fenotip ayrı- şeklindedir. şim oranı .............. ******** Yukarıda, boşluk bırakılan kısma gelmesi gere- ken oran, aşağıdakilerden hangisinde verilmiş- tir? A) 2:1 D) 1:3:1 B) 3:1 C) 1:2:1 E) 9:3:3:1

( 8. ÓT Yukarıdaki soyağacında, koyu renkle gösterilen bi- reyler, belirli bir karakter açısından çekinik fenotipe sahiptir. Buna göre, soyağacında verilen 1 ve 2 numara- li bireyler, 1. XAX X XAY, II. Rr x Rr, III. AO X AO, IV. aa x aa, V. AA x AA genotiplerinden hangilerine sahip olabilir? A) II ve IV B) I, II ve III D) II, III ve IV C) I, III ve V E) III, IV ve V FEN B

10. İnsanlarda uzun kirpikli olma aleli kısa kirpikli ol- ma aleline baskındır. Uzun kirpikli bir anne ile kı- sa kirpikli bir babanın kısa kirpikli bir çocuğu olu- yor. Bu çiftin, bundan sonra doğabilecek üç çocu- ğunun kısa kirpikli olma olasılığı, aşağıdaki- lerden hangisinde verilmiştir? B) // A) 1 2 C) D) // 3/3 E) 1 16

V 12. Kedilerde post rengi geni, X kromozomunun Y kro- mozomu ile homolog olmayan bölgesinde taşınır. Ke- dilerde siyah ve sarı post reni alelleri arasında eş baskın özellik vardır. Buna göre, alacalı dişi bir kedi ile siyah post renkli bir erkek kedinin doğacak erkek yavrusu- nun sarı post renkli olma olasılığı nedir? A) % 0 B) % 25 C) % 50 D) % 75 E) % 100

1. Vücutta metabolizma sonucu oluşan alkapton mad- desi parçalanarak etkisiz hale getirilir. Ancak oto- zomlarda taşınan çekinik bir aleli homozigot du- rumda taşıyan bireyler alkapton maddesini parçala- yamadıkları için, bu madde vücutta birikmeye baş- layarak alkaptonüri olarak adlandırılan hastalığı oluşturur. 2 4 O A) 2, 4, 7, 8 3 B) 1, 3, 5, 6 7 D) 1, 2, 3, 4, 8 5 Yukarıdaki soyağacında, alkaptonüri hastası olan bireyler koyu renkle gösterildiklerine göre, soyağacında numaralandırılarak verilen diğer bireylerden hangilerinin bu özellik bakımından genotipi kesin olarak belirlenemez? 6 8 C) 2, 4, 5, 8 E) 2, 4, 5, 6, 7

6. Aşağıda verilen memeli canlılardan hangisinin genotipinin belirlenebilmesi için kontrol çapraz- laması yapılmalıdır? A) Eş baskın özelliği fenotipinde gösteren birey B) Y kromozomunda taşınan özelliği fenotipinde gösteren birey C) Otozomlarda taşınan resesif özelliği fenotipinde gösteren birey D) X kromozomunda taşınan çekinik özelliği fenoti- pinde gösteren dişi birey E) Otozomlarda taşınan baskın özelliği fenotipinde gösteren birey

5. 75 Fenotip oranı (%) 25+ Fenotip çeşidi AaBb genotipine sahip bireyin kendileştirilmesi so- nucu oluşacak dölde beklenen fenotip ayrışım ora- ni (%) yukarıdaki grafikte verilmiştir. Çaprazlanma sonucu ortaya çıkan sonuç aşağı- dakilerden hangisiyle açıklanır? A) Eşeye bağlı kalıtım B) Eş baskınlık C) Bağımsız genler D) Bağlı genler E) Ayrılmama