Atmosfer ve İklim Soruları

En sıcak ve en soğuk ayın sıcaklık ortalamaları arasında- ki farka, yıllık sıcaklık farkı denir. Yillik sıcaklık farkının en az ve en çok olduğu iklimler aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) Ekvator - Çöl B) Ekvator - Sert karasal C) lliman okyanus - Muson D) lliman okyanus - Savan E) Akdeniz - Sert karasal

7. Aşağıdaki şekilde bir adanın ana karaya bağlanması göste- rilmiştir. Bu yer şekli ve oluşum süreci ile ilgili aşağıdakilerden han- gisi yanlıştır? A) Akarsu ve rüzgâr biriktirmeleri sonucu oluşmuştur. BT Kıyılarda gelgit faaliyetleri etkisizdir. Bu tür oluşumlara iç denizlerde ve göllerde rastlanır. D) Kıyıların derinliği azdır. E) Tombolo oluşumuna örnektir.

Temel Yeterlilik Testi 13. 10. Bir basınç merkezindeki yatay yönlü hava hareketi aşağıda gösterilmiştir. Bu basınç merkeziyle ilgili; 1. Kuzey Yarım Küre'de yer alır. II. Dikey yönlü hava hareketi yükselicidir. III. Yatay yönlü hava hareketi merkezden çevreye doğrudur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız B) I ve 11 C) I ve III D) II ve III E) I, II ve 111

5. Alize ve kutup rüzgârlarının Türkiye'de görülmemesi aşağıda- kilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Büyük basınç farklarının olmamasıyla B) Yer şekillerinin engebeli olmasıyla C) Üç tarafının denizlerle çevrili olmasıyla D) Cephe yağışlarının görülmesiyle E) Orta kuşakta yer almasıyla rüzgârlarının etki sahasında ka-

in yoki amas nin bak olmasi alçak basıncı kışın Türkiye'de cephesel yağışlara . neden olur. - yüksek basıncı Türkiye'de daha çok kışın etkilidir. - yüksek basıncı yazın Türkiye'de sicaklik ve kurak- III. lığın artmasına neden olur. Yukarıda Türkiye'yi etkileyen basınç merkezi ve özellikleri iZ VE verilmiştir. etki Bu basınç merkezleri sırasıyla aşağıdakilerin hangisin- de doğru verilmiştir? bek- A} İzlanda, Sibirya, Basra B) Sibirya, İzlanda, Asor C) Izlanda, Asor, Basra D) Basra, Sibirya, Asor Basra, Asor, Sibirya 1 izenda AB DS Bojra An Sibine y

Taran 1. Aşağıdaki şekillerden birincisi matematik iklim kuşak- larını, ikincisi sıcaklık iklim kuşaklarını göstermekte- 3. Soğuk Kuşak 90° 68° 30 lliman Kuşak 30° 30' dir. Kutup Kuşağı 90° 66° 33' Orta Kuşak 23° 27' Tropikal Kuşak-0° 23° 27' Orta Kuşak 66° 33' 90° Kutup Kuşağı -Sıcak Kuşak 0° 27° Iliman Kuşak 48° 90° Soğuk Kuşak Sıcaklık iklim kuşaklarının matematik iklim ku- şaklarından farklı olmasında aşağıdakilerden hangisi en etkili olmuştur? A) Dünya'nın yörüngesinin elips olması B) Kara ve denizlerin dağılışının farklı olması C) Dünya'nın batıdan doğuya doğru dönmesi D) Yer ekseni ile ekvator arasında açının bulunması E) Yer şekillerinin engebeli ve çeşitli olması

7. Bir basınç merkezindeki yatay yönlü hava hareketi aşağıda gösterilmiştir. Bu basınç merkeziyle ilgili; 1. Kuzey Yarım Küre'de yer alır. II. Dikey yönlü hava hareketi yükselicidik III. Yatay yönlü hava hareketi merkezden çevreye doğrudur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız ! B) I ve || C) I ve III D) II ve N E) I, II ve III 13

36. Mevsimler ve iklim ünitesinde bazı konular anlatılırken birbirine paralel çizilmiş ışık ışınlarından oluşan aşağıdaki gör- sellerden faydalanılıyor. 1 birim 1 birim HI 1 birim 90° 45° 2 birim 30° 1.4 birim Bu görseller aşağıdakilerden hangisini açıklamak için kullanılıyor olabilir? A) Güneş ışınlarinin eğimi ile aydınlanan bölgenin alanı arasındaki ilişkiyi B) Bir bölgeye sonbahar, kış ve ilkbahar mevsimlerinde ulaşan Güneş ışınlarını C) Işınların düşme açılarına bağlı olarak birim yüzeye aktarılan isi enerjisi miktarını D) Gerçekleşen günlük hava olayları ile bulunulan yarım küre arasındaki ilişkiyi

4. Meskenlerin yapımında kullanılan malzemeler, çoğunlukla çev- rede bulunan maddelerdir. Bu nedenle ormanların geniş yer kapladığı alanlarda ahşap, kuraklığın egemen olduğu yerlerde ise daha çok kerpiç yapılara rastlanmaktadır. bi Ekvator Buna göre, harita üzerinde işaretlenmiş alanların hangile- rinin kırsal kesimlerinde ahşap evlere yaygın olarak rast- lanır? A) I ve II B) I ve III D) II ve IV C) II ve III E) III ve IV

5. Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Erzurum'da yazlar serin ve yağmurlu, kışlar ise soğuk ve kar ya- ğışlı geçer. Yaz mevsiminde sıcaklık ortalaması yaklaşık 18 °C, kış mevsiminde ise sıcaklık ortalaması yaklaşık -8 °C'dir. Eğer ilkbaharı Erzurum'da geçiriyorsanız gün içinde sıcaklığın artıp azaldığını his- setmekle kalmayıp aniden yağan karla da karşılaşabilirsiniz. Yukarıda Erzurum'da gerçekleşen hava olayları ve iklimle ilgili bilgiler verilmiştir. Verilenlerden hareketle; 1. Klimatologların elde ettiği verilere IL. İklim verileri yardımıyla mevsimsel sıcaklık ortalamalarına III. Erzurum'da kış mevsiminde sıcaklığın 0 °C üzerine çıkmadığına bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız! B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III

10. Mutlak nem, 1 m3 hava kütlesi içinde ölçülen su buharının gram cinsinden miktarıdır. Dünya üzerindeki herhangi bir alanda yeterli su kütlesinin bulunması ve yeterli derecede sicaklığın olması durumunda havadaki mutlak nem miktarı artar. Örneğin, deniz kıyısındaki bir yerde buharlaşma için yeterli derece sıcaklık varsa hava kütlesindeki mutlak nem miktarı artar. Buna göre, aşağıdaki bölgelerin hangisinde mutlak ne- min daha fazla olması beklenir? A) Orta Asya'da B) Sibirya'da C) İskandinav Yarımadası'nda D) Grönland Adası'nda E) Amazon ve Kongo havzalarında

yer 8. Aşağıda Kuzey Yarım Küre'de ve orta enlemlerde alan bir yöreye ait eş basınç haritası verilmiştir. 1015 mb 1014 mb 1013 mb 1012 mb 1011 mb Yalnızca sıcaklık enlem ilişkisi düşünüldüğünde, yörede rüzgârın hangi yönden esmesi ve sıcaklık üzerinde nasıl etki yapması beklenir? A) Güneybatıdan eser, sıcaklığı artırır. B) Güneydoğudan eser, sıcaklığı artırır. C) Batidan eser, sıcaklığı etkilemez. (D) kuzeybatıdan eser, sıcaklığı azaltır. E) Kuzeyden eser, sıcaklığı azaltır. Bosine yuksek Basmeton Alcada Dogn gider.

9. Aşağıdaki haritada bazı alanlar taranarak gösterilmiştir, den ci temel Faktör lilik m nilari Haritada taralı olarak gösterilen alanlar, aşağıda verilen hangi bölge sınıfı içerisinde yer alır? A) Turizm bölgesi B) Yoğun nüfuslu bölge C) Maden bölgesi D) Yağışlı bölge E) Sanayi bölgesi 16 UcDört Bes Diğer sayfaya geçiniz

2 1. ÜNİTE: DOĞAL SİSTEMLER Edn ÖLÇME - DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI A) Aşağıdaki soruları, verilen öncüllerden yararlanarak cevaplayınız. sük alm 1. Şekilde deniz üzerinden gelen hava kütlesinin hareket yönü oklarla gösterilmiştir. saa Aşağıdaki soruları, şekilde verilen bilgilere göre cevaplayınız. IIIIIII ITIT E = 1300 m B = 1200 m re D=700 m de C = 600 m e A = 600 m E 16 °C Deniz O Nliain2 a. Atmosfer basıncının b. Atmosfer Sıcaklık C. Verilen grafik, şekildeki hava kütlesinin geçtiği alanların hangi- sinde görülür? Niçin? Aşağıya yazınız. ç. Hava kütlesinin sicaklığında oktalar arasında nasıl bir Yol isoltida olmasına rad dočarlarinin farklı olmasının nedenini açıklayın Şeki Şekildeki ilk hava kütlesi, hangi harfler g. ekildeki B ve C bölgeleri arasında olusar Carine eran: ğ. A ve MOIYICI AC cu ve mutlak nem görülür? Nicin? 172

04 TYT SOSYAL BİLİMLER 61 Dünyadaki makroklima alanlarıyla ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Kutup ikliminin görüldüğü alanlar yağış özelliğine göre kurak sayılır ve soğuk çöl kabul edilir. BY Sert karasal iklim bölgesinde en yağışlı dönem yaz aylarıdır ve yağışlar genellikle konveksiyonel oluşum- ludur. Dünyada hem günlük sıcaklık farkı hem de yıllık sicak- lik farkı en yüksek olan yerler dönenceler çevresindeki çöl iklimi alanlarıdır. D) İklim grafikleri benzer olan subtropikal ve muson iklim- lerinden subtropikal iklimde yıllık sıcaklık ortalaması, muson ikliminde ise yıllık yağış miktarı daha fazladır. E) Okyanus iklimi görülen yerlerde yağış rejimi düzenlidir ve dört mevsim belirgindir.

0. Sıcaklık, nem ve yağış özellikleri bitki topluluklarının dağılışı üzerinde etkilidir. S. IV Bu haritada numaralandırılan bölgelerden hangile- rinde benzer bitki topluluklarına rastlanır? B) I ve III C) II ve 11 A ve il D) Il ve IV E) III ve IV