Atmosfer ve İklim Soruları

15 Bilgi: Kara ve denizlerin özgül ısıları birbirinden farklıdır. Gü- A neş ışınları, kara üzerinde en fazla bir metre derinliğe kadar etki ederken denizlerde yaklaşık iki yüz metre derinliğe ka- dar etkide bulunur. Bu nedenle karalar daha çabuk ısınır ve daha erken soğur. Denizler ise daha yavaş ısınır ve daha geç soğur. Sonuç: Yukarıdaki sonuç bölümüne, aşağıdakilerden hangisinin yazılması uygun değildir? A Deniz seviyesinden itibaren yükseldikçe atmosfer yoğun- luğunun ve nemin azalmasına bağlı olarak günlük sıcak- lik farkı belirgin şekilde artar. Yeryüzündeki en yüksek ve en düşük sıcaklıklar karalar- da ölçülür. 17. Karaların daha geniş yer kapladığı Kuzey Yarım Küre'nin ortalama sıcaklığı Güney Yarım Küre'ye göre 2-4 °C da- ha yüksektir. d Karalardaki yıllık sıcaklık farkları kıyılara göre daha faz- ladır. 3 Kuzey Yarım Küre'de karalar üzerinde sıcaklık ortalama- si temmuz ayında en fazlayken ocak ayında en azdır. De- nizlerde ise sıcaklık ortalaması ağustos ayında en fazlay- ken şubat ayında en azdır. ar

(16.) Okyanuslarda çeşitli nedenlerle oluşan ve geniş bir kıyı kesi- mini etkisi altına alan su hareketlerine okyanus akıntıları denir. Okyanus akıntıları, geldiği yerin sıcaklık özelliklerini ulaştığı BOR kıyılara taşır. Bu yönüyle özellikle okyanus kıyılarında sıcak- lığı belirleyen önemli etkenlerdendir. BÜYÜK OKYANUS ATLAS OKYANUSU B) II HINT OKYANUSU C) III Buna göre, haritada numaralandırılan bölgelerden hangi- sinin kıyısındaki yıllık ortalama sıcaklık, Gulf Stream ok- yanus akıntısının etkisiyle artmıştır? A) I SIV BÜYÜK OKYANUS D) IV V E) V

6. Troposferde yerden yükseldikçe her 200 metrede sıcaklık 1°C azalır. Böylece aynı enlem üzerinde bulunsa bile yüksek olan yerin sıcaklığı diğerine göre daha düşük olur. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yükselti - sıcaklık iliş- kisine örnek olarak gösterilemez? A) Akdeniz kıyılarının Karadeniz kıyılarından daha sıcak ol- masi B) Ekvator'da kalıcı karlara rastlanması Bir yamaç boyunca yükseldikçe bitki örtüsünün kuşaklar oluşturması Doğu Anadolu Bölgesi'nde karlı gün sayısının İç Anadolu Bölgesi'ne göre daha fazla olması E) İç Anadolu Bölgesi'nin Ege Bölgesi'nden daha soğuk olma- SI

|- e 04 3. Erzurum'da kış boyunca yağan kar nisan ayında güneş ışınları daha güçlü olduğu halde pek erimez. Bu durumun en önemli sebebi kar örtüsünün ......... için yansıtı- ci durumunda olmasıdır. KAZANIM TESTİ A) Kalınlığının fazla olduğu B) Üst üste biriktiği C) Buz halinde olduğu -D) Açık renkli olduğu E) Katı halde olduğu …….... Parçada boş bırakılan yere gelmesi gereken unsur aşağıdakilerden hangisi olmalıdır?

10. Norveç'te yaşayan bir grup coğrafya öğretmeni ocak ayında iklimle ilgili araştırma yapmak amacıyla bir bölgeye gitmişlerdir. Burada yüksek sıcaklık, yüksek boylu gür ağaçlar ve hemen hemen her gün yağan yağmurlar ile karşılaşmışlardır. Kalın giysilerle gel- dikleri için çok terlemişler ve sıcaktan bunalmışlardır. Buna göre coğrafya öğretmenlerinin seyahat et tikleri bölge ve bölgede görülen iklim tipi aşağı- dakilerden hangisi olabilir? A) Kongo Havzası - Ekvatoral iklim B) Orta Şili - Akdeniz iklimi C) Sibirya - Tundra iklimi D) Hindistan - Muson iklimi E) Meksika - Savan iklimi

3 2. Yer şekillerinin uzanış doğrul- tusunun hâkim rüzgâr yönü üzerinde etkili olduğu bilindiği- ne göre yanda rüzgâr frekans gülü verilen merkez ile ilgili; Batı 75 D) I ve III 280 yargılarından hangilerine ulaşılabilm? A) Yalnız I B) Yalnız II 25 Kuzey Güney 1. Kuzeydoğu - güneybatı uzanışlı bir vadidedir. II. Kuzeybatısı ve güneydoğusunda dağlar vardır. III. Geniş bir ovanın ortasındadır. 30 E) II ve III 35 360 20 Doğu 20 C) I ve II

EGüneş ışınlarının yere düşme açıları 2. Meridyenlerin en sıcak noktalarını birleştiren çizgiye "Termik Ekvator" denir. Aşağıdaki haritada da görül- düğü gibi Termik Ekvator, Yer Ekvatoru ile çakışmayan ve düz olmayan bir eğridir. Büyük kısmı Kuzey Yarım Küre'dedir. Yer Ekvatoru Termik Ekvator kara-deniz dağılımı Termik Ekvator'un gerçek Ekva- tor'la çakışmamasının nedenlerindendir. II. Okyanus akıntıları Termik Ekvator çizgisinin düz ol- mamasının nedenlerindendir. III. Kara oranı Kuzey Yarım Küre'de fazla olduğu için Termik Ekvator daha çok Kuzey Yarım Küre'de yer alır. Termik Ekvator ile ilgili yukarıdaki yargılardan hangilerine ulaşılır? A) Yalnız I 0° D) II ve III eis TYT Coğrafya DAF 07 B) Yalnız III E) I, II ve III C) I ve II ... eis Yayınlan YL ka Explo Bu le A Yew E k

9. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye iklimini etkileyen faktörlerden biri sayılamaz? E Ekvatora olan uzaklığı B) Dağların genel olarak doğu-batı doğrultusunda uzan- masi STUS Üç tarafinin denizlerle çevrili olması D) Ortalama yükseltinin batıdan doğuya doğru artması E) Boğazlarda alt ve üst akıntıların oluşması

1. Yükseklik (km) 100 90 80 70- 60 50 -148 30 10 20 -112 0 -100 -80 Sıcaklık (°F) -40 -76 -Stratosfer- -60 -Mezopoz- -Stratopoz Troposfer Termosfer- -40 -20 Sıcaklık (°C) -32 Mezosfer Tropopoz 0 -68 20 +56 62 50 44 37 31 25 19 12 6 0 Yükseklik (mil) Yalnızca yukarıdaki şekilde verilen bilgilere dayanılarak atmosferin katmanları ile ilgili aşağıda yapılan açıklama- lardan hangisinin doğru olduğu söylenemez? A) 80-90 km arasında sıcaklık en düşük seviyededir. B) En yüksek sıcaklıklar Troposfer'in alt katmanında görülür. C) Sıcaklık düzenli bir şekilde azalmamıştır. D) Yükselti ile sıcaklık arasında sürekli ters orantı vardır. Sıcaklık sadece Troposfer'de sıfır derecenin üzerine çıkmış- tır.

13. Troposfer Güneş'ten gelen ışınlarla değil daha çok yerden yansıyan ışınlarla ısınır. Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki yargıyı destekleyen örneklerden biridir? A) Yerden yükseldikçe sıcaklığın her 200 m de 1 °C düşmesi B) Sonbahar aylarının ilkbahar aylarına göre daha sıcak of masi C) Gündüzlerin gecelerden daha sıcak olması D) En yüksek sıcaklıkların, ışınların en dik geldiği tarihten sonra yaşanması E) Gün içinde en yüksek sıcaklıkların saat 12:00 de değil de 13:00 veya 14:00 te yaşanması

eleri yüksel- chaneler ya- in kongreler erilerini sun- versite Re- Ünivetsite- -? mız III. iği enlem garların kisi nasıl 4 Artırır -üşürür Artırır üşürür üşürür 8. 1. A merkezinin izdüşüm alanı daha küçüktür. II. A ve B merkezlerinin doğusu ile batısı arasın. daki mesafe eşittir. III. B merkezi Kuzey Yarımküre'de bulunmaktadır. yargılarından hangisi söylenemez? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III E) II ve III D) I ve II Yukarıdaki dünya haritasında numaralarla gösterilen alanların hangisinde yıllık sıcaklık farkı diğerlerine göre daha fazladır? A) I B) II C) III D) IV E) V 9. Aşağıda bölge kavramı ile ilgili verilen bilgiler- den hangisi yanlıştır? A) Doğal bölge sınırları beşeri bölge sınırlarına göre daha kısa sürede değişir. B) Dağlık ve engebeli bölgeler bitki örtüsüne göre daha uzun sürede değişir. C) Bazı bölgelerin sınırları daralabilir ya da geniş- leyebilir. D) Bazı bölgeler zamanla işlevini kaybedebilir. FÜlke

TAEEKA -30 Sıcaklık (C -40 20 10 K(C) -10 10 0 -20 40 arkiye nin Iklimi 1. Türkiye'nin orta kuşakta yer alması birbirinden farklı iklim özellik- lerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu iklim özelliklerine aşağıdakilerden hangisi örnek göste- ritemez? X A Sıcaklık ortalamalarının iç bölgelerde düşük olması B) Sıcaklıkların sık sık mevsim normallerinin dışına çıkması Dört mevsimin belirgin olarak yaşanması Gezici hava kütlelerinin etkisinde kalması Cephe yağışlarının etkili olması 4. Türki kuze Aşa lebil A) B) C) D)

6. Aşağıdaki tabloda, Türkiye'de bulunan bir merkeze ait aylık sıcaklık değerleri ve yağış miktarları verilmiştir. Sıcaklık (°C) Yağış (mm) -0,3 37 1,2 28 5,6 28 10,9 33 15,7 44 20,1 24 23,4 22,8 13,4 12,4 6,0 1,6 BEL Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Bu merkez aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Konya B) Çanakkale D) Mersin 13 32 32 44 E) Kars C) Zonguldak

10. Haritada bir bölgeye ait basınç merkezleri veril- miştir. 1012 1014 1012. -1010 V1008 1014- 1018 1016 10224 1020 TK İzobar haritasında verilen basınç merkezleri ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) Bölgenin kuzeydoğusunda yüksek basınç mer- kezi bulunmaktadır. B) Rüzgâr güneybatıdan, kuzeydoğuya doğru es- mektedir. C) Bölgedeki basınç farkı 14 mb'dir. D) Bölgenin güneybatısında alçalıcı hava hareketi görülmektedir. E) Bölge Kuzey Yarım Küre'de bulunmaktadır.

4. Aşağıda dünya temmuz ayı izobar haritası verilmiştir. Haritada verilen basınç merkezleri için aşağıdakilerden han- gisine ulaşılamaz? A) Güney Yarım Küre'de yüksek basınç alanı daha geniş alan kaplamaktadır. B) Asor Yüksek Basıncı'nın oluşturduğu hava dalgası yazın karalarda kurutucu etki yaratır. C) Kuzey Yarım Küre'de karalar denizlere göre daha sıcaktır. D) Kuzey Afrika'da yüksek basınç alanının oluşması eksen eğik- liği ile ilgilidir. E) Batı Avrupa'da cephe hareketi oluşur.

8. Aşağıdakilerden hangisi sıcaklık-enlem ilişkisine örnek olarak gösterilebilir? A) İzmir'in kış sıcaklığının Van'dan yüksek olması B) Samsun'la Şanlıurfa'nın kış sıcaklıklarının aynı ol- masi C) Erzurum'un yaz sıcaklığının Diyarbakır'dan düşük olması D) Zonguldak'ın kış sıcaklık ortalamasının Eskişe- hir'den yüksek olması E) İstanbul'un yıllık sıcaklık ortalamasının Konya'dan yüksek olması