Atmosfer ve İklim Soruları

0. Türkiye'yi etkileyen hava kütleleri ile ilgili olarak ve- rilen aşağıdaki yargılardan hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) Türkiye, İzlanda alçak basıncının etkisinde kalırsa kış mevsimi çok soğuk ve kurak geçer. B) Yaz mevsiminde kutupsal hava kütleleri, Türkiye'de etkisini kaybeder. C) Kış mevsiminde Karadeniz ve Akdeniz alçak basınç alanına dönüşür. D) Kış koşullarının sert veya ılıman olması, Sibirya yük- sek basıncının etkisinin güçlü veya zayıf olmasına bağlıdır. E) Yaz mevsiminde Asor yüksek basınç merkezinin et- kisine giren Türkiye'de kuraklık etkisini gösterir.

5. Türkiye Kuzey Yarım Küre'nin orta kuşağında bulunmakta- dır. Bu nedenle iliman iklim bölgesinde yer alır. Ancak yaz aylarında sıcaklıklar ılıman kuşak ortalamalarının üzerinde seyretmektedir. Bu durum çevresinde oluşan ve etkileyen basınç merkezleri ile açıklanmaktadır. Yukarıdaki durumun ortaya çıkmasında aşağıdaki ba- sınçlardan hangisinin etkili olduğu söylenebilir? A) Aleut B) Azor C) Sibirya D) İzlanda E) Hawaii DAKIKA

1. TEST Aşağıda Türkiye'nin ocak ayı ortalama indirgenmiş sıcaklık dağılış haritası verilmiştir. -6° -8°. 10° 4° 2° -0° SCARmaDa Haritadaki bilgilerden yararlanarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Karadeniz kıyı kuşağındaki sıcaklık ortalamaları Akde- niz kıyılarından düşüktür. B) Ege'nin güneyi ile kuzeyi arasındaki sıcaklık değişimi Karadeniz'in doğusu ile batısı arasındaki değişimden fazladır. C) Akdeniz kıyı kuşağında sıcaklık 10°C'nin üzerine çık- maktadır. D En düşük sıcaklıkların ölçüldüğü Kuzeydoğu Anado- lu'da yükselti etkisi belirgindir. E) İzoterm eğrileri 2 derecelik aralıkla çizilmiştir.

8. Yağışın fazla olduğu nemli iklim bölgelerinde, kimyasal ayrışmanın şiddeti dolayısıyla toprak oluşumu hızlıdır. Haritadaki numaralanmış yerlerin hangilerinde, bu koşullara bağlı toprak oluşumunun daha hızlı gerçekleşmesi beklenir? A) I ve II D) III ve IV B) II ve III E) IV ve V C) II ve V

4 Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Bütün yıl yağışlı geçer ve güneş ışınları daima büyük açılarla gelir. Yıllık sıcaklık farkları fazla olup en fazla yağış ilkbaharda düşer. Sıcaklık her zaman 0°C'nin altında, olup çok soğuk ve kuraktır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yukarıda özellikleri verilen iklim tiplerinden biri değildir? A) Ekvatoral iklim C) Iliman karasal iklimi E) Akdeniz iklimi B) Savan iklimi D) Kutup iklimi

Yayınları 10. Aşağıda bir merkezin aylık ortalama sıcaklık ve yağış gra- fiği verilmiştir. (mm) 80 60 40 20 0 Yağış Sıcaklık (°C) 40 OŞ M NMHTAEEKA (Aylar) 30 20 III. yar 0 Y Gokyousol ikim A) 10 Grafikteki bilgiler dikkate alındığında bu merkezin aşağıdakilerden hangisi olduğu söylenebilir? Akda 12. Ort köt der sar sec var Bu A) Ma (Fransa) B) Moskova (Rusya Federasyonu) Korsal C) Jakarta (Endonezya) Ekotord D) Londra (İngiltere)Muson E) Dakka (Bangladeş) Okyons d →Her mevsim yağışld. En Sıcak ayla Heziron, Temmura II.

8. Yağ (mm) 350 300 250 200 150 100 50 0 Yağış (mm) 350 300 250 200 150- 100- 50- 0 300 Yağış (mm) 350 250 200- 150- 100- 50- OSMNMHTAEEKA Aylar 0. 11 OSMNMHTAEEKA Aylar Sıcaklık (C) I Ekvatoral A) B) Akdeniz C) Karasal D) Akdeniz E) Ekvatoral OSMNMHTAEEKA Aylar || Akdeniz Karasal Akdeniz Ekvatoral Karasal 8 88 89 50 40 ||| Karasal Ekvatoral Ekvatoral Karasal Akdeniz 30 20 10 0 Sıcaklık(C) -10 -20 40 30 20 10 0 -10 -20 Sıcaklık(°C) -30 40 30 20 10 Yukarıda aylara göre ortalama yağış ve sıcaklık grafikleri verilen iklim tipleri aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? 0 -10 -20 -30

3. Akdenia kumi Haritada gösterilen bölgenin iklimi ve bitki örtüsü ile il- gili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Bitki örtüsü, yaz kuraklığına dayanıklı çalılardır. B) En fazla yağışı haziran - temmuz aylarında alır. C) Sıcak su akıntılarının etkisiyle oluşmuştur. Kış ayları ilık geçer. Dört mevsim belirgin olarak yaşanır. A ✓ E 6. XAVANTAJ

9. Muson ikliminin özellikleri ile ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Kara ve denizlerin farklı ısınma özelliklerine bağlı ola- rak oluşmuştur. B) Asya Kıtası'ndan esen rüzgârların etkisiyle yazları çok yağış alır. C) Mevsimlik olarak yön değiştiren rüzgâr sistemlerinin et- kisiyle oluşur. ✔✔ D) Kış mevsimi kurak geçer. V E) Bitki örtüsü, geniş yapraklı ormanlardır. ✓

rıl- üsü 6. Dönenceler çevresinde Çöl İklimi'nin yaygın olduğu alanlar vardır. Dönenceler çevresindeki karaların iç kesimle- rinde çöl ikliminin oluşmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? ADünya'nın eksen hareketi B) Yer şekillerinin engebeli olması C) Kurakel otların yaygın olması DSıcaklık farklarının fazla olması E) Mevsimlerin belirgin olması Smie

3. Dağların denize bakan yamaçlarında tür çeşitliliği fazla iken iç kesimlerde azdır. Örneğin Kuzey Anadolu ve Toros Dağları'nın kuzey ve güney kesimleri farklı bitki türlerinin yayıldığı önemli jeomorfolojik birimlerdir. Bu parçada canlı çeşitliliğini etkileyen aşağıdaki faktör- lerin hangisinden bahsedilmiştir? A) Toprak C) Yer şekilleri B) Kitaların kayması D) Rüzgârlar E) İklim değişikliği

10, Bir hava kütlesinin yağış bırakabilmesi için, yükselmesi ve soğuması gereklidir. Aşağıda, bir yağış oluşum çeşidi gösterilmiştir. Orografik (Yamaç) Yağış Bu yağış çeşidi ile ilgili; 1. Dünyada en çok Ekvator çevresinde görülür. II. Yükselti fazlaysa yağış miktarı artar. III. Dağların kıyıya paralel uzandığı bölgelerde daha sık oluşur. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II C) I ve II. E) II ve III

16. Aşağıda verilen ülkelerden hangisinde yıllık sıcaklık ortalamalarının farklı olma- Si, sadece enlem etkisiyle açıklanır? A) Hollanda - Nijerya B) Belçika - Çek Cumhuriyeti C) Fransa - Ermenistan D) Kanada - Finlandiya E) İsrail - Moğolistan

6. Yüksek enlemler ve dağların yüksek kesimlerinde kalıcı karlar deniz seviyesine yaklaşır. IV Buna göre, haritadaki numaralanmış yerlerin hangisinde kalıcı karlar deniz seviyesine daha yakındır? A) B) II D) IV C) II E) V

S A R M A 8. Birleşmiş Milletler modern nüfus sayımını, ülke ya da ülke- lerin belirli bir zamanda tanımlanmış bir bölgesindeki var olan kişilere ait; ekonomik, sosyal ve demografik verileri toplama değerlendirme, analiz etme ve yayımlama işlerinin tümü olarak tanımlamaktadır. Buna göre nüfus sayımları ile; t. sayım yapılan bölgede erkek ve kadın nüfusu, nüfusun eğitim durumu, III. nüfusun yaş grublarına dağılımı özelliklerinden hangileri belirlenir? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III C) I ve III E) I, II ve II

3. Yeryüzünde suyun buharlaşması, su bu- harının yoğunlaşması ve doyma noktasını aşarak yağış meydana gelmesi su döngü- sünü oluşturur. Ekvator Yağış oluşumunda, 1 1 a so se sıcaklık ve buharlaşma, yükselici hava hareketi, soğuma ve yoğunlaşma 0° etkili olmaktadır. Buna göre, haritada numaralandırılan alanlardan hangisinde, su döngüsü yıl boyunca daha fazla tekrarlanarak ger- çekleşir? A) I B) II C) III D) IV E) V