Kalıtımın Genel İlkeleri Soruları

5. Aşağıdaki soyağacında koyu renkle gösterilen bi- reyler, otozomal taşınan bir karakter bakımından çekinik fenotiptedir. 28 1 5 2 (Ae 3 88 9 6 4 Aa 7 8 Buna göre, soyağacında numaralanmış olarak gösterilen bireylerle ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) 4 numaralı bireyin bu karakterle ilgili genotipi kesin olarak belirlenemez. 2, 6, 7 ve 8 numaralı bireyler, bu karakter bakı- mindan heterozigot genotiplidir AQ 6 ve 7 numaralı bireyler, bu karakterle ilgili tüm genlerini anneden almıştır. X voi D) 5 numaralı birey, bu karakter ile ilgili çekinik geni 8 numaralı bireye aktarmıştır. E) 1 numaralı birey, bu karakterle ilgili çekinik gen- lerini hem anneden hem de babadan almıştır.

3. Kontrol çaprazlama ile ilgili, y Baskın fenotipli bireylerin genotipini belirlemek için yapılır. H. Çaprazlamada daima çekinik fenotipli bireyler kullanılır. III. Çaprazlama sonucu ana babadan farklı feno- tipli bireyler oluşur. özelliklerinden hangileri doğrudur? B) Yalnız II A) Yalnız I A) D) I ve III I ve II E) N ve III

AbCde fenotipine sahip bir bireyin genotipini belirlemek için, I. aaBbccDDEe II. aaBBCcddEE III. aabbccddee genotipine sahip bireylerden hangileri ile çap- razlanamaz? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III

analiz 3 Fen lisesi laboratuvarında kan naklinde gerçekleşebilecek o an çö- kelmeyi göstermek isteyen bir biyoloji öğretmeni kan grubunu bi- len ve daha önce kan nakli yaptırmamış 4 öğrenci seçiyor. Bu dört öğrenciden, Yıldız ARh(+), A t B Rh(+), B + O Rh(+), Kerem AB Rh(+) ++ Egemen Selin. 1 kan grubuna sahip olduğuna göre, öğretmen hangi iki öğren- cinin kanlarını test kağıdı üzerinde karıştırırsa diğer karışımla- ra göre daha yüksek oranda çökelme gözlemleyebilir? QSE Selin ve Kerem C) Egemen ve Selin E) Egemen ve Yıldız B) Selin ve Yıldız :D) Egemen ve Kerem

M OZEL ÖĞRETİM KURUMLARI DERNEĞİ FEN BİLİMLERİ • Hastalık geni taşımalarına rağmen bazı insanlar hasta olmayabilir. 8. . Hem sağlam gene hem hastalik genine sahip olan bu bireylere taşıyıcı adı verilir. Sağlıklı gen (Baskin) ÖDER.LGS-2 Sağlıklı Sağlıkl Taşıyıcı AA Sağlıklı B) Il ve Ill D) Ill ve IV 17 Taşıyıcı Au Yukanda genetik bir hastalığın aile fertleri içinde dağılımını gösteren bir şema verilmiştir. Buna göre, Bu hastalık için, hasta olan bireylerin çaprazlaması sonucunda sağlıklı birey meydana gelebilir. Sağlıklı bireylerle taşıyıcı bireyler çaprazlandığında hasta birey oluşmaz. Genetik hastalıklar çekinik gen ile taşınabilir. V. Kalitsal hastalıkların hepsi çekinik genlerle başka bireylere aktarılır. yorumlardan hangilerine ulaşılabilir? Af I ve Il Cyl ve IV - Hastalık geni (Çekinik) Taşıyıcı B

zit, sa- ey er 4. Aşağıdaki soyağaçlarından hangisi X'e bağlı baskın bir özelliğin kalıtımına ait olabilir? : Özelliği gösteren dişi bireyi : Özelliği göstermeyen dişi bireyi : Özelliği gösteren erkek bireyi :Özelliği göstermeyen erkek bireyi A) sbisk C) Fy OTO IS O E) O M B) Deneme Sınavı - 16 D) XRy F H! Tagss H Fo

20. İnsanlarda X kromozomuna bağh kalıtım ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur? 2² A) Çekinik fenotipin dişi ve erkek bireylerde görül- me olasılığı eşittir Baskın fenotipli erkek bireyin bu özelliği fenoti- pinde göstermeyen kız çocukları olabilir. Erkek bireyde çekinik özelliğin gözlenebilmesi için iki alel bulunması gerekir. D) Baskın fenotipli bir çocuğun dünyaya gelebilme- si için ebeveynlerin her ikisinde de baskın gen bulunmalıdır. Dişi bireyde baskın özelliğin gözlenebilmesi için bir alel bulunması yeterlidir.

FEN BİLİMLER B Sahip olduğumuz saç rengi saç şeki, göz rengi, kan grubu, dil yuvarlayabilme gibi kalıtsal özelliklerimiz anne ve E madan aldığımız alel gen (bir genin farkli çeşitlen) çifti ile belirlenir. *Birgenin fark şekillerine "aler" denir. Canlilanın sahip olduğu kalitsal özellikler alel çifti ile kontrol edilir. Alel çift yazilirken baskin olan alel büyük harfle, çekinik olan alel ise baskin alelin küçük harfi ile yazılır. Kalitsal bir özellik bakımından aşağıda verilen üç durumdan birine sahip olunur. AA: Homozigot baskn Aa: Heterozigot baskn aa: Homozigot çekinik insanda kovrcik saç olma geni düz saçlı olma genine baskındır. Aşağıda üç çocuklu bir ailenin çocuklarının saç şekli ile ilgili özellikleri verilmiştir. Op Au Kivircik saçlı erkek Kıvırcık saçlı kız Düz saçlı kız Buna göre çocukların anne ve babalarının fenotipleri aşağıdakilerden hangisi gibi olamaz? ANNE Kivircik saç Düz saç C) Kivircik saç Düz saç BABA Kivircik saç Kıvırcık saç Au Düz saç Düz saç

1. . Bir karakteri kontrol eden aleller, birbirleri üze- rine baskınlık gösteremez. AA AD II. Oluşan yavru bireyler ana ve baba bireyden farklı bir fenotipe sahip olabilir. M. Karakterlerin genotip ve fenotip çeşitleri birbiri- ne eşittir. ABKAN on Yukarıda eş baskınlık ile ilgili verilen yargılar- dan hangileri söylenebilir? ATY A) Yalnız II B) Yalnız III DI ve III I ve II E) I, II ve III

2. 2. AaBbCcDd genotipine sahip bir birey, mayoz bölünme sonucu; I. ABCD, II. AbCd, III. aBCD, IV. abCd genotipine sahip gametlerden hangilerini kros- sing over olayı gerçekleşmeden oluşturamaz? (A ve B genleri bağlı genlerdir.) A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve II E) II ve IV

and robistols 11. AaBBccDdEeFF genotipine sahip bir bireyin tüm karakterleri bakımından baskın gen taşı- yan gamet oluşturma ihtimali aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A)%0 sy B) %25 D) %75 13 113 (5 C) %50 E) %100

10. AaBBCcDd otozomal genotipine sahip bir bire- yin oluşturabileceği en fazla (1) en az (II) gamet çeşidi aşağıdakilerin hangisinde doğru veril- miştir? (A ve C bağlı genlerdir.) A) B) C) D) E) | 16 8 4 8 16 || 4 4 2 2 8 7

2. Genotipinde 2 homozigot baskın, 3 heterozigot 2 homozigot çekinik karakter bulunduran bir bireyin sahip olduğu toplam gen çeşidi sayısı aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? A) 4 C) 8 D) 10 E) 14 B) 6

Kaliti 1. Genetik biliminin temeli olarak kabul edilen Mendel'in yaptığı çalışmaların sonuçlarıyla ilgili aşağıda verilenlerden hangisine ulaşılamaz? A) Karakterlerin nesillere geçmesini sağlayan fak- törler vardır. V B) Bir karakter bakımından farklı fenotipteki iki saf dölün çaprazlanması sonucu oluşan döllerin ta- Ae mamı aynı genotipe sahiptir. C) Bir karakteri belirleyen iki alel gen vardır, bu alellerden biri çekinik diğeri baskın özellik gös- terir. ) D) Bir karakteri kontrol eden alel gen çiftleri ga- metlere eşit olasılıkla dağılır. E) Bir karakteri kontrol eden alel genler birbirleri üzerine baskınlık kuramayabilir.

en a Örnek 10: Aşağıdaki soy ağacında fenotipinde bir özelliği gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir. 2 LO 5 3 1 4 6 Buna göre; soy ağacında taralı olarak verilen özellik hangisi ya da hangileri olabilir? a) Vücut kromozomu üzerinde baskın olarak taşınan bir karakter. b) Vücut kromozomu üzerinde çekinik olarak taşınan bir karakter. c) X kromozomu üzerinde baskın olarak taşınan bir karakter. d) kromozomu üzerinde çekinik olarak taşınan bir karakter.

20. Soyağacında otozomal çekinik genlerle kalıtılan bir hastalığı fenotipinde gösteren bireyler koyu renkle verilmiştir. A) 1 12 X B) Soyağacında "X" ile belirtilen bireyin bu hastalığı fenotipinde gösterme olasılığı kaçtır? 1 8 O C) 1D) 1 4 ► Dişi ►Erkek E) 12/12