Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Kalıtımın Genel İlkeleri Soruları

Genleri bağımsız AABBcc x aabbCC genotipli iki
bireyin çaprazlanması soucu oluşan F, dölleri ken-
dileştirilirse en çok kaç çeşit genotip ve fenotip
oluşabilir?
Genotip
çeşidi
12
A)
B) 27
C)
27
D)
16
E)
'9
Fenotip
çeşidi
16
8
16
8
4
Aa Bb C c
BB CC
Bb
AA
149
Bb
bb
GAGG
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
Genleri bağımsız AABBcc x aabbCC genotipli iki bireyin çaprazlanması soucu oluşan F, dölleri ken- dileştirilirse en çok kaç çeşit genotip ve fenotip oluşabilir? Genotip çeşidi 12 A) B) 27 C) 27 D) 16 E) '9 Fenotip çeşidi 16 8 16 8 4 Aa Bb C c BB CC Bb AA 149 Bb bb GAGG
Aşağıdaki soyağacında bir ailedeki hemofili ve renk
körlüğü hastalığının kalıtım seyri gösterilmiştir. Üçüncü
nesli oluşturan erkek çocukların genetik testi yapılarak
elde edilen sonuçlar soyağacına işlenmiştir. Birinci ve
ikinci nesli oluşturan bireylere henüz test yapılmadığın-
dan hastalıklarla ilgili durumları bilinmemektedir.
1. nesil
2. nesil
3. nesil
Ada
Ali
A) Yalnız I
Ahmet Zeynep
Sezen
Ege Berk Kerem
D) II ve III
: Hemofili
Buna göre soyağacındaki bireylerle ilgili,
1.
Bu hastalıklara ait aleller erkek çocuklara Ali'den
geçmiştir.
II. Sezen ve Ahmet iki karakter bakımından da sağlıklı
olabilir.
III. Sezen ve Zeynep'te hem hemofili hem de renk
körlüğü aleli bulunabilir.
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
B) Yalnız II
Renk körü
: Hemofili
ve
Renk körü
C) I ve III
E) I ve III
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
Aşağıdaki soyağacında bir ailedeki hemofili ve renk körlüğü hastalığının kalıtım seyri gösterilmiştir. Üçüncü nesli oluşturan erkek çocukların genetik testi yapılarak elde edilen sonuçlar soyağacına işlenmiştir. Birinci ve ikinci nesli oluşturan bireylere henüz test yapılmadığın- dan hastalıklarla ilgili durumları bilinmemektedir. 1. nesil 2. nesil 3. nesil Ada Ali A) Yalnız I Ahmet Zeynep Sezen Ege Berk Kerem D) II ve III : Hemofili Buna göre soyağacındaki bireylerle ilgili, 1. Bu hastalıklara ait aleller erkek çocuklara Ali'den geçmiştir. II. Sezen ve Ahmet iki karakter bakımından da sağlıklı olabilir. III. Sezen ve Zeynep'te hem hemofili hem de renk körlüğü aleli bulunabilir. ifadelerinden hangileri söylenebilir? B) Yalnız II Renk körü : Hemofili ve Renk körü C) I ve III E) I ve III
3.) Babadan sadece kız çocuklarına geçen kalıtsal bir özelliğin geni hangi kromozomda bulunur?(5p)
4.) Tabloda genotipleri verilen bireylerin fenotiplerini yazınız.(X": Sağlıklı gen, X: Hemofili geni) (5p)
Eşey
Dişi
Erkek
Genotip
XHXH
xHxh
xinh
XH Y
xhY
Fenotip
5.) Aşağıda verilen soyağacında belirli bir özelliği, fenotipinde gösteren bireyler koyu renkli gösterilmiştir. X'e bağlı çekinik
bir genin kalıtımına göre bireylerin genotiplerini soyağacındaki noktalı yerlere yazınız.(10p)
************
****************
**********
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
3.) Babadan sadece kız çocuklarına geçen kalıtsal bir özelliğin geni hangi kromozomda bulunur?(5p) 4.) Tabloda genotipleri verilen bireylerin fenotiplerini yazınız.(X": Sağlıklı gen, X: Hemofili geni) (5p) Eşey Dişi Erkek Genotip XHXH xHxh xinh XH Y xhY Fenotip 5.) Aşağıda verilen soyağacında belirli bir özelliği, fenotipinde gösteren bireyler koyu renkli gösterilmiştir. X'e bağlı çekinik bir genin kalıtımına göre bireylerin genotiplerini soyağacındaki noktalı yerlere yazınız.(10p) ************ **************** **********
i
z
20. "Aa Bb cc DD Ee XY" genotipine sahip bir bireyde "AB"
leri bağlıdır.
Buna göre, bu bireyde mayoz bölünme sonucunda
şabilecek en fazla ve en az gamet çeşidi kaçtır?
En fazla
En az
C)
D)
E)
16
16
8
8
8
8
8
4
2
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
i z 20. "Aa Bb cc DD Ee XY" genotipine sahip bir bireyde "AB" leri bağlıdır. Buna göre, bu bireyde mayoz bölünme sonucunda şabilecek en fazla ve en az gamet çeşidi kaçtır? En fazla En az C) D) E) 16 16 8 8 8 8 8 4 2
DERSI I.YAZILI SORULARI
1.)Kavramlara ait numaraları parantez içine yazarak doğru şekilde eşleştiriniz. (5x3-15p)
(
) Bir karaktere alt alel genleri farklı olan bireydir.
(
) Kendine özgü iklim özelliklerine ve canlı türlerine sahip büyük ölçekli ekosistemlerdir.
) Bir ekosistemde birbirleri ile uyum içinde yaşayan popülasyonların oluşturduğu topluluktur.
) Inorganik maddelerden organik madde sentezi yapabilen canlılardır.
) Canlıların birbirleri ve cansız çevreleriyle etkileşimlerini, madde ve enerji döngülerini inceleyen
bilim dalıdır.
Frumi (0
1.Biyom
2.Komünite
3. Ekoloji
4.Üretici
(
Heterozigot (
Dişi
2.) Eşeysiz üremenin temeli hangi bölünmedir? (5p)
(
3.) Babadan sadece erkek çocuklarına geçen kalıtsal bir özelliğin geni hangi kromozomda bulunur?(5p)
Erkek
4.) Tabloda genotipleri verilen bireylerin fenotiplerini yazınız.(x Normal görme geni, X': Kırmızı yeşil renk körlüğü geni) (5p)
Eşey
Fenotip
Genotip
XⓇ XR
om XX
sineb sin
SINIF BIYOLOJI
X X
XR Y
X'Y
no he llobrs) Jogi mod mishinenelo quise onnatials unve ning light shadi
solid po at sy netlenelzog obisünün şb (
diables slate nsist injecits spanuwub fogl
sinab als tiesas) Iste
5.) Aşağıda verilen soyağacında belirli bir özelliği, fenotipinde gösteren bireyler koyu renkli gösterilmiştir. Otozomal çekinil
bir genin kalıtımına göre bireylerin genotiplerini soyağacındaki noktalı yerlere yazınız. (10p)) yenid lgstoneg dBAA!
ulidsio (via) 0udung as mugunog nato da uding net ministed av anna
elsenos nakgay sbremselyszid aslo tositoistad nobnimited tiene ull
bious it mblidegey issinez abbar allegro nobislaboom linegroni teinsvyerlise
unless (tostoto) laitoni nehotnsm 10x ashensm lucios (
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
DERSI I.YAZILI SORULARI 1.)Kavramlara ait numaraları parantez içine yazarak doğru şekilde eşleştiriniz. (5x3-15p) ( ) Bir karaktere alt alel genleri farklı olan bireydir. ( ) Kendine özgü iklim özelliklerine ve canlı türlerine sahip büyük ölçekli ekosistemlerdir. ) Bir ekosistemde birbirleri ile uyum içinde yaşayan popülasyonların oluşturduğu topluluktur. ) Inorganik maddelerden organik madde sentezi yapabilen canlılardır. ) Canlıların birbirleri ve cansız çevreleriyle etkileşimlerini, madde ve enerji döngülerini inceleyen bilim dalıdır. Frumi (0 1.Biyom 2.Komünite 3. Ekoloji 4.Üretici ( Heterozigot ( Dişi 2.) Eşeysiz üremenin temeli hangi bölünmedir? (5p) ( 3.) Babadan sadece erkek çocuklarına geçen kalıtsal bir özelliğin geni hangi kromozomda bulunur?(5p) Erkek 4.) Tabloda genotipleri verilen bireylerin fenotiplerini yazınız.(x Normal görme geni, X': Kırmızı yeşil renk körlüğü geni) (5p) Eşey Fenotip Genotip XⓇ XR om XX sineb sin SINIF BIYOLOJI X X XR Y X'Y no he llobrs) Jogi mod mishinenelo quise onnatials unve ning light shadi solid po at sy netlenelzog obisünün şb ( diables slate nsist injecits spanuwub fogl sinab als tiesas) Iste 5.) Aşağıda verilen soyağacında belirli bir özelliği, fenotipinde gösteren bireyler koyu renkli gösterilmiştir. Otozomal çekinil bir genin kalıtımına göre bireylerin genotiplerini soyağacındaki noktalı yerlere yazınız. (10p)) yenid lgstoneg dBAA! ulidsio (via) 0udung as mugunog nato da uding net ministed av anna elsenos nakgay sbremselyszid aslo tositoistad nobnimited tiene ull bious it mblidegey issinez abbar allegro nobislaboom linegroni teinsvyerlise unless (tostoto) laitoni nehotnsm 10x ashensm lucios (
6.
Genotipi AaBbrrHhXRx olan bir hayvanın yumurtası
aşağıda genotipi verilen spermlerden hangisiyle döl-
lenirse, ilgili tüm özellikler bakımından baskın fenotip
li erkek bir yavru oluşabilir?
A) Ab RhY
C) ABRHXR
E) A BrHY
B) ABRhX'
D) abr HY
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
6. Genotipi AaBbrrHhXRx olan bir hayvanın yumurtası aşağıda genotipi verilen spermlerden hangisiyle döl- lenirse, ilgili tüm özellikler bakımından baskın fenotip li erkek bir yavru oluşabilir? A) Ab RhY C) ABRHXR E) A BrHY B) ABRhX' D) abr HY
6.
Genotipi AaBbrrHhxx" olan bir hayvanın yumurtası
aşağıda genotipi verilen spermlerden hangisiyle döl-
lenirse, ilgili tüm özellikler bakımından baskın fenotip
li erkek bir yavru oluşabilir?
A) AbRhY
C) ABRHXR
E) ABRHY
B) ABRhX
D) abrHY
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
6. Genotipi AaBbrrHhxx" olan bir hayvanın yumurtası aşağıda genotipi verilen spermlerden hangisiyle döl- lenirse, ilgili tüm özellikler bakımından baskın fenotip li erkek bir yavru oluşabilir? A) AbRhY C) ABRHXR E) ABRHY B) ABRhX D) abrHY
20. Tavşanlarda kürk rengi,
*
R₁ →→→→Gri tavşan rengi (C)
R₂
R3-
→→→Şinsilya (ch)
→ Himalaya (ch)
R4 →→→ Albino (c)
genleri tarafından kalıtılmaktadır.
Bu genler arasındaki baskınlık çekiniklik ilişkisi
R₁ R₂ R3 R4 şeklindedir.
>
>
X
Buna göre, 21
1. R₁ R₁ x R₂ R3
Qe
II. R₁ R₁ x R₂ R4
-
1> 1113 11
III. R₂ R₂ x R₁ R₂
çaprazlamaları sonucu oluşacak bireylerdeki fenotip.
çeşitliliği çoktan aza doğru aşağıdakilerin
hangisindeki gibi sıralanır?
D) III-1-1
13
(Sadece verilen bilgiler kullanılacak; genlerin olası özel
durumları gözardı edilecek.)
A) I-II-III
B)-III-II
E) |||-||-|
MO
C) ||- |- |||
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
20. Tavşanlarda kürk rengi, * R₁ →→→→Gri tavşan rengi (C) R₂ R3- →→→Şinsilya (ch) → Himalaya (ch) R4 →→→ Albino (c) genleri tarafından kalıtılmaktadır. Bu genler arasındaki baskınlık çekiniklik ilişkisi R₁ R₂ R3 R4 şeklindedir. > > X Buna göre, 21 1. R₁ R₁ x R₂ R3 Qe II. R₁ R₁ x R₂ R4 - 1> 1113 11 III. R₂ R₂ x R₁ R₂ çaprazlamaları sonucu oluşacak bireylerdeki fenotip. çeşitliliği çoktan aza doğru aşağıdakilerin hangisindeki gibi sıralanır? D) III-1-1 13 (Sadece verilen bilgiler kullanılacak; genlerin olası özel durumları gözardı edilecek.) A) I-II-III B)-III-II E) |||-||-| MO C) ||- |- |||
10. Genleri bağımsız olan,
(9) AA Bb Dd x (d) aa Bb Dd
genotipinde iki canlının çaprazlanması sonucunda
oluşan oğul döllerle ilgili,
1. Fenotip oranı 9:3:3:1 şeklindedir.
II. ABD fenotipli bireylerin oluşma olasılığı
III. AaBBDd genotipinde bir erkek çocuğun oluşma olası-
liği = /23
dir.
yargılarından hangileri doğrudur?
(A geni, a genine; B geni, b genine; D geni, d genine baskındır.)
A) Yalnız I
D) I ve III
B) Yalnız II
dır.
C) Yalnız III
E) I, II ve III
6
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
10. Genleri bağımsız olan, (9) AA Bb Dd x (d) aa Bb Dd genotipinde iki canlının çaprazlanması sonucunda oluşan oğul döllerle ilgili, 1. Fenotip oranı 9:3:3:1 şeklindedir. II. ABD fenotipli bireylerin oluşma olasılığı III. AaBBDd genotipinde bir erkek çocuğun oluşma olası- liği = /23 dir. yargılarından hangileri doğrudur? (A geni, a genine; B geni, b genine; D geni, d genine baskındır.) A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II dır. C) Yalnız III E) I, II ve III 6
9. Bakteri ve paramesyumun ikiye bölünerek çoğalması süre-
cinde;
aynı genetik yapıya sahip hücrelerin oluşması,
II. çekirdek zarı erimeden boğumlanma ile bölünmenin sağ-
lanması,
III. DNA'nın eşlenmesi
olaylarından hangileri ortak olarak meydana gelmez?
A) Yalnız I.
D) I ve III
B) Yalnız II
E) II ve III
C) I ve II
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
9. Bakteri ve paramesyumun ikiye bölünerek çoğalması süre- cinde; aynı genetik yapıya sahip hücrelerin oluşması, II. çekirdek zarı erimeden boğumlanma ile bölünmenin sağ- lanması, III. DNA'nın eşlenmesi olaylarından hangileri ortak olarak meydana gelmez? A) Yalnız I. D) I ve III B) Yalnız II E) II ve III C) I ve II
TYT/Fen Bilimleri
17. Aşağıdaki soyağacında belirli bir özelliği fenotipinde
gösteren bireyler mavi renkli verilmiştir.
Xry
18.
10
Soyağacına göre bu özellikle ilgili,
1. Otozomal çekiniktir.
II. Otozomal baskındır.
III. Y'ye bağlı başkındır.
IV. X'e bağlı çekiniktir. -
A) I e II
O: Dişi
bilir?
ifadelerinden hangileri doğru olabilir
B) II ve IV
D) I, II ve IV
: Erkek
C) III ve Tv
E) I, II, ve IV
I. Organik maddelerin, inorganik maddelere dö-
nüşmesi,
Ankara Yayıncılık
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
TYT/Fen Bilimleri 17. Aşağıdaki soyağacında belirli bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler mavi renkli verilmiştir. Xry 18. 10 Soyağacına göre bu özellikle ilgili, 1. Otozomal çekiniktir. II. Otozomal baskındır. III. Y'ye bağlı başkındır. IV. X'e bağlı çekiniktir. - A) I e II O: Dişi bilir? ifadelerinden hangileri doğru olabilir B) II ve IV D) I, II ve IV : Erkek C) III ve Tv E) I, II, ve IV I. Organik maddelerin, inorganik maddelere dö- nüşmesi, Ankara Yayıncılık
BİLİMLERİ MERE
5.
O
O: Özelliği
göstermeyen dişi
D) II ve IV
: Özelliği
göstermeyen erkek
: Özelliği
gösteren dişi
: Özelliği
gösteren erkek
Yukarıdaki soyağacında, koyu renkle gösterilen bireyler
belirli bir özellik bakımından aynı fenotiptedir.
Buna göre fenotipe yansıyan bu özellik,
I. X kromozomuna bağlı resesif,
II. Y kromozomuna bağlı,
III. X kromozomuna bağlı dominant,
IV. otozomlarda eşbaskın
taşınan genlerden hangileri ile kalıtlanabilir?
A) I ve II
B) I ve III
E) I, III ve IV
C) I ve IV
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
BİLİMLERİ MERE 5. O O: Özelliği göstermeyen dişi D) II ve IV : Özelliği göstermeyen erkek : Özelliği gösteren dişi : Özelliği gösteren erkek Yukarıdaki soyağacında, koyu renkle gösterilen bireyler belirli bir özellik bakımından aynı fenotiptedir. Buna göre fenotipe yansıyan bu özellik, I. X kromozomuna bağlı resesif, II. Y kromozomuna bağlı, III. X kromozomuna bağlı dominant, IV. otozomlarda eşbaskın taşınan genlerden hangileri ile kalıtlanabilir? A) I ve II B) I ve III E) I, III ve IV C) I ve IV
LIT KARMA
A
19. Aşağıdaki soyağacında taralı bireyler belirli bir özelliği
fenotipinde göstermektedir.
O
O Özelliği fenotipinde
göstermeyen dişi birey
Özelliği fenotipinde
göstermeyen erkek birey
D) ve III
Özelliği fenotipinde
gösteren dişi birey
Bu özellikle ilgili,
1. Otozomal kromozomlarda baskın olarak aktarılır. X
II. Otozomal kromozomlarda çekinik olarak aktardır.
III. X kromozomun homolog olmayan bölgesinde
çekinik olarak aktarılır. V
ifadelerinden hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız III
S
Özelliği fenotipinde
gösteren erkek birey
E) I, II ve III
C) I've Il
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
LIT KARMA A 19. Aşağıdaki soyağacında taralı bireyler belirli bir özelliği fenotipinde göstermektedir. O O Özelliği fenotipinde göstermeyen dişi birey Özelliği fenotipinde göstermeyen erkek birey D) ve III Özelliği fenotipinde gösteren dişi birey Bu özellikle ilgili, 1. Otozomal kromozomlarda baskın olarak aktarılır. X II. Otozomal kromozomlarda çekinik olarak aktardır. III. X kromozomun homolog olmayan bölgesinde çekinik olarak aktarılır. V ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız III S Özelliği fenotipinde gösteren erkek birey E) I, II ve III C) I've Il
9.
A) I ve II
O: Özelliği
göstermeyen dişi
D) I, II ve III
Özelliği
göstermeyen erkek
: Özelliği
gösteren dişi
Yukarıdaki soyağacında, koyu renkle gösterilen bireylerin
belirli bir özellik bakımından fenotipleri aynıdır.
Bu özelliği kontrol eden gen ile ilgili olarak,
I. Otozomlarda baskın olarak taşınır.
II. Otozomlarda eşbaskın olarak taşınır.
III. Otozomlarda çekinik olarak taşınır.
IV. X kromozomunda çekinik olarak taşınır.
ifadelerinden hangileri doğru olabilir?
B) I ve III
Özelliği
gösteren erkek
C) II ve III
E) II, III ve IV
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
9. A) I ve II O: Özelliği göstermeyen dişi D) I, II ve III Özelliği göstermeyen erkek : Özelliği gösteren dişi Yukarıdaki soyağacında, koyu renkle gösterilen bireylerin belirli bir özellik bakımından fenotipleri aynıdır. Bu özelliği kontrol eden gen ile ilgili olarak, I. Otozomlarda baskın olarak taşınır. II. Otozomlarda eşbaskın olarak taşınır. III. Otozomlarda çekinik olarak taşınır. IV. X kromozomunda çekinik olarak taşınır. ifadelerinden hangileri doğru olabilir? B) I ve III Özelliği gösteren erkek C) II ve III E) II, III ve IV
3.
Kan grubu bilinmeyen biri erkek diğeri dişi iki bireyden
üçer damla kan örneği alınarak bunların üzerine aşağıda-
ki tabloda gösterildiği gibi farklı antikorlar damlatılmıştır.
1. birey
II. birey
Anti A
A) Yalnız II
Çökelme var
Anti A
Çökelme yok
Anti B
D) I, II ve III
Çökelme var
Anti B
Çökelme yok
Anti Rh
B) I ve IV
Çökelme var
Oluşan çökelme durumları göz önüne alındığında 1.
ve 2. bireyin evliliğinden doğacak olan çocukları,
I. 0 Rh (+),
II.
A Rh (+),
III. B Rh (+).
IV. AB Rh (+)
kan grubu fenotiplerinden hangilerine sahip olamaz?
Anti Rh
Çökelme var
C) II ve III
E) II, III ve IV
FEN
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
3. Kan grubu bilinmeyen biri erkek diğeri dişi iki bireyden üçer damla kan örneği alınarak bunların üzerine aşağıda- ki tabloda gösterildiği gibi farklı antikorlar damlatılmıştır. 1. birey II. birey Anti A A) Yalnız II Çökelme var Anti A Çökelme yok Anti B D) I, II ve III Çökelme var Anti B Çökelme yok Anti Rh B) I ve IV Çökelme var Oluşan çökelme durumları göz önüne alındığında 1. ve 2. bireyin evliliğinden doğacak olan çocukları, I. 0 Rh (+), II. A Rh (+), III. B Rh (+). IV. AB Rh (+) kan grubu fenotiplerinden hangilerine sahip olamaz? Anti Rh Çökelme var C) II ve III E) II, III ve IV FEN
8.
0 Rh (+)
1
AB Rh (+)
2
3
A Rh (+) B Rh (-) B Rh (-) A Rh (-)
6
B Rh (+)
5
A Rh (-)
-4
0 Rh (+)
0 Rh (+)
Yukarıdaki soyağacında, bir ailedeki bireylerin kan grupla-
rıyla ilgili fenotipleri verilmiştir.
Buna göre, soyağacındaki numaralı bireylerle ilgili
aşağıda verilenlerden hangisi söylenemez?
A) 1. ve 4. bireylerin genotipleri aynıdır.
B) 2. bireyin alyuvarlarında A antijeni bulunur.
C) 6. bireyin genotipi BORr dir.
D) 3. bireyin kan grubu genotipi, BBrr dir.
E) 5. bireyin kan grubu genotipi A0rr dir.
FEN BİLİMLERİ MERKEZİ
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
8. 0 Rh (+) 1 AB Rh (+) 2 3 A Rh (+) B Rh (-) B Rh (-) A Rh (-) 6 B Rh (+) 5 A Rh (-) -4 0 Rh (+) 0 Rh (+) Yukarıdaki soyağacında, bir ailedeki bireylerin kan grupla- rıyla ilgili fenotipleri verilmiştir. Buna göre, soyağacındaki numaralı bireylerle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi söylenemez? A) 1. ve 4. bireylerin genotipleri aynıdır. B) 2. bireyin alyuvarlarında A antijeni bulunur. C) 6. bireyin genotipi BORr dir. D) 3. bireyin kan grubu genotipi, BBrr dir. E) 5. bireyin kan grubu genotipi A0rr dir. FEN BİLİMLERİ MERKEZİ