Bir Bilim Olarak Coğrafya Soruları

1. Aşağıda verilen bilim dalları ve inceleme alan- larına bakıldığında hangi bilim dalinin hem tarih öncesi hem de tarihî çağların aydınlatılmasında tarih bilimine yardımcı olacağı savunulabilir? A Paleografi: Eski yazı ve alfabeleri açıklar. B) Coğrafya: İnsan ve mekânın karşılıklı etkileşimini inceler. B) : C) Numismatik: Tarih içerisinde basılan paralar in- celer D) Diplomasi: Siyasi belgeleri değerlendirir. E) Epigrafi: Kitabeleri inceler.

Olleer lickr Mekâna bağlı bütün olayları kendi yöntem ve teknikleriyle Araştıran günümüzdeki modern coğrafyanın beş temel un- suru vardır. Bu beş temel unsurla coğrafya, diğer bilimler- den ayrılır . Aşağıda verilen ifadelerden hangisi coğrafyanın bu beş temel unsurundan birini tanımlamak için kullanılamaz? A) Her olayın yeryüzünde tanımlanabilir bir konumu vardır ve olaylar konuma bağlı olarak ele alınır. B) Mekânın fiziki ve beşerî özelliklerinin belirlenmesi, bu un- surlar arasındaki etkileşimin anlaşılmasını sağlar. C) Fiziki ortamın beşerî faaliyetlere etkisinin anlamlandırıl- ması, moleküler düzeydeki laboratuvar çalışmalarıyla gerçekleşir. D) Yeryüzünde canlı ve cansız bütün unsurlar hareket ha- Mindedir ve tüm bu hareketlilik incelenerek anlamlandırı- lux EY Yeryüzü, yapısal olarak farklı bölgelerden oluşur ve za- manla değişen bölge yapısının insanlar üzerindeki etki- si incelenmeye değerdir. SYAL BİLİMLER 62

8. 1. Okyanus ve deniz dibinde meydana gelen deprem, volkanizma ve toprak kayması sonucu oluşur. II. Bitki örtüsünün tahrip edilmesi sonucu toprağın su, rüzgar gibi etkenlerle aşınarak taşınmasıdır. III. Sıcak ve nemli hava kütlesinin hızlı bir biçimde dönerek yükselmesi sonucu oluşur. IV. Ani ve şiddetli yağışlar ile kar erimeleri sonucu oluşan hızlı akışa sahip olan sulardır. Yukarıdakilerden hangileri klimatik-hidrolojik kökenli afetlere örnek verilebilir? A) I ve 11 B) I ve III C) II ve III E) III ve IV D) II ve IV

7. Yaşadığımız yerdeki boru hatlarının dağılışı Tuz Gölü'nün kimyasal özelliklerinin incelenmesi Ege Bölgesi'ndeki horst graben sisteminin ince- lenmesi Doğu Anadolu'da yapılan hayvancılık faaliyetleri Aşağıda verilenlerden hangisinin yukarıdaki alan- larda inceleme yaptığı söylenemez? you Kimmglasi B) Jeomorfoloji Ulaşım Coğrafyast D) Biyocoğrafya E) Tarım Coğrafyası susu lin

2. I. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) II. Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) III. Avrupa Çevre Ajansı (APA) IV. Greenpeace V. TEMA Verilen çevre örgütlerinden hangisinin çalışma alanı- nin yerel boyutta olduğu söylenebilir? A) I B) II D) IV EV C) III

2. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'deki başlıca Ramsar alanları arasında bulunmaz? A) Uzungöl (Trabzon) B) Akyatan Gölü (Adana) C) Seyfe Gölü (Kırşehir) D) Göksu Deltas (Mersin) E) Nemrut Kalderası (Bitlis) YINLARI

Soru 3: Samsundan başlayıp Artvin Sarp Sınır Kapısına kadar uzanan Yeşil Yol Projesi ile bölgenin turizm potansiyelinin ön plana çıkarılması hedeflenmektedir. Aşağıdaki illerden hangisi Yeşil Yol Projesi kapsamında yer alan iller arasında yer almaz? A) Sinop B) Artvin C Bayburt D) Giresun E) Trabzon H

32. 1. Türkiye'nin bütün coğrafi bölgelerinde plato gö- rünümünde alanlar bulunmaktadır. II. Bazı platoların üstünde önemli ölçüde karstlaş- ma etkili olmuş ve karstik şekiller yaygınlık ka- zanmıştır. III. Meke Tuzlası Cihanbeyli Platosu üzerinde görü- len volkanik bir yapıdır. 1. Akdeniz Bölgesi'nde yer alan paltoların ortala- ma yükseltisi 500 - 1000 m arasında yer alıp fizi- ki haritada sarı renkle gösterilmektedir. Türkiye'nin platoları ile ilgili yukarıdakilerden hangileri söylenemez? A)lven B) Yve IV C) II ve III D) II ve IV E) Il ve IV

35. Dünyaya ait iklim, nüfus, yer şekli gibi mekânsal verilerin elde edilmesine ve analizine ait bir görüntüleme çalışmasıdır. Coğrafi veriler, yazılım, donanım, yöntem ve kullanıcılar temel bileşenlerini oluşturur. . • Eğitim, sağlık, belediyecilik, ulaşım ve turizm gibi pek çok alanda kullanılabilmektedir. Yukarıda verilen özellikler coğrafya biliminde giderek daha da fazla kullanılan ve yaygınlaşan hangi çalışma alanıyla ilgilidir? A) Haritacılık Coğrafi Bilgi Sistemi Coğrafi Koordinat Sistemi 37 DyUzaktan Algılama Tapu ve Kadastro

6. Haritada yıllık ortalama 1000 mm'den fazla yağış alan yerler gösterilmiştir. Bu bilgiye göre, aşağıdakilerden hangisi (söylene- mez? VISYOVSERİSİ ) Ekvator çevresi, 1000 mm'den fazla yağış almaktadır. B) Genel olarak Güney Yarım Küre'deki karaların batı kıyılarında yağış miktarı azdır. C) Asya'nın güneydoğusunda, yağış miktarı fazladır. TYT - SOSYAL BİLİMLER Ekvatordan kutuplara doğru 1000 mm yağış alanlar yerler düzenli olarak azalır. E) Afrika nın kuzeyinde 1000 mm'den fazla yağış alan yer yoktur.

2 Türkiye'de kuzey - güney yönlü ulaşım doğu - bati yonla ulaşımdan daha zordur. Bunun temel nedeni aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Kar yağsinin fazla olması B) Ormanlann geniş alan kaplaması C) Daglann uzeni doğrultusu D) Heyelan olaylarının çok sik yaşanması E) Kuzey ve güney kıyılarda iplek Imanların az olmasi

11 9. Ani ve şiddetli yağışlar ile kar erimeleri sonucu oluşan hızlı akışa sahip sulara sel denir. Ülkemizde zaman zaman gerçekleşen sel olayları can ve mal kayıplarına neden olabilmektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu afetin etkisinin azaltılmasında faydalı olacak çalışmalardan biri değildir? A) Erken uyarı sistemlerinin oluşturulması B) Toprak yüzeyinin beton ve asfaltla kaplanması C) pik yamaçlara teraslar yapılması D) Akarsu kenarlarına setler inşa edilmesi E) Dere yataklarının islah edilmesi

13. Ithal enerji kaynaklarından elde edilen elektriğin birim maliyeti daha yüksektir. 1. Soma (Manisa) II. Ovaakça (Bursa) III. Keban (Elazığ) IV. Elbistan (Kahramanmaraş) Buna göre, yukarıdaki termik santrallerde kul- lanılan enerji kaynakları göz önüne alındığında, hangilerinde üretilen elektriğin maliyetinin daha yüksek olması beklenir? A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve III D) II ve IV E) I, III ve IV

6. Bir üniversitenin coğrafya bölümünde öğrenim gö- ren öğrenciler klimatoloji dersi için Kapadokya yö- resine araştırma gezisi düzenlemişlerdir. Bu gezi sırasında Zelve vadisinde balona binmişlerdir. Ba- lonla yerden yükselirken yanlarındaki termometre- nin farklı yükselti seviyelerinde ölçtüğü sıcaklık de- ğerlerini aşağıdaki gibi kaydetmişlerdir. 1. 10°C II. 8°C III. 5°C IV. 2°C 0 V. 0°C Buna göre, öğrencilerin yanlarında bulunan ba- rometrenin en düşük değeri gösterdiği nokta hangisidir? C) III D) IV A)! B) II EV

yurus esi'nde eli olan leşme- z bola- vancılık plerden 11. Aşağıda verilen şehir ve bu şehrin gelişmesinde etkili olan fonksiyon eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? Şehir Fonksiyon Sanayi-Tarım-Liman ir liman A) Mersin wyuk 2. mor. Tarım Amasya B) hangi- Rize Tarım D) Ankara İdari E) Şanlıurfa Ticaret akın, yer

4)Ülkemizdeki bazı tarım ürünlerinin yetişme alanı dardır. Bu yüzden bölgeler arası ticarette önemli yer tutar. Aşağıdaki ürünlerden hangisi buna örnek verilebilir? A) Buğday B) Çay C) Şeker pancan D) Arpa Tütün