Atmosfer ve İklim Soruları

İngilizcesi “paragliding” olan "yamaç paraşütü sporu" 1980'li yıllarda serbest paraşüt kullanılarak, yamaçlar- dan koşularak uçmaya çalışılması ile ortaya çıkmış bir ekstrem doğa ve havacılık sporu türüdür. Kolay taşına- bilirliği sayesinde uygun tepe veya zirvelerden uçuş ger- çekleştirilebilmektedir. Yamaç paraşütünde havalanmak ya da havada kalabilmek için karşıdan gelen rüzgâr ve termikler (yükselici hava hareketleri) çok önemlidir. Deniz 100 m Sivri Tepesi Buna göre, yamaç paraşütü ile haritadaki Sivri Te- pesi'nden denize doğru gitmek isteyen bir sporcuya aşağıdaki rüzgârlardan hangisi daha fazla yardımcı olur? A) Karayel B) Samyeli C) Lodos D) Poyraz E) Yıldız

7. Aşağıda haziran ayında oluşan mevsimlik bir basınç merke zi gösterilmiştir. 9. kyk int Mevsimlik basınç merkezleri sıcaklık faktörüne bağlı olarak oluşmaktadır . Çevresine göre sıcak olan alanlarda alçak ba sinç oluşurken, çevresine göre daha düşük sıcaklıklara sa- hip olan alanlarda yüksek basınç oluşmaktadır. Buna göre verilen basınç merkeziyle ilgili aşağıdaki bil- gilerden hangisi doğrudur? Bulunduğu Oluştuğu yer Basınç düzeyi yarım küre Kara Deniz Kuzey Yarım Küre B) Kuzey Yarım Küre Güney Yarım Küre Güney Yarım Küre E) Kuzey Varım Küre Deniz Yüksek Basınç Yüksek Basınç Alçak Basınç Yüksek Basınç Alçak Basınç Kara Deniz

34. Aşağıda bir yörenin aylik ortalama sıcaklık ve yalis grafiği verilmiştir. (°C) 30 190 25 +75 20 60 8 37. Tun 15 45 10 30 5 15 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 CO 9 10 11 12 han- Grafikten faydalanarak bu yöre ile ilgili olarak aşa- ğıdaki bilgilerden hangisi elde edilemez? ya A) Aylık ortalama sıcaklık değerleri B) Kasım ayı toplam yağış miktarı C) Yillik güneşlenme süresi D Hangi iklim bölgesinde yer aldığı E) Sonbahar mevsiminin sıcaklık ortalaması

8. 1. En sıcak ayın ortalaması bile 10 °C geçmez. Buzulların erimesiyle oluşan bataklıklarda bodur çalılar ve yosun- lar gelişir. II. Her mevsimi yağışlıdır. Batı rüzgârlarının etkisiyle oluş- muştur. UI. Ekinoks tarihlerinde yağış artar. Bitki örtüsü yağmur or- manlarıdır. Yukarıda bazı özellikleri verilen iklim tipleri aşağıdaki- lerden hangisidir? II A) Kutup B) Karasal C) Tundra D) Okyanusal E) Tundra Muson Akdeniz Okyanusal Tundra Ekvatoral Okyanusal Muson Ekvatoral Savan Okyanusal

5. B 638 Yer Ekvatoru Termik Ekvator Yukarıdaki haritada meridyenlerin en sıcak noktalarının bir- leştirilmesiyle elde edilen Termik Ekvator ile Yer Ekvator'u görülmektedir. Buna göre Termik Ekvator'un Yer Ekvator'a göre sap- malar göstermesinde aşağıdakilerden hangisi etkili ol- muştur? A) Bitki örtüsü - enlem B) Karasallik - okyanus akıntıları C) Sürekli rüzgârlar - bakı D) Bulutluluk - egemen rüzgâr yönü E) Güneş ışınlarının geliş açısı - eksen eğikliği -

4. Atmosferin kalınlığı Ekvator'dan kutuplara doğru azalır. Buna göre; I. yer çekiminin fazla olması, II. sıcaklık ortalamasının düşük olması, III. gece-gündüz değişiminin fazla olması, IV. gölge boyunun uzun olması nini özelliklerinden hangisi atmosferin kalınlığının kutuplar- da az olmasına neden olmuştur? A) Yalnız! B) Yalnız III C) I ve II ko D) II ve III E) III ve IV

A 21. Aşağıdaki tabloda üç merkezin 21 Haziran tarihindeki gece ve gündüz süreleri verilmiştir. Gündüz Süresi Gece Süresi Merkezler (saat) (saat) X 10 14 Y 17 7 Z 0 24 Buna göre, bu merkezlerle ilgili olarak verilen aşa ğıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Yalnızca Y merkezi Kuzey Yarımkürede yer almak- tadır. B) Y merkezinden güneye doğru gidildikçe gündüz süresinin uzaklığı gözlemlenir. C) X merkezi Z'ye göre Ekvator'a daha yakındır. D) 21 Aralık tarihinde Z merkezinde Güneş 24 saat boyunca ufuk hiç batmaz, E) X merkezi güneş ışınlarını yıl boyunca diğer mer keziere göre daha büyük açıyla alır. BİLİM TEMEL LİSESİ 90° 90° 22. CS033 66°33

19. Enler 17. Yazlar sıcak, kışlar soğuktur. En yağışlı mevsim ilkbahardır. Bitki örtüsünü bozkırlar oluşturur. Yukarıda bazı özellikleri verilen iklim tipi, Türkiye haritasında işaretli alanların hangisinde görülmez? AJT ) B) | C) III D) IV E) V LİSESİ

Doğal Sistemler 39. 30° dinamik yüksek basınç alanı üzerindeki karalar ile Asya ve Kuzey Amerika karalarının iç kısımlarında çöl iklimi görülür. Yıl boyu sıcak ve kurak geçen bu bölgeler bitki örtüsü bakımından da çok fakirdir. Kuraklığa daya- nikli kaktüsler, bazı çalı ve otlar dışında bitki örtüsünden yoksundur. Buna göre coğrafi konumları göz önüne alınırsa, aşağıdaki kitalardan hangisinde çöl ikliminin görül- mesi beklenmez? A) Asya B) Afrika C) Güney Amerika D) Avrupa E) Okyanusya

8. COG. Aşağıda bir alandaki hava hareketleri gösterilmiştir. Haritada Dünya üzerindeki beş farklı alan işaretlenmiştir. Şekildeki hava hareketleri haritada işaretli merkezlerden hangilerinde yıl boyunca etkilidir? A) I, II ve III BH, HR ve IV C) II, III ve IV D) TI, IV ve v E) II, ve V

olu- 3. Aşağıdaki haritada Dünya temmuz ayı basınç dağılışı veril- miştir. YB YB AB AB AB AB YB YB YB AB AB 02 2000 YB AB: Alçak Basınç YB YB: Yüksek Basing Haritanın temmuz ayına ait olduğuna, 1. Asya Kıtası'nda geniş alanlarda alçak basıncın etkili olması II. Ekvator ve yakın çevresinde basınç değerlerinin azalması HT. Güney Kutbu çevresindeki yüksek basınç alanının diğer aylara göre geniş olması V. 30° enlemlerinde genel olarak yüksek basıncın etkili olması gibi bilgilerden hangileri kanıt oluşturur? A) T ve H B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

7. Aşağıdaki haritada, Türkiye'de etkili olan yerel rüzgarların esme yönleri oklarla gösterilmiştir. e Lodos s Buna göre 1, Il ve Il numaralı oklarla gösterilen rüzgârlar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? 1 1 Sam vel Sam veli Kara yer A) Poyraz Kara yel B) Kara yel Poyraz C) Samyeli Poyraz D) Kara yet Sam yeli E) Poyraz Sam yeli Poyraz Kara yet

3. Rize ve Samsun kentlerinde aynı iklim özellik- leri görülmesine rağmen Rize'de yıl içerisin- deki yağış miktarının Samsun'dan daha fazla olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Dağların doğu-batı yönlü uzanması B) Yağış rejimlerinin farklı olması C) Rize'de kıyının hemen gerisinde yüksek uza- nan dağların varlığı D) Ormanların geniş yer kaplaması E) Rize'deki maksimum nem miktarının daha fazla olması

9. Sabahleyin sisli ve serin olan hava öğleden sonra iyice ısınmaya başladı. Güneş yüzünü tüm sıcaklı- 7ğıyla gösteriyordu. Buna göre, yukarıda verilen parçada öğleden sonraki hava durumuyla ilgili aşağıdakilerden hangisinin gerçekleştiği söylenemez? A) Sis yoğunluğu azalmıştır. B) Havanın nem açığı artmıştır. C) Havanın taşıyabileceği en yüksek nem kapasi- tesi artmıştır. Bağıl nem oranı artmıştır. E) Bulutluluk oranı azalmıştır.

6. Aşağıda yer alan şekilde bir dağın kalıcı kar ve bitki örtüsü sınırı gösterilmiştir. 9. Orman üst siniri Orman üst siniri UM Ü vnt K U Z E Y <M Z CO E Y Yalnızca şekle bakılarak dağın aşağıdaki özelliklerinden hangisine ulaşılabilir? A) Enlem derecesi B) Kar yağışı siniri C) Bulunduğu yarımküre D) Etkili olan rüzgârlar E) İklim tipi ve özelliği

46. Hava durumu: Dar bir alanda kısa süreli olarak yaşanan atmosfer olaylarıdır. Hava olaylarını inceleyen ve hava olayları ile ilgili tahminlerde bulunan bilim dalına ise meteoroloji adı verilir. Iklim: Geniş alanlarda uzun yıllar boyunca görülen atmosfer olaylarının ortalama durumudur. Iklimi inceleyen bilim dalina ise klimatoloji denir. Aşağıdaki tabloda meteoroloji istasyonu verileri kullanılarak bir yere ait 5 günlük hava tahmini ile yıllık ortalamas caklık ve yağış grafiği verilmiştir TAHMIN EDILEN Tarih Hadise En DOU En Yüksek En DÜŞÜK En Yöksek 84 100 12 Ocak Pazartesi 15 14 78 13 Ocak Sali 100 13 70 14 Ocak Çarşamba 93 13 68 15 Ocak Perşembe 88 16 Ocak Cuma 6 12 70 93 Yagis (mm) Yagis (mm) - Sıcaklık (C) Sicaklik (C) 320 280 240 20 18 16 14 12 10 200 160 120 BO 40 A E A Tanımlar ve grafikler dikkate alındığında; 112 Ocaktan 16 Ocak tarihine kadar sıcaklık mevsim normalleri üzerindedir. IL Hava tahmininde verilen yağış durumu iklim şartlarına uygundur. III. Kis mevsimi sıcak ve yağışlı yaz mevsimi ise serin geçmektedir. yorumlardan hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız! B) Yalniz II. C) Yalnız III. D) I ve II. E) Il ve III.