Atmosfer ve İklim Soruları

mekle ber - yöre bilir? Palme Ya 6. Tarım ürünlerinin olgunlaşma süresi sicakli- ğa bağlıdır. Sıcaklık ortalamalarının fazlalığı ve sıcak dönemin süresinin uzun olması ta- rim ürününün olgunlaşmasını hızlandırır. Sermay Buna göre, aşağıda sıcaklık ve yağış da- ğılışı verilen yerlerden hangisinde aynı tarım ürününün olgunlaşma süresi daha kısadır? Üretim, d liyetlerinir dir. Serm ülkeler, d gun olsa A) B) rinde geli Yağış Sıcaklık (°C) (mm) Sıcaklık (°C) Yağış (mm) 300 200 250 30 30 25 20 15 10 5 0 100 C) C) Yağış u bir yle- 35 30 25 20 15 10 5 0 Nüfus: 150 200 150 20- 100 10 50 50 0 OŞMNMHTAEEKA OŞMNMHTA EEKA Aylar Aylar Sıcaklık Yağış D) Sıcaklık (°C) (mm) (°C) (mm) 300 120 20 250 100 10 80 200 60 0 150 40 -10 100 20 -20 50 0 -30 OSMNMHTAEEKA OSMNMHTAEEKA Aylar Aylar E) Sıcaklık Yağış 25 (°C) (mm) 20- 300 15 250 10 200 5- 150 0 100 -5 50 -10 OŞMNMHTAEEKA Aylar Nüfus ile sinda sik mik büyi hızından olumsuz adır. -

CB B KİTAPÇIĞI 39. Biyoçeşitlilik, bir bölgedeki çeşitli özelliklere sahip bitki ve hayvan türleri ile mikroorganizmaların sayı- sini ve bu canlıların birbirleriyle olan ilişkilerini ifade etmektedir. Çeşitli bitki ve hayvan türlerinin yaşadığı dünyada kıtaların ve bölgelerin biyoçeşitliliği aynı değildir. 3 AL LID IV Yukarıdaki Dünya haritasında işaretli alanların hangilerinde biyoçeşitliliğin diğerlerine göre daha fazla olduğu söylenebilir? A) I ve II B) Ilye III C) Il ve III D) II ve IV E) IV verv

3. Karalar, denizlere göre daha fazla ve daha çabuk isinip soğur. Aşağdakilerden hangisi, kara ve denizlerin birbirinden farklı isinip soğumasının sonuçlarından biri değildir? A) Kuzey Yarım Küre'nin, Güney Yarım Küre'den ortalama 2°C daha sıcak olması B) En yüksek sıcaklıkların karalar üzerinde ölçülmesi C) Güneş ışınlarının denizlerde karalara göre daha derin- lere sokulması D) Kuzey Yarım Küre'de en sicak ayın karalarda temmuz, denizlerde ise ağustos ayı olması E) Yaz mevsiminde denizden karaya doğru esen rüzgâr- ların serinletici etki yapması 1 104

3 7.) Yeryüzünde çok geniş alanlarda etkili olan büyük iklim tip- lerine makroklima iklimler denir. Makroklima iklimler birbi- rinden net sınırlarla ayrılmaz, kademeli geçiş vardır. Buna göre, aşağıda verilen makroklima iklim tiplerin- den hangilerinde birbirleri ile komşu olmaları nedeniy- le kademeli geçiş görülür? At Ekvatoral iklim - Çöl iklimi B) Çöl iklimi - Akdeniz iklimi e Akdeniz iklimi - Muson iklimi D Muson iklimi - Tundra iklimi E Tundra iklimi - Savan iklimi

28. Atmosferin etkileri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz? A) Gökyüzüne mavi rengi vermesi B) Kutuplara yakın yerlerde kutup ışığı denilen renk hareketliliğinin yaşanması C) Gölge yerlerin tam karanlık olmaması D) Kuzey Yarım Küre'de sıcaklık farkının daha fazla olması E) Yeryüzünde yaşanılabilir bir ortam sağlaması

A A ÇAP / TYT - 41 Sosyal Bilimler Testi 7 Aşağıda birbirine komşu alanlarda ortaya çıkan dikey yönlü iki basınç merkezi gösterilmiştir. D X basınç merkezi Y basınç merkezi Bu basınç merkezleri için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) X merkezi yüksek, Y merkezi alçak basınç alanla- ridir. B) Rüzgâr X merkezinden Y merkezine doğru eser. C) X merkezinde havanın birim alandaki ağırlığı Y merkezine göre daha fazladır. D) X ve Y merkezleri Kuzey Yarımküre'de yer alır. E Genel olarak X merkezinde hava açık, Y merke- zinde ise kapalıdır. CAP 8. 1. İlkel Zaman'da (Prekambriyen) meydana ge- len orojenik dönemdir. Bu bölgeler daha sonra aşınarak eski kita kalkanları haline gelmişler- dir. ITO İrlanda'da yer

NTYTK1 9. 200 30 el .n 250 125 200 420 Yagis (mm 150 115 Sıcaklık (9) 100 +10 n 50 -15 0 0 $ MN M H T A E E KA 10 Aylar || Yağış - Sıcaklık Yukarıdaki sıcaklık ve yağış rejiminin yaşandığı bölge için aşağıdakilerden hangisí söylenemez? ? A) Orman alanları yaygındır. B) Yaz kuraklığı isteyen ürünler yetişemez. C) Güneşli gün sayıs azdır. D) Kar yağışlı gün sayısı fazladır. E) Yağış miktarı 2000 mm in üzerindedir. ik Yayıncılık

-6 6. Türkiye'nin yeryüzü şekilleri konusunu işleyen coğrafya öğretmeni, sınıftan beş öğrenciyi seçerek daha önce ha- zırladığı yeryüzü şekilleri isimlerinin yazılı olduğu kartian rastgele seçmelerini istemiştir. Öğretmen daha sonra her bir öğrenciden seçmiş olduğu kartta çıkan yeryüzü şeklinin bulunduğu yeri Türkiye haritası üzerinde göster- mesini istemiştir. Öğrencilerden; Esra Peribacası, Gul Kanyon vadi, Hakan Volkanik dağ, Cansu → Lav platosu, Ertuğrul → Delta ovası kartını almıştır. Ertuğrul Cansu Hakan Esra 13 Gul Buna göre, hangi öğrencinin gösterdiği yer yanlıştır? A) Gül B) Esra C) Hakan D) Ertuğrul E) Cansu

A) B) En sicak ay temmuz C) Yillik sıcaklık farkı yaklaşık 20" C'dir. D) Yillik yağış miktarı 300 mm'nin altındadır. E) Kış mevsiminde kar yağışları görülmez. • Aşağıda bir merkezin yıllık ortalama sıcaklık ve yağış da- ğılışını gösteren grafik verilmiştir. Yağış (mm) Sıcaklık ("C) 25 80 20 70+ 15 60+ 10 50+ 40+ 5 30+ 0 20- -5 10- . -10 0- -15 O Ş M NMH TA E E KA Aylar Bu grafik ülkemizde aşağıdaki illerden hangisine ait olabilir? B) Rize A) Mersin D) Izmir C) Ankara E) Samsun kodu okulunuz.

7 Akdeniz iklimi'nin etkili olduğu alanlarda zeytin, zak- kum, defne ve keçiboynuzu gibi bitki türleri yaygındır. Buna göre, aşağıda verilen illerin hangisinde bu bitki türlerinin görülme ihtimali diğerlerine göre daha azdır? A) Canakkale B) Manisa D) Gaziantep C) Hatay E) Batman

C) Ortanca yaş fazladır. Diş göç alır. E) Doğum oranlan azdır. . 10. III Haritada numaralı yerlerde bulunan dağlar ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) I. yerdeki dağlarda kalıcı kar sinırı yüksektir. X B) II. yerdeki dağın doruklarında buzullar vardır. C) III. yerdeki dağlar kıvrımlıdır. D) IV. yerdeki dağlar kıyıya paralel uzanmaktadır. E) V. yerdeki dağlarda drumlinler yaygındır. Dider sayfaya geçiniz.

9. Savan biyomu ile ilgili, W. Yüksek boylu ot toplulukları görülür. HIZ VE RENK YAYINLARI Dü aşa M. AJ COĞRAFYA - ÜNİVERSİTE HAZIRLIK II. Yağış rejimi düzensizdir. IN. 30° - 40° parallelleri arasında görülmektedir. bilgilerinden hangileri yanlıştır? A) Yalnız B) Je II C) Yalnız III D) II ve III B) D) E) , 11 ve III Ell 12

ŞEKILLEN 1. Bir akarsu, yatağını hem derine hem de kaynağına doğru aşındırmaktadır. 4. Bu akarsu ile ilgili; 1. Taşıdığı yük miktarı artmıştır. II. Yatağı derinleşmiştir. III. Denge profiline ulaşmıştır. yargılarından hangisine kesinlikle ulaşılamaz? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III I E) II ve II D) ivell

E) III ve IV D) I ve IV 27. Aşağıdakilerden hangisi, atmosferin özelliklerinden biri değildir? A) Sıcaklığı bütün katmanlarda, yükseltiyle ters orantılıdır. B) Kalınlığı ile enlem derecesi ters orantılıdır. C) Yoğunluğu yerden yükseldikçe azalır. D) Katmanların özellikleri ve etkileri farklıdır. E) Yere değen katmanı troposferdir.

29- I.Nüfusun ülke içinde dengeli dağılması II. Beslenme sorunlarının yaşanması III. işsizlik sorunlarının artış göstermesi IV.Yaşlı nüfus oranının artması Yukarıdakilerden hangileri bir ülkdeki hızlı nüfus artışı sonucu oluşabilecek durumlardan arasında gösterebilir? All ve Il B).I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

40. Normal koşullarda yeryüzünde sıcaklık, Ekvator'dan ku- tuplara doğru azalır. Ancak bu azalma, Dünya'nın her yer- de düzenli görülmez. Buna göre aşağıdakilerden hangisi, bu düzenliliği bo- zan etkenlerden biridir? A) Dünya'nın günlük hareketi B) Güneş ışınlarının geliş açısı C) Okyanus akıntıları D) Güneş ışınlarının atmosferdeki yolu E) Dünya'nın şekli ve enlem