Dünya'nın Şekli ve Hareketleri Soruları

3. Bazı mevsimlerde yetişen meyvelere ait tablo aşağıda verilmiştir. Mevsimler Meyveler Yaz B B Elma Üzüm Çilek Erik Karpuz Üç farklı ülkede şartları sağlanıp tablodaki meyvelerin yetiştiği bilinmektedir. Ülkeler A, B ve C olarak harflendirilmiştir. A, B ve C ülkelerinde yetişen meyvelerle ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir. . A ülkesinde üzüm 21 Ocak tarihinde yetişebilmektedir. ● B ülkesinde erik 21 Nisan tarihinde yetişebilmektedir. • C ülkesinde armut 25 Temmuz tarihinde yetişebilmektedir. G A İlkbahar P B Armut Buna göre; A, B ve C ülkelerinin Dünya modeli üzerindeki konumları aşağıdakilerin hangisinde doğru gösterilmiştir? A) Kış A B Nar Sonbahar Incir P C

87 9. E)-1 Fransa'da dağların güneye bakan yamaçlan kuzey yamaçlarından fazla ısınır. Ülkenin bu özelliğe sahip olmasında etkili olan faktör, aşağıdaki özelliklerinden hangisi üzerin- de de etkilidir? A) İklim çeşitliliğinin fazla olması B) Yüksek enlemlerinde kar yağışlı gün sayısının fazla olması C) Gerçek ve indirgenmiş sıcaklıklan birbirine eşit yörelere sahip olması D) Batidan gelen hava kütlelerinin yağış bırakması F E) 7 ve 8. ay sıcaklığının 1 ve 2. aylardan yüksek olması

9. Kaptan Elizabeth Kaptan Jack Kaptan Davy Kaptanın seyir gemisi Kaptan Carina A) Kaptan Elizabeth C) Kaptan Barbaros Kaptan Barbaros Kutup Yıldızı, Dünya'nın ekseni ile neredeyse aynı doğ- rultuda olduğundan diğer gök cisimleri gibi gün boyunca yer değiştirmez ve her zaman kuzeyi gösterir. Bu nedenle tarih boyunca yön bulma ve seyir amacıyla kullanılmıştır. Buna göre, haritada gösterilen kaptanlardan hangisi gemisiyle seyir ederken Kutup Yıldızı'nı diğerlerine göre daha büyük açıyla görür? E) Kapten Carina 17 B) Kaptan Jack D) Kaptan Davy 11. Evr hiz 17 gu te ist Ö: b tr

ETKİNLİK -1 Dünya'nın geoit bir şekle sahip olmasında etkili olan nedenlerin bulunduğu seçenekleri işaretleyiniz. VKutuplardaki buzulların ağırlığı Eksen hareketi sırasında oluşan merkezkaç kuvveti Yer kabuğunun katılaşması ile geoit şeklin korunması

GÖZLEM VE OLAYLAR Güneş ışınlarının yere düşme açısının gün içinde değişmesi Çizgisel hızın Ekvator'dan kutuplara doğ- ru gidildikçe azalması Gece ve gündüzün peş peşe yaşanması Cisimlerin gölge boylarının gün içerisin- de değişmesi Ekvator ve kutuplarda termik basınç merkezlerinin oluşması Sürekli rüzgârlarda sapmalar meydana gelmesi Günlük sıcaklık ve basınç farklarının or- taya çıkması Bir günün süresinin 24 saat olması Doğal bitki örtüsünün kutuplara doğru kuşaklar oluşturması Doğudaki yerlerde yerel saatin daha ileri olması Meridyen aralıklarının Ekvator'dan ku- tuplara doğru daralması Yerel saat farklarının ortaya çıkması 30° ve 60° enlemlerinde dinamik basınç kuşaklarının oluşması Okyanus akıntılarının halkalar oluştur- ması Meltem rüzgârlarının meydana gelmesi Harita yapımı sırasında bozulmaların ol + ması Güneşin doğuda daha erken doğup, daha erken batması iki meridyen arasındaki zaman farkının 4 dakika olması Sürekli rüzgârların Kuzey Yarım Küre'de sağa doğru sapması Paralel boylarının kutuplara doğru daral- ması DÜNYA'NIN GÜNLÜK ŞEKLİ HAREKET Kutuplara doğru deniz suyu tuzluluğu- nun azalması + ++ + + + + ++++ 1 +++ + 4 I 1 I

11. 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde Güneş ışınları Ekvator'a dik açıyla gelir. Bu tarihler gece-gündüz eşitliğinin yaşandığı ekinoks tarihleridir. Bu tarihlerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Her iki tarihte de aynı boylam üzerindeki noktalarda Güneş aynı anda doğar ve batar. B Bu tarihlerde Ekvator üzerindeki noktalarda öğle vakti gölge boyu oluşmaz. 6) 21 Mart Kuzey Yarım Küre için ilkbahar başlangıcıdır. D) 23 Eylül Güney Kutup Noktası'nda 6 ay sürecek gecenin başlangıç tarihidir. E Her iki tarihte de aydınlanma dairesi kutup noktalarından geçer.

3. Dünya günlük hareketini batıdan doğuya doğru 24 saatte tamamlar. Buna eksen hareketi de denir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Dünya'nın eksen hareketinin sonuçları arasında sayılamaz? A) Güneş ışınlarının yere düşme açısının gün içinde değişmesi B) Sürekli rüzgarların sapmaya uğraması C) Kayaçlarda mekanik çözülmenin meydana gelmesi D) Yer çekiminin Ekvator'dan kutuplara doğru artması EGündüz deniz, gece kara meltemlerinin oluşması

T Aşağıdaki model küre üzerinde gösterilen K ve L nokta- larının enlem dereceleri aynıdır. D) 36° 0° K ve L noktaları arası kuş uçusu mesafe 7104 km ol- duğuna göre, bu noktaların enlem dereceleri aşağı- dakilerden hangisidir? A) 24° B) 28° E) 40° Test 08 C) 32°

T@stokul CH 30 Mayıs tarihinde, dünya haritasında gösterilen ok yönünde hareket edildiğinde, gidilen noktada aşağıdakilerden hangisinin farklı olduğu kesin değildir? tutuplara gidildikçe durer. ekuctorda orter. A) Çizgisel hız B Gece ve gündüz süre farkı Fay hatlarının varlığı D) Yer çekimi koşulları L E) Güneş ışınlarının düşme açışı

1. Aşağıdakilerden hangisi Dünya'nın şeklinin sonuçlarından biri değildir? AY Paralel çaplarınh kutuplara yaklaştık- ça küçülmesi B) Sürekli olarak Dünya'nın yarısının ay- dınlık yarısının karanlık olması Sıcaklığın Ekvator'dan kutuplara doğ- ru gidildikçe azalması D) Gece ve gündüzün oluşması E) Bitki türlerinin Ekvator'dan kutuplara doğru kuşaklar halinde sıralanması 4.

6. A) Orta Asya Türkleri ile bağlantı kurmak B) Kafkas petrollerini denetim altına almak C) Savaşın alanını genişletmek D) Almanya üzerinde oluşan Rus baskısını hafiflet- mek oğu Anadolu'daki Ermenileri zorunlu göçe tâbi tutmak Yerküre yörüngesindeki hareketleri sırasında Güneş'e karşı aşağıda gösterilen konumda iken, S Kış Gündönümü (21 Aralık) K AYDIN YAYINLARI Kutup Gecesi (6 ay gece) Kutup Günü (6 ay gündüz) Kuzey Kutup Dairesi (66,5° K) 24 saat karanlık Yengeç Dönencesi (23,5° K) 13,5 saat karanlık Ekvator (0) 12 saat karanlık Oğlak Dönencesi (23,5° G) 10,5 saat karanlık Güney Kutup Dairesi (66,5° G) 0 saat karanlık Yukarıdaki görselde verilen turizm faaliyetlerine katılan insanlar aşağıdaki şehirlerden hangisinde bulunmaktadırlar? BANS DITES A) Los Angeles B) Barcelona C) Antalya D) Sydney E) Miami 8 128

11. Dünya'nın kendi etrafındaki dönüş hızının azalması sonucunda aşağıdakilerden hangisinin değişmesi beklenmez? A) Gün süresi B) Meridyenler arası zaman farkı G) Günlük sıcaklık farkı D) Ekvator'un uzunluğu E) Yıldaki gün sayısı

4. Bir kutup noktasından diğer kutup noktasına kadar kuzey-güney yönünde uzanan hayali çizgilere meridyen denir. Aşağıda verilenlerden hangisi meridyenlerin özelliklerinden biridir? A Meridyenler birbirlerini dik açıyla keserler. B) Doğu Yarım Küre'deki bir meridyen yayının uzunluğu, Batı Yarım Küre'deki meridyen yayından fazladır. CArdışık iki meridyen arasında 111 dakikalık yerel saat farkı vardır. 76dk DIki meridyen yayının birleşmesiyle oluşan meridyen daireleri 180 tanedic E) iki meridyen árası uzaklık, Dünya'nın her yerinde aynıdır. kutup

80-8 6. 15° Batı meridyeni ile 5° Güney paraleli üzerinde bulunan bir uçağın 1 hafta içinde yaptığı yolculuklarla ilgili bilgiler aşağıdaki gibidir. diğibeleöp nününöy İlk yolculuğunda 1554 km kuzeyinde bulunan A mer- kezine gitmiştir. ● nabiefixabl İkinci uçuşunda aynı paralel üzerinde hareket ederek ye- rel saati 1 saat 20 dk ileride olan B merkezine gitmiştir. • Üçüncü uçuşusunda aynı boylamın üzerinde 999 km güneye yol alarak C merkezine ulaşmıştır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) A merkezi, 9° Kuzey paralelindedir. B) B merkezi, Doğu Yarım Küre'dedir. C) C merkezi, Ekvator üzerindedir. D) B merkezi, +1 saat dilimi üzerindedir. E) A merkezi, başlangıç meridyeninin batısındadır. 20

8. Aşağıdaki tabloda Kuzey Yarım Küre'de mevsim- lerin başlangıç ve bitiş tarihleri gösterilmiştir. Mevsimler İlkbahar Yaz Sonbahar Başlangıç 21 Mart 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık Bitiş 21 Haziran 23 Eylül 21 Aralık 21 Mart Kış Mevsimlerle ilgili verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Kış mevsimi boyunca gündüzler uzar, gece- ler kısalır. B) İlkbaharda güneş ışınlarının yere düşme açı- si gün geçtikçe büyür. C) Sonbaharda geceler gündüzlerden daha uzun olup, gün geçtikçe uzamaya devam eder. D) Yaz mevsimi boyunca Güneş ışınlarının bir noktaya öğle vaktinde düşme açısı gittikçe büyür. E) İlkbahar başlangıç tarihindeki gündüz süresiy- le sonbahar başlangıç tarihindeki gündüz sü- resi birbirine eşittir.

Ekvator düzlemiyle yörünge düzlemi arasında 23° 27'lik bir açı olması, aşağıdakilerden hangisi üze- rinde etkili değildir? X A) Bir noktaya Güneş ışınlarının düşme açısının yıl için- de değişmesinde B) Farklı yarım kürelerde aynı anda farklı mevsimlerin yaşanmasında C) Ekvator'un kutuplardan daha sıcak olmasında D) Matematik iklim kuşaklarının sınırlarının belirlenme- sinde E) Mevsimlik devirli rüzgârların oluşmasında