Atmosfer ve İklim Soruları

14. Enlem derecesi büyüdükçe Güneş ışınlarının geliş açısı azalıp, sıcaklık ortalamaları azalmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi bu duruma örnek gösteri- lemez? A) Adana'da maki üst sınırının Çanakkale'den yüksek olması B) Temmuz ayında Diyarbakır'ın sıcaklığının Ordu'dan fazla olması C) Antalya'da denize girme süresinin Sinop'tan uzun olması D) Ocak ayında İstanbul'un sıcaklığının Hakkâri'den fazla olması E) Çukurova'da tarım ürünlerinin Çarşamba Ovası'ndan önce olgunlaşması

9. Kuzeyi ve güneyi dağlarla çevrili olan doğu-batı uza- nışlı bir vadide yer alan merkezin hâkim rüzgâr yönü aşağıdakilerden hangisi gibi olur? A) Kuzey Güney B) Kuzeydoğu - Güneybatı C) Doğu-Batı D) Güney - Güneybatı E) Kuzeybatı - Güneydoğu TYT-SB01/COĞRAFYA/A SERİSİ 1

1. TYT Bu testte 5 soru vardır. Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Aşağıdaki tabloda Atina'nın aylara göre ortalama sıcak- lık değerleri verilmiştir. Sıcaklık (°C) 7,3 7,5 20,0 23,5 26,9 28,2 COĞRAFYA TESTI Aylar Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık A) Ocak - Nisan B) Şubat - Haziran C) Mart - Eylül D) Haziran - Aralık E) Temmuz Ekim Sıcaklık ("C) 30,3 30,3 25,1 20,6 13,7 8,2 Buna göre hangi iki ayda güneş ışınları hemen he- men aynı açılarla gelmesine rağmen sıcaklık değer- leri farklıdır? 3. Ye olc ma 2. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de toprak oluşu- munda kayaç türlerinin etkili olduğuna örnek gös- terilebilir? A) Erzurum'da dağların eteklerinde taşlı toprakların bu- Junması 589

6. Enlem faktörüne bağlı olarak kutuplar yönünden esen rüzgârlar sıcaklığı düşürürken Ekvator yönünden esenler yükseltir. Buna göre; I. Arjantin, II. Türkiye, III. Şili, IV. Yeni Zelanda, V. Japonya ülkelerinden hangilerinde güneyden esen rüzgârlar sıcaklığı düşürür? A) Yalnız I B) Yalnız IV D) I, III ve IV P C) II ve NI E) II, IV ve V

ne re, Sirke sinegi larvalan Düz kanatlı sirke sineği larvaláfi Sinek larvalarının genotiplerinin aynı olduğu bilinmektedir. Buna göre sirke sineklerinin kanat şekillerinin farklı olması ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yankor? Kivrik ve düz şekilli kanat oluşumu genlerin değil yalnızca çevresel koşulların kontrolünde, fenotipte eydana gelen bir durumdur. V Larvalar gelişirken, kanat şeklinin oluşumundan sorumlu genlerin işleyişinin değişmesine bağlı olarak çekleşen bir olaydır. Konat şekillerinin farklı olması ortam sıcaklığına bağlı olarak gerçekleşen bir modifikasyon örneğidir Bu durum kalıtsal olmadığı için kıvrık kanatlı sirke sineğinin larvalanı 16 °C sıcaklıkta gelişirse düz kanatlı sirke sineği oluşur. 2159 BKR-22230802-8. Sınıf Deneme Sınavi Kivrik kanatl sirke sineği -Şehir 12. Dünya üzerinde eş yükseltidek) X ve Y şehirlerinde aynı gün öğle saatinde yapılan ölçüm sonuçlarına göre aşağıdaki grafikler çizilmiştir. A Sıcaklık (C) 21 Ard Buna göre, X I. X ve Y şehirleri aynı yarım kürede yer almaktadır. II. Hava sıcaklığı, Güneş ışınlarının geliş açısından başka faktörlere de bağlıdır. III. X ve Y şehirlerinin Ekvator'a uzaklıkları eşittir. V yargılarından hangileri doğru olabilir? Malnız II B ve Il 19 Güneş ışınlarının geliş açısı ofen C) ve III Şehir frwn D, II ve III Diğer sayfaya geçiniz.

ORİJİNAL (R SORULAR 1 Coğrafya öğretmeni Murat Bey "Yerleşme yeri seçiminde etkili olan faktörlere yer verilir" kazanımını işlerken öğrencilerinden; Ali: "Yerleşmelerde şehirlerin yatay yönde dağılımını enlem belirler". Yasemin: "Yerleşmelerde dikey dağılım yükselti koşullarından oldukça etkilenir" demiştir. Öğrenci yorumları dikkate alındığında, aşağıdaki harita üzerinde koyu renkle gösterilen merkezlerden hangisi yatay dağılımda uç noktada yer alan yerleşmelere örnek verilebilir? A) 1 B) II IVS C) III D) IV 2. Do Bes

9. Psödomakiler (yalancı maki) orta kuşağın nemli iklimin görüldüğü bazı bölgelerinde ortaya çıkan ve genellikle kışın yapraklarını döken çalılardır. Oluşumunda beşeri etkiler fazladır. Garigler; Akdeniz ikliminin görüldüğü bazı "bölgelerde ortaya çıkan kısa boylu ve seyrek çalı topluluğudur. Makilerin tahrip edildiği böl- gelerde yaygındır. Buna göre psödomaki ve gariglerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? E A) Yeryüzünün sadece belirli bir bölümünde yetişen bitki türleri olmaları B) Geçmiş jeolojik dönemlere ait iklim koşulla- rında yetişmiş, günümüz iklim özelliklerine de uyum sağlamış olmaları Orta kuşağın, yağış miktarının ağaç yetiş- mesine imkân vermeyecek kadar az olduğu yarı kurak bölgelerinde yetişmeleri D) Yar olan bitki örtüsünün tahrip edilmesi so- nucunda yetişen daha kısa bitkiler olmaları E Orta kuşağın soğuk karasal iklim bölgeleri- nin yarı nemli sahalarında yetişmeleri 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 YINLARI

beğilnem Aşağıdaki tabloda bir bölgede üç farklı günde ölçülen sıcaklık, mutlak nem ve maksimum nem miktarları gösterilmiştir. O 6. Gün Sıcaklık Mutlak Nem Maksimum Nem (°C) 5 Sali Çarşamba 10 Perşembe 15 (gr/m³) 5 6 10 (gr/m³) 6 11 13 Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Sıcaklık artıkça havanın içindeki nem mik- tarı artmıştır. B) Isinan havanın nem taşıma kapasitesi art- mıştır. C) Ölçüm yapılan günlerde hava kütlesinin ba- ğil nemi % 100'e ulaşmamıştır. D) Çarşamba günü bağıl nem en düşüktür. E) Salı günü hava kütlesinin nem açığı miktarı en fazladır.

bu yönleri nedir açıklor mısıNIZ? 11. Aşağıdaki şekillerde Dünya üzerinde çeşitli tarihlerdeki bakı yönleri gösterilmiştir. Bakı yönü güney Bakı yönü kuzey Yengeç Dönerices Ekvator A) B) C) D) E) Oglak Dönencesi 1 11 Bu tarihlerin doğru sıralanışı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? || Yengeç Donences. Ekvator Oglak Dönencesi 1 21 Mart ve 23 Eylül 21 Mart ve 23 Eylül 21 Haziran 21 Haziran 21 Aralık 21 Haziran 21 Aralık 21 Mart ve 23 Eylül 21 Aral 21 Haziran 10 Yengeç Dönences. Ekvator Oğlak Donencesi ||| 21 Aralık 21 Haziran 21 Aralık 21 Mart ve 23 Eylül 21 Mart ve 23 Eylül

zla 9. da ğın bu gezegende hayat var 2 Haritada belirlenen alanların hangi ikisinde gö- rülen güneşlenme süre farkı en fazladır? A) 1 ve 2 B) 2 ve 3 D) 4 ve 5 Ortalama donlu gúr fazla 1791 gunle Kas Eve 4 Ortalama deniz su ği en yüksek 21.96 kenderun'dadır. Kıyı kesimler iç k C3 ve 4 daha fazla yağış Türkiye'yi et merkezleri; Iz Alçak Basınc Yüksek Basın

8. Türkiye'ye Ekinoks tarihlerinde (21 Mart ve 23 Ey- lül) tarihlerinde Güneş ışınları aynı açılarla gelme- sine rağmen Eylül ayı Mart ayından daha sıcak geçer. Bu durumun ortaya çıkmasında aşağıdakiler- den hangisi etkilidir? A) Farklı rüzgârların etkili olması B) Atmosferdeki ısı birikiminin farklı oluşu C) Güneş ışınlarının atmosferde tutulma miktar- larının farklı olması D) Bunyanın Güneş'e uzaklığının farklı olması E) Üç tarafının denizlerle çevrili olması 11. Tar gisi söy A) B C D

7. Yıllık sıcaklık ortalaması 20°C'den fazladır. Doğal bitki örtüsü yağışlarla gelişen uzun boylu otlardır. 8. - Yaz mevsiminde yükselim yağışları görü- lür. Ekvator Yukarıda özellikleri verilen iklim tipi haritada belirlenen alanların hangisinde görülür? C) 3 D) 4 A) 1 B) 2 30° 60° 90° TYB Kutup R. Kuşağı 60° DAB Batı R. Kuşağı 30° DYB Alizeler Kuşağı TAR E) 5 9. Aşağıc iklim A) Bre 10. Çöll reke bu gezegende hayat var... Ver ler- mi A) BY e 11.

bu gezegende hayat var 5. 1. yerde kiş siminde cephe yağışları çoktur. Buralara ka yağmaz. Acdent 2 2. gözlemci: Benim bulunduğum yerde kar 6 dağlardan kalkmaz. Kışları çok soğuk geçer. Ya mevsiminde yükselim yağışları görülür. 3. gözlemci: Benim bulunduğum yerde ilkbaha mevsiminde kırkikindi yağışları çoktur. Yaz me simi kurak geçer. 4. gözlemci: Benim bulunduğum yerde her me sim yağış vardır. Yağışlar denizden gelen have kütlelerinin etkisiyle oluşur. af aden 4 gözlemcinin verdiği bilgilere göre bulunduk. ları yerler aşağıdaki haritalardan hangisinde doğru gösterilmiştir? A) B) C) D) E) 7.

8. -30° -30° 60° 60° d 90° TYB Kutup R. Kuşağı 60° DAB Batı R. Kuşağı 30° DYB Alizeler Kuşağı 0° TAB Alizeler Kuşağı E) 5 30° DYB Batı R. Kuşağı 60° DAB Kutup R. Kuşağı 90° TYB A) Tropikal çöl iklimi B) Ekvatoral iklim C) Savan iklimi D) Iliman Okyanusal iklim E) Karasal iklimi bu gezegende hayat var.. Yukarıda dünya üzerindeki sürekli basınç mer- kezleri ve bu alanlarda görülen hava hareket- leri hangi iklimin oluşumunda etkili değildir? A) Bitki örtüsün B) Deniz etkisin Kutba daha DY Yerşekilleri E Toprak yap 11. Bir iklimin mevsimind az ise deni Buna gör hangising A) +°C 30 20 10- -10+ 20 C) 1°C 30 20 t 10

2. Havanın bulutsuz olduğu kış günlerinde ayaz (don) ola- yının yaşanması; I. alçak basınç özelliklerinin görülmesi, II. Güneş ışınlarının düşme açısının azalması + III. işıma yoluyla yeryüzünden ısı kaybının çok fazla olma- SI + durumlarından hangileri ile açıklanır? B) Yalnız II A) Yalnız I D) I ve II Yalnız III E) I ve III

2 10. Dağların yamaçlarında birikmiş olan kar yığınlarının çe- şitli sebeplerle eğim doğrultusunda hareket etmesi sonu- cunda çığ olaylan görülmektedir. Bu sebeple çığ üzerinde etkili olan faktörlerden biri de yer şekilleri özellikleridir. Buna göre harita üzerinde işaretlenen yerlerin han- gisinde çığ oluşma ihtimalinin daha yüksek olması beklenir? A) I B) II C) III D) IV E) V