Atmosfer ve İklim Soruları

7. "Türkiye'nin meyve yetiştiriciliğinde ön sıralarda yer alan Kayseri ve Malatya'da üreticiler umduğunu bulmadı. Sıcaklıklara aldanıp erken çiçek açan ağaçları don vurdu. Meyveler olgunlaşmadan dondu." Parçadaki olay ve neden olan yerel rüzgâr aşağıdaki- lerden hangisidir? Bakır sattıran (fön) BY Yalancı bahar (lodos) C) Yalancı bahar (poyraz) P Bakırsattıran (samyeli) Kabayel (karayel Y s ✓ K P omeletys S

nmiştir. ezosfer 8. Aşağıda numaralandırılarak gösterilen şekillerde matematik ve sıcaklık iklim kuşakları gösterilmiştir. 90° Kutup Kuşağı Orta kuşak Ekvatoral kuşak Orta kuşak Kutup Kuşağı 90° Şekil 1 66°33¹ 23°27¹ 0° 23°271 66°33¹ 90° A) Dünya'nın şekli B) Dünya'nın günlük hareketi Dünya'nın yıllık hareketi C) D Kara ve denizlerin dağılışı E) Dağların uzanış doğrultusu Soğuk Kuşak Iliman kuşak Sıcak kuşak lliman kuşak Soğuk Kuşak 90° Şekil II 68°30¹ 30°30¹ 0° 27° 48° Buna göre, II. şekilde sıcaklık kuşağı sınırlarının her iki yarımkürede de farklılık göstermesinin en önemli sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

uşturdu- ği 100 C artar. m 25°C yukarı Pekiştirme Soruları 1. I. Sürekli denizden karaya doğru eserler II. Belirli periyotlarda yön değiştirirler. III. Yıllık basınç farklarından kaynaklanırlar. IV. Dünya'nın günlük hareketi sonucunda oluşurlar. Yukarıda verilenlerden hangileri muson rüzgârları ile meltem rüzgârlarının ortak özellikleri arasında bulunur? A) Yalnız I D) II ve IV BY Yalnız II B EIII ve IV cy've 11

2. Aşağıda oluşumlarına göre yağış türleriyle ilgili bazı bilgiler verilmiştir. 1. Durgun bir bölgede yeryüzünde isinan havanın yükselmesi sonucunda oluşur. II. Dağların denize bakan yamaçlarında, yükselen havanın yamaç boyunca soğuması sonucu oluşur. III. Sıcaklık bakımından farklı iki hava kütlesinin karşılaşma alanlarında oluşmaktadır. mog Özellikleri verilen yağış türleri ile haritada görüldükleri alanlar eşleştirilirse aşağıdakilerden hangisi doğru olur? I A) K B) K C) L D) L E) M = 3 L M M K L ||| M L K S MK 4K YAYINLARI C

en si 8. 1 Olay 1. Antalya'nın yıllık sıcaklık ortalama- si Çanakkale'den yüksektir. II. Mersin'in Ocak ayı sıcaklık ortala- ması Mardin'den yüksektir. III. Erzurum'un Ocak ayı sıcaklık orta- laması Ankara'dan düşüktür. B) Yalnız III D) I ve III Nedeni Enlem IV. Doğu Karadeniz Dağları'nın kuzey yamaçlarında yıllık sıcaklık farkı Bakı güney yamaçlarına göre düşüktür. Nemlilik Yukarıda ülkemizde sıcaklığın dağılışı ile ilgili verilen olay - neden eşleştirmelerinden hangileri yanlıştır? A) Yalnız I E) III ve IV Karasallik C) II ve IV

final eği 4. Kuzey Yarım Küre'de, dönenceler civarında oluşan di- namik kökenli yüksek basınç merkezinin etkisiyle kara yüzeylerinde geniş çöl alanları oluşmuştur. Ancak aynı enlemlerde olmasına rağmen Asya Kita'sının güneyinde yağışlı iklimin etkili olduğu bir alan bulunmaktadır. Asya Kıtası'nın güneyinde bulunan yağışlı iklimin or- taya çıkmasında, I. Alize rüzgarları ve sıcak su akıntıları II. Denizden karaya esen yaz musonları III. Dinamik kökenli alçak basınç merkezleri IV. Sıcak ve soğuk havanın etkisiyle oluşan cephe yağış- ları V. Yıl boyunca etkili olan alçalıcı hava hareketleri faktörlerinden hangisinin etkisi olmuştur? C) III D) I A) I l B) II E) V

Doğa-İnsan Etkileşimi 7. • Ağaç kütüklerinden yaptıkları evlerde ya da geyik derisinden yaptıkları çadırlarda yaşarlar. ● ● Porsuk, tilki, ayı gibi hayvanların kürklerinden yap- tıkları elbiseleri kat kat giyerler. ATT Temel geçim kaynakları hayvan avcılığı, geyik ço- banlığı ve balıkçılıktır. III Yukarıda özellikleri verilen insan topluluklarının ya- şadıkları yöreler, harita üzerinde kaç numara ile gös- terilmiştir? B) II IV CLII DIV EV

9. "Mutlak konum özelliklerinden dolayı Türkiye'de buzul- ların etkili olduğu alanlar oldukça sınırlıdır. Geçmiş jeo- lojik dönemlerde yaşanan iklim değişimlerinden dolayı buzulların meydana getirdiği yeryüzü şekillerine ülkemiz- de 2000 m'den daha yüksek alanlarda rastlanır." diyen coğrafya öğretmeni Sadık Bey, öğrencilerinden bu konu ile ilgili çıkarımlarda bulunmasını istemiştir. Söz alan öğrencilerden: Elif: Buna göre, buzulların oluşturduğu şekillerin ülke- mizde görülmesinin nedeni ülkemizin orta kuşakta yer almasıdır. Ahmet: Buna göre, buzul şekillerinin günümüzde ülke- mizde görülme nedeni iklim değişiklikleri değil, yükselti ortalamasının fazla olmasıdır. Gizem: Buna göre, günümüzde buzul şekillerine Ağrı, Erciyes, Kaçkar, Bolkar gibi dağların yüksek kesimlerinde rastlanır. Mehmet: Buna göre, ülkemizde mutlak konum nedeniyle kuzey kıyılarında fiyort ve skyer tipi kıyılar bulunmaktadır. gibi çıkarımlarda bulunmuşlardır. Buna göre, hangi öğrencilerin yaptığı çıkarımlar coğrafya öğretmeni Sadık Bey'in açıklamasını des- teklemektedir? Elif ile Gizem Mehmet ile Ahmet B) hmet ile Gizem Dy Gizem ile Mehmet E) Elif ile Ahmet

UKUB alanındaki Om YAYINLARI TÜMEVARIM-Test 03 Apağıdaki haritada 15 mayıs tarihine ait hava durumu gösterilmiştir. Yağmurlu Güneşli -Rüzgar yönü Buna göre haritadaki hava durumunun sunumu aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? AV Türkiye Sibirya üzerinden gelen soğuk ve yağışlı havanın etkisine girmiştir. B) Basra üzerinden gelen sıcak hava dalgası ülke genelinde sıcaklığı artırmıştır. C) Kuzey Afrika üzerinden gelen hava kütlesi kıyı kesimde sıcaklığı artırarak yağış bırakacaktır. O D) Türkiye Balkanlar üzerinden gelen nemli ve yağışlı hava kütlesinin etkisine girecektir. E) Ülke genelinde sıcak ve yağışlı hava koşulları etkili olacaktır.

5. Bir bölgede etkili olan yıllık sıcaklık ve yağış rejimi hakkında aşağıda verilenlerden hangisi daha çok bilgi verir? A) Deniz kıyısına olan uzaklığı B) Akarsu sayısı C) Doğal bitki örtüsü D) Hâkim rüzgâr yönü E) Deniz seviyesinden yükseltisi 8

4. "Denizel etkinin yaşandığı alanlar ile kuraklığın hüküm sürdüğü alanlar arasında sıcaklık farkı azdır." diyen bir kişi hangi ayın ortalama sıcaklık haritasına bakmış olabilir? A) Ocak B) Mart D) Temmuz 1. D C) Mayıs E) Kasım 2. D 3. B 2 4. D

6. Türkiye'nin iklimi ile ilgili olarak aşa- ğıda verilen bilgilerden hangisi yanlış- tır? A) Türkiye'ye yazın kuzeybatıdan soku- lan denizel hava kütlesi nemli ve serin olmaktadır. B) Türkiye Yaz mevsiminde genellikle tropikal hava kütlelerinin etkisi altında kalmaktadır. C) Türkiye sonbahar ve kış aylarında ku- zeyden gelen soğuk hava kütlesi ile güneyden sokulan ilık hava kütlesinin etkisi altına girer. D) Kış mevsiminde kuzeydoğudan Türki- ye'ye kuru ve soğuk hava kütlelerinin sokulmasıyla iç kesimlerde alçak ba- sınç koşulları egemen olur. E) Yazın güney ve güney doğudan ge- len karasal hava kütlesi Anadolu'da sıcaklıkların yükselmesine sebep olur.

8. Rüzgár, havanın yüksek basınçtan alçak basınca doğru yatay yönde yer değiştirmesine denir. Bahçede toplanan yaprakların günün belirli zamanlarındaki hareketi aşağıdaki gibi gözlemlenmiştir. ●K 1. durum Yığındaki yapraklar sabah saatlerinde I yönünde hareket etmiştir. 27. Soğuk 12 = Sicak Kuru yaprak 2. durum Tekrar toplanan yığındaki yapraklar öğle saatlerinde hareketsiz kalmıştır. 3. durum Yığındaki yapraklar öğleden sonra Il yönünde hareket etmiştir. - La Sak kar sögule *L Yapılan gözlemlere göre aşağıdaki yorumlardan hangisi doğrudur? A) Sabah saatlerinde K noktasında havayı oluşturan tanecikler arasındaki boşluk daha azdır. BOğle saatlerinde yığının bulunduğu yerdeki sıcaklık L noktasındakinden daha fazladır. C) Öğleden sonra L noktasında havanın yoğunluğu daha azdır. D) Öğlen saatlerinde iki yön arasındaki basınç farkı en fazladır.

7. Aşağıdaki haritada Dünya yıllık ortalama sıcaklık dağılışı haritası verilmiştir. 10- 20 20 0 30 10 20 JA Haritaya bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Kuzey kutbu, güney kutbuna göre daha soğuktur. V B) Dünya'nın en sıcak yerleri Ekvator'dadır. Aynı enlem üzerinde sıcaklıklar farklıdır. V D) Ekvator'dan kutuplara gidildikçe genel olarak sıcaklık azalır. V E) Avustralya Kıtası'nda sıcaklık ortalaması 20°C'nin üzerindedir. V

KPSS/Genel Kültür 28. 2 Çanakkater Ankara Çanakkale'de 20°C Ankara'da 15,5°C - Erzurum'da 10°C dir. Yukarıdaki haritada gösterilen merkezlerdeki si- caklık değerleri; Karasallığı By Denizelliğin CEnlemin Erzurum Bu merkezlerdeki sıcaklıkların farklı olması aşağıdakilerden hangisinin sıcaklık üzerindeki etkisine ters düşer? 40 DY Rüzgarların E) Yükseltinin PARAGON- Coğrafya 29. Su çita ara nu PARAGON- YAYINCILIK or E a y

A) Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir. Küçültme oranı haritadaki uzunluğun, gerçek uzunluğa oranlanmasıyla bu- Buna göre, aşağıda verilen ölçeklerden hangisi ile çizi- km'lik kara yolu uzunluğu 25 cm ile gösterilir? (Çizik öl- len Türkiye haritasında Ankara ve Konya arasındaki 250 peklerin boyu 5 cm dir.) O lunur. 10 15 60 km km 200 400 600 800