Dış Kuvvetler Soruları

11. ve 12. soruları aşağıdaki parçaya göre yanıtlayınız. Toprak, kayaçların fiziksel ve kimyasal yollardan çözülmesi sonucunda oluşmuş, içinde çeşitli canlıların, canlı artıkları- nın, hava ve suyun bulunduğu bir örtüdür. Topraklar yerli ve taşınmış topraklar olmak üzere genel olarak ikiye ayrılır. Yerli toprakların oluşumunda ve özelliklerinin belirlenmesinde iklim, bitki örtüsü, organizmalar, yer şekilleri, anakaya yapısı ve zaman gibi birçok faktör etkili olurken; taşınmış toprakların oluşumunda ve özellikleri üzerinde ise daha çok akarsular rüzgârlar ve buzullar gibi dış kuvvetler etkili olmuştur. 11. Bu parçada sözü edilen belli toprakların oluşumunda ve özellikleri üzerinde; iklim, bitki örtüsü, anakaya gibi etmenlerin belirleyici olduğu, aşağıdakilerden hangisiyle kanıtlanabilir? A) Toprakların çevredeki coğrafi koşullarla örtüşmesiyle B) İklim özelliklerinin kısa mesafede değişmesiyle C) Bitki örtüsünün orman olmasıyla D) Kayaçların yapısının killi olmasıyla E) Çözülmenin daha çok fiziksel olmasıyla

de akarsuların dağ sı- z vadiler oluşur. n hangisinde boğaz 6. Akarsuların yatak eğiminin azaldığı yerlerde kıvrımlar çize- rek akış gösterdiği için "S" şeklindedir. Akarsuların oluştur- duğu bu şekle menderes denir. abmm -136 Menderes şekline aşağıda verilen bölgelerden hangisin- de daha fazla rastlanır? S A) Ege Bölgesi B) Karadeniz Bölgesi C) Akdeniz Bölgesi D) İç Anadolu Bölgesi E) Doğu Anadolu Bölgesi 00

laşmamış- akilerden eniş yer epiroje- 5. Akarsuyun yatak eğiminin azalması sonucu taşıdığı malze- meyi deniz kıyısına yakın yerlerde biriktirmesiyle taban se- viyesi ovaları oluşur, Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'de yer alan taban sevi- yesi ovalaridan biridir? ev A) Konya ovası C) Erzincan ovası E) Adapazarı ovası B) Bafra ovası D) Silifke ovası

10. Çevresine göre alçakta kalmış, akarsular tarafından biriktir- me yapılan düzlüklere ova denir. Buna göre, aşağıdaki ovalarımızdan hangisi renklendir- me yöntemi ile çizilmiş Türkiye fiziki haritasında yeşil renkle gösterilmez? A) Çarşamba ovası B) Çukurova C) Çaldıran ovası D) Bafra ovası E) Bakırçay ovası

4. Türkiye'de çok çeşitli toprak tipleri görülmektedir. Bu durumun temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir? A) Kayaç yapılarının farklı olması B) Erozyonun her yerde etkili olması C) Rüzgârların aşındırma ve biriktirme yapması D) Çeşitli iklim tiplerinin görülmesi E) Dış kuvvetlerin farklı etkiler yapması

6. Bir bölgede etkili olan iklim ve bitki örtüsü şartlarına göre düz veya düze yakın alanlarda ana kayanın ayrışması sonucu oluşan topraklardır. Bütün horizonların bulunduğu bu toprakların dağılışı, yeryüzündeki iklim ve bitki örtüsünün dağılışıyla genel olarak uyumludur. Aşağıdakilerden hangisi bu şekilde oluşmuş topraklara örnek değildir? A) Kahverengi orman toprakları B) Çernozyom C) Terra rosa D) Litosol E) Kestane renkli bozkır toprakları

2. İklimin toprak oluşumu üzerindeki etkileriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Kurak ve yarı kurak iklimlerde kimyasal çözünmenin yetersizliğinden dolayı toprak oluşumu yavaş gerçekleşir. Pupulacio B) Aşırı yağışların görüldüğü bölgelerde topraktaki tuz, kireç ve organik maddeler alt kısımlara taşındığı için toprak genellikle mineral bakımından fakir kalmaktadır. C) Çöl bölgelerinde yıkanma çok az olduğu için toprak organik madde bakımından çok zengindir. D) Kurak iklimlerde yağışların azlığına bağlı olarak topraktaki yıkanma az olduğu için yüzeyde tuz ve kireç birikimi artar. E) Bir bölgenin günlük sıcaklık farkı, yıllık yağış miktarı, donma-çözülme olaylarının sıklığı gibi özellikleri toprak oluşumu üzerinde etkilidir.

4. ● Dağlarda kalıcı kar sınırının üzerindeki kısım- ları bir külah şeklinde kaplayan buzullardır. Kutuplara yakın kesimlerde çok geniş alanları kaplayan kalın buzul örtüleridir. • Örtü ve vadi buzullarından koparak akıntılarla deniz veya okyanuslarda ilerleyen buz kütlele- ridir. ays bers Kalıcı kar sınırının üzerinde oluşan çukurlarda bulunan buzullardır. Bu açıklamalar ile aşağıdaki kavramlar eşleşti- rildiğinde hangisi dışta kalır? A) Takke buzulu C) Sirk buzulu BAYsberg D) Örtü buzulu E) Vadi buzulu

yakın ol 12 1 2. Bazı kayaç türlerinin yaygın olduğu arazilerde yer altı su lan tarafından bir dizi kimyasal süreçlerle çözünmelerine bağlı olarak mağaralar oluşmaktadır. Buna göre; 1 kalker, II. jips, III. kaya tuzu, IV. bazalt, V. andezit kayaçlarından hangilerinin yaygın olduğu yerlerde mağara oluşumlarına daha sık rastlanır? A) I ve II B) Il ve IV C) Ill ve V D) I, II ve II E) II, IV ve V

da hin 11. Antalya Bölümü ile Tuz Gölü çevresinde in- celemeler yapan bir araştırmacının aşağı- daki yeryüzü şekillerinden hangisinin be- lirgin örneklerine rastlaması beklenmez? A) Kara kumulları C) Polye Yediiklim Sana Yeter! B) Obruk D) Yalıyar E) Tombolo 37 E) Karap 1. + 7. 10. 13.

5. 1. Çukurova Deltası II. Sinop'taki Boztepe Burnu III. Küçükçekmece Gölü IV. İzmir'deki Urla Yarımadası Kıyı bölgelerde görülen yukarıdaki yer şekillerinden hangilerinin oluşumunda dalgaların biriktirme faali- yetleri etkili olmuştur? A) I ve II D) III ve IV B) I ve III E) I ve IV C) II ve III

2²=16 U 50 500000 000 48 12. Bir haritada 30° Doğu meridyeni 60° Kuzey paraleli üzerindeki St. Petersburg ile aynı meridyen üzerinde bulunan 40° Kuzey paraleli üzerindeki İzmit arası uzaklık 10 cm olarak ölçülmüştür. Buna göre, haritanın ölçeği aşağıdakilerden hangisidir? A) 1/1.110.000 B) 1/22.200.000 D) 1/11.100.000 C) 1/220.000 E) 1/3.000.000 3.

36. Sıcaklık değerlerinin mevsim normallerinin altına düşmesi ve düşük sıcaklıkların uzun sürmesine soğuk hava dalgası denir. 2012 yılında, Doğu Avrupa'da yaşanan aşırı soğuklar ve kar yağışının yaklaşık bir ay devam etmesi; I. akarsu ve göl sularının donması, II. enerji tüketiminin azalması, III. ulaşım koşullarının aksaması etmenlerinden hangilerine neden olmuştur? A) Yalnız I B) I ve II Dve III CT ve III E) I, II ve III

e IV C)Ivel uğu yer bir ilişk Ust 6. Uzunluğu 500 km olan bir akarsuyun kaynağı ile ağzın botarur arasında aktığı yüzeyin profili aşağıda verilmiştir. 1000 800+ 600 400 200 + 0 100 200 300 400 500 A) Delta Buna göre, bu akarsu yatağında aşağıdaki yer şekille- rinden hangisinin bulunduğu kesin değildir? B) Dev kazanı D) Çağlayan km TUMA CCentik vadi E) Birikinti konisi bry yayınları D) Za E A

Örnek Bir merkezde yağışın aylara, mevsimlere göre dağılışına yağış re- jimi denir. Yağış rejimi aşağıdakilerden hangisini etkilemez? A) Doğal bitki örtüsünü B) Erozyonun şiddetini C) Tarım ürünlerini ✓ D) Akarsu rejimini E) Tarım alanlarının yüzölçümünü Palme Yayınevi 1. Kara Kuzey A mevsim Yağışlar Denizse ki fark ile 7°C)

6. Aşağıdaki grafikte X ve Y kentlerinin yıllık sıcaklık değişim grafiği verilmiştir. Sıcaklık(°C) 30 20 10 0 -10 A I 1 1 II OŞ MNMHTAEEKA Bu kentlerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz? A) X kenti Kuzey Yarımküre'dedir. Y B) Y kenti Ekvatora daha yakındır. X Dišor C C) X kentinde yağışlar genelde yağmur şeklindedir. D) Kentler farklı yarımkürede yer alır. E) Y kentinde karasallık daha belirgindir. Aylar faya geçiniz.