Afetlerin Genel Özellikleri ve Dağılışı Soruları

Bir yıl, Büyük Selçuklu Sultanı Melikşah, hilalin gözükmesi üzerine o günü, Ramazan günü ilan etti. Fakat Imam Cüveyni, O'nun aksine ertesi günün Ramazan olduğuna ve oruç tutulması gerektiğine dair bir fetva verdi. Sultan Melikşah, bu durum karşısında Imam Cüveyni'yi nezaketle sarayına çağırttı. Görüşme sırasında, ünlü âlim; "saltanata ait konularda fermana itaat görevimizdir. Ancak fetvaya ilişkin meselelerde Sultan'ın bize sorması gerekir" dedi. Bu cevabı haklı gören Sultan Melikşah fetvaya uydu ve âlimi saygı ile uğurladı. Verilen parçaya bakılarak Büyük Selçuklu Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Ilmî bir otoritenin siyâsi iktidarı baskı altına aldığı B) Devlet yönetiminde şeri kuralların uygulandığı C) Hükümdarlar tarafından alınan kararların sorgulanabildiği D) Ülke yönetiminde teokratik uygulamalara yer verildiği E) Hükümdarların dini konulara ait ferman çıkarma yetkisinin bulunmadığı

(10) Yapılan araştırmalar Türkiye'de son 3000 yıllık sürede 90'dan fazla tsunaminin meydana geldiğini göstermek- tedir. Türkiye'nin jeolojik yapısı göz önünde bulundurul- duğunda aşağıdaki yerlerden hangisinde tsunami- nin daha fazla gerçekleştiği söylenebilir? A) Antalya Körfezi B) İzmit Körfezi C) Samsun çevresi D) Mersin Körfezi E) Kuşadası Körfezi Ulti Serisi Branş Denemeleri

4. Heyelan ya da toprak kayması, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yer çekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru hareketidir. Buna göre, yukarıdaki dünya haritası üzerinde numa- ralanmış merkezlerin hangisinde heyelan riski en yüksek seviyededir? A) I B C) III 80 D) IV E) V

etkile- hirlerin balıkçı- üzeri- en göç in yer- 8. Aşağıdaki Dünya haritasında bazı denizler ve körfezler nu maralandırılarak gösterilmiştir. Bu denizlerin ve körfezlerin isimleriyle ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? A) 1- Hudson Körfezi B) II- Karayip Denizi C) III - Kuzey Buz Denizi D) IV-Gine Körfezi E) V-Bengal Körfezi 10

sine sa- içinde e kanıt biriktirme 5. Türkiye'de rüzgârların oluşturduğu aşındırma ve şekilleri genel olarak bozkır ikliminin etkisindeki alanlarda daha fazladır. Doğu Karadeniz Bölümü II. Konya Bölümü III. Orta Fırat Bölümü IV. Yıldız Dağları Bölümü Buna göre, yukarıdaki bölümlerden hangilerinde rüzgârların oluşturduğu aşındırma ve biriktirme şekil lerine daha çok rastlanır? A) I ve III B) I ve IV D) II ve IV C) II ve III E) III ve IV

180 10. TYT/Sosyal Bilimler 10. Aşağıdaki grafikte Akdeniz'e kıyısı olan ve Akdeniz ikliminin etkili olduğu beş ülkede 2008-2020 yılları arası ile 2021 yılında yanan ormanlık alanlar gösterilmiştir. Bin hektar 180 160 140 120+ 100 80 60 40 20 0 Türkiye Yunanistan : 2008-2020 Portekiz 160 İtalya : 2021 İspanya SV 14 Grafikteki verilerden yararlanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A 120 A) 2021 yılında en fazla orman yangını çıkan ülke Türkiye olmuştur. B) 2008-2020 yılları arasında ormanlık alanı en fazla yanan ülke Portekiz'dir. + C) Bu beş ülkede toplam yanan ormanlık alan 2021 yılında 2008-2020 yılları arasına göre daha fazladır. 300 → 900 D) Türkiye ve Yunanistan'da 2021 yılında yanan ormanlık alan 2008-2020 yılları arasına göre dört katından fazladır. 60 E) Verilen yıllarda İtalya'da yanan ormanlık alan İspanya'dakinden fazladır. V

10. Büyük depremlerin her zaman olmasa da başka doğal scafetleri tetikleyebildiği bilinmektedir. Shinsvub shs vse vidoirt sbiD ISVID ed ov sleumlutus sosio pels Aşağıdaki doğal afetlerden hangisinin oluşumunda u depremin böyle bir etkisi bulunmaz? bismnsy in helk A) Heyelan sin an helle lov B) Tsunami Tepisin 30 151 univ 1SVOD heleplöp nemas 1D) Erozyon Dietnia Telype shop nolegio jest ple E) Kaya düşmesi felaglog sosinley

6. Aşağıda dört farklı iklim tipinin bazı özellikleri verilmiştir. Yazları yağışlı, kışları kurak bütün yıl boyunca sıcak Kışları yağışlı, yazları kurak, yıllık sıcaklık ortalaması 15-20°C arası Sıcaklık çoğunlukla 0°C'nin altında, bitki örtüsü cılız otsu ve yosunsu bitkileri Yıllık yağış miktarı 300-400 mm arasında yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlı 00 - - 1 Buna göre, aşağıdaki iklim tiplerinden hangisi hakkında bilgi verilmemiştir? A) Step iklimi C) Akdeniz iklimi E) Tundra iklimi B) Ekvatoral iklim D) Muson iklimi

10. Doğanın kendi işleyen bir sistemi vardır. Deprem, tsunami, sel, kuraklık gibi. Bu olaylar bazı durumlar- da doğal olay olarak nitelendirilirken bazı durumlar- da iše doğal afet olarak adlandırılır. MENG Doğal olayların doğal afet olarak adlandırılması aşağıdaki nedenlerden hangisine bağlıdır? MANG A) Şiddetinin çok fazla olmasına B Insan etkisiyle gücünün artmasına C) Etki alanının çok geniş olmasına D) Uzun yıllar sürmesine E) Insan ve insana ait eserlere zarar vermesine

TYT / Sosyal Bilimler 10. 1. Bulgaristan'da baraj kapaklarının açılarak Meriç ve Tunca nehirlerinin taşkına uğraması sonucu, Edirne'deki tarım alanlarının zarar görmesi II. 26 Aralık 2004'te Endonezya'nın Sumatra Ada- sı'nda meydana gelen deprem sonrası oluşan tsunami 230 bin kişi yaşamını yitirmesi III. Antalya'da ormanlık alanda bulunan cam kırıkla- rının güneş ışınlarını bir mercek gibi tek bir nok- taya yoğunlaştırarak orman yangınlarına sebep olması IV. 2010 yılında İzlanda'da meydana gelen volkanik patlama sonucu oluşan kül ve toz bulutu Avru- pa'nın tamamına yakınında hava yolu ulaşımını ciddi derecede aksatması Yukarıdaki farklı bölgelerde meydana gelen afetlerden hangisi veya hangileri doğal afet kap- samında değerlendirilmez? A) Yalnız I D) I-III B) Yalnız II E) - IV C) Yalnız III 12

kil- an Deneme Sınavı - 8 10. Doğal afetler ülkelerin ekonomik gelişmişlik düzeyleri- ne göre farklı etkiler ortaya çıkarmaktadırlar. Aynı tür ve aynı büyüklükteki bir doğal afet geri kalmış ülkeler- de daha fazla can ve mal kaybına yol açabilmektedir. ld_Buna göre aynı magnitüd değerine sahip deprem- lerin etkili olduğu aşağıdaki ülkelerden hangisinde can ve mal kaybının daha fazla olması beklenir? C) Türkiye A) İtalya B) Yunanistan D) Japonya E) Afganistan Beslene 10 11. İnsanın dünya ve hayat hakkındaki düşünceleri MÖ 585 yılında başlamaz, bu düşünceler insanlık kadar eskidir. Fakat felsefenin doğuşuyla birlikte bu düşün-

D) Tundra iklimi E) Muson iklimi Ekvator Haritada taralı olan I ve II nolu alanlarda yaz aylarında hangi afetlerin görülme ihti- mali daha fazladır I A) Orman yangını B) Deprem C) Heyelan D) Orman yangını E) Kuraklık 3o bhua || Sel Orman yangını Volkanik patlama Kuraklık Tsunami Deneme Sınavı TYT Dene

01 TEST 4. Aşağıda levha tektoniğini gösteren Dünya harita- Si ve bu haritada bazı alanlar numaralandırılarak gösterilmiştir. Coniği Jeolojik Zamanlar Bu haritadaki levha sınırlarında bulunan numa- ralanmış yer ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Anumaralı yerde okyanusal ve kitasal levhalar birbirine yaklaşmaktadır. BY Il numaralı yerde iki okyanusal levha birbirinden uzaklaşmaktadır. Hi numaralı yerde iki kitasal levha birbirinden uzaklaşmaktadır. DV numaralı yerde iki kitasal levha birbirine yak- laşmaktadır. V numaralı yerde okyanusal ve kitasal levhalar birbirinden uzaklaşmaktadır.

7. • Tarımsal üretimin azalması • Toprak erozyonunun şiddetlenmesi İçme ve kullanma suyu sıkıntısının yaşanması Bu durumlar aşağıda verilen doğa olaylarından hangisi- nin bir sonucudur? A) Kütle hareketlerinin B) Süper volkanların Kuraklığın Sel ve taşkınların E) Şiddetli rüzgârların

tistikleri ülkelerin lanıdır. yaşam elerin Beklenen 10. Büyük depremlerin her zaman olmasa da başka doğal afetleri tetikleyebildiği bilinmektedir. Aşağıdaki doğal afetlerden hangisinin oluşumunda depremin böyle bir etkisi bulunmaz? A) Heyelan B) Tsunami D) Erozyon C) Çığ E) Kaya düşmesi

3. Doğal afetler can ve mal kaybına neden olan doğa olaylarıdır. Afetler insan yaşamını doğrudan ve dolaylı olarak olumsuz yönden etkilemiştir. Buna göre, afetlerin dünya üzerinde görüldüğü yerler dikkate alındığında aşağıda verilen kıtalardan hangisinde afetlerin insan yaşamı üzerindeki etkileri daha fazladır? (B) Afrika A) Avrupa hock D) Okyanusya Asya E) Güney Amerika 334